1 Preek Efesiërs 4:26 (Preek gelewer tydens oggenddiens in Welkom-Noord op Sondag 7 Augustus 2016) (Dit was die tweede preek van n reeks oor die tema Afrigting vir die lewe en gaan oor die vraag: Hoe hanteer ek woede?) Voor die erediens Sing: Lied 190:1,2,3 Sing: Psalm 4-1:3 Afkondigings Stilte Tydens die erediens: Votum Groetseën Loflied: Psalm 118-2:5,7 Geloofsbelydenis: Twaalf Artikels Sing: Skrifberyming 12-3:1,2 Die Wet van die Here: Matteus 22:37-40 Gebed Skriflesing: Efesiërs 4:17-5:2 Sing: Psalm 19-1:7 Fokus: Efesiërs 4:26-27 Preek: Gebed Diens van barmhartigheid Sing: Psalm 139-1:12 Wegstuurseën Amen: Skrifberyming 13-3 Tema: As iets of iemand jou kwaad maak, moenie sondig nie. (Die preek is op die volgende vier bladsye)
2 Preek: Geliefdes in ons Here Jesus Christus Inleiding Die wedloop van die lewe, wat ons in die geloof moet hardloop, het ook sy hindernisse. Dinge loop verkeerd. Ons beleef frustrasies en onsekerheid en angs en seerkry. Ons reageer soms hierop deur kwaad te word. Kwaad word is nie aangenaam nie. Verder pas dit nie by n Christen om in woede uit te bars nie. Daarom rus die Heilige Gees ons deur die Woord toe met vaardighede om woede te hanteer, en dít is waaroor vanoggend se preek gaan. Soos die meeste van julle nou al weet, is ons tema vir die kwartaal: Afrigting vir die lewe. Die bedoeling van vanoggend se preek is dat die Heilige Gees deur hierdie preek en deurdat ons dit in ons lewens gaan toepas, aan ons afrigting gee in die vaardighede om woede reg te hanteer. Kyk na die eerste deel van Efesiërs 4:26 (1983/92-Vertaling): As julle kwaad word, moenie sondig nie... Wie van julle het nog nooit kwaad geword nie? Almal van ons word kwaad. In sy genade hou God rekening met hierdie realiteit en sê Hy vir ons wat ons moet doen, as ons kwaad word. Hy sê vir ons: Moenie sondig, as iets of iemand jou kwaad maak nie. Kom ons kyk nou na wat ons moet doen om nie te sondig nie: Dink na Wanneer iets of iemand jou ontstel, het jy primêre emosies en sekondêre emosies. Jou primêre emosies is dit wat jy in die hitte van die oomblik voel. In die hitte van die oomblik voel jy om vuis te slaan of te skreeu of watter woede-uitbarsting ookal. Jou sekondêre emosie is dit wat jy voel, nadat jy n bietjie oor die saak nagedink het. Nadat jy oor die saak nagedink het, ontdek jy wanneer dit nie die moeite werd is om jou te veel oor die saak te ontstel nie. Wanneer jy optree volgens wat jy in die hitte van die oomblik voel, staan jy n groter kans om sonde te doen as wanneer jy optree volgens wat jy voel, nadat jy eers oor die saak nagedink het. Kyk nou na Psalm 4:5 (1983/92-Vertaling): As jy ontsteld raak, moenie sondig nie; dink in stilte daaroor na as jy gaan lê, en laat dit daarby! Hier het ons n baie belangrike riglyn vir die hantering van woede: Moenie in die hitte van die oomblik optree nie! Gaan dink eers oor die saak na! Of soos wat ons baie keer sê: Tel tot by tien. As jy jouself nie kan beheer nie, sal jy dit nie regkry om nie in die hitte van die oomblik op te tree nie. Selfbeheersing is dus noodsaaklik. Selfbeheersing word in Galasiërs 5:23
3 genoem as deel van die vrug van die Heilige Gees. Wanneer die Heilige Gees jou lewe beheer, is jou eie-ek nie meer jou baas nie. Dan kan jy jouself beheer en kan jy dit regkry om nie in die hitte van die oomblik op te tree nie. Wanneer die Heilige Gees nie jou lewe beheer nie, is jou eie-ek steeds jou baas. Dan kan jy nie jouself beheer nie en sal jy optree volgens wat jy in die hitte van die oomblik voel. Onthou net dat Jesus vir jou aan die kruis gesterf het, sodat die Heilige Gees jou lewe kan beheer. Jesus het nie vir jou aan die kruis gesterf, sodat jou eie-ek nog baas in jou lewe kan wees nie. Wanneer jy doen wat Psalm 4:5 sê en oor die saak nadink, dink dan na oor die volgende: Hoe belangrik is die saak waaroor jy jou ontstel het? Is dit rêrig n saak van lewe en dood? Gaan jy oor n jaar of selfs n week onthou waaroor jy jou ontstel het? Baie keer gaan jy agterkom dat dit in vergelyking met die dinge wat werklik saak maak, eintlik maar n nietigheid is. Wat doen jy, as jy nie jou sin kry nie? Tree jy op soos iemand wat dink die wêreld sal vergaan, as dinge nie gebeur soos jy dit wil hê nie? Onthou, die wêreld draai nie om jou nie. Het jy nie dalk onrealistiese verwagtings nie? Wat mense ontstel, is nie noodwendig dit wat gebeur nie, maar wanneer hulle verwagtings teleurgestel word. Ons leef in n gebroke wêreld waarin dinge skeefloop en waarin almal nie noodwendig op jou skedule is nie. As jy nie verwag dat almal op jou skedule gaan wees nie, sal dit jy nie so ontsteld wees as hulle nie op jou skedule is nie. Wie is jy in elk geval om te verwag dat die res van die wêreld op jou skedule moet wees? Waaroor word jy kwaad? Ons word kwaad vir dinge soos swak dienslewering, krag onderbrekings, stukkende waterpype, slaggate en swak bestuurders. Dit is alles dinge wat óns negatief raak. Maar wie van ons word kwaad, as die eer van God aangetas word of as die kerk van die Here benadeel word? Dink daarom na oor jou prioriteite, oor wat vir jou belangrik is en wat nie. Die vermoë om nie in die hitte van die oomblik op te tree nie, maar eers oor die saak na te dink, is n vaardigheid wat jy as gelowige onder leiding van die jou geestelike Afrigter (die Heilige Gees) kan aanleer en inoefen. Hoe meer jy dit inoefen, hoe meer sal jy dit in die wedloop van die lewe toegepas kry. Kry vrede Kyk weer na Psalm 4:5 (1983/92-Vertaling): As jy ontsteld raak, moenie sondig nie; dink in stilte daaroor na as jy gaan lê, en laat dit daarby! Die laaste woorde en laat dit daarby beteken nie dat jy dit moet los nie. Die 1933/53-Vertaling en die Nuwe Direkte Vertaling vertaal dit met wees stil. Wees stil beteken: kry vrede. Sorg dat jy iets doen om vrede te kry. Wanneer kry jy vrede? Wanneer jy nie meer kwaad is nie. In aansluiting hierby staan daar in Efesiërs 4:26 (1983/92-Vertaling):... en moenie n dag kwaad afsluit nie. Doen iets omtrent jou kwaad wees. Raak daarvan ontslae.
4 Jy sal nie vrede kry, as jy jou woede ontken of dit probeer onderdruk nie. Om jou woede te onderdruk beteken nie dat dit sal weggaan nie. Dit sal steeds hier binne-in jou kook en uiteindelik jou eie liggaam en jou menswees aanval. Erken daarom jou woede en hanteer dit. Doen iets daaromtrent. Soms sal jou nadink oor die saak jou help om vrede te vind. Wanneer jy ontdek dat die saak waaroor jy kwaad geword het, nie so belangrik is nie of dat die wêreld nie om jou draai nie of dat jy onrealistiese verwagtings gehad het of dat jou prioriteite nie reg was nie, sal jou aanvanklike kwaad word verdwyn en sal jy vrede vind. As jy, nadat jy oor die saak nagedink het, steeds nie vrede vind nie, is daar ten minste nog twee dinge wat jy kan doen om jou kwaad word te hanteer. Die eerste kry ons in Matteus 18:15 (1983/92-Vertaling): As jou broer verkeerd opgetree het teen jou, gaan wys hom tereg waar julle eenkant alleen is. Gaan praat sake uit. Moenie n moordkuil van jou hart maak nie. Jy sal net kwaad bly en nie vrede vind nie. Soms is omstandighede so dat jy nie die saak kan gaan uitpraat nie. Of dat jy nie kans sien om die saak uit te praat nie. Dan moet jy steeds iets omtrent jou kwaad word doen, op so n wyse dat jy die saak afhandel en agter jou kan laat. Dit bring my by die volgende ding wat jy kan doen om jou kwaad word te hanteer, en dit is om te vergewe. Vergifnis is n wonderlike geskenk wat God aan ons gegee het om dinge agter ons te laat en vrede te vind. Dit kan gebeur dat jy na alles steeds kwaad bly of met woede sukkel. Dit is iets wat maklik kan gebeur, as jy groot trauma of seerkry ervarings beleef het. In daardie gevalle is dit goed om vir berading te gaan. God het in sy groot genade ook aan ons mense gegee wat ons in sulke situasies kan begelei om weer vrede te vind. In Efesiërs 4:27 staan daar (1983/92-Vertaling): En moenie die duiwel vatkans gee nie. Wanneer kry die duiwel vatkans? Wanneer jy kwaad word koester, wanneer dit hier binne-in jou broei. As jy jou woede koester, gee jy die duiwel vatkans. Want dan kan dit uitloop op bitterheid, haat, ensovoorts (vers 31). Lewe nuut volgens jou roeping Waarom is dit belangrik dat jy nie sondig, as iets of iemand jou kwaad maak nie? Die antwoord is dat God aan jou n nuwe lewe gegee het. En jou roeping is om hierdie nuwe lewe gaan leef. Efesiërs 1-3 gaan oor hierdie nuwe lewe wat God aan jou gegee het en wat God alles gedoen het dat jy hierdie nuwe lewe kan hê. Dit het begin, deurdat God het jou nog voordat Hy die wêreld geskape het, gekies het om heilig voor Hom te lewe. Hy het jou toe al daarvoor bestem om sy kind te wees. Deur die bloed van sy Seun is jou sonde vergewe en kon jy deel word van die volk van God. Jy is deur die Heilige Gees beseël as God se eiendom. Jy is God s n. En jou roeping is om soos God s n te leef. Verder is ons as kerk
5 as t ware die vertoonvenster van Wie God is. Wanneer jy kwaad word nie reg hanteer nie en sondig, trek jy as t ware n streep hierdeur en deur jou roeping om soos God s n te leef. Jy is deur Jesus Christus verlos om jou lewe te wy aan die goeie dade waarvoor Hy jou bestem het. En deel daarvan is om nie te sondig, wanneer jy kwaad word nie. Verder het Jesus Christus ons een gemaak. Hy is ons vrede, deurdat Hy die middelmuur van skeiding afgebreek het. Wanneer ons kwaad word en baklei, doen dit afbreek aan hierdie eenheid. In Efesiërs 3 kom dit na vore dat ons as kerk n sendingtaak het. Ons moet die Evangelie uitdra en uitleef na buite. Ons sal nie getroue kan bly aan hierdie taak, as ons sondig, wanneer ons kwaad word nie. Wanneer woede verdeeldheid en rusies veroorsaak, trek dit nie mense in nie, maar stoot dit hulle weg. In die lig hiervan is dit verstaanbaar dat Efesiërs 4 begin met die woorde (1983/92- Vertaling): Laat julle lewenswandel in ooreenstemming wees met die roeping wat julle van God ontvang het. Of soos die 1933/53-Vertaling sê: wandel waardig die roeping waarmee julle geroep is. Wanneer lewe jy in ooreenstemming met die roeping wat jy van God ontvang het? Die antwoord word in Efesiërs 4-6 gegee. Jy lewe volgens jou roeping, wanneer breek met die ou, sondige mens wat deur sondige begeertes verteer word. Jy lewe volgens jou roeping, wanneer jou gees en gedagtes nuut word en jy as n nuwe mens lewe wat as beeld van God geskep is. Wat dít prakties behels, word vanaf Efesiërs 4:25 uitgespel. Een van die dinge, is om nie te sondig, wanneer iets of iemand jou kwaad maak nie. Dít is prakties hoe jy nuut lewe volgens jou roeping. Slot Jesus Christus het aan die kruis gesterf, sodat jy n nuwe lewe kan hê. Die Heilige Gees het jou deur die geloof laat deel kry aan hierdie nuwe lewe. Verder lei die Heilige Gees jou hoe om hierdie nuwe lewe te lewe. Hy gee as jou Afrigter vir die wedloop wat jy as gelowige hardloop, die vaardighede om hierdie wedloop in die geloof te kan hardloop. En een van die vaardighede wat Hy aan jou gee, is wat jy moet doen, wanneer iets of iemand jou kwaad maak. Gaan en leer hierdie vaardigheid aan en oefen jou in hierdie vaardigheid, tot eer van God. Ons lewe in n wêreld wat kwaad is. Gaan wees in hierdie wêreld deur die wyse waarop jy woede hanteer, n advertensie van God se nuwe wêreld wat aan die kom is. Amen.