Checklist kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie Workshop Debbie De Neve Wouter Smets Zomerdriedaagse binnenklasdifferentiatie 5 juli 2017 Doelstelling Deelnemers zullen: inzicht krijgen in de complexiteit van beslissingen die leerkrachten moeten maken wanneer ze binnenklasdifferentiatie hanteren vertrouwd worden gemaakt met de checklist kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie 1
Planning 1. Introductie 2. Cases: Ontwerpen lesopbouw 3. Checklist: 3 clusters van criteria 4. Cases: Aan de slag met checklist 5. Discussie Introductie 2
Definitie Binnenklasdifferentiatie is het proactief, positief en planmatig omgaan met verschillen in leren tussen leerlingen in de klas met oog op het grootst mogelijke leerrendement voor elke leerling (Coubergs, Struyven et al. 2015) Taak van de leerkracht is complex Verschillen in leren als uitgangspunt van lesgeven impliceert complexe beslissingen (Tomlinson, 1999) 3
Hinderpalen & succesfactoren Mindset: growth vs. fixed Urgentie Faciliteiten: klaslokaal, ICT Ondersteuning: Externe steun: handboeken, leer(plan)doelen Team Hinderpalen & succesfactoren Mindset: growth vs. fixed Urgentie Faciliteiten: klaslokaal, ICT Ondersteuning: 4
Cases: Ontwerpen lesopbouw Cases Tonen complexiteit van beslissingen die leerkrachten moeten nemen N 1 : wiskunde (2 de jaar secundair onderwijs) N 2: onderzoeks- en rapporteringsvaardigheden (2 de jaar hoger onderwijs) N 3: frans (5 de leerjaar basisonderwijs) N 4: geschiedenis (5 de jaar secundair onderwijs) Opdracht Selecteer één case en denk in groep na over hoe je deze les zou organiseren. Tijd: 15 tot 20 min Uitwisseling (5 min): Kijk naar notities andere groep 5
Checklist: 3 clusters van criteria 3 clusters van criteria De leraar en de leerlingen De leraar en de leerdoelen De leraar en de lesopbouw 6
Cluster 1 De leraar in zijn/haar relatie tot de leerlingen De leraar staat open voor de leerlingen en gaat met hen in gesprek over hun leren zorgt voor een klimaat in de klas waar falen mogelijk is stelt hoge verwachtingen aan alle leerlingen en helpt hen zichzelf te overtreffen heeft een genuanceerd beeld van leerlingen met kennis van persoonlijke kenmerken zonder dat deze kennis leidt tot eenzijdige karakterisering besteedt aandacht aan de leerhouding en gewoonten van leerlingen, en verbetert deze Cluster 2 De leraar en de leerdoelen De leraar begrijpt de leerdoelen en weet deze te structureren naar complexiteit geeft de leerlingen inzicht in de te volgen leerweg zorgt dat de leerlingen feedback krijgen over wat er al geleerd is en wat nog geleerd moet worden verzamelt bewijsmateriaal van hetgeen geleerd is en gebruikt dit materiaal bij de toekomstige manier van lesgeven 7
Cluster 3 De leraar en de lesopbouw De leraar bouwt voort op bestaande kennis, vaardigheden en attitudes hanteert een waaier aan verschillende werkvormen past de werkvorm aan in functie van waar de leerlingen zich bevinden in het leerproces groepeert leerlingen flexibele in functie van hun interesse, leerstatus en leerprofiel Cases: aan de slag met checklist 8
Cases: Deel 2 Opdracht Kijk opnieuw naar de case waarrond jij hebt gewerkt Heb je het gevoel dat de voorgestelde aanpak aansluit bij de criteria voor kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie? Zijn er zaken die je wil wijzigen aan de voorgestelde aanpak? Discussie 9
Dilemma s Aandacht besteden aan formatieve evaluatie? Focus op één type van verschil of op meerdere? Heterogeen of homogeen groeperen? Het bereiken van standaarden voor alle studenten of het verdieping aanbieden voor sommige studenten? Focus op klasmanagement 27/10/15 Meer weten? 10
Smets, W. (2016). A checklist for high quality differentiated instruction, in: ATEE 2016 conference proceedings. Smets, W. & Sas, E. (2016). Onderzoeksrapport kwaliteitsvolle binnenklasdifferentiatie, Karel de Grote Hogeschool (www.kdg.be/bkd) En verder: Smets, W. (2016). Differentiëren in de geschiedenisles. Krachtiger leren voor alle leerlingen, Hermes 20 (59), 44-51. Smets, W. (2016). Binnenklasdifferentiatie, lessen uit een innovatietraject, Impuls, 46 (3), 115-121. Smets, W., & Struyven, K. (2016). Gedifferentieerde instructie: proactief aan de slag met verschillen in de klas, Impuls, 47(1), 30-37 Smets, W., De Neve, D., & Struyven, K. (2017). Binnenklasdifferentiatie in vogelvlucht: pleidooi voor een hechtere relatie tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk, Tijdschrift voor onderwijsrecht en onderwijsbeleid Bedankt voor uw aandacht. Vragen Contact E: debbie.deneve@kdg.be RG: Debbie De Neve E: wouter.smets@kdg.be RG: Wouter Smets 11