5/18/2017 DOOR SAMENWERKEN LEREN DIFFERENTIEREN; LESSON STUDY, EEN CASE STUDY. Vu Lesson Study cyclus: focus onderwijsbehoeften en differentiëren

Transcriptie

1 DOOR SAMENWERKEN LEREN DIFFERENTIEREN; LESSON STUDY, EEN CASE STUDY Tirza Bosma Lesson study conferentie 9 mei 2017 ONDERZOEK NAAR DIFFERENTIEREN IN COMBINATIE MET LESSON STUDY 1. Case study van ontwikkeling team docenten tijdens de eerste twee Lesson Study cycli 2. Interviews met docenten van verschillende scholen na 2 cycli Lesson Study 2 ONDERWIJSCENTRUM-VU Vu Lesson Study cyclus: focus onderwijsbehoeften en differentiëren 1. Thema en les/leerdoel vaststellen 6. Reflectie 2. Focus op de leerling 5. Lables 2 3. lesplan ontwerpen 4. lables 1 en herontwerp 3 1

2 3 LAGEN PREVENTIEMODEL; FOCUS OP DE LEERLINGEN 4 ONDERWIJSCENTRUM-VU Zone naaste ontwikkeling GEDIFFERENTIEERDE INSTRUCTIE TOMLINSON (2003;2014) AND HALL (2002) Belangrijkste elementen : Attitude van de docent Continue (formative) assessment Aanpassing op inhoud (leerdoelen) Aanpassing van taak (product, proces) Coaching van leerproces Tomlinson (2003;2014) and Hall (2002) 6 ONDERWIJSCENTRUM-VU 2

3 DIFFERENTIATIE MODEL (TOMLINSON) 7 ONDERWIJSCENTRUM-VU (EXPLORATATIEVE) ONDERZOEKSVRAGEN Case study: Op welke manier ontwerpt en past een team gedifferentieerde instructie toe tijdens het werken volgens de Lesson Study methodiek? Interviews: Op welke manier draagt Lesson Study bij aan het toepassen van differentiatie in de lespraktijk door docenten? 8 ONDERWIJSCENTRUM-VU 9 ONDERWIJSCENTRUM-VU 3

4 METHODE- CASE STUDY Team van 6 docenten Nederlands in voorbereidend beroepsonderwijs (VMBO), deelname aan twee cycli Lesson Study, onder leiding van externe procesbegeleider. Video registratie van teambijeenkomsten en discussies tijdens 2 Lesson Study cycli Analyse van uitgeschreven video-opnamen (thick descriptions) volgens kenmerken van gedifferentieerde instructie (Tomlinson 2014; Hall, 2002) 10 ONDERWIJSCENTRUM-VU (Formative) Assessment mindset & Need for instruction onderscheid leerbehoeften en gedrag gevoel tegenover data Specifiek zijn, in de schoenen van de leerling staan Verandering van verwachtingen Gebruik data (observaties/interviews) Klas benaderen vanuit piramide een uitdaging Explicit and Smart learning goals Specifiek en Meetbaar vraagt om concrete uitwerking Meer consistente les: Waarom doen we dit? Een zelfde doel bereiken betekent niet een zelfde leertraject 4

5 Experimenting with differentiating tasks and grouping Vooraf bedenken hoe leerling reageert Welke aanpassing is nodig Welke samenstelling met welk effect? Belang van betrokkenheid en interessante activiteiten; benoemen van leerdoelen 13 ONDERWIJSCENTRUM-VU Teacher as coach Voorspellen van reacties Leerling bevragen, maakt hun werk/reactie meer voorspelbaar Observaties en interviews helpen inzicht te geven Towards a philosophy of differentiation Onderwijsbehoefte meer en meer levend in denken en handelen Groei mindset lijkt te ontstaan 15 ONDERWIJSCENTRUM-VU 5

6 CONCLUSIE CASE STUDY Preventiemodel (piramide) biedt docenten ondersteuning in het ontwerpen van gedifferentieerde instructie Belang van onderwijs/instructie behoefte voor lesplan Onderzoeksles helpt als omgeving voor uitvoering van gedifferentieerd werken Observaties en interviews geven nieuw inzicht over leerlingen Gedifferentieerde instructie 16 ONDERWIJSCENTRUM-VU Interviews: Op welke manier draagt Lesson Study bij aan het toepassen van differentiatie in de lespraktijk door docenten? Met dank aan Denise van Hartingsveld METHODE 16 Docenten (6 vrouw; 10 man), Leeftijd tussen jaar Meerderheid vakspecifiek team 2 LS cycli doorlopen, na afloop geïnterviewd Semi gestructureerde interviews algemene thema: ervaring LS Specifieke focus : inzicht in en afstemmen op verschillen (onderwijs behoeften & differentiatie) 18 ONDERWIJSCENTRUM-VU 6

7 (VOORLOPIGE) RESULTATEN INTERVIEWS Herkennen van en rekening houden met onderwijsbehoeften thema s: 1. Bewustwording belang kritisch kijken (observeren) naar leerlingen 2. Leerling leert verschillend, consequenties voor aanbod 3. Toepassen 3 tier model (driehoek) in lesontwerp en uitvoering 4. Verwachtingen verschuiven over leerlingen 19 ONDERWIJSCENTRUM-VU 1. BEWUSTWORDING BELANG KRITISCH KIJKEN (OBSERVEREN) NAAR LEERLINGEN Bewust zijn dat er gewoon verschillende kinderen zijn en dat ze een verschillende aanpak nodig hebben Je leert heel precies kijken, naar wat zeg je precies en bereik je iedereen? waar we in het begin best hard tegenaan liepen, dat we gewoon heel weinig wisten van de leerlingen 20 ONDERWIJSCENTRUM-VU 2.LEERLING LEERT VERSCHILLEND, CONSEQUENTIES VOOR AANBOD ik ben wel wakker geschud. ( ) De een die leert helemaal niet zo, of je vertelt wat en dat komt helemaal niet bij hem door of zo, dus dan moet je je les aanpassen bijvoorbeeld nihil ( ) en wij gaan er maar vanuit dat die leerling snapt dat het nagenoeg g 0 is ik heb geleerd dat in groepen werken vinden leerlingen heel fijn 21 ONDERWIJSCENTRUM-VU 7

8 3. TOEPASSEN 3 TIER MODEL (DRIEHOEK) IN LESONTWERP EN UITVOERING En dat je eigenlijk per les toch weer even goed kijkt, wie zijn de a, b, en c leerling. Die piramide voor ogen houden als je lessen voorbereidt (..) dat je toch meeneemt, nou ja, wat je dus aan een c of b leerling nog extra kunt meegeven, dat, ja. (..) dat je ze allemaal meekrijgt 22 ONDERWIJSCENTRUM-VU 4. VERWACHTINGEN VERSCHUIVEN OVER LEERLINGEN C B Sommige leerlingen hebben toch anders gereageerd als dat we voorspeld hadden (..) de b- leerling was helemaal geen b- leerling meer. Eigenlijk werd het een a-leerling A (..) en elke keer a, b, c en dat probeer je eigenlijk ook in je lessen en je merkt dat het bij de ene vaardigheid weer anders werkt, dan is opeens een c- leerling geen c-leerling meer. 23 ONDERWIJSCENTRUM-VU (VOORLOPIGE) RESULTATEN INTERVIEWS II toepassen differentiatie Thema s: 1. Keuze van aanbod 2. Andere manieren om einddoel te bereiken 24 ONDERWIJSCENTRUM-VU 8

9 1. AANBOD (DIFFERENTIATIE) Differentiatie kost veel voorbereiding! Wat ik heel erg heb geleerd (..) Nu heb ik iedere week als ik een 3-uurs vak heb: 2x zo n standaard verhaal opzet en dat vinden de kinderen prettig. En 1 x per week een les met andere vorm van leren, een posterpresentiate en dat soort vormen 25 ONDERWIJSCENTRUM-VU 2. EINDDOEL Ik ben me bewust geworden dat je als docent er niet vanuit moet gaan dat datgene wat jij vertelt ook allemaal blijft hangen. Er zijn ook andere manieren waarop je tot het einddoel kan komen Geleerd dat je op een bepaald moment achterin de methode kan beginnen en dan kan aanpassen aan van je wilt hier komen daar heb je die opdrachten voor nodig. 26 ONDERWIJSCENTRUM-VU CONCLUSIE INTERVIEWS Op welke manier draagt Lesson Study bij aan het toepassen van differentiatie in de lespraktijk door docenten? Docenten geven aan: - Onderwijsbehoeften herkennen - Inzicht in leren van leerlingen - Inzicht hoe het leerling helpt onderwijs aanpassen aan behoefte - Hoe aanpassing in didactiek de verwachting over leerling verandert - Hoeveel gedifferentieerde les oplevert voor leren van leerlingen. 27 ONDERWIJSCENTRUM-VU 9

10 Lesson Study cyclus: focus onderwijsbehoeften en differentiëren 1. Thema en les/leerdoel vaststellen 6. Reflectie 2. Focus op de leerling 5. Lables 2 3. lesplan ontwerpen 4. lables 1 en herontwerp 28 VRAGEN? 29 ONDERWIJSCENTRUM-VU LESSON STUDY VANUIT DE VU - Lesson study teams aansturen als procesbegeleider - Inzet vakdidacticus - Studiedagen geven (observeren; differentiëren) - Opleiding tot procesbegeleider Teams (PO,VO,MBO): vakgericht, vakoverstijgend schooloverstijgend VU Lesson study opleiding procesbegeleider, website: vu.nl / lessonstudy t.bosma@vu.nl Faculty of Psychology and Education 10

11 AAN DE SLAG Op welke manier ga jij morgen meer differentiatie aanbrengen in jouw les? Bedenk 3 ideeën en wissel uit met je buur 31 ONDERWIJSCENTRUM-VU 11