Evalueren en attesteren in functie van schoolloopbaanbegeleiding. Mark Verbelen

Transcriptie

1 Evalueren en attesteren in functie van schoolloopbaanbegeleiding Mark Verbelen

2 Opwarmertjes

3 Alle evaluatiegegevens die verzameld worden, worden meegenomen in de punten voor dagelijks werk.

4 De klassieke toetsen tellen allemaal mee voor dagelijks werk. De evaluatiegegevens rond attitudes worden hier niet in meegenomen.

5 Op onze school worden de uitgesproken adviezen meestal opgevolgd door de leerlingen/ouders.

6 Op onze school worden data bijgehouden i.v.m. de slaagcijfers van de leerlingen die al dan niet de adviezen opgevolgd hebben.

7 Op onze school zijn er duidelijke afspraken rond de communicatie van de evaluatiegegevens naar leerlingen en ouders. En deze worden plichtsbewust opgevolgd.

8 Een aantal begrippen scherpgesteld

9 attesteren Attesteren is een uitspraak doen over het feit of een leerling al dan niet geslaagd is. Dit is een taak van de delibererende klassenraad aan het einde van een schooljaar of een graad. De klassenraad deelt haar beslissing mee in de vorm van een A-, een B- of een C-attest. Uitspraak van de delibererende klassenraad Geslaagd (A) Geslaagd met voorwaarden (B) Niet geslaagd (C)

10 evalueren Evalueren van leerprestaties van leerlingen is het doorlopen van een 4stappen proces: informatie verzamelen, informatie registreren, informatie interpreteren en beslissingen nemen. Informatie over het leerproces verzamelen registreren interpreteren beslissingen nemen

11 functies van evalueren Het doel van evalueren wordt door leerkrachten dikwijls omschreven als om op het einde van het schooljaar te kunnen zeggen of de leerling voor mijn vak al dan niet geslaagd is Omzendbrief SO74 zegt echter: Evaluatie is een instrument om leervorderingen en leerrendement te toetsen. Soms, en ten onrechte, krijgt het in scholen echter de status van doelstelling op zich waarrond alles draait.

12 functies van evalueren Het sturen van het leerproces van de leerlingen Het reflecteren op (en bijsturen van) het eigen (leerkracht) pedagogisch-didacisch handelen Het verzamelen van gegevens om te attesteren Het verzamelen van gegevens om te te oriënteren en adviseren

13 Hoe kunnen we eraan werken? KLASVLOER

14 inleidende verhaaltjes De twee eerste weken van september besteedt de leerkracht aandacht aan het kunnen oplossen van vergelijkingen. Op 7 september krijgen de leerlingen een taak. Jan geeft deze taak niet af. Op 13 september is er een test waarop Jan 0/10 scoort. Bij de herhalingstoets op 16 oktober scoort Jan op de vraag i.v.m. oplossen van vergelijkingen 9/10. Op 25 oktober is het rapport DW1. Heeft Jan de doelstelling kunnen oplossen van vergelijkingen bereikt? Hoeveel scoort Jan volgens jou op 10 voor deze doelstelling op basis van deze drie gegevens?

15 inleidende verhaaltjes De twee eerste weken van september besteedt de leerkracht aandacht aan het kunnen oplossen van vergelijkingen. Op 7 september krijgen de leerlingen een taak. Sofie geeft deze taak helemaal correct en op tijd af. Op 13 september is er een test waarop Sofie 9/10 scoort. Bij de herhalingstoets op 16 oktober scoort Sofie op de vraag i.v.m. oplossen van vergelijkingen 1/10. Op 25 oktober is het rapport DW1. Heeft Sofie de doelstelling kunnen oplossen van vergelijkingen bereikt? Hoeveel scoort Sofie volgens jou op 10 voor deze doelstelling op basis van deze drie gegevens?

16 back to basics De 10 pijlers van kwaliteitsvolle evaluatiepraktijk

17 TIEN PIJLERS 1 Geïntegreerde evaluatie 2 Transparantie 3 Reproduceerbaarheid 4 Representativiteit 5 Eerlijkheid 6 Betrokkenheid 7 Authenticiteit 8 (Cognitieve) complexiteit 9 Verantwoording 10 Impact

18 1 Geïntegreerde evaluatie WAT? Stem de leerdoelen (leerplangericht), het lesgeven (pedagogischdidactisch handelen) en je evaluatie op mekaar af. GOOD PRACTICE De feedback die de leerkracht geeft, geeft aan de leerlingen een duidelijk beeld van wat ze moeten doen om hun leerproces bij te sturen. KAN BETER De leerkracht voert niet systematisch een analyse uit van de evaluatieresultaten om de leerbehoeften van de leerlingen te identificeren.

19 2 Transparantie WAT? Maak aan de leerlingen duidelijk wat je evalueert, hoe je evalueert en welke beoordelingscriteria je gebruikt. GOOD PRACTICE De leerkracht deelt aan de leerlingen zeer precies mee wat ze bij de evaluatie moeten kennen en kunnen. KAN BETER De leerkracht geeft voor een evaluatietaak geen voorbeeldvragen aan de leerlingen.

20 3 Reproduceerbaarheid WAT? Zorg ervoor dat evaluatieresultaten niet beïnvloed worden door toevalligheden en storende factoren. GOOD PRACTICE De leerkracht zorgt ervoor dat de tijdsdruk om de evaluatietaak af te werken niet te groot is. KAN BETER De leerkracht maakt geen afspraken met de collega s om ervoor te zorgen dat vergelijkbare prestaties dezelfde beoordeling krijgen.

21 4 Representativiteit WAT? Ontwerp een evaluatietaak die de competenties die je wil beoordelen goed weerspiegelt. GOOD PRACTICE De leerkracht bepaalt vóór het ontwikkelen van de evaluatietaak welke leerdoelen hij met de evaluatietaak wil meten KAN BETER De vragen en/of opdrachten die de leerkracht ontwerpt voor een evaluatietaak zijn niet op het taalniveau van de leerlingen geformuleerd.

22 5 Eerlijkheid WAT? Zorg ervoor dat je evaluatie fair is voor alle leerlingen. GOOD PRACTICE De leerkracht zet zijn eigen (voor)oordelen over leerlingen opzij wanneer hij hun prestaties beoordeelt. KAN BETER Leerlingen met een beperking of leerstoornis krijgen geen faciliteiten bij het maken van een evaluatietaak.

23 6 Betrokkenheid WAT? Laat de leerlingen mee participeren in het evaluatieproces. GOOD PRACTICE Na de evaluatie stelt de leerkracht in overleg met de leerling(en) werkpunten op. KAN BETER De leerkracht laat de leerlingen niet altijd feedback geven op de prestaties van medeleerlingen.

24 7 Authenticiteit WAT? Ga in de evaluatietaak uit van levensechte, reële situaties. GOOD PRACTICE De leerkracht kies bij zijn evaluatie voor taken die aansluiten bij de leefwereld of het toekomstig functioneringsdomein van de leerlingen. KAN BETER De leerkracht stimuleert leerlingen niet om zelf oplossingsstrategieën te bedenken.

25 8 (Cognitieve) complexiteit WAT? Daag de leerlingen uit om in de evaluatietaak hogere (cognitieve) vaardigheden toe te passen. GOOD PRACTICE De leerkracht ontwerpt een evaluatietaak waarin de leerling eerder verkregen informatie kunnen toepassen in een nieuwe situatie. KAN BETER De vragen of opdrachten van de evaluatietaak zijn nauwelijks gebaseerd op levensechte contexten want dit is te complex.

26 9 Verantwoording WAT? Rechtvaardig je beoordeling van de evaluatietaak. GOOD PRACTICE De beoordelingscriteria die de leerkracht gebruikt stemmen overeen met de leerdoelen van de evaluatietaak. KAN BETER De leerkracht laat de beoordeling van de individuele leerling afhangen van het resultaat dat de rest van de klasgroep behaalt.

27 10 Impact WAT? Houd rekening met de invloed die je evaluatie heeft op het leergedrag van je leerlingen en op je eigen evaluatiepraktijk. GOOD PRACTICE De leerkracht geeft leerlingen de mogelijkheid om aan te geven wat ze van hun resultaten vinden. KAN BETER De leerkracht gaat niet na welke leerstrategie de leerlingen gebruikt hebben bij de voorbereiding van de evaluatietaak.

28 Hoe kunnen we eraan werken? BELEIDSMATIG

29 evaluatie als bestraffend instrument Wordt evaluatie door de leerkrachten niet te vaak gezien als een bestraffend instrument?

30 evaluatie als ondersteunend instrument Evaluatie als ondersteunend instrument Focus op wat de leerling al (goed) kan/kent Daarnaast gericht werkpunten aangeven en hier ook effectief iets mee doen

31 rapporteringspraktijk Aandacht Voldoet voor het functioneel klassieke rapporteren, rapport? zowel vormelijk als inhoudelijk Vormelijk: bv bij gebruik van score zijn afspraken nodig Inhoudelijk: zinvolle commentaar en remediëring. Begin bv met het positieve

32 begeleidende klassenraden oriënteringsbeleid adviseringsbeleid

33 leren leren In heel wat scholen: sterk inzetten op leren leren In die zelfde scholen: in de tweede en derde graad wordt hier weinig of niet naar teruggegrepen of naar verwezen, ook niet bij remediëringstrajecten >< VOET

34 beleidsmatig Er kan gezorgd worden voor duidelijke kaders: Evaluatiebeleid Remediëringsbeleid Begeleidende klassenraden Deliberatiebeleid Oriënteringsbeleid Adviseringsbeleid Sanctioneringsbeleid Omgaan met attitudes Data verzamelen en synthetiseren/analyseren

35 Wat leeft er?

36 Oriënteringsproef Ijkingstoets Toelatingsproef arts-tandarts Ongekwalificeerde uitstroom

37

38 Mark Verbelen