cjcbejbv ejveneke nvknevm m

Transcriptie

1

2 Welkom! Bij de miniconferentie Formatief toetsen 26 maart 2013 cjcbejbv ejveneke nvknevm m

3 Cees van der Vleuten Universiteit Maastricht

4 Aanleiding voor deze middag

5 Doelen van vanmiddag Kennismaken - ontmoeten Verduidelijken wat formatief toetsen is en waarom het belangrijk is Voorbeelden van formatief toetsen laten zien Ideeën opdoen Ervaringen uitwisselen

6 Wat staat op het programma? Het belang van formatief toetsen - Wilmad Kuiper (SLO) Lezing Toetsen met leerwaarde - Dominique Sluijsmans (Zuyd Hogeschool) Pauze Parallelle workshops Verdiepende presentaties Pauze Plenaire discussie onder leiding van Cees van der Vleuten (Universiteit Maastricht) Afsluitende borrel

7 Wilmad Kuiper Stichting Leerplanontwikkeling (SLO)

8 Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool

9 Toetsen met leerwaarde Wat is het en wat is nodig voor succesvolle implementatie? 26 maart 2013 Lezing Dominique Sluijsmans Zuyd Hogeschool - lectoraat Professioneel Beoordelen

10

11

12

13

14

15 Vijf vragen Wat is formatief toetsen? Welke methoden zijn effectief? Wat zijn dilemma s in het vormgeven van formatief toetsen? Wat is nodig voor duurzame implementatie van formatief toetsen? Voor wie kan formatief toetsen van meerwaarde zijn?

16 Wat is formatief toetsen?

17 Geen eenduidige definitie!

18 Bron: Sluijsmans, D. M. A., Joosten-ten Brinke, D., & van der Vleuten, C. P. M. (2013). Toetsen met leerwaarde. Een reviewstudie naar de effectieve kenmerken van formatief toetsen. Maastricht: Universiteit Maastricht. Kenmerken: - rijke feedback die leerlingen helpt beter te leren - feedback wordt ingezet in verschillende fasen van het leerproces - stimuleert zelfregulatie Classroom assessment Formative assessment Divergent/highlevel formative assessment Convergent/lowlevel formative assessment Assessment for learning Summative assessment Kenmerken: -weinig feedback - zwakke integratie met onderwijs en leren - feedback alleen na prestatie

19 Algemene definitie Formatief toetsen is het verzamelen van informatie over het leerproces van leerlingen die leerkrachten kunnen gebruiken voor onderwijsbeslissingen en leerlingen kunnen gebruiken om hun leren te bevorderen maar hen ook motiveert.

20 Kenmerken formatief toetsen Sociaal-constructivistisch Betrokkenheid van de lerende Leren staat centraal Vindt plaats vooraf, tijdens en na het leren: continu proces Ruimte voor ontwikkeling individu

21 Ontwrichte verhouding toetsen en leren o o o o o o T onderwijstijd toetstijd toetsgedrag (wash-back effect; Alderson & Wall, 1993)

22 Integratie van toetsen en leren T o T o T o T o T o Toetsen zijn startpunt van leren Toetsinformatie helpt bij het vormgeven van onderwijs en leren Onderwijs en toetstijd zijn in evenwicht in een continu leerproces Sterker nog: toetsen = onderwijs = leren!

23 Zeven dimensies arm - rijk om leren van leerlingen te bevorderen om leren van leerkrachten te bevorderen instrument proces formatieve doelen - summatieve doelen georganiseerde inbedding - on-the-fly gebruik gestuurd door de leraar - veel zelfsturing door leerlingen in een specifieke fase van het leerproces - ingebed in een volledige leercyclus

24 Welke methoden zijn effectief?

25 Acht effectieve methoden 1. Het geven van feedback WORKSHOPS 2. Het effectief vragen stellen 3. Het organiseren van toetsdialogen 4. Reflectieve lessen 5. Self-assessments 6. Peer-assessments EN LEZINGEN 7. Werken met beoordelingsrubrieken 8. Formatief gebruik van de summatieve toets

26 Echter.

27 FORMATIEF TOETSEN

28 Wat zijn dilemma's in het vormgeven van formatief toetsen?

29 Dilemma s onafhankelijkheid - continue verantwoording zelf norm bepalen - standaardisering toetsen om te leren - toetsen om kwaliteit te tonen goed toetsen - leren goed te toetsen administratie - tijd voor onderwijs wat we willen - waar we leerlingen in opvoeden

30

31 College voor voortgezet onderwijs in Midden-Nederland Leerling Docent 2011

32 Wat is nodig tot structurele implementatie c.q. verandering te komen? Zes ingrediënten

33 1. Visie en strategie Gericht op de waarom-vraag en doelstellingen: wat willen we als school/ opleiding met formatief toetsen bereiken en waarom willen we dat? Niet geborgd? VERWARRING

34 2. Organisatie en structuur Gaat over de organisatie- en de processtructuur. Hoe worden formatieve activiteiten georganiseerd? Welke taken en verantwoordelijkheden hebben betrokkenen (leerkracht, schoolleider, ouders, leerlingen, anderen)? Niet geborgd? CHAOS

35 3. Cultuur Gaat over hoe de betrokkenen binnen het implementatieproces met elkaar samenwerken en communiceren. Handelen we op basis van gedeelde kernwaarden? Wat zijn onze percepties? Niet geborgd? WEERSTAND

36 4. Mensen Gaat over het bewaken en aansturen van de kennis- en vaardigheden van de leerkrachten en andere betrokkenen. Zijn we bekwaam genoeg? Waarin wel, waarin niet? Niet geborgd? ONGERUSTHEID

37 5. Middelen Gaat over de zaken die nodig zijn om resultaten te kunnen boeken, zoals geld, ICT, tijd, huisvesting, materiaal, ondersteuning en wijzen van communicatie. Wat hebben we nodig? Niet geborgd? FRUSTRATIE

38 6. Resultaten Gaat om de vraag wat formatief toetsen gaat opleveren. In welke gedrag van betrokkenen zien we dat formatief toetsen een meerwaarde heeft? Niet geborgd? NUTTELOOSHEID

39 Voor wie kan formatief toetsen van meerwaarde zijn?

40 Voor de schoolleider Inzicht in prestaties leerlingen Inzicht in scholingsbehoefte leerkrachten (personeelsbeleid) Aanknopingspunten informatie om (toets)beleid te versterken (kwaliteitszorg)

41 Voor de leerkracht - docent Inzicht in leerbehoefte leerlingen studenten Inzicht in eigen instructievaardigheid (snappen leerlingen studenten wat ik wil bereiken?) Intensief contact met leerlingen - studenten

42 Voor de ouders Een verhaal achter een rapport Tijdige informatie over behoeften leerling Kans eigen rol te definiëren

43 Voor de leerling - student Individuele aandacht Kansen om te leren en successen te behalen Het verhogen van eigen verantwoordelijkheid (zelfregulatie) Zelfvertrouwen geloof in eigen kunnen Zin in leren

44 Formatief toetsen? Gewoon doen!

45 Inspiratie opdoen? The Classroom Experiment

46 Dank voor jullie aandacht en nog een inspirerende middag!

47

48 Plenaire discussie Onder leiding van Cees van der Vleuten