voorstellen Wim van Kleef Lerarenopleider ilo uva Docent economie (HLZ) Redacteur Factor D

Transcriptie

1 voorstellen Wim van Kleef Lerarenopleider ilo uva Docent economie (HLZ) Redacteur Factor D

2 Henry Ford The customer can have any colour he likes as long as it is black HF had kennelijk met productdiffentiatie (nog) weinig op. Ja lach maar, in het v.o. is het dikwijls niet veel beter gesteld met differentiatie.

3 Doel workshop Wat is differentiëren? Weerstand wegnemen. Waardering vergroten Toepassingsmogelijkheden aftasten

4 Differentiatie Externe differentiatie (vmbo, havo of vwo?) niveau (C&M, E&M, N&G of T&N) interesse Interne differentiatie of binnenklasdifferentiatie (inspelen op leerbehoeften binnen klas)

5 Binnenklasdifferentiatie Divergerende differentiatie Leerlingen werk op eigen niveau waardoor verschillen tussen lln groter worden. Gangbaar in p.o. Lln werken in homogene groepen Convergerende differentiatie Leerlingen moeten voldoen aan bepaalde minimale doelstellingen. Gangbaar in v.o. Lln werken in heterogene groepen

6 Waarom differentiëren? Omdat in elke klas veel diversiteit zit. Om elke ll succeservaringen te laten opdoen. Elke ll optimale leerkansen te bieden. Om het maximale uit lln te halen. Om lln optimaal voor te bereiden. Om in te spelen op leerbehoeften van lln. Om lln aan het leren te krijgen.

7 Beeld/imago in v.o. Beeld: ingewikkeld, omslachtig, onnodig Moet ik voor alle 30 lln een andere leerroute bedenken?

8 Complexe docentvaardigheden Differentiëren Experimenteren Kritisch denken realiseren Debat, onderwijsleergesprek

9 (drog)redenen Welke (drog)redenen gebruiken docenten om niets aan differentiëren te doen?

10 Veel gehoord Te veel voorbereidingstijd Klassenmanagement is ingewikkeld /verlies mijn grip op de klas Grote klas / onvoldoende ruimte om lln in groepen te laten werken Ik beschik niet over knowhow om differentiëren vorm te geven Sluit niet aan bij mijn persoonlijke voorkeuren over onderwijzen/didactiek Iets irrationeels (weerstand)

11 Definitie van differentiëren Differentiëren is het bewust, doelgericht aanbrengen van verschillen in instructie, leertijd of leerstof binnen een (heterogene) groep of klas leerlingen, op basis van onder andere hun prestaties (Berben, Teesling; 2014)

12 Of: U speelt in op de behoeften en kenmerken van leerlingen door niet iedereen gelijk te behandelen en keuzemogelijkheden en autonomie te bieden (van Kleef; 2016)

13 Of: Differentiatie is de verzameling maatregelen die in het onderwijs genomen kunnen worden om in te spelen op de verschillen tussen lln. (Bade en Bult 1981, 23)

14 Of: Het positief en planmatig omgaan met verschillen tussen lln met het oog op het grootst mogelijke leerrendement voor elke ll. (Vanderhoven (2004, p.29))

15 U doet niks aan differentiëren? Toch wel! Feedback / feedforward U geeft wel eens bijles (remedial teaching) Afnemen toets (verlengde tijd, versie voor dyslecten) Keuze werkvorm (alleen of samen) Zelfstandig werken (kinderen mogen in hun eigen tempo werken aan opdrachten/taken)

16 U doet inderdaad niks aan differentiëren Bespreking huiswerk Bespreking sommen Bespreking proefwerk Uitleg/bespreking leerstof De te maken opdrachten (iedereen moet zelfde sommen maken); u werkt niet met bhv-model. Alle lln werken van kaft tot kaft. Leertijd Kortom: Zodra u gaat bespreken is van differentiatie amper sprake

17 Differentiatie op niveau van: Inhoud (BHV-model; thema) Product (samenvatting, schema, uitwerkingen opgaven, verslag) Proces (werkvorm) (Coubergs; p.23)

18 Differentiatie naar lesfase (1) Bespreken huiswerk (integraal alle opgaven bespreken? Is dat echt nodig?) Geven van uitleg/instructie (frontaal, verlengde instructie, youtube, flipping, leerling aan leerling) Zelfstandig werken (werkvorm: individueel of groepswerk) Feedback

19 Differentiatie naar tijd en taak (2) Leertijd/tempo (verlengde leertijd voor mindere goede lln; bijlesuur) Leerstof (van kaft tot kaft? Het BHV-model; basis-, herhalings- en verrijkingsstof) Taak (open of gesloten; hele taak eerst)

20 Voorbeelden intern differentiëren Projectwerk (PWS of P.O.) Onderzoeksgerichte werkvormen Probleemgestuurde werkvormen Werken met casussen Hele taak eerst (F.Jansen et al; 2016) Allemaal voorbeelden van open taken

21 Omgaan met huiswerk U controleert of lln hun huiswerk hebben gemaakt: 30% heeft het keurig gemaakt, 30% heeft het geprobeerd, maar de kwaliteit is matig, 40% heeft het niet gemaakt. Hoe gaat u differentiëren?

22 BEP U wilt instructie geven over het breakevenpunt. Een grote groep leerlingen heeft dit onderwerp reeds gehad bij m&o. De andere groep heeft geen m&o en heeft geen benul. Moet hier gedifferentieerd worden? En zo ja, op welke manier?

23 Op het programma staat de Ginicoëfficiënt Lln zijn reeds bekend met de Lorenz-kromme. In deze les wilt u bereiken dat lln het nut onder woorden kunnen brengen van deze coëfficiënt. Hoe zou u kunnen differentiëren?

24 Proefwerkbespreking U heeft een proefwerk nagekeken. 30% had een onvoldoende, nog eens 30% had een 6 of 7 en 40% had een 8 of hoger. Hoe moet dat proefwerk worden besproken?

25 Indexcijfers Het onderwerp indexcijfers staat op het programma. Enkele lln hebben veel moeite met de berekeningen, anderen vinden het kinderlijk eenvoudig. Wat te doen?

26 Zelfstandig werken Ter verwerking van leerstof laat u lln opdrachten maken. U vraagt zich af of het noodzakelijk is dat leerlingen allemaal alle opdrachten moeten maken. U vraagt zich af of het mogelijk is op dit punt te differentiëren.

27 Primair, secundair en tertiair inkomen Veel lln zijn al lang weer vergeten wat deze termen betekenen en hoe ze samenhangen. Andere lln hebben de klok horen luiden. En dan is er een groep die het prima weet. Wat te doen? Is differentiëren een mogelijkheid?

28 Aanbevelingen mbt differentiëren Leer snel het niveau en interesses van de lln kennen Implementeer keuzemogelijkheden Houd uw handen vrij voor individuele hulp Begin klein, niet meteen voor de gehele les Bekijk het b.v. per lesfase (instructie) Doe het in het begin af en toe Vraag collega s in welke situaties zij het doen Ontwikkel uw repertoire Lees een enkel boekje over differentiëren. Dat heeft mij geholpen.

29 Literatuur Differentiëren is te leren, Berben en van Teeseling; 2014 Binnenklasdifferentiatie, Coubergs e.a.; 2013 Teach like a champion 2.0, Doug Lemov; 2016