Het motiverend effect van differentiëren met het BHV- model
|
|
- Karen Cools
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het motiverend effect van differentiëren met het BHV- model Maarten Van de Broek Het woord differentiëren roept vaak heel wat reacties en associaties op. Voor de één sluit het aan bij een vanzelfsprekende grondhouding, voor de ander roept het beelden op van overvraagde leraren die ook nog eens daar mee moeten bezig zijn. Differentiëren wordt wel eens gedefinieerd als het positief en planmatig omgaan met verschillen tussen leerlingen met het oog op het grootst mogelijke leerrendement voor elke leerling 1. Wellicht doe jij ook spontaan aan differentiëren. Je reageert net iets anders op Thomas omdat je zijn gevoeligheid kent. Je moedigt Veerle steeds wat extra aan omdat ze zo weinig zelfvertrouwen heeft. Je daagt Mo extra uit met een kritische vraag omdat je weet dat hij heel pienter is. Je geeft Christine extra oefeningen mee naar huis omdat ze dat goed kan gebruiken. Dit zijn allemaal voorbeelden van onderwijsacties die recht doen aan verschillen tussen leerlingen. Niet planmatig, maar vanuit een flexibele en zorgzame aanpak. Er wordt vaak op een meer planmatige manier gedifferentieerd wanneer er sprake is van beperkingen of leerstoornissen. Jelle mag zijn examen in een kleine ruimte doen omdat hij zich in de grote examenzaal niet voldoende kan concentreren. Annemie krijgt wat meer tijd bij leestoetsen omdat het voor haar langer duurt om haar tekst te kunnen lezen. Pedro krijgt een dubbel quotering op zijn toets, zodat hij duidelijk ziet wat inhoudelijk goed en fout is en welk aandeel zijn spelfouten hebben op zijn score. De vraag is hoe ver je best gaat in differentiëren 2. Iedereen is anders, en als we alleen met de verschillen bezig zijn, hebben we individueel onderwijs. Dat is wellicht niet haalbaar, en misschien ook niet gewenst. Iedereen over dezelfde kam scheren en geen rekening houden met verschillen wordt ook niet meer als rechtvaardig gezien. Het gaat er dus om een goed evenwicht te vinden. Om dat evenwicht te vinden, is het belangrijk om goed te bepalen op welke vlakken je wil investeren in differentiëren. Differentiëren kan bijvoorbeeld een erg groot motiverend effect hebben, en een belangrijke bijdrage beteken aan het creëren van een leerklimaat waarin leerlingen graag leren. Om dat duidelijk te maken, wil ik eerst iets vertellen over de motivatieformule. 1 Vanderhoeven, J.L., Positief omgaan met verschillen in de leeromgeving. Een visie op differentiatie en gelijke kansen in authentieke middenscholen, Uitgeverij Antwerpen, voor wie meer wil weten over onderzoek naar differentiatie: Couberghs, C, e.a., Binnenklasdifferentiatie, leerkansen voor alle leerlingen, Acco 2013
2 In het boek Leerbereidheid van leerlingen aanwakkeren 3 hebben we verschillende toonaangevende motivatietheorieën en wetenschappelijke onderzoeken over wat motiverend werkt in onderwijs vertaald naar de klaspraktijk. We hebben daar motivatie geformuleerd als motivatie= context x interesse x zelfinschatting. Context: De motivatie van een leerling wordt bepaald door de aard van de relatie die de leraar aangaat met de leerlingen en de sfeer en groepsdynamiek in de klas en wordt beïnvloed door de mate van energie die een leerling moet steken in andere zaken voor hij aan leren toekomt. Als je je als leerling gerespecteerd voelt door je leraar, als je je opgenomen voelt in de klasgroep en als je geen last hebt van bijvoorbeeld zorgen over de thuissituatie, zit de context goed als basisvoorwaarde om tot leren te kunnen komen. Interesse: Een leerling is gemotiveerd als hij merkt dat hij aangesproken wordt op zijn persoonlijke interesses of als de manier waarop (mogelijk oninteressante ) leerstof op een interessante manier wordt aangebracht. Een leerling is extra gemotiveerd als hij de waarde en het nut van de aangeboden leerstof inziet. Zelfinschatting: De inschatting van de eigen bekwaamheid en capaciteiten is cruciaal om gemotiveerd te zijn om de verwerking van leerstof en het uitvoeren van taken tot een goed einde te brengen. Iedereen vraagt zich bij een opgegeven taak onbewust af of hij zich voldoende bekwaam voelt om die taak uit te voeren, én of de ingeschatte inspanningen wel in verhouding zullen staan met het verwachte resultaat. Wanneer iemand neen antwoordt op deze eigen onbewuste vragen, zakt de motivatie weg. Als leraar is het daarom erg zinvol om veel aandacht te hebben voor het bieden van een goede structuur op weg naar het leerdoel. Een logische opbouw, stap voor stap, begeleidende instructies waarbij de leerling ervaart dat hij bekwaamheid opbouwt zijn daar voorbeelden van. Samenhangend daarmee is het belang om de lat op de juiste hoogte te leggen. Een taak is best uitdagend én haalbaar. Iemand die steeds ervaart de lat niet te halen, haakt af. Iemand die geen uitdaging vindt omdat de lat te laag ligt, haakt ook af. Een taak die uitdagend is én die naar behoren wordt volbracht, levert een succeservaring op. Succeservaringen zijn een enorm motiverende factor. Ze verhogen de feitelijke competenties én vergroten het zelfwaardegevoel en de zelfinschatting van leerlingen. Als je twintig of meer leerlingen in je klas hebt, waar moet je die lat dan leggen zodat iedereen succeservaringen kan hebben? De zelfinschatting kan en zal namelijk erg verschillend zijn. Differentiëren volgens het BHV- model kan een antwoord bieden op de vraag hoe je zoveel mogelijk leerlingen succeservaringen kan bieden, zowel de sterke als de zwakke leerlingen. Daarnaast helpt het BHV- model om een context te creëren waarin evaluatie ook een hulpmiddel is om tot leren te komen, en niet het ultieme doel. Het gaat er in onderwijs 3 Vanhoof, J., Van de Broek M. e.a., Leerbereidheid van leerlingen aanwakkeren, principes die motiveren, inspireren én werken, Acco 2012
3 om dat de leerdoelen centraal staan, maar op vele plaatsen lijkt het wel dat het middel om te kijken of de leerdoelen behaald zijn, de punten op het rapport, het uiteindelijke doel zijn geworden. Op vele plaatsen in de onderwijswereld gaat het als volgt: de leraar biedt leerstof aan, legt theorie uit, laat oefeningen doen en doet dit misschien zelfs op een fantastische manier. Na de lessen over dat onderwerp worden leerlingen gevraagd om zich voor te bereiden op een toets. De resultaten op de toets worden onderdeel van het rapport en men gaat verder met een nieuw leerstofonderdeel, of je als leerling de toets nu goed gemaakt hebt of niet. Afbeelding 1: traditioneel lesverloop Het BHV- model, waarbij de afkorting staat voor Basisstof, Herhalingsstof en Verrijkingsstof, is een vorm van differentiëren die hier een zeer zinvol alternatief voor biedt met het bijkomende voordeel dat het een vorm is die ook voor de leraar haalbaar is qua extra inspanningen. In dit model doet de leraar in het eerste deel van de lessenreeks eigenlijk niet veel anders dan wat hij gewoon is om te doen: leerstof uitleggen, oefeningen aanbieden, enz. De leraar biedt de basisstof aan: die onderwijsactiviteiten die nodig zijn zodat leerlingen de vereiste leerdoelen zouden kunnen halen. Dan volgt een toets. En hier start het grote verschil. Deze toets is immers een formatieve toets, een toets die dient om te kijken wie van de leerlingen de doelen behaald heeft en wie niet. Deze toets hoeft in vorm niet te verschillen van de toetsen die de leraar altijd al ontwikkelde. Maar de punten van de toets zijn geen onderdeel van de definitieve beoordeling ( tellen niet mee voor het rapport ), de punten vormen de basis voor de groepsindeling van het
4 tweede deel van de lessenreeks. Leerlingen die de lat nog niet gehaald hebben, krijgen dan herhalingsstof. Dit kan bestaan uit extra uitleg, extra oefeningen, extra begeleiding, afhankelijk van het lesonderwerp en van wat de leerling nodig heeft. De leerlingen die de lat wel gehaald hebben, krijgen verrijkingsstof. Verrijkingsstof kan bestaan uit extra activiteiten die te maken hebben met het lesonderwerp. Er kan bijvoorbeeld een keuze aangeboden worden zodat leerlingen die activiteit kunnen kiezen die aansluit bij hun interesses of leerstijl. Het kan ook zijn dat deze leerlingen mee ingeschakeld worden om de anderen te assisteren. Verrijkingsstof hoeft niet te betekenen dat de lat op vlak van niveau hoger gelegd wordt. Het is niet altijd het beste idee om leerlingen van pakweg het tweede jaar dan al leerstof van het derde jaar aan te bieden omdat het mogelijk de verschillen volgend jaar nog groter maakt. (In scholen waar men een individuelere insteek van het leerproces nastreeft kan dit natuurlijk wel een meerwaarde zijn. ) De verrijking kan ook zitten op vlak van toepassingen, praktische oefeningen, projecten, presentaties, enz. van de aangeboden basisstof. Na de tweede lessenreeks, waarin de ene groep herhalingsstof heeft gekregen en de andere groep verrijkingsstof, volgt opnieuw een toets. Deze keer is het een summatieve toets, wat betekent dat het wel een toets is die meetelt voor het rapport. De formatieve toets is evaluatie OM te leren, deze summatieve toets is de evaluatie VAN het leren.
5 Afbeelding 2: lesverloop met bhv- model De toevoeging van de formatieve toets en de bijkomende opsplitsing in herhalings- en verrijkingsstof zorgen ervoor dat elke leerling extra kansen krijgt op succeservaringen. Vele leerlingen die traditioneel steeds lage cijfers haalden, al dan niet ondanks hard werken, zullen nu merken dat ze wel in staat zijn om leerstof te verwerken en de lat te halen door de aangeboden herhalingsstof. De leerlingen die zich zouden vervelen wanneer de leraar klassikaal alles opnieuw uitlegt, kunnen zich uitgedaagd voelen in een toepassing van de leerstof die zij boeiend vinden. Wat voor vele leraren niet onbelangrijk is: de BHV- methode blijft werken met standaarddoelen die voor iedereen gehaald moeten worden om te kunnen overgaan naar een volgend jaar (er is nog steeds een rapport, en wie ondanks herhalingsstof niet voldoende punten haalt, zit wellicht niet op de juiste plaats en kan geheroriënteerd worden). Daarnaast komt er een verschuiving in aandacht naar leerdoel ipv naar enkel punten, geeft het kansen om leerlingen zich weer meer eigenaar te laten maken van hun leerproces, en kunnen leerlingen veel meer succeservaringen opdoen waardoor ze meer
6 en beter gemotiveerd zijn en graag leren, omdat de aanpak rekening houdt met hun behoeften. Er is in ons onderwijs ook steeds meer aandacht voor remediëring, bijvoorbeeld voor leerlingen die onvoldoendes halen op bepaalde onderdelen. Deze remediëring is natuurlijk nuttig, maar het nadeel is dat dit vaak bovenop de andere nieuwe leerstof komt die ondertussen ook wordt aangebracht. In het BHV- model is remediëring veel minder nodig door de opsplitsing in herhalingsstof en verrijkingsstof. De aanpak met het BHV- model vraagt wel degelijk inspanningen van een leraar. Het vraagt ten eerste om goed zicht te krijgen op de leerdoelen van een lesonderwerp. Het vraagt ook de didactische bekwaamheid en de creativiteit om leerstof onder te verdelen in basisstof, herhalingsstof en verrijkingsstof. Het vraagt de vaardigheden om te werken aan een constructief leerklimaat en een hechte klasgroep, waarin het niet bedreigend is als individuele verschillen zichtbaar zijn. 4 En het vraagt de tijd om twee toetsen te doen. Ik zou daarom aanraden om hier stap voor stap aan te werken. De eigen lat ligt best ook op een haalbare hoogte. Begin bijvoorbeeld met een lesonderwerp waarvan je uit ervaring van vorige jaren weet dat het voor heel wat leerlingen niet evident is om goede resultaten te behalen. Een goed uitwerkte lessenreeks op basis van het BHV- model kan wellicht weer enkele jaren mee, zodat je volgende keer weer ruimte hebt om een andere leerstofonderdeel te herwerken. En nog een tip: je hoeft het niet alleen te doen. Welke vakcollega zou hier ook warm voor te maken zijn? Misschien kunnen jullie wel erg aanvullend zijn, en heeft de ene creatieve ideeën voor verrijkingsactiviteiten, terwijl de andere zijn ervaring in het remediëren kan inzetten om herhalingsstof uit te werken. Wat het oplevert is reeds vermeld in termen van onderwijs- en motivatiewinst. Maar beeld je ook eens even in hoe het voor jou als leraar moet zijn om te zien hoe je leerlingen trots zijn op zichzelf over wat ze verwezenlijkt hebben. Ervaren dat je inspanningen als leraar dit effect hebben, geeft enorme voldoening en is versterkend voor je eigen motivatie en arbeidsvreugde. Ook leraren hebben nood aan en recht op succeservaringen! Veel succes gewenst! Maarten Van de Broek Maarten Van de Broek was 10 jaar leraar Nederlands- Engels en leerlingenbegeleider. Ondertussen is hij psychotherapeut en oprichter van nascholingsorganisatie Vonk en Visie. Hij is co- auteur van het boek Leerbereidheid van leerlingen aanwakkeren. Principes die motiveren, inspireren én werken uitgegeven bij Acco, meer inspiratie over het begeleiden van de groepsdynamiek vind je in het boek Leerbereidheid van leerlingen aanwakkeren (p ) en kan je ook lezen in een artikel op deze website: onderwijs/overzicht/artikels/handleiding- om- een- hechtere- klasgroep- te- creeren/
Binnenklasdifferentiatie realiseren in de klas voor iedereen!
1 GODSDIENST Binnenklasdifferentiatie realiseren in de klas voor iedereen! 1 Inleiding achtergrond: diversiteit In onze huidige samenleving is er een heel grote diversiteit tussen mensen. Dat zich dit
Nadere informatieInnoverend onderwijs op maat van uw kind.
Innoverend onderwijs op maat van uw kind. GO! campus Genk Middenschool 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 1 2 Voorwoord... 2 3 Onderwijs van de toekomst... 3 3.1 Kerneigenschappen... 3 3.2 Werkvormen...
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieDifferentiatie in de klas. Wouter Smets
Differentiatie in de klas Wouter Smets Binnenklasdifferentiat ie: Waarom? 1. Binnenklasdifferentiatie: Waarom? Inspelen op verschillen in niveau interesse leerprofiel 1. Binnenklasdifferentiatie: Waarom?
Nadere informatieP.1 Creëren van een veilig en stimulerend leerklimaat
Pedagogisch bekwaam P.1 Creëren van een veilig en stimulerend leerklimaat Resultaat De meeste leerlingen voelen zich veilig en worden gestimuleerd en uitgedaagd om te leren. Ze zijn actief en betrokken
Nadere informatieSlim organiseren is samen differentiëren voor elk kind
Dag van de slimme school Slim organiseren is samen differentiëren voor elk kind Praktijkgetuigenis Mijn School op de Hei Even afspreken Om de andere workshop niet te storen, wees stil. Wil je graag iets
Nadere informatieBINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN
BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN - Situering - Lkr over binnenklasdifferentiatie - Binnenklasdifferentiatie? - Leerplannen - Binnenklasdifferentiatie in wiskunde Hilde De Maesschalck 8 oktober
Nadere informatieHuiswerkbeleid Onderwijsteam 7
Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 Inleiding: Het onderwijs op school is er onder meer op gericht de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ook het maken van huiswerk levert
Nadere informatieStap 3 Leeractiviteiten begeleiden
Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.
Nadere informatieBinnenklasdifferentiatie voor iedereen.. door Stéphanie De Bruyne
Binnenklasdifferentiatie voor iedereen.. door Stéphanie De Bruyne Stephanie.De.Bruyne1@gmail.com Een korte kennismaking Waarom? Reproductie sociale ongelijkheid Hervorming secundair onderwijs PISA resultaten
Nadere informatieInge Test 07.05.2014
Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij
Nadere informatieWelke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015
Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie
Nadere informatieEen kader voor binnenklasdifferentiatie Aan de hand van een heleboel voorbeelden
Een kader voor binnenklasdifferentiatie Aan de hand van een heleboel voorbeelden Beroepshouding Definitie Op basis waarvan Hoe Doel Beroepshouding Effective differentiation is governed by a philosophy,
Nadere informatieOnze schooleigenvisie op huiswerk
Huistaken en lessen uit het schoolreglement De leerlingen zijn steeds verplicht de opgegeven lessen te leren. De leerkracht is steeds gerechtigd deze leerstof mondeling of schriftelijk op te vragen. De
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieDAG VAN MAVO EN PAV op ZATERDAGVOORMIDDAG 28 FEBRUARI 2015
DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE jan.bonne@vsko.be SECUNDAIR ONDERWIJS VAKBEGELEIDING PAV Brugge, 30-01-2015 Ter kennisgeving aan alle directies van scholen met PAV Gelieve een kopie
Nadere informatieRapport Docent i360. Test Kandidaat
Rapport Docent i360 Naam Test Kandidaat Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Persoonlijk ontwikkelingsplan Inleiding Voor u ligt het
Nadere informatieH u i s w e r k b e l e i d
H u i s w e r k b e l e i d Voor maken. sommige een Voor kinderen aantal anderen kinderen een is complexe het levert huiswerk huiswerk taak echter waarbij geen een zij problemen bron een beroep van op,
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieDifferentiëren mbv het circuit Werkconferentie Morgen gaan we differentiëren! Otto de Loor
Differentiëren mbv het circuit Werkconferentie Morgen gaan we differentiëren! Otto de Loor (o.deloor@netwerkonderwijsadviseurs.nl) Bedoeling van vanmiddag Praktische ideeën opdoen om in de les van morgen
Nadere informatieattitudes zelfstandig leren kennis vaardigheden
zelfstandig leren Leren leren is veel meer dan leren studeren, veel meer dan sneller lijstjes blokken of betere schema s maken. Zelfstandig leren houdt in: informatie kunnen verwerven, verwerken en toepassen
Nadere informatieOnderwijs op het Cals College Nieuwegein
Onderwijs op het Cals College Nieuwegein 2017-2020 1 Onze kernwaarden Ambities onderwijsvernieuwing 2017-2020 We hebben vertrouwen in elkaars We streven een sfeer van openheid kunnen en bedoelingen. We
Nadere informatieJan Coppieters. PVOC Oost-Vlaanderen
Jan Coppieters PVOC Oost-Vlaanderen Ik weet hoe ik leerbereidheid van leerlingen kan beïnvloeden Ik kan de verwachtingen van leerlingen over het eigen presteren gunstig beïnvloeden Ik kan een gunstige
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieAppendix A Checklist voor visible learning inside *
Appendix A Checklist voor visible learning inside * * Op www.bazalt.nl/lerenzichtbaarmaken kunt u dit formulier downloaden en vervolgens printen. Het is belangrijk dat de medewerkers van de school deze
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieHUISWERKBELEID. Inhoudsopgave... 1. Inleiding... 2. Het doel van dit huiswerkbeleid... 2. Voorwaarden huiswerkbeleid... 2
HUISWERKBELEID Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Het doel van dit huiswerkbeleid... 2 Voorwaarden huiswerkbeleid... 2 Doelstellingen huiswerk... 3 Opbouw van het huiswerk... 3 Incidenteel huiswerk... 6
Nadere informatieAan de slag met universeel ontwerp in de klas en op school
(foto: Jo Szczepanska) Aan de slag met universeel ontwerp in de klas en op school Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour en Marijke Wilssens Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour en Marijke Wilssens zijn als
Nadere informatieEen voorlopige balans (Periode 1)
Een voorlopige balans (Periode 1) Omschrijving van deze periode We hebben tijdens dit schooljaar al heel wat gediscussieerd, besproken, nagedacht, Je hebt in deze gesprekken, maar ook in de logboekopdrachten
Nadere informatieGWT: Gemeenschappelijke werktijd
GWT: Gemeenschappelijke werktijd Benaming (actie) Beginsituatie en/ of weergave van de problematiek Link met de basisprincipes Gemeenschappelijke werktijd 2 e graad. Op onze school is elke klas enorm divers:
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieWerken aan zorg binnen duurzaam onderwijs. Kris Van den Branden
Werken aan zorg binnen duurzaam onderwijs Kris Van den Branden ENERGIE ENERGIE Leren Ontwikkeling Demotivatie Frustratie Spijbelgedrag Ongekwalificeerde uitstroom ENERGIE leren Leren Ontwikkeling demotivatie
Nadere informatieAPQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo
APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende
Nadere informatieBehandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden.
Het Kindgesprek. Behandel een kind zoals die is, en het zal zo blijven. Behandel het kind zoals het kan zijn, en het zal zo worden. 1 Inleiding. Door gesprekken met kinderen te voeren willen we de betrokkenheid
Nadere informatieWORKSHOP JONGEREN MOTIVEREN
WORKSHOP JONGEREN MOTIVEREN Onderwijssymposium ANAI Alkmaar Michiel Stadhouders 13 januari 2014 Programmavoorstel 60 minuten In tweetallen: wat is motivatie voor jou? 1. Jongeren & motivatie 2. Kijken
Nadere informatieRapport Duurzame Inzetbaarheid
Rapport Duurzame Inzetbaarheid Naam Adviseur Piet Pieterse Reinier van der Hel Datum 31-08-2015 Inleiding Duurzame inzetbaarheid is talenten optimaal benutten, gezond en met plezier werken, nu en in de
Nadere informatieVerslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING
Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die
Nadere informatieRONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS
CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen
Nadere informatieModule 9 Kennis delen en coachen
OPDRACHTEN Verzorgende IG Maatschappelijke Zorg Module 9 Kennis delen en coachen Inhoudsopgave Leeropdrachten 3 Leren 5 A Hoe leer ik? 5 B Bevorderende en belemmerende factoren 7 C Plan van aanpak bij
Nadere informatieONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK LAGER ONDERWIJS
ONTWIKKELINGSSCHALEN ONDERWIJSLEERPRAKTIJK LAGER ONDERWIJS VERSIE PROEFDOORLICHTING Deze instrumentenbundel omvat de ontwikkelingsschalen om het nastreven en bereiken van de onderwijsdoelen te onderzoeken
Nadere informatieOpbrengstgericht omgaan met verschillen. Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking
Opbrengstgericht omgaan met verschillen Bijeenkomst 4 Onderwijsbehoeften en differentiatievormen: differentiatie bij verwerking Programma Doelen en programma toelichten Terugblik op huiswerkopdracht Een
Nadere informatieBinnenklasdifferentiatie en het M-decreet ieders leer-kracht aanspreken. Katrien Struyven Vrije Universiteit Brussel, Vakgroep Educatiewetenschappen
Binnenklasdifferentiatie en het M-decreet ieders leer-kracht aanspreken Katrien Struyven Vrije Universiteit Brussel, Vakgroep Educatiewetenschappen Mythes over BKD 1. Differentiatie is enkel voor zwakke
Nadere informatieFOLLOW YOUR SUN LESSENREEKS GROEP 7 & 8 SCHOOLJAAR 2018 / Missie: ieder kind straalt!
LESSENREEKS GROEP 7 & 8 SCHOOLJAAR 2018 / 2019 Follow your Sun biedt 10 wekelijkse lessen van 1.5 uur waarin kinderen hun talenten en die van hun klasgenoten ontdekken en leren te gebruiken. Tijdens de
Nadere informatieIntroductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die:
Mentor informatie Introductie Het Mentoringprogramma is voor studenten die een begeleidingsvraag hebben. Deze begeleidingsvraag kan zeer divers van aard zijn en heeft te maken met schoolse-, persoonlijke
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieHOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.
HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.
Nadere informatiePOSITIEF OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE LEEROMGEVING
POSITIEF OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE LEEROMGEVING 20 ste St.A.M.-congres 18-19 mei 2004 Johan L.Vanderhoeven UITGANGSPUNTEN De authentieke middenschool: blijvend ideaal Vier fundamentele en inhoudelijke
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieHuistakenbeleid. 1. Visie op huistaken/lessen. 2. Concrete afspraken binnen de school. Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team.
Huistakenbeleid Samengesteld door WG Leren Leren, in samenwerking met het team. 1. Visie op huistaken/lessen Wij streven naar een zinvol huiswerkbeleid. Dit wordt op een kwaliteitsvolle en didactisch verantwoorde
Nadere informatieKIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS
KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk
Nadere informatieBij het huiswerk is het niet de kwantiteit die telt maar de kwaliteit. Huiswerk moet zinvol zijn.
Huiswerk ligt in het verlengde van het leerproces dat in de klas is gestart. Het is geschikt om vaardigheden uit de klas toe te passen buiten de schoolse context. Zelfstandig werken en leren bijvoorbeeld.
Nadere informatiePBD BASISONDERWIJS. Seminarie VIRBO Evaluatie in het basisonderwijs 20 maart 2014 La Roche-en-Ardenne
PBD BASISONDERWIJS Seminarie VIRBO Evaluatie in het basisonderwijs 20 maart 2014 La Roche-en-Ardenne Verloop Evalueren in de basisschool- het kader Bespreken van enkele aspecten inzake evaluatiebeleid
Nadere informatieHuiswerkbeleid Onderwijsteam 7
Huiswerkbeleid Onderwijsteam 7 Inleiding: Het onderwijs op school is er onder meer op gericht de verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van de leerlingen te vergroten. Ook het maken van huiswerk levert
Nadere informatieDoel en resultaat WPOplus training
Doel en resultaat WPOplus training Effect: Werknemers vergroten zichtbaar de vaardigheden goed werknemerschap en daardoor kunnen ze doorstromen in hun loopbaan Resultaat: Deelnemers in staat stellen WPO
Nadere informatieAPQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld
APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende
Nadere informatieUit het resultaat van mijn test kwamen voornamelijk de doener en beslisser naar voren.
Metawerk Fedor. Semester 1a Opdracht 1. Ik heb voor opdracht 1 de leerstijlentest van Kolb gemaakt. Deze test heeft als doel om te kijken op wat voor manier je het beste informatie kunt opnemen en verwerken.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober
Nadere informatieMensen Motiveren. door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer. @CoachSteff
Mensen Motiveren door Stephan Vanhaverbeke Certified NLP Trainer @CoachSteff Hoe je mensen in beweging kan zetten Kennismaking Wat wil je graag meenemen? Inhoud De context De perceptie De dip De voorkeuren
Nadere informatieErvaringen van tutoren en tutees in een same-age-in-class PAL setting
Ervaringen van tutoren en tutees in een same-age-in-class PAL setting Departement Technische Wetenschappen - Opleidingen Elektrotechniek, Bouw en Logistiek Academiejaar 2009-2010 Inhoud 1 Situering same-age-in-class
Nadere informatieBaLO welkom
BaLO 2017-2018 welkom Het beste van de 3 campussen Veel ervaring opdoen Veel mogen oefenen Geleidelijke opbouw van stages Breed kijken naar het onderwijs Gebruik van competentieprofiel voor begeleiden
Nadere informatieDoel van deze presentatie is
Doel van deze presentatie is Oplossingsgericht? Sjoemelen? Evaluatie van de praktische oefening. Verbetersuggesties qua oplossingsgerichtheid (niet met betrekking tot de inhoud van de gebruikte materialen)
Nadere informatieOpleiding. De wereld van de klant. Een programma voor Helpdesk Agents in klantgericht communiceren
Opleiding De wereld van de klant Een programma voor Helpdesk Agents in klantgericht communiceren Als je zorgt voor de middelen zal het doel wel voor zichzelf zorgen. Gandhi Uw vraag Ontwikkel een opleidingsprogramma
Nadere informatieVerslag werkgroep 8. Middenschool: leer kracht in meervoud. Werksessie 1. Werksessie 2
Verslag werkgroep 8 Middenschool: leer kracht in meervoud 19 mei 2009 en 20 mei 2009 25 ste Middenschoolcongres Werkgroep 8 Congresbegeleider: Lutgart Suyver Verslaggever: An Vrancken Werksessie 1 Werksessie
Nadere informatieACTIVERENDE WERKVORMEN. Pedagogische dag COLOMAplus Johan Fouquaert
ACTIVERENDE WERKVORMEN Pedagogische dag COLOMAplus 2013-03-01 LEERPLANREALISATIE Het handboek. is de bijbel voor vele leraars ik krijg mijn handboek niet uit Nochtans. Activerend onderwijs Wat? Ll verwerkt
Nadere informatiehavo-top! hv.penta.nl
havo-top! In Hoogvliet start per 1 augustus 2015 een havo- TOP opleiding in het profiel Economie en Maatschappij. Door de samenwerking tussen de PENTA business school Hoogvliet, het VAVO Rijnmond College
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieLESBESCHRIJVINGSFORMULIER
LESBESCHRIJVINGSFORMULIER Beroepstaak 1 Omgaan met kinderen in een leersituatie Stageschool Plaats Stagementor Stagegroep Aantal kinderen Gegevens Stageschool Datum Naam student Groep Vakgebied Gegevens
Nadere informatiedifferentiëren in de les.
differentiëren in de les. Eerste orde organisatievraagstuk Didactiek, lesorganisatie, inclusief pedagogisch vakmanschap Actis 11 juni 2013 Otto de Loor, o.deloor@aps.nl Pedagogisch vakmanschap Beelden
Nadere informatieLesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten
Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging
Nadere informatieHuistaakbeleid. BS GO! Europaschool Genk en BS GO! Europaschool Genk campus Sledderlo Keinkesstraat 19 3600 GENK 089/35.53.35
Huistaakbeleid BS GO! Europaschool Genk en BS GO! Europaschool Genk campus Sledderlo Keinkesstraat 19 3600 GENK 089/35.53.35 Inleidende tekst Om op een degelijke manier aan huistaakbeleid te doen moeten
Nadere informatie14-7-2012. Carol Dweck. Wat is Intelligentie?
Carol Dweck Wat is Intelligentie? 1 Wat is Intelligentie? Wat is Intelligentie? Meervoudige Intelligentie - Gardner 2 Voorlopige conclusie In aanleg aanwezig potentieel (50% erfelijk bepaald) Domeinspecifiek
Nadere informatieOefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties
Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren
Nadere informatieHoofdstuk 1 - Algemene wegwijzer Inhoud van de map
Hoofdstuk 1 - Algemene wegwijzer van de map Deel 1 overloopt een aantal voorwaarden om ICT in te zetten bij de aanpak van leerproblemen op school. Je vindt er tips en beschrijvingen van leerlingen en van
Nadere informatieSociale leeromgeving. Wie zit er in jouw netwerk? Leeromgeving sociale leeromgeving
Sociale leeromgeving Bij sociale leeromgeving gaat het om de mensen die jij kent en hoe je je bij hen voelt. Hoe voel je je in de klas?, kun je goed omgaan met je klasgenoten?, hoe zijn de docenten op
Nadere informatieZORGVISIE VBS DE TWIJG
ZORGVISIE VBS DE TWIJG Wat is zorg? Zorg bieden in een klas betekent: zoveel mogelijk kinderen zo goed mogelijk helpen om op zoveel mogelijk vlakken uit te groeien naar de best mogelijke versie van zichzelf.
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatieZELFSTANDIG WERKEN OP DE. TWEEMASTER /Catamaran
ZELFSTANDIG WERKEN OP DE TWEEMASTER /Catamaran maart 2015 ALGEMENE DOELEN: Kinderen kunnen zelfstandig werken: zelf keuzes maken op welk tijdstip ze bepaalde werkzaamheden uitvoeren (plannen) en dan aan
Nadere informatievoorstellen Wim van Kleef Lerarenopleider ilo uva Docent economie (HLZ) Redacteur Factor D
voorstellen Wim van Kleef Lerarenopleider ilo uva Docent economie (HLZ) Redacteur Factor D Henry Ford The customer can have any colour he likes as long as it is black HF had kennelijk met productdiffentiatie
Nadere informatieFunctieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.
Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid
Nadere informatieOppenhuizen, 28-10-2015. Schoolbeleid cbs It Harspit voor tablets (Snappet)
Chr. Basisschool It Harspit waar T OP-timaal presteren EN T WELbevinden de aandacht krijgen die een kind verdient! P. Walmastrjitte 8 8625 HE Oppenhuizen Telefoon: (0515) 55 96 88 E-mail: ih@palludara.nl
Nadere informatieInhoud: 1. Visie. 2. Regelgevend kader. 3. Wat verstaan we onder huiswerk? 4. Hoeveel tijd besteden we aan huiswerk? 5. Waarom huiswerk?
Huiswerkbeleidsplan Inhoud: 1. Visie 2. Regelgevend kader 3. Wat verstaan we onder huiswerk? 4. Hoeveel tijd besteden we aan huiswerk? 5. Waarom huiswerk? 6. Wat verwachten we van de ouders? 7. Wat als
Nadere informatieTOETSEN IN DE NIEUWE GENERATIE WISKUNDEMETHODES
TOETSEN IN DE NIEUWE GENERATIE WISKUNDEMETHODES Willemijn Muggen, uitgever Toetsen 16-11-2016 Gepersonaliseerd Leren - Doelstellingen Iedere leerling op zijn/haar niveau laten excelleren. Leren terwijl
Nadere informatieMijn communicatie met leerkrachten
Mijn communicatie met leerkrachten Ik durf of kan niets vragen aan leerkrachten. Ik stel vlot mijn vragen aan mijn leerkrachten. Ik slaag er niet in tot een opbouwend gesprek te komen met leerkrachten.
Nadere informatieLeidRaad Molenveld > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld. Het Molenveld, de school waar elk kind telt!
LeidRaad Molenveld 2016 2020 > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld We verbinden met de LeidRaad onze leidende principes. De LeidRaad geeft richting en bepaalt de route voor 2016 2020. Dat betekent voor
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale
ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen
Nadere informatieHet verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen.
Bonaventuracollege Leiden Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Advies voor docenten Sanne Macleane 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De opbouwende leerlijn van het zelfstandig
Nadere informatieScan: docentactiviteiten in de FE-cyclus
Scan: docentactiviteiten in de FE-cyclus Lees de beschrijvingen van docentactiviteiten in de FE-cyclus hieronder. Geef steeds aan in hoeverre jij dit momenteel doet in je eigen lessen. 1 punt betekent
Nadere informatieDifferentiëren in een wiskundeles d.m.v. activerende directe instructie. Door Tania Mouton (HoGent) en Brian Baert (HoWest)
Differentiëren in een wiskundeles d.m.v. activerende directe instructie Door Tania Mouton (HoGent) en Brian Baert (HoWest) Wat is differentiëren? Het positief en planmatig omgaan met verschillen tussen
Nadere informatieVragenlijst voor leerlingen
Competentie Vakinhoud Vragenlijst voor leerlingen Zet in het onderstaande overzicht je gemiddelde cijfer voor elk vak. Daarnaast kun je opschrijven waar je sterk en zwak in bent. Overzicht vakken Alfa
Nadere informatie1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren
Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd
Nadere informatieChecklist Rekenen Groep 3. 1. Tellen tot 20. 2. Getallen splitsen. Hoe kun je zelf het tellen controleren?
Checklist Rekenen Groep 3 1. Tellen tot 20 Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn de kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod
E-Learning, Workshops en begeleidings trajecten Professionaliseringsaanbod Door Sander Gordijn - MeesterSander.nl Schooljaar 2019/2020 Even voorstellen Mijn naam is Sander Gordijn en ik ben leerkracht
Nadere informatieOmgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs
VELON/VELOV CONFERENTIE Brussel, 4-5 februari 2016 Omgaan met Bumpy Moments in de context van Technisch Beroepsonderwijs Fontys Hogescholen, Eindhoven Dr. E. Klatter, Dr. K. Vloet, Dr. S. Janssen & MEd
Nadere informatieVerhogen van leerlingmotivatie. bij wereldoriëntatie / kernconcepten door motivatie-ondersteunend leerkrachtengedrag
Astrid van den Hurk & Kris Verbeeck Verhogen van leerlingmotivatie bij wereldoriëntatie / kernconcepten door motivatie-ondersteunend leerkrachtengedrag Najaar 2013 Programma Opening en welkom Deelname
Nadere informatieVerslag werkgroep 11. Middenschool: leer kracht in meervoud. Werksessie 1
Verslag werkgroep 11 19 mei 2009 en 20 mei 2009 25 ste Middenschoolcongres Werkgroep 11 Congresbegeleider: Erik Schrooten Verslaggever: Evelyn Neven Middenschool: leer kracht in meervoud Werksessie 1 Kennismaking
Nadere informatie4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN
INSTAPBUNDEL NIEUWE LEERLING 4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN Beste nieuwe leerling Vermits je vanuit een andere studierichting naar het 4 de jaar S.T.W.stroomt, zouden we graag uitleg geven over een
Nadere informatieWij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw.
onderwijs Wij medewerkers & wij leerlingen van Stad & Esch maken samen de plek waar ontdekken en leren als vanzelf gaat. Welkom 21e eeuw. April 2012 2 Stad & Esch bereidt leerlingen optimaal voor op de
Nadere informatie