Goed passend onderwijs Mirella van Minderhout Info@bureaumind.nl 1
Terugblik en doelen Tineke Tjalma 2
Een handelings- en opbrengstgericht team ziet resultaten en handelen van de leerlingen als feedback op het eigen handelen, ook als het lastig is. 3
Kijk op onderwijs in SWV Duin- en Bollen: Doelen: Passend onderwijs gaat over de kwaliteit van mijn onderwijs = realiseren van de basisondersteuning Aanscherpen/aanvullen kennis rond didactisch- en pedagogisch handelen en gedrag. 80% van ons heeft aan het einde van de ochtend een beeld van hoe hij/zij zijn/haar handelen aan kan scherpen, waardoor de handelingsbekwaamheid toeneemt tav didactisch- en pedagogisch handelen en klassenmanagement. 90% van ons is geïnspireerd en trots op het vak van leerkracht en kan morgen nog specifieker aspecten van differentiatie inzetten voor de leerlingen in de klas.
Uitgangspunten HGW Teach what you preach 1. Werk doelgericht (opbrengstgericht) 2. Kijk naar onderwijs- en opvoedingsbehoeften 3. Afstemming en wisselwerking 4. De leerkracht doet er toe 5. Benut het positieve 6. Werk constructief samen 7. Werk systematisch en transparant
Wat is goed onderwijs? (didactisch) Wat denkt u ervan 1. Wat zijn voor u de echte doelen van onderwijs? 2. Wat vindt u het verschil tussen leren en kennis? 3. Bent u het eens met de stelling: Leren is persoonlijk? Zo ja, hoe zou u dat uitleggen aan iemand die daar niet zo van overtuigd is? 4. Hoe kunt u het beste leren? Hoe zou u het onderwijs inrichten dat het best past bij uw leerstijl? 5. Wat verstaat u onder het begrip leren? 6
Pedagogisch handelen + 7
Uitwerking per factor Pedagogisch handelen 8
Wat is goed onderwijs? (pedagogisch) Ali B 10
Een handelingsgericht team ziet leerling gedrag/resultaten als feedback op het eigen handelen, ook als het lastig is.
HGW/OGW Handelingsgericht werken zonder opbrengstgericht werken heeft als risico om in enorme lijsten onderwijsbehoeften te vervallen. En dat je met het gemiddelde van de groep mee zakt; gevolg niveau van opbrengsten daalt. Opbrengstgericht werken zonder handelingsgericht werken heeft als risico dat het kind, de ouders en de leerkracht niet in hun totaal functioneren worden bezien en ondersteunt.
HGW/OGW schoolstandaard Figuur: De Wet van Posthumus, De verdeling van de leerlingen op een schaal van vaardigheidsscores (Struiksma, Rurup, 2009)
3-5% van de leerlingen heeft ernstig ordeverstorend en regelovertredend gedrag, zij hebben een specifieke aanpak nodig gericht op gedragsregulering 7-10% van de leerlingen heeft een intensieve aanpak nodig op school en thuis 85-90% van de leerlingen hebben voldoende aan preventieve maatregelen en evt. een kortdurende aanpassing gericht op de onderwijsbehoefte
Wat is goed onderwijs/ goede basisondersteuning? 16
Wijze van differentiëren Convergente differentiatie i.p.v. Doelen Groep 4 Intensiveren door te stapelen & dispenseren vanaf een dl van 40 Divergent differentiëren niveau 5 Doelen Groep 4 niveau 4 Groep 4 niveau 2 niveau 7 niveau 6 niveau 5 niveau 3 niveau 2
Groepsoverzicht/Data (duiden): Op basis van de onderwijsbehoeften tov deze doelen kom je tot onderstaande indeling. Nam en ll resultaat S Bijzonder- heden Waarnemen: observaties Begrijpen: onderwijsbehoeften
Groepsplan (doelen en doen) Datum: Leerkracht: Groep: Periode: Groep/ namen Doel: gewenst gedrag/leerdoel Inhoud Aanpak: Leerkracht- Organisatie Evaluatie gedrag Top Basis Intensief Zeer intensief
S Context Terugblik & Doel Alle leerlingen doen mee R Instructie Alle leerlingen doen mee D D S Subgroep Leerlingen spec owb instructietafel Z! S Zelfstandig werken/compacten Gemiddelde leerlingen en begaafde leerlingen R Ronde lopen door de groep Instructie Leerlingen spec owb S R Zelfstandig werken (gedeeld) mn leerlingen spec owb Ronde lopen door de groep Reflectie op lesdoel en proces Alle leerlingen doen mee D S=samenwerken R=ronde lopen I=instructie D=digibord Z= zitten
De leraar doet ertoe Wat zijn de 3 factoren met de meeste invloed op leerprestaties (John Hattie 2009)? Huiswerk Hoge verwachtingen van de leerling Metacognitieve strategieën aanleren (leren leren) Hoge verwachtingen van de leerkracht Directe instructie Klassengrootte Relatie leerkracht-leerling Uitdagende doelen Samenwerkend leren Feedback geven Leerstof versnellen (uitdagen) Sociaal economische status leerling Evaluatie van toets gegevens Directeuren naar trainer voor voorbereiding werkvorm in teams
1. Hoge verwachtingen van de leerling zelf 1.44 2. Evaluatie a.d.h.v. toetsgegevens.90 3. Leerstof versnellen (uitdagen).88 4. Feedback geven.73 5. Relatie leerkracht-leerling.72 6. Metacognitieve strategieën aanleren (leren leren).69 7. Directe instructie.59 8. Sociaal economische status leerling.57 9. Uitdagende doelen.56 10. Hoge verwachtingen van de leerkracht.43 11. Samenwerkend leren.41 12. Huiswerk.29 13. Klassengrootte (van 30 naar 15 leerlingen).21 14. Blijven zitten.16 15. Van school veranderen -.34
Hogere leerprestaties Leerling leest Leerling luistert Hoe meer hersenen tegelijkertijd actief, hoe meer info beklijft Leerling denkt na en praat met anderen
Doel Onderwijsbehoeften Ondersteuningsbehoeften 25
Terug in de tijd: Schoolvakken: Groen: Verrijking Basis arrangement Rood = meer instructie behoeften 1. Schrijf het leerkracht handelen op wat jij nodig had als kind. 2. Wat was de ondersteuningsbehoefte van jouw leerkracht. 3. Wat voor begeleider had jouw leerkracht nodig gehad? 26
3-5% Enkele leerlingen (hoog risico) Individuele interventies 7-10% Sommige leerlingen (risicoleerlingen) Interventies in de klas, in kleine groepen Gedrags Functie Analyse (GFA) Individueel pedagogisch handelingsplan Oudertraining en begeleiding Multidisciplinaire aanpak Intensieve training sociale vaardigheden Individuele pedagogische begeleiding Individuele didactische begeleiding 85-90% Alle leerlingen schoolbrede aanpak Trainen sociale vaardigheden Positieve, proactieve benadering Onderwijzen van gewenst gedrag Actief toezicht houden Positieve beloningssystemen Consequente, duidelijke sancties Gedragsaanpak op basis van geregistreerde gegevens Kenniscentrum Schoolwide PBS, september 2010 versie 0.1
Onderwijs & zorg zijn communicerende vaten
Gedrag is als de tafel van 8 Leeftijd en gedrag
We neigen er nog al eens naar om het ontbreken van gedragsvaardigheden bij leerlingen te bestraffen in plaats van deze aan te leren. (Bateman en Golly, 2008) 36
Gedrag is een leerlijn! Omgaan met ruzie
Hoe werkt beïnvloeden van gedrag?
Gewenst gedrag communiceren
Flitsend gedrag! Bron: Vansteenkiste Universiteit Gent
A Gedrag leerkracht B Gedrag leerlingen C Consequentie D Volgende keer? Gewenst gedrag wordt herhaald Ongewenst gedrag dooft (of onderdrukt bij straf) Observeerbaar
Feedback: Positieve en negatieve controle op gedrag Aantal complimenten Aantal correcties Controle van de leerkracht op het gedrag 0 10 Negatieve controle 3 7 5 5 6 4 Omslag 7 3 8 2 Streefpunt positieve controle (4:1)
Instructie Afsluiten met instructie op gedrag R Doel voor leren en voor leren leren (of sociaal gedrag) aangeven visualiseren en tijd aangeven. Verwachtingen uitspreken. Instructie Nonverbaal gewenst gedrag bekrachtigen Z! D Ronde lopen door de groep Feedback op leren leren en sociaal gedrag Zelfstandig werken Leren leren gedrag aangeven en monitoren Instructie Feedback op leren leren en sociaal gedrag S R Zelfstandig werken Leren leren gedrag aangeven en monitoren (door leerling) Ronde lopen door de groep Feedback op leren leren en sociaal gedrag Reflectie op lesdoel en D proces Evalueren van leren lerensociale competentie doel; terug koppelen monitoring S=samenwerken R=ronde lopen I=instructie D=digibord Z= zitten
Van wie en waarover heb je deze week een compliment gekregen? Wat deed dit met je?
Precies prijzen gedrag Bekrachtig vooral het gedrag waar je meer van wilt zien. Bekrachtig op aangeleerde regels. Is een vorm van het geven van feedback! Zorg wel dat ze oprecht zijn
Onderzoek 800 leerkrachten bedenk met buurman/buurvrouw 17% Op inhoud 91% Vragen om sociaal gedrag en goede werkhouding als patroon - Hoeveel procent doet dit als patroon? (denk aan inhoud vakoverstijgende doelen) 4 % Positief bekrachtigen van sociaal gedrag? Op lesinhoud 69% Negatief reageren op sociaal gedrag? 67%
Stelregel: Correcties kunnen nodig zijn, maar doe dat zo min mogelijk verstorend Ingrijpen kan op 6 niveaus
Non verbale correctie Positieve groepscorrectie Anonieme individuele correctie Individuele correctie onder vier ogen Ultrasnelle publieke correctie consequentie
Wat is goed onderwijs/ goede basisondersteuning? Wat verwacht ik (minimaal) van de leerkrachten op mijn eigen school en van leerkrachten in Duin- en Bollenstreek? (3 dingen) (didactisch- en/of pedagogisch handelen of klassenmanagement) Schrijf dit zo concreet mogelijk op een post-it. Deel 1: Pak & Plak Deel 2 & 3: onder leiding van directeur en IB in schoolteams 49
Leerlingresultaten zijn een spiegel van het leraargedrag Leraren spiegelen de leidinggevende stijl van de directeur
Sleutel 1 Hard werken alleen is niet genoeg, je moet weten waarom en waaráán je zo hard werkt.
Mike Schmoker Sleutel 2:
Sleutel 3
Sleutel 4 We geven onderwijs op maat Maar kijken ook wat haalbaar is
Sleutel 5 Werk samen als een team: ken elkaars kwaliteiten en maak er gebruik van!
5b. Een team bestaat uit leraren die sterk verschillen.
Sleutel 6
Wat neem ik hieruit mee wat ik morgen in de in de klas ga toepassen?
Een handelings- en opbrengstgericht team ziet handelen van de leerlingen als feedback op het eigen handelen, ook als het lastig is. 59
Druk om te veranderen 4 voorwaarden voor implementatie Een heldere gedeelde visie Het vermogen om te veranderen Eerste stappen die tot actie leiden Van buiten Van binnen Hoe sluit HGW aan bij de visie van de school? Eensgezinde leiding Doelen en ondersteunings behoeften Vaardigheden ontwikkelen, coachen en monitoren Experimenteren evalueren, afspraken maken, monitoren
Druk om te veranderen Een heldere gedeelde visie Het vermogen om te Eerste stappen die tot actie Als één van de vier ontbreekt veranderen leiden Geen druk om te veranderen = vrijblijvendheid Geen heldere gedeelde visie = snelle start, daarna stuurloos dobberen Geen vermogen om te veranderen = bezorgdheid, frustratie Geen eerste stappen die tot actie leiden = Toevallige pogingen, geen eenheid