Handelingsgericht en opbrengstgericht werken

Transcriptie

1 Handelingsgericht en opbrengstgericht werken 1 e Schoolpsychologencongres! 15 maart 2013 Hotel Casa 400 Amsterdam Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt te Hilversum 1

2 Stelling 1 HGW en OGW gaan niet samen (of/of). 2

3 Stelling 2 HGW middel, verhogen opbrengsten doel. 3

4 Stelling 3 HGW zonder OGW: verzanden in onderwijsbehoeften van leerlingen. 4

5 Stelling 4 OGW zonder HGW: gedrag kind en ouders uit beeld. 5

6 De SP denkt mee... Wat is voor jou als schoolpsycholoog de relatie tussen HGW en OGW? School: probleem! Wij willen HGW, maar van bestuur moeten we OGW: wat nu? Wat zou jij zeggen?; wat zou jij vragen? 6

7 En zet ze aan het denken Wat moet en wat mag? Hoe omschrijf jij als opbrengsten? Meten we wat we waarderen of waarderen we wat we meten? (Biesta, 2012) Puzzelen: en/en, benut krachten van beide, wat past bij deze school? 7

8 Doel bijdrage & opbrengst? Doel: meer zicht op relatie tussen HGW en OGW (kennis) Opbrengst: aanscherpen standpunt over relatie HGW/OGW (mening), zodat SP deze als scientist practitioner betekenisvol kan maken voor samenwerkingspartners 8

9 Opzet bijdrage 1. Wat leert onderzoek ons (scientist)? 2. Overeenkomsten & verschillen? 3. Opbrengsten in 1- zorgroute? 4. Ouderbetrokkenheid een opbrengst? 5. Effectieve feedback & rol schoolpsycholoog (practitioner)? 9

10 Handelingsgericht werken 1. Doelgericht werken en systematisch evalueren 2. Onderwijs/opvoedbehoeften kind: wat nodig om (doel)? 3. Wisselwerking en afstemming zodat (doel) 4. Leraar doet ertoe; ondersteuningsbehoeften: nodig om? 5. Positieve van kind, school en ouders benutten om 6. Samenwerken met leraren, kind & ouders zodat (doel) 7. Systematiek & transparantie zodat (doel)

11 Opbrengstgericht werken Systematisch en doelgericht werken aan verhogen opbrengsten taal & rekenen (Ministerie & Inspectie) Verantwoorden van kwaliteit onderwijs (Onderwijsraad & PO-raad) 11

12 1. Wat leert onderzoek ons? Marzano (2007; 2009; 2011) Ambitieuze doelen en effectieve feedback zijn belangrijke kenmerken van effectief onderwijs Meest effectieve professionals behandelen niet alle leerlingen hetzelfde, ze experimenteren bewust & doelgericht en evalueren hun aanpak systematisch 12

13 John Hattie (2012) Visible learning Any classrooom; Anywhere (PO VO MBO) 800 meta-analyses van onderzoeken Interventies in het onderwijs die wel, een beetje en niet werken: lijstjes 13

14 Plaats onderstaande interventies in volgorde van effectiviteit Werken met niveaugroepen Doubleren Directe feedback: informatief positief bekrachtigend Evaluatie a.d.h.v. toetsgegevens Kwaliteit instructie verhogen/directe instructie Het nieuwe leren (versus traditioneel leren) Klassen verkleinen Positieve leraar leerling relatie Ouders (in school) het leren laten begeleiden Doelen samen met/door leerlingen stellen

15 Boven 0.4 = zeer effectief, tussen 0.0 en 0.4 = licht effectief; onder 0.0 = negatief effect Interventie Effectiviteit * 1. Directe gerichte feedback: informatief positief bekrachtigend 2. Kwaliteit instructie verhogen/directe instructie * 3. Evaluatie a.d.h.v. toetsgegevens 4. Positieve relatie leraar - leerling / Ouders (in school) het leren laten begeleiden 0.55 * 6. Doelen samen met/door leerlingen stellen Werken met niveaugroepen Klassen kleiner maken Het nieuwe leren (versus traditioneel leren) Doubleren

16 Doelgericht werken moet Zonder doelen, geen evaluatie, dus geen feedback! 16

17 2. Overeenkomsten HGW en OGW? Doelgericht (school, groep, leerling) Benutten Wat werkt Leggen de lat hoog SMARTI: van Acceptabel Ambitieus! 17

18 Verschillen? OGW moet; HGW mag Opbrengsten OGW = smal: toetsen TL, BL, R en SP HGW = breed: + gedrag leerling en ouders Analyse OGW = kwaliteit onderwijs HGW = kwaliteit onderwijs (20%) + kenmerken leerling & ouders (80% schoolsucces) 18

19 HGW cyclus op groepsniveau realiseren 5. Opstellen groepsplan 6. Uitvoeren groepsplan 4. Clusteren leerlingen met vergelijkbare onderwijs waarnemen plannen 1. GO bijstellen Evalueren opbrengsten 2a. Doelen komende periode 2b. Signaleren leerlingen die extra Leerlingen begeleiding nodig hebben begrijpen 3. Benoemen van hun 3. Opbrengsten in 1 ZR (Clijsen) OPP Binnenschools Groepsbespreking + Groepsobservatie Leerlingbespreking: DOEL? MDO/ZT op school (HGD/HGA); leerkracht, IB, ouders en 1 of meer deskundigen: DOEL? Bovenschoolse deskundigen: Schoolpsychologen, AB-ers, SMW, jeugdartsen en verpleegkundigen, hulpverleners uit CJG, BJZ, MEE, JGGZ, leerplicht 19

20 Groepsoverzicht & groepsbespreking OGW (midden & eind): Landelijk: hoeveel % I/V of A/E? Doelen in groepsplan behaald? Analyse (groepsbespreking) HGW: + werkhouding, gedrag, talenten, interesses, observaties & gesprekken (kind is meer dan Cito - scores). 20

21 Van analyse groepsplan In wisselwerking met: Effectief leerkrachtgedrag Onderwijsondersteunend gedrag ouders Doelen groep, subgroepen & individuele ll Handreiking alle leerlingen Onderwijsbehoeften enkele leerlingen * Ondersteuningsbehoeften leerkracht 21

22 Leerlingbespreking of zorgteam Doelen bespreking: Vragen van school, ouders, leerling en SP Beslissingen over 22

23 Kader HGW Overzicht (1) & Inzicht (2) Uitzicht (3) Onderwijs +/-/?/doel KIND +/-/?/doel 1. Stimulerend (+) & belemmerend (-) 2. Analyse: kind, onderwijs & opvoeding? 3. Doelen kind, onderwijs & opvoeding Opvoeding +/-/?/doel Behoeften: wat nodig om doel te behalen? 23

24 4. Ouderbetrokkenheid een opbrengst? Effect ouderbetrokkenheid op leerling: - Hoger welbevinden op school - Betere leerprestaties (opbrengsten) - Minder gedragsproblemen En: grotere tevredenheid ouders En: leerkrachten meer plezier in werk 24

25 Schoolsucces & rol ouders - Onderwijsondersteunend gedrag - Uitgerust, gezond eten, op tijd op school - TV, computer, lezen, bibliotheek, museum - Achter schoolbeleid staan, leraren ondersteunen, zelfde regels Betrokkenheid ouders bij school - Belangstelling tonen, vorderingen volgen, inzet school waarderen, complimenten - Helpen met huiswerk, thuis oefenen - Komen op gesprekken, meedenken bij aanpak kind - Verwachtingen van ouders (SP): hoog maar realistisch - Opvoedingsaanpak (SP): warmte en structuur 25

26 5. Effectieve feedback Power of Feedback (Hattie & Timperly, 2007) 1. Feed up (FU): waar willen we heen (doel): wat zien/horen/merken we dan? 2. Feedback (FB): hoe dichtbij doel zijn we al (opbrengsten)? 3. Feed forward (FF): hoe verder om dichter bij doel te komen? 26

27 De schoolpsycholoog & effectieve feedback Sta model en benoem FU, FB & FF Leerling: korte snelle doelen? Leraren: effectief leraargedrag; wat werkt? Ouders: onderwijsondersteunend gedrag? Collega s SP: scientist/practitioner; beroepscode Vraag zelf ook om feedback! 27

28 Evaluatie: doel behaald? Is je standpunt over relatie HGW OGW aangescherpt? Pauze: wat vind jij als SP waardevolle opbrengsten van je werk? Waar ben je trots op? Vertel t elkaar! 28

29 Meer informatie? Met HGW opbrengstgericht aan de slag (Clijsen, Kappen & Pameijer, JSW, 2011) Kwaliteitskaart HGW/OGW/1-zorgroute: HGW voor schoolteams PO en VO (Pameijer e.a en 2012) Samen Sterk: Ouders & School! (2012)