Raadsvoorstel Pag. 1 Datum vergadering 16 juli 2009 Nr. Omschrijving agendapunt Portefeuillehouder Besluit van de Raad d.d. Voorstel om in te stemmen met deelname aan het grensoverschrijdend integraal project Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek (REEC) en hiervoor een krediet beschikbaar te stellen van 693.460,--, ter voorfinanciering van de toegekende subsidies en bijdragen van derden, voor uitvoering van het project, waarvan een bedrag van 85.480,-- ten laste van de gemeente blijft. wethouder M. le Roy Samenvatting Samen met Knokke-Heist en de Provincie West Vlaanderen delen wij het internationaal befaamde natuurgebied het Zwin. Het rapport De Zwinregio internationaal verbonden bevestigt dat deze regio een uitzonderlijk basiskapitaal biedt om grensoverschrijdend integraal de recreatieve kwaliteiten van de streek te versterken en te vermarkten. Vlaanderen erkent deze kansen en investeert de komende jaren 39 miljoen in de Zwinstreek. Het bevorderen van het recreatief medegebruik, mede door het versterken van het grensoverschrijdend padennetwerk en investeringen in natuur- en cultuurgerichte recreatie, een vernieuwde inrichting en aanpak voor het bezoekerscentrum Het Zwin en bevorderen van de identiteit door landschappelijke aankleding staan centraal in het project Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek (REECZ). Het project loopt van 1 september 2009 tot 31 augustus 2012. Met dit project is op Nederlands grondgebied een bedrag gemoeid van 805.710. IVN neemt hiervan de educatieve projecten voor zijn rekening. De totale projectkosten die door de gemeente Sluis worden opgepakt bedragen 693.460, waarvan ten laste van de gemeente blijft 85.480. Voor dit bedrag is in 2009 t/m 2012 binnen de reguliere budgetten dekking aanwezig. NB: alle bedragen in dit raadsvoorstel zijn exclusief BTW. Aan de raad, 1.Aanleiding Het college heeft in zijn vergadering van 2 juni 2009 besloten om in te stemmen met deelname aan het grensoverschrijdend integraal project Het Zwin getiteld Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek (REECZ) en hiervoor een maximale co-financiering van 85.480,-- beschikbaar gesteld. Het project is uitgewerkt in deelprojecten en de projecten zijn afgestemd met de projecten aan Belgische zijde. De deputatie van West Vlaanderen en het Agentschap voor Natuur en Bos van het Vlaams Gewest hebben de projectvisie voor het Natuureducatief Ecotoeristisch Zwinproject, welke ter inzage ligt goed gekeurd. Deze projectvisie gaat uit van de beoogde duurzame natuurontwikkeling van het Zwin en biedt belangrijke natuureducatieve en ecotoeristische meerwaarden voor de grensoverschrijdende Zwinstreek. Onderstaand wordt op basis van de meest actuele informatie toegelicht welke van deze deelprojecten voor de gemeente Sluis van belang zijn. Er liggen aanzienlijk meer kansen dan in eerste instantie werd verondersteld. 2.Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek Het project REECZ is één van de speerpunten van de Provincie West Vlaanderen. Hiertoe is reeds in 2008 tussen de Provincie West Vlaanderen, het Agentschap voor Natuur en Bos en het Vlaams Gewest een overeenkomst gesloten voor een geïntegreerde praktische samenwerking. Daarnaast werd een interbestuurlijke projectorganisatie opgestart voor de ontwikkeling van het REECZ. De komende jaren investeert Vlaanderen 39 miljoen in de Zwinstreek waarvan meer dan 16 miljoen euro in de inrichting voor natuureducatie en ecotoerisme in het provinciaal natuurpark Het Zwin. De bouw van nieuwe dijken van de Zwinuitbreiding en de herstructurering van het bodemreliëf van de Zwinvlakte ter verduurzaming van het intergetijdengebied zijn niet in de 16 miljoen inbegrepen.
Raadsvoorstel Pag. 2 Deze Vlaamse investeringen komen ook West Zeeuws-Vlaanderen ten goede en kunnen alleen in zijn totaliteit worden uitgevoerd als hierop ook langs Nederlandse zijde wordt ingespeeld. De basis hiervoor is gelegd in de gemeenschappelijke structuurvisie. Het rapport De Zwinregio, internationaal verbonden met als ondertitel Versterken van de driehoek tussen Knokke, Sluis en Cadzand heeft u recentelijk ontvangen. In de analyse wordt geconcludeerd dat de ontwikkelingen aan Nederlandse en Belgische zijde zeer goed op elkaar aansluiten. De Zwinsteden, het cultuurhistorisch erfgoed en de hoge natuurwaarden enerzijds en de drukbezochte badplaatsen anderzijds bieden een uitzonderlijk basiskapitaal om de recreatieve kwaliteit van de regio te versterken. Het Zwin was immers de levensader van de Zwinsteden (een zeer sterk toeristisch gegeven) en kan daarmee de rode draad worden van diezelfde Zwinsteden binnen de ontwikkeling van West Zeeuws-Vlaanderen. Op dit moment wordt ambtelijk grensoverschrijdend gewerkt en de laatste hand gelegd aan een gezamenlijke toeristisch-recreatieve ontwikkeling van Het Zwin. Daarbij wordt met name gekeken naar het versterken van het basiskapitaal, het vergroten van het recreatief medegebruik en het zo veel mogelijk aan elkaar koppelen van bestaande voorzieningen. De verschillende participanten in het gebied, zoals de provincie Zeeland, de Provincie West Vlaanderen, Westtoer, IVN (natuur en milieu- educatie), Agentschap voor Natuur en Bos, het Agentschap voor maritieme Dienstverlening en kust, de gemeente Knokke-Heist/museum voor de Zwinstreek en de gemeente Sluis, geven hier nader vorm aan. De projectuitvoering loopt van 1 september 2009 tot 31 augustus 2012.n september 2009 tot en met 2012. 3.Uitgewerkt projectplan In het uitgewerkte projectplan staan voor de gemeente Sluis onderstaande deelprojecten centraal: a. Bezoekerscentra in de Zwinregio Het betreft hier de planvorming voor de multifunctionele inrichting van het bezoekerscentrum Het Zwin en de hieraan gekoppelde uitvoeringswerkzaamheden. Afstemming met het natuurpark aan Belgische zijde is noodzakelijk om het gebied als één geheel te presenteren. Daarbij kunnen beide centra elkaar aanvullen. Voor het bezoekerscentrum Het Zwin is opwaardering wenselijk. Het kan als belangrijke ontvangstfunctie fungeren voor de regio en met name voor het Zwingebied. De invulling moet afgestemd worden met het centrum aan Vlaamse zijde zodat een vernieuwend landschapscentrum ontstaat waarin verschillende functies samenkomen. De informatievoorziening wordt in goede samenwerking met de betreffende partners gerealiseerd. Er is behoefte aan een nieuwe vorm van informatievoorziening waarbij de beleving vooral in de omgeving te vinden is. Het centrum moet de bezoekers uitdagen om op pad te gaan en te ontdekken in het veld. Er wordt dus, nog meer dan in het verleden, afgestapt van de traditionele museumfunctie. De inhoudelijke invulling in het centrum zal bijgevolg meer een bezoekerscentrum zijn, een toeristisch informatief fiets-, wandelaars ontmoetingspunt. Het wordt een centrum met een binnen - en buiten verhaal waarbij het centrum zelf een soort satelliet is en als oriëntatiepunt dient om te verwijzen naar de andere musea in de streek. Dit om een compleet beeld te krijgen van het gehele Zwingebied. Hiermee wordt de samenhang van de bestaande musea en bezoekerscentra in de Zwinstreek versterkt en een nieuw toeristisch-recreatief product aangeboden. Zoals eerder gesteld moet het vernieuwde Zwincentrum duidelijk aansluiten bij het centrum in Knokke zonder te overlappen. Het verhaal van de Zwinstreek is het gezamenlijke centrale thema waarbij het centrum aan Nederlandse zijde mogelijk meer insteekt op de landschappelijke kwaliteiten en een relatie legt met de bijzonderheid van de aanwezigheid van het strand. Het beheer, onderhoud en de exploitatie zal ondergebracht worden bij een externe partij. Uitgangspunt hierbij is dat ook de jaarlijkse exploitatielasten komen te liggen bij de externe partij. Ten laste van de gemeente blijven de exploitatielasten als eigenaar van het gebouw zoals zakelijke rechten, (groot) onderhoud. In de raadsvergadering van 13 november 2008 is een amendement
Raadsvoorstel Pag. 3 aangenomen over het bezoekerscentrum. Hierin staat dat het afstoten wordt uitgesteld in afwachting van meer duidelijkheid en kansen op doorstart vanuit grensoverschrijdende samenwerking. Deze raadsuitspraak versterkt de noodzaak om in dit deelproject te participeren. Voor eind 2009 moet duidelijk zijn wie de nieuwe exploitant wordt van het bezoekerscentrum Het Zwin. Diverse kandidaten hebben laten weten belangstelling te hebben. Met deze kandidaat exploitanten hebben op basis van een programma van eisen gesprekken plaats gevonden. Uitgangspunt hierbij was dat de co-financiering van de planvorming en inrichting van het centrum geheel voor rekening komen van de nieuwe exploitant alsmede de jaarlijkse exploitatie en het beheer en onderhoud. Helaas hebben na het gesprek alle kandidaat exploitanten afgehaakt. Een andere mogelijke optie is dat de provincie West Vlaanderen de exploitatie, beheer en onderhoud van het bezoekerscentrum aan Nederlandse zijde inbed in de gehele exploitatie van de Zwinregio, zodat er een netwerk van bezoekerscentra ontstaat. Deze gezamenlijke Nederlands-Vlaamse exploitatie heeft als bijkomend voordeel dat de samenhang tussen de centra en de continuïteit van het project is gewaarborgd. Bovendien lift het Nederlands deel dan automatisch mee in de marketing en promotie campagnes van West-Vlaanderen. Op middellange termijn biedt deze grensoverschrijdende exploitatie op Nederlands-Vlaams niveau meerdere financiele mogelijkheden. b. Grensoverschrijdend padennetwerk Goede verbindingen voor voetgangers, strandwandelaars en fietsers tussen Knokke-Heist en Cadzand-Bad zijn voor de West Zeeuws-Vlaamse kust en in het bijzonder Cadzand-Bad van het grootste belang. Binnen het natuurpark t Zwin worden routestructuren gecreëerd die aansluiten op reguliere routes. De wandelpaden in het Zwingebied vinden aansluiting op het grensoverschrijdend wandelknooppunten-netwerk of maken hiervan onderdeel uit. Het wandelnetwerk aan Nederlandse zijde strekt zich uit over het gehele grondgebied van de gemeente Sluis. Daarnaast worden vanuit een aantal pleisterplaatsen in West Zeeuws-Vlaanderen ruiterroutes ontwikkeld. Deze kunnen afgestemd worden met de ruiterroutes aan de Vlaamse zijde van het Zwingebied. Met het ontwikkelen van routestructuren zullen er ook knelpunten opgelost moeten worden. Op infrastructureel gebied bijvoorbeeld paden of bruggetjes, klaphekjes en oversteken. De exploitatie van het routenetwerk wordt ondergebracht bij het Zeeuws Routebureau. c. Verhogen beleving recreatief aanbod De beleving in en rondom t Zwin is wenselijk voor verschillende doelgroepen, ook mensen met een functiebeperking. Voor mindervalide mensen, blinden en slechtzienden zijn er tal van mogelijkheden om de belevingswaarde te optimaliseren. De thematisering van bijvoorbeeld wandelroutes wordt in samenwerking met het IVN ontwikkeld. Denk hierbij aan een zintuigen- of blotevoetenpad. IVN zal zich de komende jaren met name inzetten voor de vorming en educatie van de landschapsbeleving en natuurrecreatie. Hierbij valt te denken aan het gezamenlijk over en weer de grens ontwikkelen van lespakketten, opleiden van gidsen in de Zwinstreek en het beschikbaar stellen van de nodige tools. De toekomstige exploitatie wordt ondergebracht bij IVN. d. Landschappelijke aankleding Hierbij wordt gerefereerd naar het rapport voormalig Eiland van Cadzand en de uitvoeringsprojecten in het kader van het Nationaal Landschap. Een exacte invulling van dit deelproject is niet te geven; in deze fase is derhalve niet duidelijk ten laste van wie eventuele exploitatielasten komen. e. Infrastructuur t.b.v. natuur- en cultuurgerichte recreatie Momenteel is er geen goed zicht op t Zwin en met name de Zwingeul. Een uitkijkpunt verhoogt de beleving van het Zwingebied en haar natuurwaarde. Een uitkijkpunt kan gelijk dienen als
Raadsvoorstel Pag. 4 informatiepunt en attractie langs een wandelroute. Daarnaast wordt geïnvesteerd in fiets-en wandelvoorzieningen en het oplossen van een aantal knelpunten in het veld. 4. Projectkosten De totale projectenkosten van het Interreg IV A project REECZ zijn geraamd op 9.944.159. De totale projectkosten op Nederlands grondgebied bedragen 805.710. IVN is bereid gevonden om de educatieve projecten voor zijn rekening te nemen zijnde 112.250,--. De totale projectkosten die door de gemeente Sluis zouden moeten worden opgepakt bedragen 693.460,--, waarvan ten laste van de gemeente Sluis 85.480. 5. Begroting en financiering Nederlands grondgebied Projectkosten Gemeente Sluis bedragen 693.460,-- gespecificeerd als volgt: kostensoort Bedrag in EFRO-subs. Cofinanciering lokale acties: uitkijkpunt Nederlandse zijde 55.000 27.500 provincie Zeeland moderniseren bezoekerscentrum t Zwin 220.000 110.000 Provincie Zeeland infovoorziening mensen met een Beperking 5.000 2.500 gemeente Sluis bewegwijzering 15.000 7.500 gemeente Sluis wandelnetwerk en oplossen knelpunten 165.000 82.500 SLZ/provincie Zeeland landschappelijke aankleding 82.500 41.250 provincie Zeeland recreatief medegebruik o.a. ruiterroutes 10.000 5.000 gemeente Sluis fietsenstallingen/rustpunten 25.000 12.500 gemeente Sluis intern management 75.000 37.500 gemeente Sluis subtotaal locale acties: 652.500 326.250 gemeenschappelijke kosten: communicatieplan Zwinstreek 7.895 3.947 gemeente Sluis algemene coördinatie 14.116 7.058 gemeente Sluis accountantskosten 18.949 9.475 gemeente Sluis subtotaal gemeenschappelijke kosten 40.960 20.480 totaal 693.460 346.730 Tabel 1. De projectduur is 3 jaar van 1 september 2009 tot 31 augustus 2012. De internationale stuurgroep Nederland Vlaanderen Interreg IV A, deelgebied provincie Zeeland, heeft in haar vergadering van december 2008 een bedrag gereserveerd van 402.855,-- ten behoeve van de realisatie van het Zwinproject op Nederlands grondgebied (totale kosten begroot op 805.710, subsidie bedraagt 50%). Co-financiering totaal 402.855. De provincie Zeeland is ook bereid gevonden om de co-financiering voor het moderniseren van het bezoekerscentrum Het Zwin op zich te nemen. De Stichting Landschapsbeheer en de provincie Zeeland staan garant voor een gezamenlijke cofinanciering van 261.250. IVN neemt 56.125 voor eigen rekening (zijnde 50% van de educatieve projecten ad 112.250). Van de gemeente Sluis wordt een cofinanciering gevraagd van 85.480.
Raadsvoorstel Pag. 5 De doorstart van het museum/ bezoekerscentrum het Zwin is door de toezegging van de provincie Zeeland gegarandeerd. Te zijner tijd zal een Nederlands-Vlaamse (tussen provincie Zeeland en provincie West -Vlaanderen) exploitatie worden uitgewerkt. Slagen wij er niet in om de exploitatie van het Zwinmuseum over te dragen dan zal het 1 januari a.s. worden gesloten. Ten laste van de gemeente blijft 85.480 (over de periode september 2009 t/m augustus 2012), of 28.493 per jaar), te specificeren als volgt: infovoorziening mensen functiebeperking 2.500 : t.l.v. WMO budget bewegwijzering 7.500 : t.l.v. budget bewegwijzering recr. medegebruik o.a. ruiterroutes 5.000 fietsenstallingen/rustpunten 12.500 intern projectmanagement 37.500 : interne uren zijn opgenomen in de exploitatie gemeenschappelijke kosten 20.480 totaal 85.480 Te dekken blijft nog: recr. medegebruik o.a. ruiterroutes 5.000 fietsenstallingen/rustpunten 12.500 gemeenschappelijke kosten 20.480 totaal 37.980 Gezien het karakter van deze uitgaven mogen deze niet afgeschreven worden. Dekking van dit bedrag kan gevonden worden in het subsidie voor intern management. De interne uren drukken op het gemeentelijk budget. Als hierin een subsidie ontvangen wordt, is dit een meevaller in de exploitatie. Uit deze meevaller kan het hiervoor genoemde bedrag ad 37.980 gedekt worden. Opgemerkt wordt nog dat de bedragen voor 2010 en 2012 eerst beschikbaar komen bij de vaststelling van de begrotingen voor die betreffende jaren. Voorgefinancierd moet worden: - subsidie EFRO ad 346.730 - cofinanciering provincie Zeeland/Stichting Landschapsbeheer ad 261.250. Totaal voor te financieren 607.980. Een indicatie van de rentelasten is momenteel niet te geven. Deze zijn afhankelijk van de uitvoering van het project en de bevoorschotting van het subsidie c.q. bijdragen van de provincie Zeeland en Stichting Landschapsbeheer. Dekking van de rentelasten is echter niet aanwezig. In onderstaande tabel treft u een overzicht aan van de vrijvallende exploitatielasten (ervan uitgaande dat, gezien de projectduur, het overdragen van het beheer en onderhoud eerst in 2011 gerealiseerd kan worden) en het nog te bezuinigen bedrag, zoals dit vastgesteld is bij de behandeling van de (meer)jarenbegroting 2009-2012: 2010 2011 2012 2013 verhuur gebouw 18.336 19.439 20.548 nog te bezuinigen (begr. 2009-201 -5.093 24.151 25.268 26.391 verschil 5.093-5.815-5.829-5.843 Tabel 2
Raadsvoorstel Pag. 6 Zoals u uit deze tabel kunt afleiden levert verhuur van het gebouw niet de taakstellende bezuiniging op. Dit heeft tot gevolg dat voor het verschil elders compensatie gevonden moet worden (aanvullende bezuinigingen). Aan het project kleven nog een paar onzekerheden, t.w.: 1. in bovenstaande cijfers is geen rekening gehouden met een eventuele toekomstige exploitatiebijdrage aan de exploitant van het bezoekerscentrum; 2. toekomstige exploitatielasten: ten tijde van het opstellen van dit voorstel bestond nog geen inzicht in eventuele uit het project voortvloeiende exploitatielasten. De cofinanciering voor de fietsenstallingen/rustpunten komt ten laste van de gemeente Sluis. Aangenomen mag worden dat ook het onderhoud c.q. vervanging hiervan ten laste van de gemeente komt. Voorts is niet duidelijk of de provincie Zeeland de exploitatielasten voor het uitkijkpunt op het Zwin en de Zwingeul voor eigen rekening neemt. Resumerend stellen wij aan u voor om in te stemmen met deelname aan het grensoverschrijdend integraal project Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek (REECZ) en in te stemmen met de voorfinanciering van de subsidies/bijdragen in het project tot een bedrag van 607.980. Oostburg, 2 juni 2009 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN SLUIS, De wnd. secretaris, De burgemeester, drs. M.M.M.F. de Schwartz J.F. Sala Bijlage(n): a. geen Ter inzage liggende stukken: b. projectvisie voor het Natuureducatief Ecotoeristisch Zwinproject
Raadsbesluit DE RAAD VAN DE GEMEENTE SLUIS gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 2 juni 2009; BESLUIT: In te stemmen met deelname aan het grensoverschrijdend integraal project Recreatie en Ecotoerisme in de Zwinstreek (REECZ) en hiervoor een krediet beschikbaar te stellen van 693.460,--, ter voorfinanciering van de toegekende subsidies en bijdragen van derden, voor de uitvoering van het project, waarvan een bedrag van 85.480,-- ten laste van de gemeente blijft. Sluis, 16 juli 2009 DE RAAD VOORNOEMD, De griffier, De voorzitter, mr. P.T.G. Claeijs J.F. Sala