Hartfalen en Nierfunctiestoornissen Dr. Kevin Damman Hartfalen Cardioloog, UMCG Groningen k.damman@umcg.nl
Disclosures Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld Bedrijfsnamen Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Speaker Fee Novartis
Scenario 1 De novo HFREF patiënt, 40 jaar, eerste bezoek hartfalenpoli na diagnose PLN mutatie. Medicatie gestart: -Carvedilol 2 dd 3.125 mg -Enalapril 2 dd 2.5 mg, optitatrie na 2 weken inclusief lab. -Begin Kreatinine: 91 µmol/l, Kalium 4.1 mmol/l
Scenario 1 Vraag 1 (wordcloud) Man, 40 jaar, Kreatinine: 91 µmol/l: Wat is geschatte nierfunctie (GFR)?
Scenario 1 - Vraag 1 (wordcloud) Man, 40 jaar, Kreatinine: 91 µmol/l: Wat is geschatte nierfunctie (GFR)? CKD-EPI 91 ml/min/1.73m 2
Scenario 1 -Carvedilol 2 dd 6.25 mg -Enalapril 2 dd 5 mg (na optitratie) -Begin Kreatinine: 91 µmol/l Na 6 weken: Kreatinine gestegen naar 130 µmol/l (!!)
Scenario 1 Vraag 2 Kreatinine gestegen van 92 naar 130 µmol/l. Wat doet u met de ACE-remmer? (Enalapril 2 dd 5 mg) A) Continueer de ACE-remmer in dezelfde dosering B) Verlaag de dosering ACE-remmer C) Stop de ACE-remmer!
RAAS remmers en afname GFR CONSENSUS RALES SOLVD CHARM I-Preserve EMPHASIS-HF
ESC Richtlijnen: RAAS remmers en afname GFR 50% toename tot maximaal 266 umol/l of tot egfr > 25 ml/min acceptabel. >50% of egfr < 25: Dosis halveren, denk aan andere oorzaak Ernstige of zeer snelle afname egfr: stop ACE-remmer * In alle gevallen controle lab op korte termijn Clark et al Eur J Heart Fail 2014
Scenario 2 69 jarige patiënte, 20 jaar geleden CABG, LVEF sindsdien stabiel 40%. Nu sinds 4 weken toename kortademigheid, oedeem, orthopnoe NYHA klasse III/IV, echo laat nu LVEF 20% zien, met tevens ernstige Mitralisklepinsufficientie en Tricuspidalisinsufficientie Lab: Serum Kreatinine 176 µmol/l (geen recent serum Kreatinine) Behandeling Diuretica i.v.
Scenario 2 Vraag 1 Patiënte krijgt bolus 2 mg Bumetanide i.v., gevolgd door 5 mg Bumetanide i.v. continu. In welke situatie is de prognose van patiënte het best?
WRF and Diuretische Response In het algemeen: Verslechtering van nierfunctie (Worsening renal function (WRF)) slecht voorteken en geassocieerd met slechte uitkomst Echter: Situatie waarin dit gebeurt is nog veel belangrijker: spontaan, RAAS remming, diuretica, dehydratie etc Valente et al Eur Heart J 2014
Echte WRF / Pseudo WRF Pseudo WRF (verslechtering van nierfunctie): - RAASi geinduceerde verslechtering van nierfunctie - Toename Kreatinine tijdens succesvolle ontwatering
Scenario 3 61 jarige patiënt met DCM, LVEF 10-15%, status na CRT-D Evaluatie voor HTx, hiervoor geaccepteerd (wachtlijst) Meerder opnames in 2017 voor hartfalen, moeizame ontwatering bij rechts decompensatio cordis Geaccepteerd voor LVAD-Bridge to Transplant (Steunhart)
Scenario 3 LVAD implantatie
Nierfunctiestoornissen in Hartfalen Damman et al. Eur Heart J 2014
Scenario 4 LVAD implantatie
Scenario 4 Vraag 1 Wat is de reden voor deze toename in serum kreatinine, terwijl deze jonge patiënt met DCM (34 jaar) sterk verbeterd is na implantatie van zijn steunhart?
Scenario 4 Vraag 1 Patiënt was in cardiogene shock ten tijde van LVAD implantatie, tevens cardiale caxechie. Na revalidatie is hij sterk verbeterd qua inspanningsvermogen en bezoekt nu zeer frequent de sportschool. Zijn spiermassa is hierbij zeer sterk toegenomen in de afgelopen maanden Serum Kreatinine geen goede afspiegeling nierfunctie in patiënten met ernstige cardiale caxechie.
Samenvattend Slechte of verslechtering van nierfunctie -> slechte prognose Echter maakt oorzaak hiervan uit: - Tot matige toename kreatinine met RAAS remmers te accepteren. Probeer RAAS remmers te continueren - Ook RAAS remmers starten bij (relatief) lage egfr - Toename kreatinine bij goede ontwatering te accepteren
Vragen? k.damman@umcg.nl