Gegevens voorblad OntwerpOnderzoek Paper 4 Uitvoering Naam auteur(s) Drs. N. Kuijper Vakgebied Wiskunde Titel Onderwerp Opleiding Digitale bijles voor wiskunde in klas 3HAVO Kan digitale bijles met behulp van www.slimleren.nl de leerresultaten van slecht presterende leerlingen in klas 3HAVO verbeteren? Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Doelgroep Sleuteltermen HAVO, Bovenbouw, Voortgezet onderwijs Digitale bijles, differentiatie, personaliseren, self-efficacy, wiskunde, 3HAVO Links Bibliografische referentie www.slimleren.nl Kuijper, N. (2015). Digitale bijles voor wiskunde in klas 3HAVO. Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleiding Universiteit van Amsterdam Studentnummer 10712348 Beoordelaars Mevr. Dr. R. Dekker en dhr. Dr. D.R. Pik Datum 10 juni 2015
Paper 4 Uitvoering Samenvatting Paper1 In klas 3HAVO van het Comenius College in Hilversum, haalt ca 25% van de leerlingen categorisch een onvoldoende voor de repetities; ondanks extra aandacht en extra aanmoedigingen in de les blijven de resultaten laag. Ik zou graag een verandering willen introduceren om het leerresultaat en het leergedrag te verbeteren. Als verandering heb ik gekozen voor het tijdelijk inzetten van digitale bijles door middel van het platform van www.slimleren.nl. Voor de behandeling van twee hoofdstukken zal naast het boek ook gebruikt gemaakt gaan worden van dit platform. Hoofdpunten van mijn ontwerphypothese zijn: Directe feedback na elke oefening Gepersonaliseerd aanbod Spelelementen Voor twee repetities zullen de resultaten van de leerlingen uit de doelgroep vergeleken worden met resultaten van de 25 % slechts scorende leerlingen uit twee parallelklassen, die geen gebruik maken van dit platform. Met betrekking tot het meten van de verandering van het leergedrag wordt het instrument Learner Report ingezet. Hierbij wordt gekeken of er door de interventie een verandering in de self-efficacy is opgetreden. Uitvoering Er waren een aantal afwijkingen geweest ten opzichte van de planning. De leerlingen, die slimleren.nl gebruiken, heten de doelgroep. De anderen worden aangeduid met andere leerlingen en het software-systeem slimleren.nl als platform. H8 en H10 staan voor hoofstuk8 en hoofdstuk10.
Les1 Reguliere les: Ik liet de doelgroep in een aparte rij plaatsnemen. De lesdoelen waren: 1. Een eerste kennismaking met slimleren.nl. 2. Maak de doelgroep enthousiast. 3. Breng structuur aan in de klas het boek en thuis oefenen met het platform. 4. Zorg dat de andere leerlingen genoeg aandacht krijgen Lesdoelen 1 en 2 zijn gelukt; bij vragen vanuit de leerlingen over het platform verwees ik direct verwees naar het speciale uur later die middag. Lesdoel 3 leidde tot de vraag: waarom niet voor alles slimleren.nl gebruiken? Leerlingen zich weer laten focussen op onderdelen van het boek vereiste een continue aansporing. Lesdoel 4 ging naar wens. Slimleren.nl-sessie: De leerlingen waren ruim voor de afgesproken tijd aanwezig in het lokaal met laptops. Kenmerkend voor de gehele sessie was het grote enthousiasme van de leerlingen. Zelfs na 60 minuten wilden ze nog doorgaan! De lesdoelen waren: 1. Uitleg: Wat is het en hoe werkt het platform? 2. Doelgroep enthousiast maken door zelf met het platform te oefenen. Beide lesdoelen zijn bereikt. Hun enthousiasme en nieuwsgierigheid vergroten de intrinsieke motivatie (Deci & Ryan, 2000). Aan de orde zijn gekomen: Inlogprocedure Overzicht slimleren.nl qua inhoud, structuur en navigatie Verschillende vormen van feedback Uitleg punten en sterren. Mijn taak was faciliterend en ondersteunend naar de drie mensen van slimleren.nl toe en aanmoedigend naar de doelgroep. Vervolgens hebben slimleren.nl en ik afgesproken om tenminste wekelijks contact met elkaar te hebben. Verder gaf slimleren.nl nog een aantal tips mee, die zij hadden verzameld op basis van hun ervaringen met andere scholen (zie bijlage bij les1)
De doelgroep had als opdracht gekregen om flink te oefenen en zich vertrouwd te maken met het platform. Punten van aandacht: Zorg dat alle inloggegevens compleet zijn Check in een vroeg stadium of de doelgroep gebruik kan maken van laptops op school. Les2 Ik verwachttte dat ze al aardig vertrouwd waren met het platform. Er waren problemen met het wifi-signaal in de klas. Ik besloten om de doelgroep in de les de laptops niet te laten gebruiken, maar om dat alleen thuis te doen. Zo ontstond een gemengde lesvorm, ook wel aangeduid met blended learning Hierbij is er sprake van het gebruik van het papieren boek in combinatie met een online platform (Staker & Horn, 2012). Deze hybride vorm hebben we daarna elke les gehanteerd. De (aangepaste) lesdoelen waren: 1. Zorg ervoor dat de blended-learning omgeving gaat werken. 2. Inventariseer hoeveel ze hebben geoefend en wat hun eerste ervaringen waren. 3. Benadruk vaak oefenen en toon punten en sterren met een voorbeeld. 4. Zorg dat de andere leerlingen op schema blijven lopen. Lesdoel 1 vereiste extra discipline en heeft het animo in het gebruik van het platform korte tijd verlaagd. Voor lesdoel 2 heb ik alle leerlingen mondeling de vraag gesteld. Met het gemiddelde aantal van ongeveer 40 minuten was ik tevreden. Hun oefenresultaten kon ik niet controleren, maar men was zeer positief. Voor lesdoel 3 heb ik klassikaal laten zien, hoe het systeem van punten en sterren werkte. Het huiswerk heb ik in twee gedeelten uitgezet een gedeelte voor de doelgroep en een stukje voor de andere leerlingen. Ik heb hierbij met opzet eerst aandacht geschonken aan de andere leerlingen dan die van de doelgroep. In de bijlage staat een kopie van het op 11 maart opgegeven huiswerk voor de derde les van 16 maart. De andere leerlingen heb ik complimenten gemaakt voor het feit, dat ze keurig het opgegeven huiswerk hadden gemaakt.
Punten van aandacht: Stimuleren om meer te oefenen door in een vroeg stadium beloningen te bedenken voor leerlingen, die per week de meeste punten of sterren behalen. Beloningen vergroten in sterke mate de motivatie (Deci & Ryan, 2000). Laat leerlingen individueel met het platform oefenen. Les3 Nog steeds geen gebruikers-data vanuit slimleren.nl. Dus bij de doelgroep navraag doen. We lopen achter met de planning omdat het bedienen van zowel de doelgroep alsook van de andere leerlingen meer tijd kostte dan ingeschat. Aan het begin van deze les heb ik de doelgroep, na een korte uitleg, gevraagd het eerste Learner Report(LR1)(zie bijlage bij les 3) in te vullen. De lesdoelen waren: 1. Time-on-task zo hoog mogelijk. 2. Verzamel gebruikersdata. 3. Stimuleer de andere leerlingen. De doelgroep had de aan haar opgedragen taak wat betreft het blended-learning voorbeeldig uitgevoerd. Aan lesdoel 1 werd voldaan. Mondeling werd mij de besteedde tijd doorgegeven. Ook aan lesdoel 2 werd voldaan. Lesdoel 3 heb ik gerealiseerd door bij een ieder van de andere leerlingen kort te vragen waar ze met de stof in het hoofdstuk waren; dan snel het huiswerk te controleren en tot slot even iets over hun sport of hun werk te vragen. Het laatste aspect is een erg belangrijk aspect voor het bevorderen van de relatie tussen docent en leerling (Teitler, 2013). Op het einde van deze dag heb ik de eerste gebruikers-data vanuit slimleren.nl ontvangen (zie bijlage bij les 3). Er rezen direct vragen over de verschillen tussen de aan mij aangeboden data-set met de door de doelgroep verstrekte gebruikersdata. De door de doelgroep aan mij opgegeven tijdsduur van het oefenen met het platform bleek 25-50% optimistischer dan de door het platform geleverde data. Les4 De gebruikersdata en de feedback vanuit slimleren heb ik als eerste met de doelgroep gedeeld. Enkelen gaven toe, dat ze thuis weinig oefenden. De doelgroep wilde hun eigen gebruikersdata graag inzien.
De lesdoelen waren: 1. Laat leerlingen het belang van veel oefenen onderkennen. 2. Kondig de groeps-whatsapp aan. Voor lesdoel 1 heb ik een vergelijking gemaakt met de sport, de musical en de danswereld, gebieden waar velen van de doelgroep aktief in zijn. Het oefenen is daar een wezenlijk onderdeel en onontbeerlijk om hogerop te komen. Het spreken over de whatsapp had al een positieve stimulans op de time-on-task. Verloop overige lessen Er zijn na de vierde les tot aan de repetitie nog vijf lessen geweest. Gedurende deze periode hebben een aantal zaken het verloop van het slimleren.nl experiment sterk beïnvloed: Wijziging van de te behandelen stof: Hoofdstuk10 werd door tijdgebrek door de sectie geannuleerd en daarvoor in de plaats kwam hoofdstuk11. Slimleren.nl had helaas niet alle stof van hoofdstuk11 in haar platform. Wijziging van de repetitie: Na twee weken met hoofdstuk11 te hebben gewerkt, kreeg ik te horen, dat er geen repetitie over hoofdstuk11 zou plaats vinden, maar eentje over zowel hoofdstuk11 als ook over ofwel hoofdstuk12a ofwel over hoofdstuk12b, afhankelijk van de keuze voor wiskunde A of B. Deze eindtoets wordt in de toetsweek in juni gegeven te laat voor dit experiment. Functionaliteit en toegankelijkheid platform: Medio mei heb ik besloten te stoppen met de slimleren.nl experiment. Ten eerste werd op een gegeven moment de leerling gevraagd om te betalen in plaats van de gratis toegang tot het platform. Ten tweede bleek dat functionaliteit, die aan het begin van de proef aanwezig zou zijn, zoals dagnostische toetsen en de mogelijkheid van personalisatie pas in de derde week van mei beschikbaar zou komen. Opmerking: De whatsapp heeft een zeer goede invloed gehad op de tijd, die men besteedde aan het oefenen. Door regelmatig het aantal behaalde punten en sterren te communiceren onstond een competitie-element, die er toe leidde, dat de leerlingen vaker gingen oefenen.
Dataverzameling Leerresultaat De repetitie over hoofdstuk8 is op 13 april j.l. door 25 leerlingen gemaakt. De resultaten en de analyse staan in paper5. Vanwege afwijkingen ten opzichte van het plan heeft een tweede toetsmoment niet plaats gevonden. Leergedrag Voor het meten van een mogelijke verandering op het leergedrag zijn een drietal Learner Reports gemaakt: een aan het begin van het experiment, te weten LR1, een tweede (LR2) na afloop van de repetitie over hoofdstuk8 en een derde (LR3) helemaal aan het einde van het experiment. De inhoud van LR1 en LR2 zijn nagenoeg hetzelfde en zijn een momentopname, terwijl LR3 vraagt naar indrukken en belevingen over de gehele periode van het experiment. Kopieën van de LR s staan in de bijlage en de resultaten en analyses in paper5. Referenties Deci, E. L., & Ryan, R.M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78. Staker, H., Horn, M.B. (2012). Classifying K-12 Blended Learning. Innosight Institute Inc, USA; www.innosightinstitute.org Teitler, P. (2013). Lessen in orde. Handboek voor de onderwijspraktijk. Uitgeverij Coutinho, Bussum. www.slimleren.nl Slimleren BV te Amsterdam; herhaaldelijk bezocht
Bijlage bij les 1: Adviezen en suggesties vanuit slimleren.nl vertegenwoordigers op basis van ervaringen van andere gebruikers: Slimleren wekelijks met de leerlingen in het PC lokaal gebruiken Slimleren als huiswerk opgeven Ervoor zorgen dat de leerlingen de slecht gemaakte onderwerpen meerdere keren herhalen en ze daar extra ondersteuning/uitleg geven De leerlingen diagnostische toetsen laten oefenen voor het toets moment (indien beschikbaar in platform) De leerlingen blijven adviseren in het gebruik (de vragen goed en rustig doorlezen, bij een fout antwoord de uitwerking goed lezen, lastige onderwerpen herhalen of niveau lager herhalen (indien beschikbaar), etc.) En verder adviseerde men mij: Een competitie element erin brengen door een prijs uit te loven voor de leerling, die per week de meeste punten scoort. Een groeps-whatsapp aanmaken voor een snelle communicatie met de leerlingen. Bijlage bij les 2: Huiswerk opgegeven op 11 maart tijdens les voor les 3, gesplitst in huiswerk voor de andere leerlingen en huiswerk voor de leerlingen van de doelgroep
Verzoek aan de doelgroep voor een opgave van de door hen besteedde tijd aan het platform - ter controle op de door slimleren.nl aangeleverde gebruikersdata
Bijlage bij les 3: - Gebruikersdata vanuit slimleren.nl Noot: Aantal subvragen goed + aantal fout hoeft niet gelijk te zijn aan totaal subvragen gemaakt, dat heeft te maken met de vraagtypen (soms ook sleepvragen, meerdere invulvelden). De data klopt in ieder geval Totaal geoefende tijd en behaalde sterren staat er nog niet in, kan wel vanaf volgende week. Wel zie je dus het aantal logins, gemaakte vragen, goed & fout. En per leerling specifiek per onderwerp ook deze data. All kids ID Leerling Mailadres #Logins Laatste login Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout # onderwerpen geoefend 3,925,541 Lucas scaniafan5@live.nl 0 0 0 0 0 0 3,925,540 Cato tooske90@gmail.com 2 3/9/2015 0 0 0 0 0 3,925,538 Daniella d-espina@hotmail.nl 4 3/15/2015 14 53 34 15 4 3,925,542 Floortje floortjewesdorp@gmail.com 3 3/10/2015 10 38 14 21 3 3,919,706 Finn finn.van.asch@gmail.com 2 3/8/2015 18 81 42 31 3 3,919,707 Robin Wim.boeijink@hccnet.nl 3 3/10/2015 13 58 39 13 4 3,919,708 Marleen marleenbrand@live.nl 3 3/15/2015 13 27 15 11 4 3,923,052 Fabian fabutrecht@hotmail.com 0 0 0 0 0 0 3,919,711 Marvin marvin.renfurm@live.nl 1 0 0 0 0 0 3,919,715 Bregtje bregtjewijne@gmail.com 2 3/9/2015 15 19 14 4 5 Bregtje Onderwerp ID Onderwerp Datum Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:43 2 6 0 6 12,318 Worteltrekken en de rekenvolgorde 3/9/2015 15:57 0 0 0 0 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/9/2015 15:57 2 12 4 7 12,346 Ontbinden in factoren verschil van 2 k 3/9/2015 16:28 1 1 0 1 12,163 De product-som-methode 3/9/2015 21:49 0 0 0 0 Daniella Onderwerp ID Onderwerp Datum Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/10/2015 17:16 2 6 1 5 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/10/2015 17:21 2 12 2 8 12,346 Ontbinden in factoren verschil van 2 k 3/15/2015 18:39 3 7 3 3 12,163 De product-som-methode 3/15/2015 18:59 4 21 6 14 12,166 Oplosmethoden voor kwadratische ve 3/16/2015 16:46 2 7 3 4 Finn Onderwerp ID Onderwerp Datum Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/8/2015 16:05 2 6 2 4 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/8/2015 16:09 2 12 5 6 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/8/2015 16:17 2 12 6 5 12,163 De product-som-methode 3/8/2015 16:25 4 21 9 7 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:43 2 6 1 5 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:53 2 6 3 3 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:57 2 6 0 6 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/9/2015 16:01 2 12 5 6 Floortje Onderwerp ID Onderwerp Datum Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/10/2015 16:38 2 6 0 6 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/10/2015 16:48 2 12 8 4 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/10/2015 17:05 1 6 4 2 12,163 De product-som-methode 3/13/2015 15:39 2 12 8 1 Marleen Onderwerp ID Onderwerp Datum Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:43 2 6 3 3 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:59 1 3 1 2 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/9/2015 16:07 2 12 1 10 12,163 De product-som-methode 3/15/2015 12:41 1 6 6 0 12,166 Oplosmethoden voor kwadratische ve 3/15/2015 16:49 0 0 0 0 Robin Onderwerp ID Onderwerp Datum Hoofdvragen gemaakt Subvragen gemaakt # subvragen goed # subvragen fout 12,317 Parabolen: snijpunten met de assen 3/9/2015 15:43 2 6 1 5 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/9/2015 15:58 2 12 6 6 12,189 Ontbinden in factoren meerdere terme 3/15/2015 13:07 2 12 1 8 12,346 Ontbinden in factoren verschil van 2 k 3/15/2015 13:17 3 7 2 3 12,163 De product-som-methode 3/15/2015 13:29 4 21 3 17 Opmerking vanuit slimleren.nl bij de door het systeem geleverde gebruikers-data: Het valt me op dat de meeste leerlingen veel fouten maken. Wellicht goed om ze te adviseren om goed naar de uitwerkingen te kijken en de onderwerpen een paar keer te herhalen, dan kan je ook zien of ze er beter in worden.
Bijlage bij les 3: Learner Report # 1 (LR1) Vragenlijst aan het begin van het project www.slimleren.nl... Datum: Naam: Geef svp je antwoord op de vraag door een cijfer te geven tussen 0 en 9. Een 0 betekent: helemaal mee oneens ; een 9 betekent: helemaal mee eens Jouw antwoord Een cijfer tussen 0 en 9 Een 0 : mee oneens; een 9, helemaal mee eens Ik vind wiskunde een leuk vak Ik durf in de wiskunde les vragen te stellen Ik denk, dat ik wel een voldoende kan halen voor een repetitie Mijn cijfer voor dit antwoord is een:.. Ik denk, dat ik de stof van dit hoofdstuk wel ga begrijpen Ik maak altijd mijn huiswerk Ik maak me altijd zorgen, dat ik op een repetitie de vragen niet herken, dus dat ik ze dan niet kan maken Ik voel me zelfverzekerd bij het maken van huiswerk Graag wil ik nog de volgende opmerkingen maken: Ik haat wiskunde of ik vind wiskunde leuk omdat.. Graag zou ik zien, dat de volgende zaken worden verbeterd, ofwel vanuit school ofwel vanuit jezelf: 1) 2)
Bijlage bij les 4: email mbt instellen van een whatsapp-groep voor extra communicatie en motivatie
Bijlage: Learning Report 2 (LR2) Vragen na afloop van de repetitie over hoofdstuk 8 Datum: Naam: Geef svp je antwoord op de vraag door een cijfer te geven tussen 0 en 9. Een 0 betekent: helemaal mee oneens ; een 9 betekent: helemaal mee eens Jouw antwoord Een cijfer tussen 0 en 9 Een 0 : mee oneens; een 9, helemaal mee eens Ik vind wiskunde een leuk vak Ik durf in de wiskunde les vragen te stellen Ik denk, dat ik wel een voldoende kan halen voor een repetitie Mijn cijfer voor dit antwoord is een:.. Ik denk, dat ik de stof van dit hoofdstuk wel ga begrijpen Ik maak altijd mijn huiswerk Ik maak me altijd zorgen, dat ik op een repetitie de vragen niet herken, dus dat ik ze dan niet kan maken Ik voel me zelfverzekerd bij het maken van huiswerk Graag wil ik nog de volgende opmerkingen maken: Ik haat wiskunde omdat.. (doorhalen indien niet van teopassing) of ik vind wiskunde leuk omdat.. (doorhalen indien niet van toepassing) Graag zou ik zien, dat de volgende zaken worden verbeterd, ofwel vanuit school ofwel vanuit jezelf: 1) 2)
Bijlage: Learner Report 3 (LR3) aan het einde van het experiment. Datum: Naam: Tot slot wil ik je nog de volgende vijf vragen stellen, die te maken hebben met jouw persoonlijke ervaringen naar aanleiding van het gebruik van het platform slimleren.nl tijdens de afgelopen weken: Schrijf je antwoord in het vakje onder elk van de vijf vragen!! Het belangrijkste, dat ik geleerd heb door de bijles met behulp van www.slimleren.nl is dat... Wat ik prettig vond aan deze vorm van bijles krijgen, was dat... Wat ik lastig vond aan deze vorm van bijles, was dat... Door aan dit experiment mee te doen heb ik meer/minder plezier voor het vak wiskunde gekregen, omdat...en kun je het ook uitdrukken in een percentage meer/minder? Indien ik een cijfer zou mogen geven voor het experiment met slimleren.nl opeen schaal van 0 tot 9 met 0 voor heel erg slecht tot 9 voor heel erg goed, dan geef ik een cijfer..., omdat