Food for Soul Change & development 03.2017
De denkhoeden van de Bono Je bewust zijn van je mentale instelling helpt in het structureren van je denken. Verschillende hoeden met ieder hun eigen manier van denken of kijk op de zaak.
Perceptie Het is onze geest die bepaalt of iets goed of slecht is, we gelukkig of ongelukkig zijn, arm of rijk Edmund Spenser Kijk maar eens naar het plaatje hiernaast, waarschijnlijk al eens gezien. Ziet u een vrouw? Hoe oud denk je dat ze is? Hoe ziet ze eruit? Kijk je naar de halsketting of de mond? Zie je alleen je eigen waarheid of lukt het om je te verplaatsen in het beeld van de ander? Onze geest interpreteert de patronen op basis van eerdere ervaringen uit het verleden of op basis van de patronen die we al kennen
Perceptie hoe werkt het Aannames Actie ondernemen Emotionele en fysieke reactie Context Conclusies trekken Gegevens interpreteren Overtuigingen Waarden Perceptie - gegevens selecteren De gebeurtenis door het oog van de camera
Leer de kaart van de ander lezen Resultaat Als je waarneemt: Kijk je door het oog van je eigen camera Selecteer je bepaalde gegevens Acties En vorm je waarde oordelen Neem je patronen en betekenis waar Je perceptie bepaalt jouw realiteit Denken Vanuit deze perceptie trek je voor jou logische conclusies Voel je emoties ergens in je lichaam Creëer je een overtuiging en daarop baseer je je handelen Feiten Weet dat anderen hetzelfde proces doorlopen maar andere ervaringen, opvoeding en achtergrond hebben. Ken je hun overtuigingen en percepties?
De denkhoeden van de Bono helpen je denken en zaken te structureren. Ze zijn zeer nuttig om problemen te ontrafelen en op te lossen Witte hoed Deze hoed is neutraal, objectief en zonder emotie of oordeel. Wit is kleurloos, met deze hoed focus je op de beschikbare data. Je kijkt naar feiten en wat je hiervan kunt leren. Je zoekt naar trends, patronen. Deze hoed stelt je in staat om te onderzoeken welke kennis je mist en hoe je die kunt benutten. Hij brengt scenario s in beeld, maar kent nog geen oordeel toe aan welke goed/fout is. Zwarte hoed Deze hoed kenmerkt zich als advocaat van de duivel of tegendenker Hij brengt risico s in kaart en waarom een voorgestelde oplossing kan mislukken. Verwar deze hoed niet met zwartkijken, negativiteit of tegen zijn. Dat is namelijk de rode hoed met een zwart randje. De kracht van de zwarte hoed is dat hij helpt bij een goede voorbereiding en je plan bestendiger, veerkrachtiger maakt tegen weerstand. Rode hoed in tegenstelling tot de witte hoed is dit de emotionele hoed. Vanuit dit perspectief bekijk je problemen intuïtief volg je je gutfeeling zonder rechtvaardiging vanuit de ratio. Gebruik hem ook om de emotionele reactie van anderen boven tafel te halen. Zoek niet naar ratio maar gevoel Gele hoed Vanuit dit perspectief ben je zonnig en optimistisch. Je neemt bij deze manier van denken tijd om hoopvol te zijn en de voordelen te zien. Hij zet aan tot (positieve) actie Groene hoed De groene hoed staat voor het creëren van nieuwe ideeën, concepten en percepties. Groen is de kleur van de natuur en staat voor het organisch groeien. Deze hoed draagt bij aan verandering en het zoeken naar betere oplossingen. Alles kan en wat niet kan is nog nooit gebeurd is hier het motto. Er is weinig ruimte om ideeën te bekritiseren Blauwe hoed Deze hoed brengt processen in kaart, zorgt voor overzicht (helikopterview) en controle op het proces. Zoals je vanuit een (blauwe) lucht overzicht kunt houden, duid deze manier van denken op kijken vanuit een breder perspectief om te zien of je de juiste dingen adresseert.
De denkhoeden van de Bono kunnen helpen om je eigen gedachten te ordenen. Ook zijn ze zinvol om vraagstukken in teams/groepen op te lossen. Dit format helpt om: om dialoog te versterken om discussie te stroomlijnen stapsgewijs draagvlak te creëren tempo te maken Gebruik per stap verschillende kleurkaarten, maak samen overzicht. Dit format vergroot de creativiteit waardoor er 1 + 1 = 3 oplossingen mogelijk zijn Een discussie stroomlijnen 1. Inventarisatie ( blauwe en rode hoed) Wat is de context van dit thema/wat speelt er aan ervaringen en gevoelens Deze stap leidt tot een snel én grondig overzicht van de verschillende gezichtspunten en invalshoeken 2. De verandervraag (witte hoed) Kijk naar feitelijk naar de inventarisatie van stap 1 Herdefinieer het probleem of case for change Formuleer de relevante HOE vraag of vragen Deze stap geeft focus en de wil/energie om de kwestie aan te pakken 3. Een helder toekomstbeeld (gele en groene hoed) Hoe ziet the winning state of succes eruit (nog) geen oplossingen, wel een helder en gedeeld beeld Wees creatief, metafoor/tekening 4. Krachten en risico s (groene en zwarte hoed) Wat helpt om te realiseren (huidig) Wat houdt de realisatie tegen (huidig) Clusteren en prioriteren
Een discussie stroomlijnen 5. Oplossingen en ideeën (gele en groene hoed) How to kill the killer concern Hoe het positieve te versterken Brainstorm Mensen zijn snel geneigd om hier te starten, waardoor de discussie vast komt te zitten en doodbloed. Hier starten verstikt, zet je vast. De criticus neemt het over. En wat begon als kijken naar hoe het anders kan wordt tegendenken en al snel (soms verdekt) tegen zijn of verdwalen in mogelijkheden als je voorafgaande stappen niet doet. Zorg dat dit stap 5 is in het proces! 6. Acties (gele en rode hoed) Kies de beste ideeën Maak alles zo specifiek mogelijk Zet ideeën om naar acties Wat wil je echt graag realiseren?
Achtergrondinformatie Aanbevolen literatuur Six Thinking Hats Edward de Bono Business Contact ISBN 109047004094 Problem Solving Team Building filmpje You tube http://www.youtube.com/watch?v=pfl37yrocok&sns=em NLP Disney strategie Robert Dilts
Food for Soul Change & Development sarah@foodforsoul.nl 06-24926886