Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw?



Vergelijkbare documenten
Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

ENERGIEAKKOORD. Gevolgen, verplichtingen en kansen THOMAS KOKSHOORN

Energieke Zorgbouw. 5 oktober Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei DHV 2011 All rights reserved Openbaar

Energiereductie met een ESCo. Jan-Maarten Elias Unica Ecopower

Ik ben de allergroenste

Presentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio

Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

Totale uitstoot in 2010: kiloton CO 2

Een nieuwe woning in Sliedrecht 43 woningen Baanhoek-West De energie van morgen vandaag in huis

+ TITEL PRESENTATIE + WELKOM ROAD TO ALL-ELECTRIC WONEN EN WERKEN

Winst en comfort uit duurzaamheid. Bouw op onze kennis

Bijlage I Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding

Ervaringen van het verduurzamen van Rotterdams gemeentelijk vastgoed m.b.v. ESCo s

KANSEN VOOR ENERGIE COÖPERATIES, VASTGOED ONDERNEMERS EN PARTICULIEREN

Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014

Een nieuwe woning in Spijkenisse 25 woningen Eiland van Spijk Fase 1

Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort

HAAL MEER ENERGIE UIT JE HUIS START MET ENERGIEBESPARING

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie

Building Holland 2018

KLIMAATGARANT. Een nieuwe woning in Herwijnen 24 woningen Engelenweide De energie van morgen vandaag in huis

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE

Onderwerpen presentatie

Energy Service Company: een kans voor u?

Ik wil zonnepanelen. Presentatie: Joop Eising van Invent Erik Koning van Energiewacht

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Martin Horstink & Albert Rodenboog. De woningbouw verduurzamen met warmtepompen

Outsourcing, de oplossing van elk probleem!!!!

Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten

Opinievergaring jongeren Gebouwde Omgeving

Een nieuwe woning in RijswijkBuiten 66 woningen Buitenplaats Syon De energie van morgen vandaag in huis

Energieneutraal business case en nieuwe rollen

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Energiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn.

Prestatiecontracten sleutel tot duurzaamheid

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Raymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne

Hybride warmtepomp-concept

ENERGIE. besparen. vandorp.eu

Een nieuwe woning in Praal Esse Zoom

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

Rendement en duurzaamheid gaan samen!

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Hellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties

Rapport energiecijfers kantoren

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Financiering Duurzaamheid en Monumenten. Maarten Maresch (IBPM)

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B KM Breda Postbus BB Breda

nergiebesparing in de ICT

Poll: Wie van u is bekend met het Klimaatakkoord en de term Paris Proof? Wie van u realiseert zich écht wat de impact hiervan is?

Een nieuwe woning in Zoetermeer NEXUM

Netwerkevent duurzame gebouwen

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

01 / AANLEIDING 02 / ZON OP BEDRIJFSDAKEN 03 / PROJECTAANPAK 04 / VOORWAARDEN PRESENTATIE 05 / VERVOLGSTAPPEN. Zon op Bedrijfsdaken 06 / VRAGEN

ESCO. Ronny Thevis. Antwerpen, 26 oktober 2011

CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs

Is een energieprestatiecontract. interessant voor de sportsector? Dirk Meire CEO Vlaams EnergieBedrijf

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Het voordeel voor de klant berekenen bij Energiebesparende voorzieningen

Een nieuwe woning in Ursem 24 woningen in de Tuinen van Ursem

Presentatie VvE SEINENERGIE. VOOR duurzame ontwikkeling

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois

Verduurzamen zonder eigen geld

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth

Energiebesparing bestaande koopwoningen. Effecten stimuleringspakket

Eteck maakt het nu al mogelijk voor projectontwikkelaars. tegen geringe kosten energieneutraal of zelfs Nul op Meter te maken.

Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Energietransitie bij renovatie De nieuwe rol van energiebedrijven Ir D.G. Kalverkamp

Energiezuinig bouwen; Wat is wat?

WHITEPAPER WET- EN REGELGEVING ENERGIEBESPARING. vandorp.eu

Duurzaam verwarmen met Waterstage. Product Launch 2017

EPC ESCO VME. Sven Wuyts Factor4

TEO/WKO WARMTE RENOVATIEWIJK SNEEK

KLIMAATGARANT. De energie van morgen vandaag in huis

Aardgasvrije nieuwbouw

Een nieuwe woning in Rockanje 38 woningen De Lange Stallen

Bouwfysisch rekenen. voorspelt resultaten

Energienota

Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden

Duurzaam Gebouwbeheer

EPC facilitators training

installatie-arm ontwerpen verleden tijd?

nieuwe woning in project Nieuwe Haven, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Iseldoks in Doetinchem

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Een nieuwe woning in Den Haag 46 woningen Binck Plaats

Stappenplan verduurzaming bestaand vastgoed

Trias energetica, Rc-waarde, ketensamenwerking, energieneutraal, financiering, wetgeving, milieu, C2C,

Amsterdam: energie neutrale stad!

ESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing

Een nieuwe woning in Zoetermeer 32 woningen in Oosterheem Groene Hart fase 2

Transcriptie:

Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw? Workshop Energie Besparen blok 2: 13:20 u- 14:10 u

Agenda Welkom Even Voorstellen De CO 2 -ladder Verduurzaming woningbouw in de praktijk Oplossingsrichting Verduurzaming Utiliteit ESCo-Prestatiecontracten als oplossingsrichting Gaat kostenefficiency voor verduurzaming?

Even voorstellen Rolf Haaksema Leendert Lam rea Hein Jacobs Energie adviseur Energie adviseur Sr. Project Developer

Workshop Energie Besparen Vraag voor we beginnen TRIAS Energetica 2.0? TRIAS Energetica? Wat betekent 2.0?

Workshop Energie Besparen Energie besparen TRIAS Energetica 2.0? Meer beweging in eigen kracht in plaats van delegeren van bovenaf of verwachtingen van anderen

De CO 2 -ladder Energie besparen Inleiding Vijf vragen om uw energiebewustzijn even te peilen Hoe hoog komen we op de CO 2 ladder samen? Meerderheid OK?, dan per vraag een tree omhoog!

Workshop Energie Besparen Wie kent Al Gore nog? Wie wisselt wel eens van energieleverancier? Wie doet s nachts de kamerthermostaat omlaag? Wie heeft tochtstrippen bij een of meerdere deuren? Wie heeft een Hoog Rendement CV-ketel thuis? Handen omhoog voor een Ja, kan ik een tree omhoog?

Workshop Energie Besparen Check: Waar staan we nu op de CO 2 ladder?

Workshop Energie Besparen Verbeteren energie opwekking Hoe komt de vastgoedmarkt nu tot een keuze tussen renovatie of slopen?

Verbeteren energie opwekking

Verbeteren energie opwekking Rapport: Milieubelasting energie nul kantoren, vervangende nieuwbouw en renovatie (uitgegeven door toenmalig AgentschapNL) Scenario s doorgerekend 1. Door exploiteren 2. Renovatie licht 3. Renovatie zwaar 4. Renovatie zwaar + Energie nul op basis van Biomassa 5. Renovatie zwaar + Energie nul op basis van PV zoncellen 6. Sloop + nieuwbouw 7. Sloop + nieuwbouw + Energie nul op basis van Biomassa 8. Sloop + nieuwbouw + Energie nul op basis van PV zoncellen

Workshop Energie Besparen 1 2 3 4 5 6 7 8 Exploiteren Renoveren sloop + Nieuwbouw

Verbeteren energie opwekking

Verbeteren energie opwekking Duurzame toekomst Is er al een weg in de bestaande bouw? Gaan er voldoende mensen en bedrijven op deze weg? Is het haalbaar?

Verduurzaming woningbouw in de praktijk oplossingsrichtingen. Hein Jacobs Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Verduurzaming woningbouw Welk energieaandeel hebben de woningen? Focus: nieuwbouw of bestaand, huur of koop? Gerealiseerde energiebesparing? Huidige aanpak energiebesparing? Energiebesparing blijft achter: hoe komt dat? Visie: korte of lange termijn aanpak? Hoe krijgen we de eigenaren in beweging?

Welk energieaandeel hebben de woningen? Energieverbruik per sector 2013 PJ Totale energieverbruik 3255 100% Energiesector 528 16% Industrie 1175 36% Huishoudens 451 14% Verkeer en vervoer 471 14% Overige energie-afnemers 630 19%

Focus: nieuwbouw of bestaand, huur of koop? 7,5 miljoen woningen. 45% is huurwoning en 55% eigendom 5,1 miljoen (68%) < 1985. Dit is tweederde van de woningvoorraad 2,6 miljoen (35%) < 1965. 60% hiervan is in eigendom Afbraak oude woningen gemiddeld 0,2% per jaar. Voornamelijk huurwoningen van coöperaties 38.000 nieuwbouwwoningen in 2014. Verwachting 2015 is 45.000. (< 2008 gemiddeld 70.000 = 1%) Woningen < 1985 moeten nog minimaal 100 jaar mee 2013: deal Stroomversnelling tussen overheid en woningcorporaties: 111.000 woningen nul-op-de-meter Eis nieuwbouw woningen in 2020: bijna energieneutraal Conclusie: Focus op bestaande koopwoningen

Gerealiseerde energiebesparing?

Huidige aanpak energiebesparing?

Energiebesparing blijft achter: hoe komt dat? Energielabel nog nauwelijks een issue bij verkoop woning Geen verplichtingen voor uitvoeren van maatregelen Onbetrouwbare overheid met te veel wisselend beleid Investeringen gaan voor de baten uit -> financiering Terugverdientijd: zo lang blijven we hier niet meer wonen Diversiteit van informatie en adviezen -> beste keuze?

Visie: korte of lange termijn aanpak? Korte termijn aanpak Afzonderlijke maatregelen Geen structurele aanpak, misinvesteringen Beperkte investering in eerste instantie Slechts beperkt aantal labelsprongen Alsnog hoge investering voor nul-op-de-meter Lange termijn aanpak Een compleet plan van aanpak voor nul-op-de-meter Gasaansluiting komt te vervallen: all electric Hoge investering, lange terugverdientijd Financiering met gelijke maandelijkse lasten

Hoe krijgen we de eigenaren in beweging? Betrouwbare overheid met regelgeving, stimulatie en subsidie? Verplichten maatregelen met tvt < 10 jaar uitvoeren? Verhogen tarieven energiebelasting? Verplichten nul-op-de-meter maken van de woning bij verkoop? Keukentafel gesprekken met maatwerk advies? Hoe denkt u eigenaren in beweging te krijgen?

Verduurzaming Utiliteit ESCo-Prestatiecontracten als oplossingsrichting (ESCo = Energy Service Company) Leendert Lam Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Uw energiegebruik Hoeveel betaalt u aan energiekosten per jaar? Schat u het energiegebruik hoger of lager dan gemiddeld? Wie monitort u het gebruik van de afgenomen energie? Heeft u prestatiecontracten voor onderhoud- en beheer van uw gebouwgebonden installaties? Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Good house keeping Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Verblijf en kantoorruimtes Lunch- en vergaderruimtes volledig geconditioneerd en alle verlichting aan Koude bruggen bij de ramen kunnen leiden tot koudeklachten Gelijktijdig verwarmen (radiatoren) en koelen (klimaatplafonds) Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Verlichting Veel variatie, al dan niet HF, regelmatig T5, soms LED, meestal T8 (TLD) Daarnaast veel PL en ook halogeen Aanwezigheidsdetectie Blijft vaak lang actief en niet altijd goed geplaatst Zelden gekoppeld met andere functies (CO 2 -sturing) Erg warme PL armaturen lijden tot discomfort door de directe stralingscomponent

Verblijf en kantoorruimtes Bezettingsgraad in kantoordeel erg laag Klimatisering in bedrijf, verlichting aan Door te lage inblaastemperatuur ontstaat tocht en koude val Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Energie besparen met de Energy Navigator Plan van aanpak verduurzamen Energy Benchmark Energieanalyse MJOP Duurzaam MJOP Functionele inspectie Business case / ESCo (EPC) Van grof naar fijn Van potentie naar garantie Functionele verbetering en Assetaanpassingen Tijd Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Energy Benchmark Benodigd: Jaarnota s energiegebruik, energielabel, BVO en bijzondere gebruiksfuncties Geen fysiek onderzoek nodig - Korte doorlooptijd - Overzicht portefeuille mogelijk 1 2 Resultaat: Inzage in het verbeterpotentieel van operationeel (1) & asset label (2) In samenwerking met: Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Gas Afname [m³/u] Energie Analyse 250 Bruto Vloer Oppervlak Energy Navigator 200 150 100 uurwaarden 50 500 400 300 200 100 0 Dagenprofiel Elektriciteit 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 0-10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35 Buitentemperatuur [ C] Inzicht in verbeterpotentieel - Energiereductie en besparing - Besparing energiekosten en TVT - Dimensionering maatregel - Investeringsraming Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Energy Performance Management Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Een duurzame toekomst via ESCo contracting? ESCo is ontstaan vanuit de behoefte om budgetneutraal energie - en daarmee CO 2 - te besparen. Het principe is gebaseerd op realiseren van energiebesparing over een bepaalde periode, waarbij de investering geheel of gedeeltelijk wordt betaald uit de bespaarde energiekosten gedurende die looptijd. Het doel van ESCo voor Cofely: Een duurzame klantrelatie opbouwen, intern aanwezige kennis maximaal utiliseren, ketenintegratie en volwaardig gesprekspartner zijn voor klanten op alle niveaus. Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Wat biedt een Energieprestatiecontract? Volledige langjarige ontzorging = Klant houdt Focus op core activiteiten Realiseert energie doelstellingen en verduurzaming Gegarandeerde en langjarige prestaties en risicobeheersing Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Energie Kosten /jaar Huidige energiekosten Building Retrofit Concept Netto besparing gebruiker Baseline Financiering maatregelen Periodieke vergoeding aan ESCo Gebruikskosten na duurzaamheidsmaatregelen Start contract Einde contract Tijd Gaat Kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw

Workshop Energie Besparen TRIAS ENERGETICA 2.0: meer zelf doen Bewegingen in de woningbouw, coöperatief, lokaal? Bewegingen in de zakelijke markt, omarm ESCo?