Lean and Clean Slank, Slim, Schoon, Sober en Sneller werken met 7W en 5S Hessel Visser 1 hesselvisser@chello.nl Programma 1. Waarom Slanker? 2. Waarde toevoegen 3. De zeven verspillingen 4. Stapsgewijze verbeteren 5. De 5-S Methode 6. Voorbeelden uit de praktijk 7. Wat kunnen we gaan doen? 2
Goed gereedschap is het halve werk 3 Gebruik geen overdreven technieken 4
Bij u is het toch niet zo erg? 5 Dit zien we regelmatig in Distributiecentra 6
Is dit werkzaam? 7 En als er dan brand is? 8
Soms lijkt het wel een kunstwerk 9 Dit zien we regelmatig in werkplaatsen 10
Door de bomen zien we het bos niet meer. 11 Is dit werkzaam? 12
Kostenbesparen door uitbesteding 13 Soms lijkt het wel een kunstwerk 14
Hoe kan ik er bij komen? 15 En als er dan brand is? 16
En dan nog inpakken ook. 17 Het is niet alleen in de operatie. 18
Dit is bij een dienstverlenende instelling (onderwijs) 19 Hoe gebruikt u uw verstand? Weet u echt hoeveel procent van uw verstand gebruikt wordt voor creatief denken? <5% 20
We kunnen ons verstand toch beter gebruiken? Hebben we daarvoor meer computers nodig? 21 Waar ligt dat onderdeel toch? 22
Dure gereedschappen kwijnen weg 23 Dit kost hersencapaciteit en is verspilling 24
Lean = Verspilling elimineren Lean= Schraal, weinig vet bevattend 5 % Toegevoegde waarde Geen toegevoegde waarde Typisch: in 95% van de doorlooptijd wordt geen waarde toegevoegd!!! 25 Lean = Verspilling elimineren Toegevoegde waarde 5% Geen toegevoegde waarde Overproductie Teveel voorraad Fouten Niet toegevoegde waard Wachten Onderbenutte mankracht Overdreven bewegingen Typisch: 95% van de doorlooptijd is geen toegevoegde waarde!!! 26
De Visie van Lean in de USA Dit wordt het best geillustreerd door de auteurs James Womack, en Daniel Jones in hun populaire boeken. 1990 1996 2006 27 Lean bij Toyota Toyota Production Systems (TPS) Productie benadering: Produceer alleen wat nodig is Stop als er iets verkeerd gaat Elimineer alles wat geen waarde toevoegt Taiichi Ohno Werk Filosofie Respecteer medewerkers Volledige benutting van capaciteiten van medewerkers Leg verantwoordelijkheid en bevoegdheid bij medewerkers WERKT HET? 1912-1990 28
Goede resultaten van Toyota Toyota heeft in het eerste halfjaar van zijn gebroken boekjaar de winst met 36,2% opgevoerd, tot 5,19 miljard euro. De omzet groeide met 15,3% tot 76,52 miljard euro. De Japanse autobouwer had het tij mee in Europa, maar vooral in de VS. Door de hoge brandstofprijzen schakelen steeds meer Amerikanen over op zuinige auto's. In juli verkocht Toyota voor het eerst meer auto's in Amerika dan Ford. Van april tot en met september verkocht Toyota 4,2 miljoen auto's, 312.000 meer dan een jaar eerder. Het bedrijf heeft een belang van 5,9% genomen in Isuzu. De twee gaan samen motoren ontwikkelen. 29 Dit is pas passie voor personal performance 30
31 De Vijf Basis Elementen van Lean Value Value Flow Pull Perfection Stream Bepaal wat de waarde (VALUE) is voor mijn klanten. Ga na wat in de ogen van de klant verspilling is (WASTE). Doorloop de stappen vanaf het ontwerp,het maken en afleveren inclusief de service en ga na waar waarde gecreëerd wordt in de ogen van die klant (VALUE CREATING). Elimineer verspilling (WASTE) en verkort de doorlooptijd en de steppen in het proces van de waardestroom (VALUE STREAM). Haal alle dode tijd uit de stroom. Verzeker je van het feit dat alleen producten en diensten welke de klanten direct willen en betalen door het proces stromen (FLOWING through my VALUE STREAM). Maak hard dat de verspilling (WASTE) wegblijft uit het proces (CLEAN VALUE STREAM). 32
Lean huis hesselvisser@chello.nl 33 Voorbeelden van Lean in Nederland Alcoa ATAG Auping Centraal Boekhuis DAF De Meeuw Eaton Holec Floor Aanhangwagens Fokker Elmo B.V. Gamko Horecatechniek BV Geesink Giant Holland HP Koninklijke Nooteboom Trailers KONI B.V. KROHNE Nederland B.V. MCFE Moba Nedcar Nefit Buderus BV Parker Hannifin BV Polynorm Power-Packer Scania Nederland B.V. Stork Fokker B.V. TNT Logistics ( Apollo ) Vector Aandrijftechniek B.V. Visser ITE BV 34
35 36
Waarde toevoegen Veel te veel zijn we bezig met zaken die geen waarde toevoegen: Zoeken Puin ruimen Vragen naar de bekende weg Fouten nogmaals maken Vallen over rommel Spullen kwijt raken Iets vergeten 37 Wat kost dat allemaal? Ongeveer 30-40% van onze tijd zijn we kwijt met het niet toevoegen van waarde Dit moet toch beter kunnen Daardoor moeten we de verborgen verspillingen onder ogen willen zien 38
De zeven (+1)verspillingen 1. overproductie 2. wachttijd 3. onnodig transport 4. gebrekkige procesinrichting 5. voorraden 6. onnodige bewegingen 7. gebrekkig werk of te mooi werk +1 onbenutte creativiteit 39 De zeven verspillingen 1 1 overproductie meer maken of doen dan nodig is, of eerder dan nodig is; teveel spullen op ons bureau. teveel kopieën; teveel gegevens; 40
De zeven verspillingen 2 2 wachttijd wachten tot er iets gebeurt; tot informatie beschikbaar is; materialen arriveren; machines die nog niet gerepareerd zijn; de post die niet op tijd komt. 41 De zeven verspillingen 3 3 onnodig transport van materialen of onderhanden werk op een locatie of tussen locaties; vergaderingen in plaats van telefoneren; archiveerafdelingen op meerdere plaatsen opslaan 42
De zeven verspillingen 4 4 gebrekkige procesinrichting teveel inspectie; teveel dubbel werk; bottlenecks; niet het hele proces overzien; de gang van zaken niet standaardiseren; beleidstaken en operationele taken niet scheiden. 43 De zeven verspillingen 5 5 voorraden die groter zijn dan nodig is (grondstoffen, tussenvoorraden of gereed product); werken met grote batches; grote hoeveelheden onderhanden werk. 44
De zeven verspillingen 6 6 onnodige bewegingen door mensen aan het werk; buigen; reiken; tillen; lopen naar printers; postvakjes en kasten. 45 De zeven verspillingen 7 7 Gebrekkig werk of Overdreven werk het produceren van gebrekkige werk of het maken van fouten, hetgeen leidt tot herbewerkingen, afval en uitval, en vertragingen. te duur maken is ook niet goed. 46
De achtste verspilling 8 Creativiteit onbenut laten binnen de meeste ondernemingen hebben we verborgen talent 47 48
Hoe pak je dit nu aan? Identificeer verspillingen Achterliggende oorzaak Checklist ( zie volgende sheet) Implementeer uw plan Evalueer regelmatig Herhaal de oefening 49 10 gouden tips ter verbetering 1. Praat met uw klant; 2. Breng processen in kaart en analyseer ze; 3. Analyseer uw fouten en afval/uitval; 4. Praat met uw leveranciers; 5. Verbeter uw housekeeping, maak gebruik van 5S; 6. Herinrichting van de werkplek; 7. Evalueer de behoeften van de mensen; 8. Evalueer ontwerp van product en apparatuur alsmede onderhoud van machines; 9. Overgaan naar pull-productie; 10. Evalueer uw planning. 50
51 De methode van 5S Wat houdt het onderwerp in? De 5 S'en bieden een eenvoudige en effectieve manier tot betere manier van werken te komen. Tevens wordt er gezorgd voor het terugdringen van afval en rommel op de werkplek. Veel aandacht wordt besteed aan housekeeping 52
Wat betekenen de 5 S en? De 5 S'en zijn vertaald uit het Engels en het Japans: 1. Sort / Selecteren en Scheiden / Seiri 2. Set in order / Schikken en Sorteren / Seiton 3. Shine / Schoonmaken en Schrobben / Seiso 4. Standardise / Systematiseren en standaardiseren/ Seiketsu 5. Sustain / Stimuleren en in Stijlvol werken/ Shitsuke 53 Zo ziet het er bij een bedrijf uit 54
Selecteer Sorteer Schoon Structuur Stijl 55 Sort / Scheiden en selecteren / Seiri Onderscheid maken tussen de noodzakelijke en overbodige zaken op de werkvloer. De overbodige zaken verwijderen (onderdelen,gereedschappen, dossiers, documenten) 56
Seiri / Sort / Scheiden en selecteren Wat heb je echt nodig voor je werk? Haal alle onnodige zaken weg! 57 Het is niet nieuw 58
Hier is clean desk normaal. 59 Wat heb ik wanneer nodig? Hoe duur is dat allemaal? 60
Zo kan het ook 61 Of zo misschien 62
Je kan het zelfs thuis toepassen 63 Selecteer Sorteer Schoon Structuur Stijl 64
Seiton / Set in order / Schikken en Sorteren Plaats waar je het nodig hebt; Zo dichtbij als mogelijk; Geef ieder stuk gereedschap een eigen plaats; Maak optimaal gebruik van de ruimte. 65 Seiton / Set in order / Schikken en Sorteren Zaken op een zinvolle plaats leggen. Zet dicht bij waar ze gebruikt worden (de meest gebruikte dossiers, gereedschappen, enz.). Geef gereedschap een eigen plek. Stel een grens aan de opslagcapaciteit. 66
Alleen die boortjes neerzetten die nodig zijn werkt gemakkelijker 67 68
Dit is een reparatiewerkplaats. Het lijkt wel een winkel zo netjes 69 Dit gaat wel heel ver en het werkt 70
En dan te weten dat men het zelf bouwt 71 En dat met Cardboard Design 72
Zelfs het kantoor werkt zo lean 73 Selecteer Sorteer Schoon Structuur Stijl 74
Shine / Schoonmaken en Schrobben / Seiso Het is een vorm van inspectie. Verwijder rommel, stof, vuil en afval. Zorg dat gereedschappen, apparatuur en de werkplek schoon zijn. Let op dat het schoon blijft. Hang schoonmaakspullen ook op een vast plek. 75 76
77 78
Elke bak heeft een eigen functie 79 Selecteer Sorteer Schoon Structuur Stijl 80
Standardise / Systematiseren en standaardiseren / Seiketsu Een gewoonte maken van de drie bovenstaande activiteiten. Pas ze steeds opnieuw toe. Wissel informatie uit met anderen. Volg de richtlijnen steeds op. Hierdoor komen problemen aan het licht. Verwijder de problemen door ze liefst acuut op te lossen. Gebruik borden (displays) waar alle afspraken op vermeld worden. Leg vast wat er gebeurd is. 81 Zet de boeken daar waar ze horen 82
Pak het kleurrijk aan 83 Iedereen snapt dit 84
85 86
87 Selecteer Sorteer Schoon Structuur Stijl 88
Sustain / Stimuleren en in stand houden / Shitsuke Maak een gewoonte van de bovenstaande activiteiten. Werk volgens de normen. Train iedereen en evalueer regelmatig. 89 90
Doe het op je eigen wijze Gebruik markeringen, labels, kleurcodering, alles wat werkt! Wees creatief en bedenk zelf nieuwe mogelijkheden Nikkelen Nelis deed ook al van alles tegelijk 91 Hou meetgereedschap apart 92
93 94
Aanvoerverbetering Voorheen Nu 95 Dit kan je ook tegenkomen. 96
Soms ligt het er dik bovenop 97 Op het eerste gezicht okay. 98
Of kan het toch beter? 99 Vroeger zoals het was Een magazijn Zoals het is 100
Hoe kan het veranderen? 101 Een never ending story Controleer en evalueer regelmatig, dagelijks in werkteams, wekelijks of maandelijks op managementniveau en eens per kwartaal op directieniveau. Stel checklists, prestatienormen en visuele controles op om de voortgang te controleren en de evaluatie te structureren. Het kan altijd beter 102
Waarborg succes door: Iedereen erbij te betrekken Housekeeping onderdeel te maken van het dagelijks werk De 5 S'en overal te gebruiken, niet alleen op de werkvloer Successen te delen, zowel de noodzaak als de voordelen communiceren 103 Wat levert het op? implementatie van de 5 S'en: Leidt tot een veiliger en prettiger werkomgeving Maakt procesbeheersing zichtbaar Helpt afval kwijt te raken Stimuleert teamwork en zelfsturing 104
Soms is het zo simpel Voor Na 105 Vooraf en naderhand 106
Met hulpmateriaal 107 In een DC Vooraf met slecht leesbare locaties 108 Naderhand met directe herkenbaarheid
Wat is gemakkelijker te pakken? van rommel naar overzicht 109 Resultaten 110
Vertrouwelijk papier Voor Na 111 Magazijn Voor Na 112
Ook in kantoren kan het 113 Orderverwerking Voor Na 114
Inkleden/ opleuken: Lean@Sealskin Communicatie: Personeelsblaadje E-mail updates (e-mail adres) Posters/ mededelingen Nieuwjaarsborrel/ afdelingsoverleg Etc. etc.
Keep It Simple (KIS) Misbruik/ gebruik theorie Gebruik alleen die onderdelen uit de theorie die toepasbaar zijn Combineer met onderdelen uit verschillende theorieën Aanpassen van voorbeelden en onderdelen aan de eigen situatie Niet alleen productie en/of logistiek
Voortbouwen op historie: Resultaten Verbeterde/ versimpelde processen Totale voorraad Incourante voorraad 5S effecten Andere inrichting assemblage whirlpools Kleding voor magazijn-personeel Betere communicatie
Resultaten Maak een foto Wat is de oude situatie? Na verloop van tijd ook de nieuwe situatie laten zien 122
Voor en Na 5S 123 Wat kan je er zelf aan doen? Zoek eens drie plaatsen op bij je in je eigen omgeving die aan bovenstaande eisen voldoen. Groene kaart Kijk ook eens of je drie locaties kunt ontdekken waar verbeteringen mogelijk zijn. Gele kaart Wat is echt fout in jouw ogen? Rode kaart Beschrijf wat er beter kan 124
Maak het met een label zichtbaar: Gebied: Datum gelabeld: Reden gelabeld: Nr. Vereiste actie: Weggooien Opslag op de werkplek Lange termijn opslag Terugdringen voorraad/ohw Verkopen Anders, nl.: Acties uitgevoerd op: Door: 125 Door Slank, Slim en Schoon Sober en Sneller te werken voel je je prettiger en kan je ook veel meer geld verdienen. Blijf aantrekkelijk voor je klanten 126
127 10 Tips uit de praktijk 1. Begin weloverwogen (Lees en leer samen een goed boek); 2. Lean begint tussen de muren; 3. Ga op bezoek bij anderen die u voorgegaan zijn; 4. Huur een sensei in (leraar met ervaring); 5. Luister naar klanten en leveranciers (Wat is waarde?); 6. Breng het proces in kaart (Waar moet het stromen?); 7. Standaardisatie van processen is een must; 8. Empowerment is een must ( Hoe zorgen we voor passie?); 9. Communicatie staat centraal (Hou het simpel); 10. Managers moeten acteren (terug) op de werkvloer; hesselvisser@chello.nl 128
Bedankt voor jullie aandacht Veel succes met het uitvoeren in je eigen omgeving. 129