WELKOM BIJ BOMBERBOT! LES 2: SEQUENTIES I LES 2: SEQUENTIES I WAAR GAAT DEZE LES OVER? INTRODUCTIE

Transcriptie

1 WELKOM BIJ BOMBERBOT! Bij onze lessen horen ook nog een online game, waarin de leerlingen de concepten die ze geleerd krijgen direct moeten toepassen, en een online platform, waarin u de voortgang van de leerlingen kunt zien. Deze materialen vindt u op onze website, Om toegang te krijgen vragen we u een gratis proefaccount aan te maken. De leerlingen kunnen ook hun eigen accounts aanmaken. Deze accounts zijn nodig omdat het anders onmogelijk is om de voortgang van de leerlingen bij te houden. Met het gratis proefaccount heeft u toegang tot de eerste drie lessen. Als u liever geen account aan wilt maken, kunnen uw leerlingen wel de levels die bij les 1 horen spelen op Wij wensen u veel plezier met lesgeven via Bomberbot! LES 2: SEQUENTIES I WAAR GAAT DEZE LES OVER? PROGRAMMEERVAARDIGHEDEN Begrijpen dat computers precieze instructies nodig hebben. Oefenen en bekend raken met sequentieel denken. INTRODUCTIE Computers en sommige andere machines zijn geprogrammeerd; dat is hoe ze werken. Nu de leerlingen dit weten, kunnen ze zelf oefenen met instructies en ontdekken hoe deze hun robot kunnen beïnvloeden. De volgorde van de instructies is heel belangrijk: het beïnvloedt hoe bepaalde computerprogramma s door computers worden uitgevoerd. Computers voeren instructies uit in de volgorde waarin deze in het computerprogramma zijn opgeschreven. Computerprogramma s zijn geschreven op zo n manier dat iedereen snapt welke instructies er moeten worden uitgevoerd. Vergelijk het met bijvoorbeeld met een handleiding die je krijgt bij een kast die je zelf nog in elkaar moet zetten. Die instructies moet je stap voor stap volgen om de kast te bouwen. Het is belangrijk dat de instructies in een bepaalde logische volgorde staan, zodat iedereen die de instructies leest, ze ook kan uitvoeren. Zo werkt dat ook met een programma. Instructies voor een programma moeten zo geschreven zijn dat iedereen begrijpt hoe de computer de instructies gaat uitvoeren. In Bomberbot vertelt een instructie welke actie de Bomberbot moet doen. Bijvoorbeeld: omhoog, omlaag, et cetera. De opeenvolging van die instructies (in een bepaalde volgorde, met een bepaald doel) noem je een programma. Het programma wordt geanalyseerd en uitgevoerd door Bomberbot. In het programmeren heet een opeenvolging van instructies een program flow. Dat betekent letterlijk: hoe

2 het programma loopt. Alle programma s met instructies hebben een begin en een eind. In het geval van Bomberbot is het begin de eerste instructie en het eind als alle opdrachten zijn uitgevoerd. SEQUENTIES IN BOMBERBOT In Bomberbot is een sequentie de precieze set instructies die nodig is om de Bomberbot alle sterren te laten verzamelen en alle robijnen te vernietigen. Deze sequentie moet dus helemaal in het programmapaneel worden ingevoerd zodat de Bomberbot deze in één keer van begin tot het einde kan uitvoeren. De opdrachten die je de Bomberbot tot nu toe kunt geven zijn: Ga naar links Ga naar rechts Ga naar boven Ga naar beneden Sla met de hamer (Let op. Om op de plek van een vernietigde robijn uit te komen moet de Bomberbot eerst de robijn stuk slaan met de hamer en vervolgens een stap nemen om op de plaats van de robijn te komen. Deze sequentie bestaat dus uit 2 instructies die na elkaar uitgevoerd worden) Iedere keer als het programma in Bomberbot uitgevoerd wordt, start de sequentie vanaf het begin van het programma. Dit betekent dat als je op start drukt, Bomberbot altijd de gehele set instructies zal uitvoeren. Oók als Bomberbot al eerdere instructies heeft uitgevoerd en niet meer op zijn beginpositie staat. Je kunt Bomberbot namelijk tussentijds stoppen door op de stop knop te klikken. Om Bomberbot weer op zijn oorspronkelijke positie terug te zetten, maar het programma te behouden kun je op terug klikken. Om alle instructies in een programma in één keer te verwijderen én Bomberbot terug te zetten op zijn beginpositie, gebruik je de opnieuw knop. LESPLAN (Lesduur: ongeveer 60 minuten) LESDOELEN De leerlingen begrijpen wat een instructie of opdracht is. De leerlingen begrijpen dat de volgorde van instructies consequenties heeft voor een computerprogramma. De leerlingen kunnen simpele sequenties maken. BASISBEGRIPPEN Instructie = een opdracht die een computer moet uitvoeren Sequentie = een opeenvolging van instructies die stap voor stap moeten worden uitgevoerd Programma = een serie of opeenvolging van instructies die een bepaald doel dienen BENODIGDHEDEN PPT presentatie Sequenties I

3 Een stapeltje boeken Schaar LESVERLOOP INTRODUCTIE (Ongeveer 5 minuten) Vraag of de leerlingen nog weten wat programmeren is en hoe computers werken. Herhaal de definitie van programmeren. Programmeren is het creëren van een opeenvolging van instructies of opdrachten die de computer moet uitvoeren om een bepaald probleem of taak op te lossen. Computers denken niet zelf. Ze volgen programma s die iemand voor ze heeft geschreven. Concept uitleg (Ongeveer 15 minuten) [DIA 1] EEN PROGRAMMA IS NET EEN VERHAAL Vraag de leerlingen te vertellen wat er in het sprookje Roodkapje gebeurd. Welke dingen gebeuren er eerst en wat gebeurt erna? Vertel: Een programma is zoals een verhaal. Een verhaal lees je in een bepaalde volgorde. Je begint met de inleiding en leest pagina na pagina totdat je uiteindelijk bij het einde komt. [DIA 2] VOLGORDE IS BELANGRIJK Benadruk dat de volgorde belangrijk is. Wat gebeurt er als je de volgorde in een verhaal willekeurig verandert? Stel: je laat Roodkapje eerst door het bos lopen. Dan worden Roodkapje en haar grootmoeder gered door de jager. Vervolgens komt Roodkapje de wolf tegen in het bos, dan gaat ze naar huis, en tot slot verkleedt de wolf zich als haar grootmoeder. Dat wordt een heel raar verhaal! Niet echt een verhaal dat je leuk kunt vertellen. [DIA 3] HOE BOMBERBOT JOUW OPDRACHTEN UITVOERT Definieer wat een instructie is. Een instructie is een opdracht die de Bomberbot voor ons moet uitvoeren. Tot nu toe kunnen we de Bomberbot 5 verschillende instructies geven. De Bomberbot volgt deze instructies precies op. Ga naar links, Ga naar boven, Ga naar rechts, Ga naar beneden, Sla met de hamer.

4 [DIA 4] DE VOLGORDE VAN DE INSTRUCTIES Introduceer het woord sequentie. Een programma is een opeenvolging of sequentie van instructies, net als een verhaal bestaat uit de opeenvolging van de acties van de hoofdpersonen. Een sequentie is een set van opdrachten in volgorde van begin tot het einde. [DIA 6] BOMBERBOT VOLGT INSTRUCTIES De Bomberbot voert de opdrachten keurig één voor één uit. Daarom is het belangrijk dat ze in de juiste volgorde staan. Vertel: De Bomberbot leest het programma en volgt de instructies stap voor stap. Alsof Bomberbot een verhaal aan het lezen is. De Bomberbot leest de instructies alsof het een lijst is, één voor één. Hij voert eerst de eerste instructie uit, dan de tweede, de derde, et cetera. Deze instructies samen noemen we een sequentie. Als de instructies niet in de juiste volgorde gegeven worden, dan doet de Bomberbot dingen die niet lijken te kloppen... net als in het verhaal van Roodkapje. [DIA 7] COMPUTERS DENKEN NIET Computers denken niet na, ze voeren alleen maar opdrachten uit. Als een computer raar doet, dan komt dat omdat hij zo geprogrammeerd is. [DIA 8] EEN PROGRAMMA IS NET EEN VERHAAL Programma s zijn als verhalen: ze hebben een begin en een einde. Als de Bomberbot het einde van een programma bereikt, dan is het verhaaltje uit. Vraag: Wat gebeurt er als de Bomberbot bij het einde van een sequentie komt? Als de Bomberbot bij het einde van een sequentie komt dan doet hij niets meer. Er zijn geen instructies meer die hij kan uitvoeren. Het programma is dus ten einde. UNPLUGGED ACTIVITY: MENSELIJKE BOMBERBOT #1 (Ongeveer 10 minuten) Deel I In deze activiteit willen we, net als in de eerdere menselijke Bomberbot oefening, laten zien dat computers slechts instructies uitvoeren die mensen hen geven. In deze oefening is het belangrijk dat we ALLE instructies die nodig zijn voor de taak opschrijven in een genummerde lijst. Laat vervolgens de menselijke robot de instructies één voor één van begin tot het einde uitvoeren. Vraag: Wie weet de oefening van de vorige les nog? De menselijke Bomberbot? Dit gaan we vandaag weer doen met als belangrijk verschil dat we nu eerst een sequentie moeten maken voordat we beginnen. Laten

5 we alle instructies één voor één opschrijven op het bord. Zodra we start zeggen voert de Bomberbot de instructies één voor één uit. Van het begin tot het einde. Deel II Haal de laatste helft van de instructies weg en laat de Bomberbot de instructies volgen door weer start te roepen. De Bomberbot zal dit keer ergens in het midden stoppen omdat er geen verdere instructies zijn. Bomberbot heeft zijn doel dus nog niet bereikt. Vraag: Wat moet de Bomberbot doen om zijn doel te bereiken? Hoogstwaarschijnlijk zullen de leerlingen instructies toevoegen vanaf waar de instructies ophielden. Zodra de leerlingen weer start roepen, zou de menselijke Bomberbot echter de instructies moeten volgen vanaf het begin van het programma, terwijl hij zelf inmiddels niet meer op zijn beginpositie staat. Omdat volgorde zo belangrijk is moeten ze dus eerst zorgen dat de Bomberbot weer op de originele plek staat. Zodat deze vanaf het begin zijn instructies kan uitvoeren. Hiervoor moeten ze de Bomberbot de instructie terug geven. Deel III Omdat veel leerlingen vaak vergeten dat als je de hamer slaat de Bomberbot niet automatisch een stap vooruit zet, kunnen we deze sequentie ook oefenen. De Bomberbot kan pas op de plek van de robijn of het boek gaan staan als deze eerst vernietigd is. Plaats de menselijke Bomberbot vijf stappen van de deur. Plaats nu een stapeltje boeken op de vloer tussen de deur en de menselijke Bomerbot, twee stappen van hem vandaan. Vraag de leerlingen om een sequentie te schrijven waarin de menselijke Bomberbot dit obstakel vernietigd (omgooit) zodat hij verder kan naar de deur. De instructies die de kinderen geven zullen er waarschijnlijk als volgt uitzien: 1 Doe 2 stappen vooruit 2 Sla met de hamer (gooi het stapeltje boeken om) 3 Doe 2 stappen vooruit 4 Doe de deur open Als de menselijke Bomberbot deze instructies uitvoert wordt het duidelijk dat de plek waar eerst de boeken stonden, ook een plek op de vloer is, en dat er dus een extra stap nodig is om bij de deur uit te kunnen komen: 1 Doe 2 stappen vooruit 2 Sla met de hamer ( gooi het stapeltje boeken om) 3 Doe 3 stappen vooruit 4 Doe de deur open

6 UNPLUGGED ACTIVITY: Verhaal door de war Laat de leerlingen een verhaaltje schrijven van tien zinnen. Elke zin moet op een nieuwe regel beginnen. Knip de zinnen los van elkaar en hussel ze door elkaar. Laat de leerlingen nu proberen om elkaars verhaal in de juiste volgorde te leggen. Hieruit blijkt dat volgorde een belangrijke rol speelt in een verhaal, net als in het programmeren. Deze activiteit kan ook als huiswerk gebruikt worden. [DIA 8] MISSIE (Ongeveer 15 tot 20 minuten) Doe de eerste twee levels van deze missie gezamenlijk op het digibord. Plaats enkele instructies in de verkeerde volgorde. Vraag: wat gebeurt er als ik nu op start druk? Leg uit: Jullie gaan in de volgende levels programma s maken. Sequenties die de Bomberbot moet opvolgen. Je programmeert je sequentie in het basis programmeerpaneel. Laat de leerlingen de levels van Missie twee spelen. [DIA 9] RONDJE KLAS (Ongeveer 10 minuten) Herinner de leerlingen aan de definitie van een sequentie. Sequenties zijn een set van opdrachten die een computer van begin tot eind opvolgt. Sequenties staan altijd in de goede volgorde. Je kunt geen instructies overslaan in een sequentie. Vraag: Wie kan er vertellen wat een sequentie is? Waarom zijn sequenties belangrijk? Welke problemen kwam je tegen bij het maken van sequenties voor Bomberbot? HUISWERK Laat de leerlingen de levels van deze missie thuis afmaken. Laat ze voorbeelden bedenken uit het dagelijks leven waaruit blijkt dat de volgorde bij bepaalde dingen erg belangrijk is. Laat ze ook nadenken over voorbeelden waarbij de volgorde geen rol speelt. Als er niet genoeg tijd is kan Unplugged Activity 2: verhaaltje door de war ook als huiswerk meegegeven worden. Laat de leerlingen thuis een verhaal van 10 zinnen schrijven, de zinnen moeten elk op een nieuwe regel beginnen. De leerlingen kunnen elkaars verhaal de volgende les in de juiste volgorde leggen.