gemeente Eindhoven Inboeknummer Beslisdatum B&W 2 september 2014 Dossiernummer 14.36.103 Raadsvragen van het raadslid dhr. F. Depla (PvdA) over rotonde Beemdstraat- Kasteellaaan Recentelijk is er weer een ongeval te betreuren geweest op de rotonde beemdstraat kasteellaan, een aanrijding van een auto met een fietser. Bij navraag bij bewoners is dit zeer regelmatig aan de orde. De discussie rondom de inrichting van de beemdstraat kent een lange geschiedenis, oa door al dan niet aansluiting met de N2. Zo ook de inspraak en samenspraak met het huidige resultaat: Een rotonde welke de beemdstraat en de kasteellaan verbind en het verkeer eenvoudiger zou moeten laten doorstromen, waarbij tevens de gemeente motiveerde dat deze oplossing het autoverkeer op de kasteellaan zou verminderen... Nu lijkt het erop dat deze reconstructie met ondermeer de aanleg vd rotonde de veiligheid van het langzaam verkeer niet is toegenomen. De verkeerstromen zijn toegenomen mn. richting de kasteellaan, ( ipv afgenomen zoals de bedoeling was) bv omdat deze route nu wordt gebruikt door forenzen richting de high techcampus. Buurtbewoners hadden hier vooraf voor gewaarschuwd dat dit mogelijk zou gebeuren. Daarnaast heeft ook de fietsersbond bij de tot standkoming van het ontwerp vd rotonde gewaarschuwd voor onvolkomen heden van mn. de oversteek van de fietsers. Deze adviezen zijn niet altijd overgenomen. 1. Bent u het met ons eens dat bij een reconstructie de veiligheid van het langzaam (fiets)verkeer had moet toenemen en dat we dit kunnen aflezen aan de vermindering van het aantal ongevallen en bijna ongevallen met fietsers / voetgangers? 2. Kunt u onderbouwen met cijfers van ongelukken en bijna ongelukken dat deze rotonde de beemdstraat /kasteellaan niet veiliger heeft gemaakt voor fietsers? Hoe waren de cijfers voor de reconstructie, (toen nog met stoplichten) en hoe nu? ( over een zelfde tijdbestek)
3. Indien de waarneming van de mensen uit de buurt overeenstemt met de cijfers, bent u het dan met ons eens dat opnieuw moet worden gekeken naar de veiligheid van deze rotonde en hier maatregelen moeten worden getroffen? Zoja, gaat u dan in overleg met bewoners uit de buurt, fietsersbond en vertegenwoordigers van ondernemers om te bekijken hoe het plein veiliger kan worden en te komen tot oplossingen met bijhorende maatregelen? ( bv. Maatregelen om sluipverkeer richting de campus tegen te gaan) Dan terugkijkend naar het verleden om te leren: 4. Hoe kijkt u terug naar het proces van samenspraak en inspraak? Had het meenemen vd suggesties van buurtbewoners en Fietsersbond kunnen voorkomen dat hier nu een onveilige situatie is ontstaan voor het langzaam verkeer? 5. Indien u het 2e gedeelte van vraag 4 met ja beantwoord, hoe gaat u in de toekomst de samenspraak en inspraak verbeteren tav belangrijke infrastructurele reconstructies? Frank Depla Raadslid Eindhoven, 10 juli 2014. Antwoord van burgemeester en wethouders Vooraf aan de beantwoording van de gestelde vragen willen wij hier aangeven het zeer te betreuren dat er ongevallen met fietsers gebeuren op deze rotonde. De verbetering van de situatie heeft onze voortdurende aandacht. 1. Bent u het met ons eens dat bij een reconstructie de veiligheid van het langzaam (fiets)verkeer had moet toenemen en dat we dit kunnen aflezen aan de vermindering van het aantal ongevallen en bijna ongevallen met fietsers / voetgangers? Ja, dat zijn wij met u eens. Eén van de doelen van de transformatie van de Meerenakkerweg/Beemdstraat was en is het verbeteren van de verkeersveiligheid van de fietsers. 2. Kunt u onderbouwen met cijfers van ongelukken en bijna ongelukken dat deze rotonde de Beemdstraat /Kasteellaan niet veiliger heeft gemaakt voor fietsers? Hoe waren de cijfers voor de reconstructie, (toen nog met stoplichten) en hoe nu? (over een zelfde tijdbestek) Nee, dit kunnen wij helaas niet met cijfers onderbouwen. De absolute verkeersveiligheid op deze route hebben we nog niet kunnen analyseren. We weten 2
dat er op de bewuste rotonde de afgelopen jaren een aantal ongelukken is gebeurd met fietsers. We kunnen echter geen helder antwoord geven op de vraag hoeveel ongelukken er met fietsers op de rotonde, voor en na de reconstructie, gebeurd zijn. De ongevallenregistratie, die door de politie wordt gedaan, is de laatste jaren van zeer matige kwaliteit en de cijfers van 2013 zijn nog niet beschikbaar. Minister Opstelten heeft aangegeven de ongevallenregistratie aanzienlijk te willen verbeteren. Deze verbetering is ingegaan per 2014. De cijfers over 2014 worden echter pas in de 2 e helft van 2015 aangeleverd. Bijna-ongelukken en ongelukken met uitsluitend materiële schade worden niet geregistreerd. 3. Indien de waarneming van de mensen uit de buurt overeenstemt met de cijfers, bent u het dan met ons eens dat opnieuw moet worden gekeken naar de veiligheid van deze rotonde en hier maatregelen moeten worden getroffen? Zo ja, gaat u dan in overleg met bewoners uit de buurt, fietsersbond en vertegenwoordigers van ondernemers om te bekijken hoe het plein veiliger kan worden en te komen tot oplossingen met bijhorende maatregelen? (bv. Maatregelen om sluipverkeer richting de campus tegen te gaan) De klachten over de verkeersveiligheid zijn aanleiding om opnieuw, samen met de Fietsersbond, naar de situatie te kijken. De Fietsersbond heeft op 14 juli aangegeven de meest recente aanpassingen aan de rotonde nog niet te hebben beoordeeld. Ze zal dat alsnog doen en komt begin september met een reactie. Het gaat dan om kleinschalige verkeerstechnische aanpassingen die onlangs zijn uitgevoerd ter verbetering van de verkeersveiligheid. De betreffende rotonde is conform de normale landelijke richtlijnen aangelegd. Als gevolg van berichten over (bijna)ongevallen hebben we de afgelopen jaren diverse aanpassingen aan de rotonde aangebracht: b er is een waarschuwende markering op de rijbaan aangebracht b de verkeersborden zijn voorzien van een gele opvallende rand b het verhoogde plateau, waar het fietspad op ligt, is steiler gemaakt b de helling is verlengd richting de rotonde b er zijn extra waarschuwingsborden geplaatst. Dit zijn maatregelen die normaal gesproken op een vergelijkbare rotonde niet nodig zijn. Ondanks deze maatregelen is er recent weer tot onze spijt een ongeluk gebeurd. We hebben overwogen om de voorrangsituatie op de rotonde om te draaien, zodat auto's voorrang krijgen op het fietsverkeer. Dit is echter niet alleen in strijd met ons beleid om het fietsverkeer te stimuleren, maar ook in strijd met de landelijke richtlijnen. Op 14 juli jl. is deze overweging met de Fietsersbond besproken. De Fietsersbond is mordicus tegen het omdraaien van de voorrang, omdat dit leidt tot onduidelijkheid bij alle weggebruikers, het indruist tegen de landelijke richtlijnen, 3
het comfort en reistijd van fietsers negatief beïnvloedt en er een precedentwerking van uit kan gaan. Deze argumenten sluiten aan bij ons standpunt om de voorrang niet om te draaien en wij zullen dit niet doen. Als blijkt dat er aanvullende aanpassingen mogelijk zijn, die de verkeersveiligheid kunnen vergroten, draagvlak hebben bij de mensen en ondernemers uit de buurt en budgettair mogelijk zijn, dan zullen we die zeker realiseren. We kijken niet naar mogelijk sluipverkeer richting campus. Dat is in onze ogen regulier verkeer via de hoofdinfrastructuur, niet sluipverkeer. 4. Hoe kijkt u terug naar het proces van samenspraak en inspraak? Had het meenemen vd suggesties van buurtbewoners en Fietsersbond kunnen voorkomen dat hier nu een onveilige situatie is ontstaan voor het langzaam verkeer? Wij kijken goed terug op het proces van samenspraak en inspraak. Het ontwerp is in samenspraak tot stand gekomen en suggesties zijn steeds meegenomen. Bewoners en ondernemers zijn vanaf het begin betrokken bij de totstandkoming van het ontwerp. Op 28 augustus 2008 en 7 oktober 2008 hebben brainstormsessies plaatsgevonden met bewoners en ondernemers woonachtig/gevestigd aan de Meerenakkerweg-Beemdstraat. Het resultaat was een voorkeursvariant bestaande uit 2x2 rijstroken, een tweerichtingen fietspad aan de zuidzijde en waar mogelijk parallelwegen voor laad- en los verkeer ten behoeve van de aanliggende bedrijven. Op 14 januari 2009 is een schetsontwerp van de voorkeursvariant gepresenteerd aan de bewoners en ondernemers. Het schetsontwerp is uitgewerkt tot een maatvast Voorlopig Ontwerp (VO), dat in breder verband is gepresenteerd op 24 juni 2009. Alle ondernemers van bedrijventerrein de Hurk en de bewoners van het Genderdal en Genderbeemd zijn hiervoor uitgenodigd via een wijkinfo. De opmerkingen op het Voorlopig Ontwerp hebben geleid tot extra overleggen op 28 juli 2009 en 6 oktober 2009 met de bewoners van de M. Gandhilaan/S. Bikostraat. De fietsersbond heeft ten tijde van het ontwerp van de rotonde Kasteellaan geadviseerd om aan te sluiten bij de eerdere CROW adviezen van publicatie 126: b Bij gelijkvloerse fietsoversteken maximaal twee rijstroken op de toerit aan te leggen en maximaal één rijstrook op de afrit. b De aanwezigheid van fietsers en voetgangers te betrekken bij de keuze van de kruispunt- of rotondevorm. b Binnen de bebouwde kom fietsers en voetgangers op alle typen rotondes met gelijkvloerse oversteken in de voorrang te houden. Dit advies is opgevolgd. Hierbij is rekening gehouden met de zorg van omwonenden dat het houden van fietsers in de voorrang ter hoogte van de rotonde Kasteellaan ten koste zou kunnen gaan van de doorstroming. 4
Ten behoeve van dit besluit heeft op 20 oktober 2009 een fietsstelling plaats gevonden. Over het resultaat daarvan is de klankbordgroep in november 2009 geïnformeerd: Over de Kasteellaan ter hoogte van de aansluiting met de Meerenakkerweg-Beemdstraat zijn tussen 7:30 uur en 18:30 uur 2930 fietsers geteld. Het drukste kwartier is tussen 8.00 uur en 8.15 uur, dan komen er 368 fietsers langs. Daarmee is deze fietsroute één van de drukkere fietsroutes in Eindhoven. Na de fietstelling is besloten dat: b Het ruimtebeslag van de rotonde, de ligging van de oversteekplaats voor fietsers en de voorrang zijn niet te wijzigen. b De fietsoversteek in de voorrang blijft (autoverkeer moet wachten) en verhoogd wordt uitgevoerd. b Borden met een gele achtergrond worden geplaatst om automobilisten extra te attenderen op de fietsoversteek, zoals deze ook elders binnen de gemeente worden toegepast. Dit is besloten in overleg met de politie. Er is geconstateerd dat fietsers in clusters aan komen, waarbij ze in de ochtendspits hoofdzakelijk uit westelijke richting komen (Meerhoven). Er vallen voldoende hiaten (gaten) in de clusters van fietsers voor de afwikkeling van autoverkeer. Doordat er twee rijstroken zijn voor het autoverkeer vanuit westelijke richting dat de rotonde oprijdt, kan het verkeer zich verdelen in rechtdoorgaand verkeer en rechtsafslaand verkeer richting Kasteellaan en wordt de doorstroming op de rotonde zelf niet belemmerd. Het is mogelijk dat er tussen 8.00 uur en 8.15 uur wachtrijen ontstaan voor autoverkeer, maar voor een dergelijk kortdurende periode in de spits vinden wij dit acceptabel. Tussen de rotonde en de fietsoversteek is opstelruimte voor één personenauto, zodat autoverkeer in fasen kan oversteken. Nadat de rotonde Kasteellaan/Meerenakkerweg/Beemdstraat gereed was heeft er op 11 december 2012 een schouw plaatsgevonden waar raadsleden, de Fietsersbond, het Gehandicapten platform, Hermes en de Politie bij aanwezig waren. Hierbij zijn er vragen gesteld over de verlichting op de fietsoversteek. Aangegeven is dat wanneer het lichtniveau onvoldoende zou blijken, het verlichtingsniveau verbeterd zou worden. Gebleken is echter dat het lichtniveau bij deze fietsoversteek voldoende is en dat de ongevallen die de gemeente middels social media bereikt hebben, overdag zijn gebeurd. Tijdens de schouw zijn geen opmerkingen gemaakt over de voorrangssituatie voor fietsers op deze rotonde. Bovenstaande aanpak, waarin suggesties van belanghebbenden en de Politie nadrukkelijk zijn meegenomen, heeft helaas niet kunnen voorkomen dat er ongevallen hebben plaatsgevonden. 5
5. Indien u het 2e gedeelte van vraag 4 met ja beantwoord, hoe gaat u in de toekomst de samenspraak en inspraak verbeteren tav belangrijke infrastructurele reconstructies? N.v.t. Eindhoven, 2 september 2014 6