Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Brief BUIG oktober 2015 Programma Inkomen & Armoedebestrijding Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting Het voorlopige BUIG-budget voor 2016 is bekend gemaakt, net als het definitieve macrobudget voor 2015. Hierover informeren we de raad. In de brief informeren we de raad ook over het verwachte tekort bij het product Armoedebestrijding in 2015. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, János Betkó, 0655419795 ambtelijk voorstel 16 oktober 2015 Registratienummer 15.0010491 Ter besluitvorming door het college 1. De brief aan de raad over financiële ontwikkelingen binnen het programma Inkomen & Armoedebestrijding vast te stellen. Paraaf akkoord Steller János Betkó Alleen ter besluitvorming door het College X Actief informeren van de raad Besluit B&W d.d. 20 oktober 2015 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.6 Bestuursagenda Paraaf akkoord Portefeuillehouder Collegevoorstel.docx
Collegevoorstel 1 Probleemstelling Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft begin oktober het bijstandsbudget 2016 bekend gemaakt. Dit is het voorlopige budget voor 2016. Tevens heeft het ministerie van SZW het macrobudget voor de bijstand in 2015 bekend gemaakt. Over de gevolgen voor Nijmegen informeren we de raad. Tevens informeren we de raad over het verwachte tekort op het product Armoedebestrijding. In de afgelopen week zijn opnieuw diverse overleggen geweest tussen (nadeel)gemeenten, G4, Divosa, VNG en het ministerie van SZW (telkens in wisselende samenstellingen). Onderwerp van deze overleggen zijn de gevolgen voor gemeenten van de verdeling van het macrobudget voor de bijstandsuitkeringen in 2016. Voor met name grote (G32 en G4) gemeenten zijn deze gevolgen in 2016 opnieuw zeer nadelig. Het ministerie heeft in de overleggen aangegeven dat zij bereid zijn de vangnetregeling aan te passen, waardoor het eigen risico van gemeenten beperkt wordt. De uitkomsten hiervan zijn momenteel nog niet bekend. Gezien de nadelige gevolgen voor de gemeente Nijmegen vinden we het van belang dat onze raad voor de behandeling van de stadsbegroting in de politieke avond (4 november 2015) hier kennis van heeft kunnen nemen. 2 Juridische aspecten Er zijn geen relevante juridische aspecten bij deze brief. 3 Doelstelling Het informeren van de gemeenteraad over financiële ontwikkelingen binnen het programma Inkomen en Armoedebestrijding. 4 Argumenten Het is belangrijk dat de gemeenteraad op de hoogte blijft van ontwikkelingen die grote gevolgen voor de stadsbegroting hebben. 5 Financiën In de brief staat informatie over de financiële ontwikkelingen, er zijn geen financiële aspecten gerelateerd aan het versturen van deze brief an sich. 6 Participatie en Communicatie Er zijn geen relevante aspecten op het gebied van participatie en communicatie. 7 Uitvoering en evaluatie Er zijn geen relevante aspecten op het gebied van uitvoering en evaluatie. 8 Risico Er zijn geen risico s verbonden aan dit voorstel. Bijlage: Brief aan de raad
Maatschappelijke Ontwikkeling Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postbus 9105 6500 HG Nijmegen 20 oktober 2015 Ons kenmerk MO10/15.0010492 Contactpersoon János Betkó Onderwerp Ontwikkelingen verdeelmodel BUIG 2015 / 2016 & tekort armoedebestrijding Direct telefoonnummer 0655419795 Geachte leden van de Raad, Met deze brief informeren wij u over het bijstandsbudget in Nijmegen (ook wel genoemd: BUIG, bundeling uitkeringen inkomensvoorziening gemeenten). Het ministerie heeft begin oktober de voorlopige bijstandsbudgetten voor 2016 bekend gemaakt. Ook heeft het ministerie het definitieve macrobudget voor 2015 bekendgemaakt. Dit is voor ons aanleiding om u te informeren over de gevolgen voor Nijmegen in 2015 en 2016. Tevens informeren we u over het verwachte tekort op het product Armoedebestrijding in 2015. Het macro bijstandsbudget wordt sinds 2015 verdeeld via een nieuw verdeelmodel. Voor 2015 en 2016 geldt dat 50% van het budget verdeeld wordt op basis van het oude model, en 50% op basis van het nieuwe model. Over het nieuwe verdeelmodel hebben we u geïnformeerd via diverse brieven. 1 Het nieuwe verdeelmodel is naar onze mening nog steeds ondoorzichtig en onrechtvaardig. We blijven dus actief in diverse juridische procedures, lobby- en overlegtrajecten om te proberen de negatieve gevolgen van het model in 2015 terug te draaien, en om het model te verbeteren voor de komende jaren. Het ministerie van SZW blijft volharden in het standpunt dat het model deugt 2, ondanks de grote kritiek op het model van onder andere Divosa, de G4, de VNG en tal van (nadeel)gemeenten. BUIG 2015 De definitieve bedragen voor 2015 per gemeente zijn nog niet bekend gemaakt door het ministerie. Op basis van het totale macrobudget, dat wel bekend is gemaakt, is in te schatten 1 Waaronder in de raadsbrieven van 28 oktober 2014 en 14 april 2015, en in de halfjaarbrief Inkomen 2015. 2 https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/10/01/kamerbrief-budgetten-gebundelde-uitkering-2016
Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Vervolgvel 1 hoeveel Nijmegen krijgt voor 2015. Wij verwachten ongeveer 93,5 miljoen te ontvangen. Het tekort, zoals we gemeld hebben in onze halfjaarbrief (15 september 2015) verandert hiermee niet. We hadden in deze prognose namelijk al rekening gehouden met een stijging van het macrobudget. De prognose van het tekort blijft 4,3 miljoen (met een bandbreedte). In de doorkijk van de saldireserve, paragraaf Weerstandsvermogen in de Stadsbegroting 2016, hebben we rekening gehouden met dit tekort. De kans dat we een beroep moeten doen op de vangnetregeling (bij een tekort van meer dan 5% van het toegekende budget) is dus aanzienlijk. Dat betekent dat we, zoals gemeld in de halfjaarbrief Inkomen, u in 2015 zullen informeren over de genomen interventies dan wel voorstellen voorleggen om het tekort terug te dringen. Dit is noodzakelijk om een beroep te kunnen doen op de vangnetregeling. Het bezwaar dat we hebben aangetekend tegen de budgetverlening voor 2015 is afgewezen door het ministerie van SZW. We zijn daartegen in beroep gegaan, de zitting heeft gediend op 14 oktober 2015. De beslissing is nog niet gevallen op het moment dat deze brief is opgesteld. Samen met enkele andere gemeente hebben we ook een civiele zaak aangespannen (in september 2015). BUIG 2016 De prognose voor 2016 is ongunstig. Het voorlopige budget van 2016 voor Nijmegen is 92,2 miljoen. Dat is 1,3 miljoen lager dan het budget van 2015 (dat is naar verwachting 93,5 miljoen, zie hierboven). Het macrobudget voor heel Nederland stijgt licht in 2016, namelijk met 23,0 miljoen. Dat betekent dat het Nijmeegse percentage van het macrobudget daalt. Dit percentage gaat van 1,67% naar 1,64%. Daarmee valt het nieuwe verdeelmodel in 2016 nog ongunstiger uit dan in 2015. Dit extra nadeel (ten opzichte van 2015) bedraagt ongeveer 1,7 miljoen. Afhankelijk van de precieze ontwikkelingen leidt dit tot de grove inschatting van een tekort van ongeveer 6,0 miljoen in 2016, op basis van het verwachte tekort van 2015 ( 4,3 miljoen) plus deze 1,7 miljoen. Een deel van dit bedrag kan vervolgens wel weer gecompenseerd worden door de huidige vangnetregeling, waardoor het totale tekort uit zou komen op ongeveer 5,3 miljoen. Het bovenstaande is een eerste inschatting, onder voorbehoud van onder andere ontwikkelingen in ons bijstandsbestand, landelijke ontwikkelingen, eventuele fouten en correcties die nog in het model gevonden dan wel gemaakt worden, en eventuele wijzigingen in het systeem (zoals de vangnetregeling of het percentage waarvoor het nieuwe model meetelt). Op het moment van opstellen van de onderhavige brief wordt er opnieuw overleg gevoerd met gemeenten, VNG, Divosa en het ministerie van SZW. Een belangrijk onderwerp van gesprek is de aanpassing van de huidige vangnetregeling. De uitkomsten hiervan zijn ons nu nog niet bekend.
Gemeente Nijmegen Maatschappelijke Ontwikkeling Vervolgvel 2 Armoedebestrijding 2015 en 2016 In de Slotwijziging (voorheen Najaarsnota) zullen wij voor 2015 een tekort op het budget Armoedebestrijding melden van 0,9 miljoen. De oorzaken van deze budgetoverschrijding zijn de kosten voor bewindvoering en de inrichtingskosten voor statushouders. De ervaring leert dat de prognose nog altijd behoorlijk kan afwijken van het definitieve eindresultaat (door open einderegelingen). We houden daarom een onzekerheidsmarge van 0,5 miljoen aan. We veronderstellen dat het tekort in 2015 zich ook voor kan doen in 2016. Dat is de reden dat we aan uw raad bij de stadsbegroting 2016 en verdere jaren voorstellen het budget voor armoedebestrijding in de jaarschijf 2016 vooralsnog met 0,8 miljoen te verhogen. Bij de zomernota 2016 zullen we met structurelere voorstellen hierop terugkomen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg