Statistiek: Vorm van de verdeling 1/4/2014. dr. Brenda Casteleyn

Vergelijkbare documenten
2.0 Voorkennis. Rekenregels machten: 5) a 0 = 1. p p q p q a p q q. p q pq p p p. Willem-Jan van der Zanden

Statistiek: Centrummaten 12/6/2013. dr. Brenda Casteleyn

Statistiek: Stam-bladdiagram en boxplot 6/12/2013. dr. Brenda Casteleyn

Statistiek: Spreiding en dispersie 6/12/2013. dr. Brenda Casteleyn

Zomercursus Wiskunde. Module 1 Algebraïsch rekenen (versie 22 augustus 2011)

Faculteit, Binomium van Newton en Driehoek van Pascal

Zomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008

Statistiek: Het sommatieteken. 25 oktober dr. Brenda Casteleyn

8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde

3.1 Haakjes wegwerken [1]

Les 2 / 3: Meetschalen en Parameters

Willem van Ravenstein

8.1 Herleiden [1] Herleiden bij vermenigvuldigen: -5 3a 6b 8c = -720abc 1) Vermenigvuldigen cijfers (let op teken) 2) Letters op alfabetische volgorde

Wortels met getallen en letters. 2 Voorbeeldenen met de (vierkants)wortel (Tweedemachts wortel)

Basisvaardigheden algebra. Willem van Ravenstein Den Haag

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen:

5.1 Herleiden [1] Herhaling haakjes wegwerken: a(b + c) = ab + ac (a + b)(c + d) = ac + ad + bc + bd (ab) 2 = a 2 b 2

Examen Statistiek I Feedback

6.0 Voorkennis AD BC. Kruislings vermenigvuldigen: Voorbeeld: 50 10x ( x 1) Willem-Jan van der Zanden

9.1 Centrummaten en verdelingen[1]

Hoofdstuk 3 : Numerieke beschrijving van data. Marnix Van Daele. Vakgroep Toegepaste Wiskunde en Informatica Universiteit Gent

1.1 Rekenen met letters [1]

Uitwerkingen Mei Eindexamen VWO Wiskunde A. Nederlands Mathematisch Instituut Voor Onderwijs en Onderzoek

Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters

4.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1]

1 Limiet van een rij Het begrip rij Bepaling van een rij Expliciet voorschrift Recursief voorschrift 3

Factor = het getal waarmee je de oude hoeveelheid moet vermenigvuldigen om een nieuwe hoeveelheid te krijgen.

Niveauproef wiskunde voor AAV

Wiskunde klas 3. Vaardigheden. Inhoudsopgave. 1. Breuken Gelijksoortige termen samennemen Rekenen met machten Rekenen met wortels 4

Hoofdstuk 4 Kansen. 4.1 Randomheid

INLEIDING FUNCTIES 1. COÖRDINATEN

Data analyse Inleiding statistiek

Rekenen met cijfers en letters

Feedback proefexamen Statistiek I

Zomercursus Wiskunde. Katholieke Universiteit Leuven Groep Wetenschap & Technologie. September 2008

6.1 Kwadraten [1] HERHALING: Volgorde bij berekeningen:

Data analyse Inleiding statistiek

1 Complexe getallen in de vorm a + bi

Opgeloste Oefeningen Hoofdstuk 6: Steekproeven en empirische distributies

Statistiek I Samenvatting. Prof. dr. Carette

Hieronder zie je hoe dat gaat. Opgave 3. Tel het aantal routes in de volgende onvolledige roosters van linksboven naar rechtsonder.

Oefentoets uitwerkingen

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS. Kansmodellen. 4. Het steekproefgemiddelde. Werktekst voor de leerling. Prof. dr. Herman Callaert

Hoofdstuk 7: Statistische gevolgtrekkingen voor distributies

Kerstvakantiecursus. wiskunde B. Voorbereidende opgaven VWO. Haakjes. Machten

1BA PSYCH Statistiek 1 Oefeningenreeks 3 1

Les 1: Waarschijnlijkheidrekening

Inleiding Applicatie Software - Statgraphics

Onderzoeksmethodiek LE: 2

PARADOXEN 1 Dr. Luc Gheysens

Formules Excel Bedrijfsstatistiek

Je kunt al: -de centrummaten en spreidingsmaten gebruiken -een spreidingsdiagram gebruiken als grafische weergave van twee variabelen

Kameel 1 basiskennis algebra

Tentamen Voortgezette Kansrekening (WB006C)

Hoofdstuk 12: Eenweg ANOVA

14.1 Vergelijkingen en herleidingen [1]

Wortels met getallen. 2 Voorbeeldenen met de vierkantswortel (Tweedemachts wortel)

Cursus TEO: Theorie en Empirisch Onderzoek. Practicum 2: Herhaling BIS 11 februari 2015

Inleiding Applicatie Software - Statgraphics. Beschrijvende Statistiek

III.2 De ordening op R en ongelijkheden

Combinatoriek groep 1 & 2: Recursie

ANTWOORDEN blz. 1. d = 1013; = ; = ; =

Algebra, Les 18 Nadruk verboden 35

Y = ax + b, hiervan is a de richtingscoëfficiënt (1 naar rechts en a omhoog), en b is het snijpunt met de y-as (0,b)

Veeltermen. Module Definitie en voorbeelden. Een veelterm met reële coëfficiënten in één veranderlijke x is een uitdrukking van de vorm

Zo geldt voor o.o. continue s.v.-en en X en Y dat de kansdichtheid van X + Y gegeven wordt door

Voorkennis : Breuken en letters

rekenregels voor machten en logaritmen wortels waar of niet waar

Oplossingen hoofdstuk 8

variantie: achtergronden en berekening

3.1 Negatieve getallen vermenigvuldigen [1]

2.1 Bewerkingen [1] Video Geschiedenis van het rekenen ( 15 x 3 = 45

META-kaart vwo3 - domein Getallen en variabelen

Medische Statistiek Kansrekening

Zomercursus Wiskunde. Module 2

Hoofdstuk 5: Steekproevendistributies

VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS

5.0 Voorkennis. Rekenen met machten: Let op het teken van de uitkomst; Zet de letters (indien nodig) op alfabetische volgorde.

Examencursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO kan niet korter

Wiskundige taal. Symbolen om mee te rekenen + optelling - aftrekking. vermenigvuldiging : deling

Kerstvakantiecursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven HAVO kan niet korter

Eindexamen wiskunde A vwo II

Kansrekening en Statistiek

HAVO 4 wiskunde A. Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen. checklist SE1 wiskunde A.pdf

6.1 Beschouw de populatie die beschreven wordt door onderstaande kansverdeling.

Statistiek. Beschrijvende Statistiek Hoofdstuk 1 1.1, 1.2, 1.5, 1.6 lezen 1.3, 1.4 Les 1 Hoofdstuk 2 2.1, 2.3, 2.5 Les 2

College 4 Inspecteren van Data: Verdelingen

HAVO 4 wiskunde A. Een checklist is een opsomming van de dingen die je moet kennen en kunnen....

GETAL& RUIMTE. Verbeteringen havo A 10e editie (2011) t.o.v. editie 2007

extra oefeningen HOOFDSTUK 4 VMBO 4

3.1 Kwadratische functies[1]

Cursus Statistiek Hoofdstuk 4. Statistiek voor Informatica Hoofdstuk 4: Verwachtingen. Definitie (Verwachting van discrete stochast) Voorbeeld (1)

Rekenvaardigheden voor klas 3 en 4 VWO

20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen

Gehelen van Gauss. Hector Mommaerts

Hoofdstuk 10: Regressie

PROEFEXAMEN SOCIALE STATISTIEK November 2008

Deze stelling zegt dat je iedere rechthoekige driehoek kunt maken door drie vierkanten met de hoeken tegen elkaar aan te leggen.

December 03, hfst4v2.notebook. Programma. opening paragraaf 1, 2 en 3 van hfst 4 vragen over hfst 3. pw hfst 3: 12 november 5e uur

= (antwoord )

Transcriptie:

Statistiek: Vorm van de verdeling /4/204

. Theorie Enkel de theorie die nodig is voor de oefeningen is hierin opgenomen. Scheefheid of asymmetrie Indien de meetwaarden links van de mediaan meer spreiding vertonen dan rechts van de mediaan spreken we over een linksscheve verdeling in het omgekeerde geval spreken we van een rechtsscheve verdeling. Scheefheidscoëfficiënt van Yule of of De noemer is hier toegevoegd om de maat relatief te maken. De uitkomst varieert dus tussen - en. Voor de berekening van de scheefheidscoëfficiënt van Fisher hebben we wat kennis over momenten en binomium van Newton nodig dat komt dus nu eerst aan bod. Uitleg over momenten Het r-de moment definiëren we als volgt: mr' Het is dus de som van alle waarnemingen die tot de r-de macht verheven werden en gedeeld door het totaal aantal waarnemingen. Merk dus op: het eerste moment r is gewoon het rekenkundig gemiddelde; het tweede moment r2 is het gemiddelde van de kwadraten. Het r-de moment rond een bepaald getal A gecentreerd moment definiëren we als volgt: mr Als je voor A het gemiddelde neemt wordt dit: μr Als je voor de waarde A het gemiddelde gebruikt en r 2 stelt krijg je de formule voor variantie VARx Ik maak hier bij de formules geen onderscheid tussen populatie of steekproef. Page 2

Als je voor A niet het gemiddelde maar 0 neemt krijg je terug het r-de moment dus dat moment kan je ook het r-de moment rond 0 noemen. Als we met gegroepeerde data werken worden de formules: Moment rond 0: mr' Moment rond μ μr Verder is nog van belang om te zien dat je momenten rond een getal gecentreerde momenten kan ontbinden naar momenten rond nul. In het boek van Thijssen staat dit uitgelegd op blz. 4 voor het tweede moment rond het gemiddelde maw de variantie. Door uitwerking van het kwadraat kan je het moment opsplitsen in verschillende termenzodat je uiteindelijk een som van momenten rond nul vindt. Als je hetzelfde wil doen voor momenten met r groter dan 2 moet je telkens de machten uitwerken en heb je het binomium van Newton nodig. Binomium van Newton + waarbij!!! Voorbeeld: + + + + + + Om de coëfficiënten te berekenen kan je de formule gebruiken of de driehoek van Pascale. zie ook nuttige rekenregels in boek van Thijssen blz. 5-52.a0.b5 + 5.a.b4 + 0.a2b3 + 0.a3b2 + 5.a4b +.a5b0 b5 + 5.a.b4 + 0.a2b3 + 0.a3b2 + 5.a4b + a5 Noteer: als je de 3de term wil dan is dat dus bij deze term is i 2 Page 3

Als je dus bv. de 520ste term wil is k dan gelijk aan 59. Dat komt omdat de eerste term staat voor i0. Scheefheidscoëfficiënt van Fisher Definitie: deze coëfficiënt is gelijk aan: ϒ Om het derde moment rond het gemiddelde te berekenen gebruiken we het Binomium van Newton om de formule om te zetten van een moment rond het gemiddelde naar de som van momenten rond nul zie Thijssen blz. 53. De formule wordt nu herleid tot: ϒ 2. Oefeningen Proefexamen Thijssen 2008 Vraag 4 In de eerste 6 maanden na de opening van een nieuwe zaak wordt elke dag het aantal klanten genoteerd. De helft van de dagen kwam er nooit meer dan 45 klanten langs en in 75% van de gevallen waren er steeds meer dan 22 klanten. Het middenkwartiel bedraagt 385 klanten en deze waarde is net iets kleiner dan het gemiddeld aantal klanten van 428. Er was echter ook een topdag waarop 95 klanten langskwamen. Is hier sprake van een symmetrische verdeling? Staaf je antwoord aan de hand van een geschikt kengetal. Proefexamen Thijssen 202 Vraag 5 Welke van volgende formules is GEEN berekening van de scheefheidscoëfficiënt van Yule? A. B. C. D. Proefexamen Thijssen 202 Vraag 5 Geef de 3de term van [. A. 688.x3.7y5 B. 2380.x5.7y2 3072] en werk deze term zoveel mogelijk uit Page 4

C. 688.72x5.y2 D. 2380.7.x2.y5 Fictieve oefening Bereken de scheefheidscoëfficiënt van Fisher ϒ voor de verdeling met volgende 4 waarnemingen: 2 4 en 8. Dus n 4 en gemiddelde is 375 Page 5

3. Oplossingen Proefexamen Thijssen 2008 Vraag 4 Gegeven: Mediaan 45 Gemiddelde 428 Eerste kwartiel Q 22 Middenkwartiel Q3+Q/2 38.5 Oplossing: Q3 385* 2 - Q 385*2-22 55 Nu kunnen we de scheefheidscoëfficiënt van Yule berekenen: Proefexamen Thijssen 202 Vraag 5-039 linksscheef. Gevraagd: Welke van volgende formules is GEEN berekening van de scheefheidscoëfficiënt van Yule? Oplossing: dit is een rechtstreeks uit de theorie af te leiden Antwoord D Proefexamen Thijssen 202 Vraag 5 Geef de 3de term van [. 3072] en werk deze term zoveel mogelijk uit Oplossing: De 3de term is de term waarvoor k 2: + waarbij b x en a -. 3072 noot: wanneer we x gelijkstellen aan a krijgen we voor b een negatief getal en komt er in de uitkomst ook een negatief getal geen van de opties voorziet een negatief getal We berekenen het log23072 dit is 7 dus a -7.y De 3de term is dan 7!!! 7 x Page 6

....... 688 7 Antwoord C 7 x x Fictieve oefening Bereken de scheefheidscoëfficiënt van Fisher ϒ voor de verdeling met volgende 4 waarnemingen: 2 4 en 8. Dus n 4 en gemiddelde is 375 Volgnummer 2 3 4 Totaal :4 xi2 4 6 64 85 225 μ2' xi 2 4 8 5 375 μ' Xi3 8 64 52 585 4625 μ3' Xi - xgem -275-75 025 425 Xi - xgem2 75625 30625 00625 80625 2875 7875 μ2 We gebruiken volgende formule: ϒ of Het eerste moment ten opzichte van nul vinden we door alle waarden van x op te tellen en te delen door n. μ' is dus 375 en komt overeen met het gemiddelde Het tweede moment ten opzichte van nul vinden we door alle kwadraten van x op te tellen en te delen door n. μ2' is dus 225 Het derde moment ten opzichte van nul vinden we door alle derdemachten van x op te tellen en te delen door n. μ3' is dus 4625 De tweede momenten in de noemer zijn momenten ten opzichte van het gemiddelde dus de gekwadrateerde afwijkingen ten opzichte van het gemiddelde optellen en dit totaal delen door n. μ2 7875 Nu kunnen we de waarden voor ϒ invullen in de formule: ϒ. 066 Page 7

Je kan voor de noemer ook berekenen en de tweede formule gebruiken. Voor de berekening van σ moet je de som van de gekwadrateerde afwijkingen ten opzichte van het gemiddelde delen door n en dan de vierkantswortel nemen. Dat geeft 7875 268095. Dus σ 268095 en σ3 is dan 927 wat overeenkomt met de waarde uit de andere formule. Page 8