RAADSVOORSTEL Besluitvormend Aan de Raad Agenda nr. 9 Vaststellen van een zienswijze ten aanzien van de concept begroting 2014 van de Atlant groep en kennisnemen van het concept ondernemingsplan 2014 van de Atlant Groep. Datum 30 oktober 2013 1. Samenvatting De begroting van de Gemeenschappelijke Regeling Atlant Groep wordt aan de gemeenteraad voorgelegd zodat de raad haar zienswijze naar voren kan brengen. In artikel 35 van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen (Wgr) is geregeld dat de GR de gemeenten zes weken de tijd geeft om hun zienswijze kenbaar te maken voordat de conceptbegroting aan het Algemeen Bestuur wordt aangeboden. De conceptbegroting dient uiterlijk 15 juli 2013 bij de Provincie aangeboden te worden. Door het Algemeen Bestuur is in haar vergadering van 24 juni 2013 besloten de conceptbegroting 2014 vast te stellen. De conceptbegroting 2014 is tijdig, voor 1 juli 2013, bij de Provincie ingediend. Eind december 2013 vindt de definitieve vaststelling van de Begroting 2014 van de Atlant Groep door het Algemeen Bestuur plaats. Door de directie van de Atlant Groep is verzocht de begroting en ondernemingsplan niet openbaar bekend te maken. Dit omdat de begroting bedrijfsgevoelige informatie bevat voor andere sw-bedrijven en partijen. De raadscommissie en raad moeten echter wel de mogelijkheid hebben de zienswijze op de begroting kenbaar te maken. In de Wgr gaat het alleen om de begroting, niet om het Ondernemingsplan. Door middel van dit voorstel wordt de Raad uitgenodigd om gebruik te maken van de mogelijkheid om haar zienswijze kenbaar te maken. Het onderhavig voorstel is door de portefeuillehouders Sociale zaken Peelland vastgesteld. 2. Voorstel De begroting 2014 Atlant Groep ter kennisgeving aannemen en als zienswijze aandacht vragen voor een aantal aandachtspunten: 1. Dat in het Ondernemingsplan / Meerjarenbegroting 2014-2017 de risico s en ontwikkelingen worden benoemd waar de organisatie van de Atlant Groep op korte en de langere termijn mee te maken krijgt;
- 2-2. Dat Atlant Groep concreet aangeeft hoe zij daar beleidsmatig en bedrijfseconomisch mee om wil gaan; 3. Dat de structurele maatregelen, oplossingen en middelen in de begroting cijfermatig zichtbaar worden gemaakt. 4. Dat jaarlijks een herijking plaats vindt van het aantal benodigde en het aantal realiseerbare arbeidsjaren; 5. Dat werken met behoud van uitkering alleen plaats kan vinden in het kader van capaciteitsontwikkeling 3. Inleiding 3.1 Aanleiding, achtergrond Omdat het format van de gemeente Helmond (regio) is gebruikt wijkt deze format af van onze format. In verband met efficiëntie wordt van ons format afgeweken. De zes gemeenten in de Peelregio zijn deelnemer in de Gemeenschappelijke Regeling Atlant Groep. Deze gemeenschappelijke regeling valt onder de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). In artikel 35 van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen is geregeld dat de gemeenten zes weken de tijd hebben om hun zienswijze kenbaar te maken voordat zij aan het Algemeen Bestuur wordt aangeboden. In de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) wordt de verantwoordelijkheid voor financiering van de uitvoering van de Wsw bij uitsluiting bij de gemeente gelegd en wordt de gemeente uitdrukkelijk in staat gesteld via de financiën regie over de uitvoering van de Wsw te voeren. Het is ook uitsluitend de gemeente die aan het Rijk verantwoording moet afleggen over de besteding van de Wsw-middelen. Door de raden van de gemeenten in de Peelregio is besloten die rol ook uitdrukkelijk op zich te nemen. Met de verantwoordelijkheid voor financiering van de uitvoering van de Wsw betekent dit ook dat de inzet en verantwoording van de Wsw-middelen gestalte gegeven moet worden. Dit gebeurt onder andere door middel van vaststelling van de begroting en jaarrekening van de Atlant Groep. Voor u ligt daartoe de Begroting 2014. Relatie Wsw en taak- /doelstellingen: De gemeenten bepalen welk deel van de Wsw-middelen zij beschikbaar stellen voor uitvoering van de Wsw. Het is echter wel noodzakelijk dat de Atlant Groep voldoende middelen moet kunnen genereren om de (rijks)taakstelling die één op één wordt door vertaald, te kunnen realiseren. De uitvoering van de Wsw is opgedragen aan de Atlant Groep. Aan de te verstrekken middelen in de vorm van subsidie worden voorwaarden verbonden. Subsidieverlening en de voorwaarden waaronder is gemandateerd aan het college. Aan het college wordt medio december 2013 een afzonderlijk voorstel voorgelegd met daarin opgave van de te verstrekken subsidie in het kader van de Wsw en de daaraan te verbinden voorwaarden over het kalenderjaar 2014. Deze voorwaarden hebben alleen betrekking op de Wsw. Begroting en wat komt op ons af:
- 3 - Door werkgevers en werknemers is een Sociaal Akkoord gesloten. Door minister Asscher is als vervolg daarop een brief aan de Kamer gezonden, die deels afwijkt van het Sociaal Akkoord. Door de minister van Sociale Zaken wordt aangegeven dat deze brief leidend is. Het Sociaal Akkoord en de kamerbrief zullen effect hebben op de in ontwikkeling zijnde wetgeving in de Participatiewet. De Wet werk en bijstand (Wwb) wordt per 1 januari 2015 gewijzigd in de Participatiewet. De huidige Wsw wordt per die datum beëindigd en via een sterfhuisconstructie afgebouwd (tot medio 2060). De Wajong blijft alleen bestaan voor hen die duurzaam volledig arbeidsongeschikt (DVA) zijn. De huidige Wajongers worden herkeurd en zij die niet volledig duurzaam arbeidsongeschikt zijn, komen over naar de nieuwe Participatiewet. Verder komt er een nieuwe voorziening in de Participatiewet, het zogenaamde Beschut Werken. Het gaat daarbij om mensen die door hun lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking een zodanige mate van begeleiding en aanpassingen van de werkplek nodig hebben, dat niet van een werkgever mag worden verwacht dat hij deze mensen in dienst neemt. Gemeenten kunnen deze dienstbetrekkingen wel organiseren bij een reguliere werkgever die deze begeleiding en aanpassingen wel, met ondersteuning van de gemeente, kan aanbieden. Tot slot wordt er een nieuw instrument Loonkostensubsidie (LKS) ingevoerd. Het instrument LKS kan worden ingezet voor mensen met een arbeidsbeperking die wel arbeidsvermogen hebben maar verminderd productief (tot max. 80% WML) zijn en bij een werkgever werken. Volgens de concept wetgeving worden de Wsw-oud middelen toegevoegd aan één ontschot Participatiebudget. Verder worden extra middelen toegevoegd aan het Participatiebudget ter financiering van maximaal 30.000 Beschut Werken plaatsen in heel Nederland (1/3 van de huidige landelijke taakstelling Wsw). Er blijft een afzonderlijk budget BUIG-middelen (Inkomensdeel Wwb, IOAW / IOAZ en Bbzmiddelen) voor uitkeringsverstrekking. Dit budget wordt opgehoogd in verband met de toename vanuit de Wajong en de invoering van het nieuwe instrument Loonkostensubsidie. Voor zover nu bekend gaat de nieuwe wetgeving uit van forse bezuinigingen. Het gemiddelde subsidiebedrag in de Wsw wordt in stappen verlaagd naar 100% WML. De Wsw CAO kent echter hogere loonschalen en de risico s daarvan alsmede de toenemende pensioenrechten komen, naar het zich laat aanzien, ten laste van de gemeenten. Echter, ook op het Participatiebudget (t.b.v. re-integratie activiteiten) worden bezuinigingen doorgevoerd. Volgens berekeningen van de VNG betekent een en ander dat kleinere gemeenten alle participatiemiddelen zullen moeten inzetten voor financiering van de Wsw en er geen middelen over blijven voor re-integratie activiteiten. Volgens genoemde VNG berekening zou van de GR-gemeenten alleen de gemeente Helmond middelen overhouden voor reintegratie. De overige gemeenten lopen het risico dat uit de algemene middelen toegevoegd moet worden om nog enige re-integratie activiteiten te kunnen financieren. Daarnaast is door minister Plasterk een brief naar de gemeenten gestuurd waarin wordt uitgegaan van werken naar 100.000 plus gemeenten met nuancering naar vergaande samen-
- 4 - werking en of herindeling van gemeenten. Door de gemeenten in de Peelregio wordt daar verder invulling aan gegeven via Peel 6.1. Atlant Groep is onderdeel in dat traject. Wat betekent dat voor uw zienswijze op de begroting? De gemeenten en Atlant Groep worden de komende jaren geconfronteerd met veranderende wetgeving, andere middelenverdeling en minder beschikbaar budget. Voor 2014 is dat voor zover het de Wsw-middelen betreft echter nog niet aan de orde. Uitdrukkelijk wordt opgemerkt dat de landelijke ontwikkelingen nauwlettend worden gevolgd en u indien nodig tussentijds wordt geïnformeerd. Specifieke zaken m.b.t. de voorliggende begroting Algemeen Opgemerkt wordt dat de Atlant Groep een traject doorloopt waarbij optimaal aandacht is voor de huidige omgeving en problematiek waarin zij verkeert en hoe daar vorm aan te geven naar de toekomst. Een aantal onderwerpen konden nog niet meegenomen worden maar wordt wel alsnog invulling aangegeven. Kostprijsplussystematiek In de begroting is de kostprijsplussystematiek toegepast op de re-integratieactiviteiten. Door de Atlant Groep is in samenwerking met de gemeenten, voortvarend verder gewerkt aan de invoering. Het is een voorbeeld hoe de samenwerking steeds beter gestalte begint te krijgen. Een compliment is hier op zijn plaats. Ondernemingsplan Een Ondernemingsplan is toekomst gericht. Nu gaat het deels nog over (wereld)economische problematiek die verder reikt dan Atlant Groep als organisatie. Er zitten diverse positieve elementen in het concept Ondernemingsplan met mogelijkheden voor de toekomst. Atlant Groep is, o.a. voor de re-integratie activiteiten, een belangrijke partner voor de gemeenten in de Peelregio. De re-integratie activiteiten komen o.a. tot uitdrukking in de uitvoering van de Participatiewet. De aanpak (uitvoering) Participatiewet moet nog vastgesteld worden door de colleges en raden in de Peelregio. Het proces voor invulling van de kaders is gestart. Met de kadernota volgt een implementatieplan waarin het advies van de stuurgroep Peel 6.1 wordt meegenomen. Peel 6.1. gaat er van uit dat de GR Atlant Groep onder gebracht wordt in de GR Peel. De beoogde toekomstige samenwerking tussen gemeenten, Atlant Groep en de andere partners wordt in de kadernota / implementatieplan meegenomen. Daarin wordt benoemd wat de impact van het in het Sociaal Akkoord beoogde Werkbedrijf is, en welke gevolgen dat heeft voor de taken van de Atlant Groep. Er is nog geen besluitvorming omtrent de inrichting en positionering van de Atlant Groep in de uitvoering van de Participatiewet en de samenwerking met betrekking tot Peel 6.1. Ook ten aanzien van de inzet van instrumentarium vindt nog nadere besluitvorming plaats.
- 5 - Meerjarenbegroting 2014-2017 Voor de jaren 2016 en 2017 wordt een nadelig saldo verwacht van 887.000 respectievelijk 2.002.000 als gevolg van dalende subsidienorm per arbeidsjaar (blz. 43 en 45, 1 e aandachtsbolletje). Dit structurele nadeel wordt opgelost door onttrekking aan de bestemmingsreserve Participatiewet. Deze middelen zijn slechts incidentele middelen. Het hoeft geen betoog dat structurele tekorten niet blijvend kunnen worden ingevuld met incidentele middelen. Dit kan hoogstens voor een afzienbare tijd waarbij tussentijds oplossingsgericht gewerkt wordt. In de begroting zijn vooralsnog geen concrete oplossingen opgenomen. Omzetgarantie Op pagina 10 in de laatste alinea is opgenomen: Met gemeenten en bestuur is afgesproken dat de Atlant Groep vooralsnog blijft uitgaan van de huidige werkvoorraad ( aantal productieve fte s) om op die wijze verplichtingen die de AG heeft om capaciteit te leveren bij haar partners te kunnen borgen. Het aantal productieve fte s is momenteel ongeveer 1600 arbeidsjaren. Jaarlijks vindt een herbeoordeling van het aantal arbeidsjaren plaats. Op pagina 17 in de 2 e alinea is opgenomen: In meerjarenbegroting zijn we vanaf 2015 uitgegaan het jaarlijks laten werken met behoud van uitkering van steeds 25 uitkeringsgerechtigden. Hierdoor hebben we in 2018, 100 fte s opgenomen zonder loonkosten maar met een uitkering. Er wordt van uitgegaan dat jaarlijks 25 Wwb-ers met behoud van uitkering werkzaam zijn bij Atlant Groep (gemiddeld 25 per jaar [start 2014] is 100 per 2018). Bedoeld wordt hier het project leer- / werkfabriek Dorel, waarbij sprake is van leer- en werkervaringsplekken. Met dit project is gestart in 2013. Het vraagt nog wel nader onderzoek hoe met de invoering van de Participatiewet (1-1- 2015), het uitgangspunt van handhaving werkvoorraad vertaald kan worden. Gezocht wordt naar combinaties, rekeninghoudende met een teruglopend Wsw bestand, nieuwe doelgroep Beschut Werken, deelnemers re-integratietrajecten, leer-/werkplekken e.d. Uitgangspunt in de Participatiewet is dat zoveel mogelijk uitkeringsgerechtigden, die kunnen werken regulier aan de slag gaan bij werkgevers (al dan niet met loonkostensubsidie). Burgemeester en wethouders van Someren, de secretaris, Drs. A.P.M. de Kok de burgemeester, A.P.M. Veltman Steller: M. Lammers, afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Portefeuillehouder: wethouder T.C.W. Maas
- 6 - Bijlage(n): Concept Ondernemingsplan 2014 2015 inclusief conceptbegroting 2014 en meerjarenraming 2014-2017 wordt ter inzage gelegd.
Vaststellen zienswijze op de begroting Atlant Groep 2014 Datum De raad van de gemeente Someren; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 30 oktober 2013; overwegende dat: de verantwoordelijkheid voor financiering van de uitvoering van de Wsw bij de gemeente is gelegd en de gemeente via de financiën uitdrukkelijk in staat wordt gesteld regie over de uitvoering van de Wsw te voeren; gelet op artikel 35 van de van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen; b e s l u i t : ten aanzien van de zienswijze op de begroting, de begroting 2014 van de Atlant Groep voor kennisname aan te nemen met als uitgangspunt: Dat in het Ondernemingsplan / Meerjarenbegroting 2014-2017 de risico s en ontwikkelingen worden benoemd waar de organisatie van de Atlant Groep op korte en de langere termijn mee te maken krijgt; Dat Atlant Groep concreet aangeeft hoe zij daar beleidsmatig en bedrijfseconomisch mee om wil gaan; Dat de structurele maatregelen, oplossingen en middelen in de begroting cijfermatig zichtbaar worden gemaakt; Dat jaarlijks een herijking plaats vindt van het aantal benodigde en het aantal realiseerbare arbeidsjaren; Dat werken met behoud van uitkering alleen plaats kan vinden in het kader van arbeidstraining. Aldus besloten in de vergadering van de raad van de gemeente Someren, de raadsgriffier, de voorzitter, J. Laurens Janse-Oostdijk A.P.M. Veltman S:\RAAD\tijdelijke opslag raadsvoorstellen\20131114\05. RB zienswijze begroting Atlant groep.doc