Kortademigheid bij zuigelingen en peuters, salbutamol of amoxycilline: wat maakt het verschil? Alkmaarse Specialiteiten 1-12-2016 poli kindergeneeskunde 119 Govert Brinkhorst, kinderarts-pulmonoloog, NWZ locatie Alkmaar
Kortademigheid bij zuigelingen en peuters, salbutamol of amoxycilline: wat maakt het verschil? Opzet: Theorie Casus Discussie Adviezen
Kortademigheid bij zuigelingen en peuters Respiratoir: bovenste luchtwegen Respiratoir: lagere luchtwegen/longen Cardiaal Metabool: bijv diabetes mellitus Psychologisch: geen ademdysregulatie
Kortademigheid bij zuigelingen en peuters NHG standaarden: M24 Astma bij kinderen (feb 2014) Geen standaarden over pneumonie, bronchiolitis, corpus alienum NB: Bij kinderen < 6 jaar: symptoomdiagnose recidiverend (expiratoir) piepen ( episodisch piepen ) bij 2 of meer episoden van piepen ; alleen in uitgesproken gevallen diagnose astma (zie > 6 jaar M24) NB: in Europa incidentie Community acquired pneumonia (CAP) 0-5 jaar 33/10.000
Een casus jongen 18 mnd 3 dagen verkouden Koorts nu 38,5 0 C, daarbij kortademig, hoesten Drinken en mictie voldoende Geen medicatie VG: a terme, voorts blanco 1. Anamnese, verder? 2. Lich onderzoek: essentiele punten? 3. DD, top 3-5 en uiteindelijk werkdiagnose 4..en hoe kom ik daar?
Lich. onderzoek: essentiële punten? (bij deze casus) Ziek, toxic appearance Bewustzijn 5 Vitale parameters: hartfreq, ademhalingsfreq, saturatie, temp, capill refill( RR) Ademarbeid: a. Ademgeruis? dyspneu,kreunen?stridor?hoesten? b. Links-rechtsverschil? Auscultatie thorax:.? c. Piepen /crepitaties? Abdomen: soepel, weerstanden, d. Verhouding inspirium pijn? expirium? e. Hart links? Neurologisch onderzoek: f. Tonen meningitis? hoorbaar; souffle? KNO-gebied: itis?
Vitale parameters meten.. Blacklock C et.al. When and how do GPs record vital signs in children with acute infections? A cross-sectional study. Br J Gen Pract. 2012 Oct;62(603):e679-86.
Tachypneu per leeftijd vlgs World Health Organisation Hartfrequentie verhoogd?: < 2 mnd > 60 /min 2-12 mnd > 50 /min 12 mnd tot 5 jaar > 40 /min >180/min >160/min >130/min, 5 jr NB per graad temp-verhoging boven 38 0 C, ademhaling + 10/min
Vervolg casus jongen 18 mnd 3 dagen verkouden Koorts nu 38,5 C, daarbij kortademig, hoesten DD BLWI met uitbreiding lagere luchtwegen BOB / peuter-astma Pneumonie Bronchiolitis Astma Corpus alienum Anatomische afwijking Cardiaal: pulmonale overvulling Cystic fibrosis (hielprik 1 mei 2011) Passende beleid: NaCl 0,9% spoelen salbutamol inhalatie niets of amoxy
BOB/ peuterastma versus pneumonie Hoe maak je het onderscheid?
Achterliggende pathofysiologische mechanismen bij BOB en pneumonie ventilatie meer ademarbeid bronchusobstructie BOB pus/bloed/lampenolie in alveoli Bedankt en tot ziens pneumonie perfusie diffusie
BOB en pneumonie: tachypneu, dyspneu, saturatie verlaagd ventilatie BOB Bedankt en tot ziens pneumonie Auscultatie: Piepen Verminderd ademgeruis Crepiteren Verminderd ademgeruis Bronchiaal ademen
BOB/ peuterastma versus pneumonie BOB Pneumonie Koorts Piepen Eenzijdig verminderd ademgeruis Crepiteren Kreunen Hoesten Intrekken Saturatie Tachypneu
BOB/ peuterastma versus pneumonie BOB Pneumonie Koorts Piepen Eenzijdig verminderd ademgeruis Crepiteren Kreunen Hoesten Intrekken Saturatie Tachypneu
Samengevat BOB versus pneumonie, gegeven dyspneu en hoesten: Koorts is predictief voor pneumonie Piepen is predictief voor obstructie, maar ook virale pneumonie Eenzijdig ademgeruis; verminderd ademgeruis predictief pneumonie Kreunen (zonder piepen): pneumonie? Hoesten niet richting gevend tenzij.. Intrekken etc niet richting gevend: lagere luchtwegproblemen. Proef salbutamol: diagnosticum; 400 ug met juiste voorzetkamer. Effect positief: BOB X-thorax?
Wanneer een X-thorax maken bij een kind (met koorts)? Niet bij klinisch een gewone pneumonie Niet ter differentiatie bacterieel- viraal Niet bij astma/bob Wel bij ernstige pneumonie: pleuravocht? Abcessen? Bij vermoeden corpus alienum (radiopaque of ventiel) Bij vermoeden geheel andere diagnose thoracaal Op zoek naar een focus (vooral zuigelingen) Korppi M et. al. When is a chest radiography indicated in a child? Duonim 2016;132(1):71-5
CRP bepalen bij kind met pneumonie? Conclusie: Bij kinderen met CAP voorspelt een CRP > 40-60 mg/l zwak (OR = 2,58) een bacteriele etiologie* Advies: CRP bepalen bij alleen ernstige pneumonie (geldt niet voor bronchiolitis) *Flood RG et. al. The utility of serum C-reactive protein in differentiating bacterial from nonbacterial pneumonia in children: a meta-analysis of 1230 children. Pediatr Infect Dis J. 2008 Feb;27(2):95-9. doi: 10.1097/INF.0b013e318157aced.
Dus. Zuigelingen en peuters met : -dyspneu -hoesten, geen stridor -koorts Veelal viraal bepaald (let op de virale neus) Let op bronchusobstructie: proef salbutamol Toxic appearance, locale ausc. afwijkingen amoxy Afwijkende vitale parameters mn saturatie insturen
Vragen?
Literatuur Brand PLP et. al. Kindergeneeskunde Principes en praktijk. ISBN978-90-8562-145-4 Margolis P et. al. Does this infant have pneumonia? JAMA 1998: 279; 308-313
m Bedankt en tot ziens