De herkenning van het acuut zieke kind. Dr. Kristel Delanghe

Transcriptie

1 De herkenning van het acuut zieke kind Dr. Kristel Delanghe

2 Inleiding: waarom zijn kinderen anders? Spectrum van ziekten is anders Bij de geboorte: immature immuniteit De respons op ziekten is anders: fysiologisch psychologisch

3 Lore 6/7/14 14d meisje Koorts 38,8 C sinds 1uur Huilen, zeuren, drinkt goed, geen andere klachten VG: PML 40 weken; GG 3,025 kg; GBS -, geen infectierisico s Klinisch: G 3,210 kg Verder geen bijzonderheden

4 Lore Labo: WBC 23,370 /µl Crp 12,1mg/L Urine: WBC 0, cultuur negatief LP: WBC 4/µL, RBC 4/µL, geen bacteriën HC: Streptococcus agalactiae (groep B) positief Diagnose : GBS sepsis

5 Vita 11 weken oud 1d koorts tot 39,5 C; platte stoelgang, grijpt regelmatig naar re oortje, veel huilen Koz: opgezet abdomen, diffuus gevoelig bij palpatie, hyperperistalsis Investigaties Bloedname: WBC 7,180/µL, crp 26,7mg/L Hemocultuur: steriel urine: WBC 250/µL E coli Diagnose: Pyelonefritis

6 Neonaten en jonge zuigelingen < 3mnd Hogere incidentie voor ernstige bacteriële infecties UWI, bacteriëmie, bacteriële GEitis, bacteriële meningitis, huid- en weke delen infecties Pathogenen: E coli, GBS, Staphylococcus aureus, Listeria Significante morbiditeit bij sommige virussen Herpes simplex, varicella, enterovirus, influenza virus, adenovirus, RSV Definitie koorts < 3mnd: Rect temp 38 C

7 Neonaten en jonge zuigelingen met koorts Anamnese Symtomen (respiratoir, gastro-intestinaal) Gedrag (voeding, prikkelbaar, activiteit) Contact met zieken geboorte: maternele koorts, GBS status (+/- preventieve AB), PROM, SOA,

8 Neonaten en jonge zuigelingen met koorts Klinisch onderzoek Vaak weinig specifieke clues voor ernstige bacteriële infecties Abnormale vitale parameters (+sat meting) Toxisch aspect (prikkelbaar, ontroostbaar, slechte perfusie, slechte tonus, verminderde activiteit, lethargisch) Tekens van gelokaliseerde infectie (omphalitis, huidletsels, ) Tekens/symtomen van meningitis vaak minimaal (verminderde intake, hypo/hyperthermie, paradoxale prikkelbaarheid) volle fontanel vaak laat teken

9 Neonaat (0-28d) met koorts Aanvullende onderzoeken élke neonaat met rectale temperatuur 38 C : Bloedname (WBC, crp) hemocultuur urine cultuur LP RX thorax bij respiratoire klachten of symtomen Copro bij bloederige, slijmerige stoelgang Opname én opstarten empirische AB Ampiciline en cefotaxime óf ampiciline en gentamycine Cave Herpes simplex infectie Acyclovir 60mg/kg per dag in 3 doses verdeeld

10 Zieke zuigeling (28 d tot 3 maanden) Abnormale schrei, temp 38,5 C 45% kans op ernstige bacteriële infectie Aanvullende onderzoeken Bloedname + hemocultuur Urine cultuur LP cultuur (RX thorax) Opname en antibiotica Cefotaxime of ceftriaxone Ampiciline ( Listeria monocytogenes) Vancomycine (bij weke delen infecties)

11 Niet-zieke zuigeling met koorts 28d tot 3 maanden oud met rectale temperatuur 38 C Complete anamnese Klinisch onderzoek Investigaties Bloedname met hemocultuur Urine met cultuur Copro bij diarree LP Ook bij kinderen met UWI of otitis vóór starten AB Kán onnodig zijn bij bewezen RSV of influenza infectie RX thorax Bij AH > 50/min, ratels, ronchi, tirage, wheeze, neusloop, kreunen, stridor,..

12 Brim 27/12/11 2,5 jaar jongen Anamnese: 1d kortademig, geen hoest, temp 38 C, weinig effect van ventolin Koz: sats 93%, cor 168 AH 55 Longen: dyspnoe, polypnoe, sub- en intercostale tirage NKO: normaal Cor: S1S2, geen souffle Abdomen: soepel geen HSM, normoperistalsis Aanvullende onderzoeken Labo: crp 41,2mg/L, WBC 16,6900/µL, segmentkernigen 79,6% Virale wisser: negatief voor adenovirus en RSV RX thorax: geen infiltraten Diagnose: acute astma exacerbatie

13 Herkenning van acuut zieke kind met potentieel respiratoir falen Ademhalingsinspanning RR Tachypnoe in rust: long/luchtweg probleem of metabole acidose Tirage Intercostaal, subcostaal, sternaal: verhoogde ademhalingsinspanning Inspiratoire of expiratoire geluiden Stridor (laryngeaal of tracheaal), eerder inspiratoir Wheeze: lagere luchtwegvernauwing, meer uitgesproken bij expiratie

14 Ademhalingsinspanning Kreunen Gebruik van hulpademhalingsspieren Neusvleugelen Vooral bij zuigelingen met ademhalingsinspanning Gaspen

15 Cave ademhalingsinspanning afwezig of verminderd Ernstige ademhalings problemen vermoeidheid,tekens van AH inspanning Uitputting is een pre-terminaal teken Kind met ICP (bv intoxicatie, encephalopathie) Respiratoire insufficiëntie zonder ademhalingsinspanning Neuromusculaire aandoeningen

16 Doeltreffendheid van de ademhaling Auscultatie: geen ademhalingsgeruis is extreem verontrustend Thoracale excursie Saturatiemeting

17 Effect van inadequate ademhaling op andere organen Hartritme Tachycardie: hypoxie, angst, koorts (niet specifiek) Bradycardie: ernstig/verlengde hypoxie Pre- terminaal teken Kleur van de huid Hypoxie VC bleekheid Cyanose: laat en pre-terminaal teken van hypoxie Mentale status Hypoxie of hypercapnie: agitatie en/of suf, `not himself`

18 Kzeno 9/11/12 2 jaar oude jongen Koorts sinds gisteren, gebraakt In bed gevonden grijzend, geen contact Klinisch onderzoek 41,9 C, petechiën en confluerende huidbloedingen, cap refill 5sec, bewusteloos, convulserend Investigaties Labo: WBC 4,100/µL, neutropenie, metabole acidose LP WBC 4/µL Diagnose: beeld van meningococcensepsis met septische shock

19 Het herkennen van potentieel circulatoir falen Hartritme HR neemt toe initieel bij shock Bradycardie <60bpm of snelle daling van HR slechte systeemperfusie pre-terminaal teken Capillaire refill 5 sec cutane druk op sternum of vinger: normale cap refill 2-3sec, >3sec:slechte perfusie Bloeddruk BD blijft lang normaal, tenzij bij vergevorderde shock Hypotensie is laat en pre-terminaal teken Perifere pulsaties Afwezige perifere en zwakke centrale pulsaties zij tekenen van gevorderde shock en wijzen op hypotensie

20 Effect van inadequate circulatie op andere organen Ademhaling Snelle ademhaling en diepe AH zonder tirage: metabole acidosis, door circulatoir falen Mentale status Verwardheid later sufheid bewusteloos Tekenen veroorzaakt door verminderde cerebrale perfusie Zuigeling : hij is niet zichzelf Huid Gebloemd, koud, bleek Verminderde diurese door onvoldoende nierdoorbloeding Kind < 1ml/kg/u Zuigeling < 2ml/kg/u

21 Samenvatting Kinderen zijn geen kleine volwassenen Neonaten en jonge zuigelingen: hoog risico op ernstige bacteriële infecties en verhoogde morbiditeit voor sommige virussen Overzicht van fysiologische veranderingen voor het herkennen van respiratoire en cardiale insufficiëntie

22 Normaal waarden ademhalingssnelheid de zuigeling heeft en relatief grotere metabolic rate en zuurstofconsumptie verhoogd ademhalingssnelheid Age (years) RR (breaths/min) < >

23 Normaal waarden hartritme Cardiac output : stroke volume ( 1.5ml/kg at birth) HR Age (yrs) HR (BPM) < >

24 Normaal waarden bloeddruk Systemische vasculair R na de geboorte Age (yrs) Syst BP (mmhg) < >