Sociaal Jaarverslag 2015 P&O de Kempen juni 2016
1 Inleiding Voor u ligt het sociaal jaarverslag 2015. Dit verslag geeft een beeld van de personele ontwikkelingen in 2015 in relatie tot de voorgaande jaren. Het sociaal jaar verslag is dit jaar anders van opzet dan voorgaande jaren. Het format in 2014 voorzag, naast allerlei cijfermateriaal, in verhaaltjes van medewerkers, managers en bestuurders. Er is voor gekozen om nu jaarlijks een cijfermatig overzicht met een beknopte analyse te maken en te bezien of we periodiek, b.v. eens per drie jaar een meer trendmatig rapport kunnen opstellen. Het verslag zal niet in hard-copy worden aangeleverd, maar in digitale vorm beschikbaar worden gesteld via intranet. Inhoud Inleiding / inhoud 1 Algemeen 2 1. Formatie 3 2. Informatie over de medewerkers (bezetting) 3 3. Vitaliteit 5 4. Mobiliteit 7 5. Meldingen in 2015 8 Slot 8 1
2 Algemeen Begin 2015 is het jaarplan P&O 2015-2016 opgesteld. De focus hiervan ligt op veranderingen in onze omgeving. De buitenwereld is participatief en wij dienen onze organisaties en dienstverlening daarop af te stemmen. Voor P&O heeft dat geleid tot een focus op organisatieontwikkelingen bij de aangesloten gemeenten. We hebben een instrument voor Strategische Personeelsplanning toegepast voor organisatieontwikkeling bij een van de aangesloten gemeenten. Hun ervaringen gelden als pilot voor de andere gemeenten die in 2016 zullen volgen. Om de mobiliteit in de Kempengemeenten te stimuleren is gezocht naar mobiliteitspartners die daarbij ondersteunen. Via Regio-effect en Schakel kunnen vraag en aanbod bij elkaar gebracht worden. Onderdeel hiervan zijn detacheringsmogelijkheden op functies en klussen ook bij andere organisaties. In 2015 zijn twee aanbestedingen gedaan voor ARBO dienstverlening en Payrolling. Deze trajecten zijn afgerond en per 2016 zullen respectievelijk ArboNed en Driessen de leverancier zijn. Het E-HRM pakket is in 2015 geïnstalleerd en verder ingericht. De modules: Declaraties, digitale bewijslijst, verlofregistratie en de HR gesprekscyclus zijn volledig uitgerold en in gebruik. Eind december 2015 is de laatste hand gelegd aan de digitale personeelsdossiers en het HR dashboard voor leidinggevenden. In 2015 is Bizob extra diensten af gaan nemen van P&O namelijk personeelsadvisering. P&O heeft substantiële inzet geleverd bij de voorbereiding van samenvoeging van VTH. Naast inrichten van de organisatievorm en het opstellen van het functiehuis is als laatste de plaatsingsprocedure van VTH medewerkers aan de orde. P&O heeft geanticipeerd in de werkgroep Informatiebeveiligingsbeleid. We kunnen hierbij vooral steunen op het nieuwe E-HRM systeem dat ten behoeve van beveiliging van personeelsinformatie veel borgen heeft ingericht. De gedragscomponenten die met informatiebeveiliging te maken hebben zijn in ons integriteitsbeleid aangescherpt. Het werving- en selectiebeleid is zodanig aangepast dat bij indiensttreding een verklaring omtrent gedrag voor alle gemeenten plus de SK gaat gelden. In 2015 zijn CAO hoofdstukken in lokaal beleid vertaald. Zo is de werktijdenregeling voorbereid en is de verlofregeling aangepast. Er is een eerste voorstel gedaan voor aanpassing van hoofdstuk 3 namelijk het beloningshoofdstuk van de CAR/UWO. Verder is er voorbereidend werk verricht om te komen tot functiecreatie om te voldoen aan de werkgeversverplichting om garantiebanen beschikbaar te stellen. In 2015 werden geen bezwaren van personeel ingediend. Het opleidingsbudget is iets overschreden doordat er enkele collectieve trainingen zijn verzorgd waaraan vanuit P&O is deelgenomen. Annie Wilhelmus, Manager P&O 2
3 1. Formatie Landelijk neemt de omvang van de gemeentelijke bezetting al sinds 2009 ieder jaar af, maar deze afname lijkt wat af te zwakken. Het aantal gemeenten dat verwacht dat de formatie in 2016 zal toenemen is bijna even groot als het aantal gemeenten dat verwacht dat deze lager zal uitvallen. De afgelopen jaren was het aantal gemeenten dat een daling van de formatie verwachte steeds veel groter. Dit lijkt te duiden op een voorzichtig herstel op de gemeentelijke arbeidsmarkt (personeelsmonitor AenO-fonds 2015). 1.1 Formatieontwikkeling FORMATIE 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bladel 94,78 93,17 92 80,39 79,76 81,47 Eersel 98,88 96,04 91,1 91,21 89,48 84,01 Oirschot 119,64 108,25 107,21 98,56 94,98 95,34 RDM 75,31 75,2 74 73,43 73,43 75,69 SK 90,45 90,75 89,76 88,55 88,23 94,93 Kempengemeenten (totaal) 479,06 463,41 454,07 432,14 425,88 431,44 Na een jarenlange afname van formatie zien we in 2015 een lichte stijging bij vier van de vijf organisaties. Bij de gemeente Eersel daalt de formatie nog steeds. 2. Informatie over de medewerkers (bezetting) 2.1 Medewerkers in dienst MEDEWERKERS IN DIENST 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bladel 104 105 101 92 94 94 Eersel 114 113 111 109 107 110 Oirschot 135 124 122 111 109 108 RDM 88 84 92 94 88 93 SK 89 89 90 84 86 89 Kempengemeenten (totaal) 530 515 516 490 484 494 Het aantal medewerkers in dienst stijgt harder dan het aantal formatieplaatsen. 3
4 2.2 Leeftijdsopbouw Een trend die al jaren zichtbaar is, is de vergrijzing van de gemeentelijke bezetting. In 2010 was de gemiddelde leeftijd nog 45,8 jaar en deze is in 2015 gestegen naar 48,3 jaar. Dit komt onder andere doordat het aandeel personen jonger dan 35 jaar in de bezetting afneemt: van ruim 16 procent in 2010 naar bijna 11 procent in 2015. Als deze trend zo doorzet, dan passeert de gemiddelde leeftijd rond 2020 de grens van 50 jaar (personeelsmonitor AenO-fonds 2015). LEEFTIJDSOPBOUW over 2015 < 20 jaar 20-29 jaar 30-39 jaar 40-49 jaar 50-59 jaar 60+ Bladel 0,0% 12,8% 16,0% 13,8% 35,1% 22,3% Eersel 0,0% 3,6% 15,5% 34,5% 34,5% 11,8% Oirschot 0,0% 1,9% 19,4% 25,0% 40,7% 13,0% RDM 0,0% 10,8% 18,3% 23,7% 35,5% 11,8% SK 0,0% 5,6% 16,9% 25,8% 40,4% 11,2% Kempengemeenten (totaal) 0,0% 6,7% 17,2% 24,9% 37,2% 14,0% Opvallend is de grote groep 60+ bij de gemeente Bladel en een relatief grote groep 20-29 jaar. Bladel heeft in 2015 gekozen voor een meer evenwichtige leeftijdsopbouw. Vooruitlopend op het generatiepact is een aantal jongere medewerkers ingestroomd. Daarnaast zien we een kleine groep 20-29 jaar bij Oirschot, Eersel en de SK. Bij alle organisaties bestaat de grootste groep uit medewerkers tussen de 50 en 59 jaar. 2.3 Gemiddelde leeftijd GEMIDDELDE LEEFTIJD 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bladel 47,3 47,2 48,5 49,2 48,0 47,8 Eersel 45,3 45,5 46,2 47,3 48,0 48,4 Oirschot 45,5 45,2 46,3 47,4 47,8 48,5 RDM 45,4 46,2 45,2 45,2 45,2 46,4 SK 46,0 46,4 46,9 47,9 48,1 48,1 Kempengemeenten (totaal) 45,88 46,03 46,62 47,39 47,47 47,86 De gemiddelde leeftijd bij alle gemeenten is in 2015 48,3%. Bladel heeft als enige gemeente de gemiddelde leeftijd in de laatste twee jaar verlaagd en ook dit is te verklaren door het in dienst nemen van jonge medewerkers. 2.4 Verdeling man-vrouw VERDELING MANNEN - VROUWEN 2013 2014 2015 M V M V M V Bladel 48,9% 51,1% 47,9% 52,1% 48,9% 51,1% Eersel 46,8% 53,2% 47,7% 52,3% 48,2% 51,8% Oirschot 53,2% 46,8% 52,3% 47,7% 50,9% 49,1% RDM 42,6% 57,4% 42,0% 58,0% 44,1% 55,9% SK 51,2% 48,8% 51,2% 48,8% 48,3% 51,7% Kempengemeenten (totaal) 48,5% 51,5% 48,2% 51,8% 48,1% 51,9% 4
5 2.5 Dienstjaren Jaren in dienst 0 tot 5 jaar 5 tot 15 jaar 15 jaar of langer Bladel 21 22,3% 32 34,0% 41 43,6% Eersel 17 15,5% 55 50,0% 38 34,5% Oirschot 13 12,0% 50 46,3% 45 41,7% RDM 33 35,5% 31 33,3% 29 31,2% SK 17 19,1% 41 46,1% 31 34,8% Kempengemeenten (totaal) 101 20,4% 209 42,3% 184 37,2% Voor de SK-medewerkers is de voorliggende diensttijd bij de Kempengemeenten meegenomen in het aantal dienstjaren. Opvallend is dat in Bladel de grootste groep medewerkers 15 jaar of langer in dienst is. Overigens is de gemiddelde lengte van het dienstverband in de totale beroepsbevolking de afgelopen vijf jaar sneller gestegen dan bij gemeenten. Gemeenteambtenaren zitten dus niet veel langer bij een zelfde werkgever dan de rest van beroepsbevolking (personeelsmonitor AenO-fonds 2015). 3. Vitaliteit We hebben binnen de Kempengemeenten een ziekteverzuim- en arbobeleid. Landelijk zien we een trend dat organisaties zich meer gaan richten op vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Definitie gehanteerde begrippen ziekteverzuimpercentage = totaal aantal verzuimde kalenderdagen in bepaald jaar gedeeld door totaal aantal beschikbare kalenderdagen in bepaald jaar x 100% gemiddelde verzuimduur = totaal aantal verzuimde kalenderdagen van in een bepaald jaar afgesloten verzuimgevallen gedeeld door totaal aantal verzuimgevallen die in bepaald jaar zijn beëindigd meldingsfrequentie = totaal aantal ziekmeldingen in bepaald jaar gedeeld door gemiddeld aantal personeelsleden in bepaald jaar Alle verzuimcijfers zijn exclusief zwangerschaps-bevallingsverlof. 5
6 3.1 Verzuimpercentage Het verzuimpercentage voor gemeenten is na een scherpe daling tussen 2001 en 2005 eigenlijk nauwelijks meer veranderd. Het verzuimpercentage schommelt al jaren net iets boven de vijf procent. In 2015 was het verzuimpercentage 5,3 procent. Voor gemeenten van dezelfde grootte was het verzuimpercentage in 2015: 4,8% (personeelsmonitor AenO-fonds 2015). ZIEKTEVERZUIMPERCENTAGE 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bladel 4,8 5,22 6,49 5,64 5,45 4,2 Eersel 2,83 3,31 4,09 3,65 4,93 3,47 Oirschot 5,86 6,44 8,35 7,37 7,05 7,27 RDM 3,94 4,88 6,32 6,91 4,29 6,54 SK 7,29 6,09 5,5 4,12 2,63 2,48 Kempengemeenten (totaal) 4,92 5,19 6,21 5,57 4,98 4,84 Opvallend is het lage ziekteverzuim bij de SK. De analyse van grafiek 3.1 in combinatie met onderstaande grafiek 3.2 toont dat het verzuim in de gemeenten met een hoog verzuim (Oirschot en Reusel-De Mierden, hoger dan het landelijke gemiddelde) vooral veroorzaakt wordt door enkele langdurige verzuimers). 3.2 Verzuimduur ZIEKTEVERZUIM- GEMIDDELDE VERZUIMDUUR IN DAGEN 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bladel 12,42 13,57 14,08 15,7 23,4 12,97 Eersel 6,21 7,85 11,58 9,98 14,97 9,71 Oirschot 11,32 13,95 19,45 15,95 19,87 17,76 RDM 9,08 10,21 16,01 16,52 12,39 14,41 SK 19,31 14,34 16,96 11,01 9,63 8,45 Kempengemeenten (totaal) 11,41 11,99 15,66 13,84 16,29 12,75 Opvallend is de sterke stijging in 2014 en sterke daling in 2015 van de verzuimduur in 2015 Bladel. ZIEKTEVERZUIM, kort, middellang, lang en totaal aantal verzuimdagen en- gevallen 2015 TOT 7 DGN 8 T/M 42 DGN 43 T/M 365 DGN > 1 JAAR Bladel 73 9 10 3 Eersel 86 16 9 2 Oirschot 99 22 14 5 RDM 102 11 10 4 SK 62 13 8 0 Kempengemeenten (totaal) 422 71 51 14 6
7 3.3 Verzuimfrequentie ZIEKTEVERZUIM- MELDINGSFREQUENTIE 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Bladel 1,18 1,15 1,4 1,08 0,72 0,95 Eersel 1,37 1,23 1,02 1,07 0,94 1,02 Oirschot 1,61 1,4 1,32 1,33 1,07 1,19 RDM 1,28 1,45 1,15 1,19 1,01 1,35 SK 1,17 1,23 0,97 1,09 0,85 0,89 Kempengemeenten (totaal) 1,35 1,29 1,18 1,16 0,92 1,08 De meldingsfrequentie neemt in alle organisaties in 2015 toe. Opvallend is de stijging in de gemeente Reusel-De Mierden. 3.4 Nul-verzuimpercentage NULVERZUIM PERCENTAGE 2013 2014 2015 Bladel 38,89% 56,57% 36,46% Eersel 32,41% 42,20% 40,37% Oirschot 23,42% 38,05% 25,71% RDM 34,41% 47,42% 41,76% SK 38,82% 48,28% 39,56% Kempengemeenten (totaal) 33,07% 46,09% 36,54% Het nul-verzuim voor de totale Kempengemeente is nagenoeg gelijk aan het nulverzuim bij gemeenten van vergelijkbare grootte in 2014: 37%. 4 Mobiliteit In 2015 stijgt de instroom bij gemeenten voor het eerst sinds jaren. Het instroompercentage is vergelijkbaar met het niveau van 2010. Toen bedroeg het instroompercentage 7,1 procent. Deze stijgende trend doet zich in alle gemeentegrootteklassen voor (personeelsmonitor AenO-fonds 2015). Daarbij is er een duidelijke opkomst van flexibele banen. De flexibilisering van arbeid neemt alleen maar toe waarbij zzp ers (zelfstandigen zonder personeel) een steeds grotere rol krijgen. 7
8 4.1 Instroom en uitstroom per organisatie in 2015 Kalenderjaar Instroom Uitstroom Bladel 10 10 Eersel 7 4 Oirschot 3 4 RDM 13 10 SK 9 6 Kempengemeenten (totaal) 42 34 Met uitzondering van de gemeente Oirschot is het aantal instromers in de gemeenten gelijk of groter dan het aantal uitstomers. 4.2 Instroom en uitstroom Kempengemeenten (totaal) Kalenderjaar Instroom Uitstroom 2015 42 34 2014 23 36 2013 12 34 2012 22 30 2011 35 50 Het totaal aantal uitstromers in 2015 is nagenoeg gelijk gebleven aan de voorgaande jaren. Het aantal instromers is aanzienlijk toegenomen in 2015. De stijging van instromers is een trend die in 2015 bij alle gemeentegrootteklassen heeft voorgedaan. 5 Meldingen in 2015 Bedrijfsongevallen 0 Agressie en geweld 0 Interne vertrouwenspersonen(incl. Bergeijk) 4 Slot Gemeenten krijgen te maken met een groot aantal trends en ontwikkelingen, die steeds complexer worden. De volgende omslag kondigt zich in 2016 aan: na een aantal jaren van relatieve rust op de gemeentelijke arbeidsmarkt lijkt deze in beweging te komen. De grootste bezuinigingen lijken achter de rug te zijn. Mobiliteit zal dan ook één van de speerpunten zijn van de komende jaren. Daarnaast is het belangrijk te blijven investeren in de ontwikkeling van medewerkers. 8