Schema therapie voor chronische depressie Fritz Renner, Arnoud Arntz, Jill Lobbestael, Frenk Peeters, Marcus Huibers VGCt najaarscongres 2012
Chronische depressie Vergeleken met episodische depressie Sterkere invloed op de kwaliteit van het leven (Wells et al., 1992) Meer suïcide pogingen & opnames (Torpey and Klein, 2008) Groter zorggebruik (Howland, 1993) Hogere economische kosten (Smit et al., 2006)
Belang voor effectieve behandelingen
Behandeling van chronische depressie Psychotherapie Effect Size d=.23 (Cuijpers et al. 2010) Response: 41% (Markowitz et al. 1994) Remission: 33% (e.g. Keller, 2000) Farmacotherapie Response: 40% (Gilmer et al. 2008) Remission: 25% (Gilmer et al. 2008) Combinatie Remission: 48% (e.g. Keller, 2000)
Terugval Na volledige remissie hogere kans op terugval bij patiënten met chronische depressie (Rush et al., 2012) Behandeling van de onderliggende kwetsbaarheid Diepgaande verandering Langdurige effecten Rush et al. (2012), Psychological Medicine p.1141
Wat is de onderliggende kwetsbaarheid bij chronische depressie?
Kwetsbaarheid bij chronische depressie Vroege negatieve ervaringen Cognitieve factoren Persoonlijkheid (stoornissen) Interpersoonlijke factoren
Cognitive Schema Model of Chronic Depression Triggering Events Schema Activation Maintaining factors Early Adversity Childhood abuse Unmet needs Parenting styles Early Maladaptive Schemas Abandonment/Instability Emotional Deprivation Failure Dysfunctional attitudes Perfectionism Dependency Schema Maintenance Dysfunctional Coping Schema avoidance Interpersonal Factors Non-assertiveness Social-avoidance Lack of social reinforcement Chronic Depression Renner, Arntz, Leeuw, & Huibers, (2012), Editorinal decision pending
Early Maladaptive Schemas Een stabiel patroon uit hernneringen, emoties, cognities en lichamelijk sensaties (Young et al. 2003) Veranderen Early Maladaptive Schemas tijdens de behandeling voor depressie?
After Treatment - 132 patiënten met depressie - Young schema vragenlijst en BDI - voor en 16 weken na de start met behandeling treatment (CBT, IPT, ADM) Symptomen veranderd 30 25 * 20 15 10 Pre Treatment Post Treatment Relative Stability of YSQ total scores before and after treatment 5 4 3 2 Schemas stabiel Renner, Lobbestael, Peeters, Arntz, Huibers, 2012; JAD 1 0 0 1 2 3 4 5 Before Treatment
Schema Therapie in de schema therapie combineert de therapeut cognitieve, experientiële, gedragsmatige, en interpersoonlijke strategieën
1 Is Schema therapie een effectieve behandeling voor chronische depressie? 2 Wat zijn de onderliggende werkingsmechanismen?
Studie op RIAGG Maastricht Deelnemers 20 patiënten chronische depressie Metingen Wekelijks vragenlijsten Computertakjes fmri
Onderzoek Behandeling Behandelstudie: Fasen + Meetmomenten Wachten Schema concept Schemas herkennen Verband Schemas, geschiedenis en huidige problemen Casus conceptualisatie Cognitieve techniquen -> denken Experientiële techniquen -> voelen Gedragsmatige tech. -> doen Verandering Schemas Geen behandeling Vragenlijsten (wekelijks) fmri meting Vragenlijsten (wekelijks) Vragenlijsten (wekelijks) fmri op eind behandeling SCID I+II op eind behandeling Vragenlijsten (maandelijks) Phase Wachtlijst Exploratie Interventie Follow-up Assessment: x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 1 2 3 4 5 6 Week 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Sessie 11 12 13 14 15 16 17 18... 65 1 2 3 4 12 Months
Voorlopige Resultaten Verandering in depressie (BDI-II) - Wachtlijstfase 15 weken - Exploratiefase 12 weken - Behandelfase 53 weken
Depressive Symptom Severity BDI-II Waitlist - Exploration Intervention 38,000000 36,000000 34,000000 32,000000 30,000000 28,000000 26,000000 24,000000 22,000000 20,000000 Waitlist Exploration Intervention 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85
Conclusies + Uitzicht Huidige behandelingen voor chronische depressie Onderliggende kwetsbaarheid niet aangeraakt Kort + symptoom focused Schema therapie Veelbelovende eerste resultaten Toekomst Analyses op volledige dataset Voorspellers van behandelsucces Veranderingsmechanismes
Fritz.Renner@MaastrichtUniversity.nl Project Team: Arnoud Arntz, Jill Lobbestael, Frenk Peeters, Marcus Huibers
Onderzoek Behandeling Behandelstudie: Fasen + Meetmomenten Wachten Schema concept Schemas herkennen Verband Schemas, geschiedenis en huidige problemen Casus conceptualisatie Cognitieve techniquen -> denken Experientiële techniquen -> voelen Gedragsmatige tech. -> doen Verandering Schemas Geen behandeling Vragenlijsten (wekelijks) fmri meting Vragenlijsten (wekelijks) Vragenlijsten (wekelijks) fmri op eind behandeling SCID I+II op eind behandeling Vragenlijsten (maandelijks) Phase Wachtlijst Exploratie Interventie Follow-up Assessment: x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Faculty of Week Psychology and Sessie Neuroscience 11 12 13 14 15 16 17 18... 65 1 2 3 4 12 Months
38,000000 36,000000 34,000000 32,000000 30,000000 28,000000 26,000000 24,000000 22,000000 20,000000 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67 70 73 76 79 82 85