Gemeente Den Haag Ons kenmerk DSO/2013.774 RIS 260913 INSTELLINGSBESLUIT ZEEHELDENMARKT HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, gelet op artikel 1:2 Marktreglement Den Haag 2013 lid 1, sub f overwegende dat: - het college heeft ingestemd met het Plan van Aanpak Zeehelden, Kwartier voor speciale zaken gericht op behoud en versterking van het winkelgebied; - realisatie van een wekelijkse duurzame versspecialiteitenmarkt, passend binnen het profiel kwartier voor speciale zaken één van de benoemde acties in het Plan van Aanpak, waarvoor tevens de hiervoor benodigde middelen beschikbaar zijn gesteld; - de bewoners en ondernemers van de wijk Zeeheldenkwartier de wens hebben geuit een duurzame versspecialiteitenmarkt in hun wijk te krijgen; - ondernemers uit de marktbranche interesse hebben geuit voor eventuele deelname aan een duurzame versspecialiteitenmarkt met een voorkeur voor de donderdag als marktdag; - het instellingsplan voor de Zeeheldenmarkt is opgesteld rekening houdend met de kritische succesfactoren, te weten het profiel (goede branchering en profilering), kwaliteit van de ondernemers, goede promotie en p.r. en de kwaliteitsbewaking; - uit onafhankelijk onderzoek (I&O Research) blijkt dat de Zeeheldenmarkt voldoende economische potentie heeft, geen nadelige gevolgen voor overige warenmarkten in Den Haag, aansluit op het bewonersprofiel van en wensen in het Zeeheldenkwartier en zorgt voor een economische impuls aan het winkelgebied Zeeheldenkwartier en het stadsdeel Centrum; - de Zeeheldenmarkt geen obstakel vormt in het creëren van mogelijkheden/oplossingen voor bestaande en nieuwe markten in Den Haag Besluit: I. Op grond van artikel 1:2 Markten van het marktreglement Den Haag 2013 lid 1, sub f toe te voegen dat de markt in het Stadsdeel Centrum plaatsvindt op donderdag van 11.00-19.00 uur op de locatie Prins Hendrikplein. Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Telefoon: 14070 Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
DSO/2013.774 2 II. dat dit besluit wordt gepubliceerd in het gemeenteblad van week 30 van 2013 en met ingang van 25 juli 2013, inclusief toelichting en bijlage, terug te vinden zal zijn op de site www.denhaag.nl/bestuurlijkestukken, onder risnummer 260913 Den Haag, 16 juli 2013 Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, mw. A.W.H. Bertram J.J. van Aartsen
DSO/2013.774 3 Toelichting: Instelling Zeeheldenmarkt 1. Inleiding Op het Prins Hendrikplein in het Zeeheldenkwartier wordt voorgesteld de Zeeheldenmarkt in te stellen; een wekelijkse duurzame versspecialiteitenmarkt op donderdag, die past binnen de eigen identiteit van het Zeeheldenkwartier, namelijk Kwartier voor Speciale Zaken. Het initiatief voor de Zeeheldenmarkt speelt al langere tijd en komt voort uit het Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier. De Zeeheldenmarkt heeft een goede kans van slagen. Er blijkt voldoende belangstelling vanuit potentieel geschikte ondernemers uit de marktbranche marktkooplieden voor de donderdag. Er is draagvlak onder de ondernemers in het Zeeheldenkwartier en uit onafhankelijk onderzoek (I&O Research) blijkt dat er voldoende economisch draagvlak (marktpotentieel) is en de omzeteffecten elders minimaal zullen zijn. In dit instellingsplan wordt de Zeeheldenmarkt verder uitgewerkt en daarmee dient het als basis voor het door het College te nemen instellingsbesluit. De markt wordt ingesteld conform de geldende wet- en regelgeving van Den Haag. Om de Zeeheldenmarkt succesvol te laten zijn moeten enkele voorwaarden voor succes goed gegarandeerd zijn. Deze worden in dit instellingsplan verder uitgewerkt. 2. Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier Het Zeeheldenkwartier maakt onderdeel uit van de hoofdwinkelstructuur van Den Haag. Het ligt aan de noordzijde van de binnenstad en biedt een verscheidenheid aan zeer interessante kleinschalige (doelgerichte) speciaalzaken. Het Zeeheldenkwartier is één van de onderscheidende Haagse winkelgebieden, die een belangrijke functie vervult voor wijk en stad en een extra impuls verdient. Het Zeeheldenkwartier is daarom één van de winkelgebieden, die als uitvloeisel van de detailhandelsnota en de detailhandelsmonitor door de gemeente Den Haag is geselecteerd om actief te investeren in en mee te werken aan het verbeteren van het winkel-, verblijfs- en ondernemersklimaat. In dat kader is het Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier opgesteld. De ambitie van het Plan van Aanpak is om van het Zeeheldenkwartier dé speciaal buurt van Den Haag ( Kwartier voor speciale zaken ) te maken, met de meest unieke, gevarieerde en bijzondere kleinschalige speciaalzaken. In de profilering van het winkelgebied ligt de nadruk op food, vintage en design. Sterke troef van het winkelgebied is de typische Haagse sfeer met een geheel eigen identiteit, historie, eigenheid en verrassing. De effecten van het Plan van Aanpak worden zichtbaar. Versterking van het winkel- en horecaaanbod binnen het profiel Kwartier voor speciale zaken leidt tot een grotere aantrekkingskracht en een versterking van de eigen identiteit. De huren zijn voor startende nieuwe ondernemers nog betaalbaar en het gebied groeit door tot een aantrekkelijke vestigingsplaats voor onderscheidende speciaalzaken, die elders niet te vinden zijn. Ook vestiging van (dag)horeca en versterking van de levendigheid van de pleinen hoort hierbij. Veel nieuwe aantrekkelijke speciaalzaken hebben zich de afgelopen periode, ondanks de crisis, in het Zeeheldenkwartier gevestigd. Dit komt door een actieve inzet gericht op nieuwe ondernemers, vastgoedeigenaren en facilitering waar nodig/gewenst vanuit winkelstraatmanagement en gemeente. Hierdoor wordt het winkelgebied aantrekkelijker voor een grotere groep consumenten én ondernemers. Zo ontstaat een vliegwiel waar het gehele winkelgebied van profiteert. Als één van de actiepunten uit het Plan van Aanpak is ook het initiatief genomen voor de Zeeheldenmarkt. De Zeeheldenmarkt zal een bijdrage leveren aan het verbeteren van de economische versterking door onder andere het aantrekken van meer consumenten en het verbeteren van het verblijfsklimaat.
DSO/2013.774 4 Deze onderscheidende markt (een markt van pure en verse specialiteiten) past uitstekend binnen de identiteit van het Zeeheldenkwartier en de bewoners/consumenten in dit gebied. Aan de belanghebbende partijen BIZ Zeeheldenkwartier en de Kamer van Koophandel Den Haag is het concept-instellingsplan voor de Zeeheldenmarkt, de instellingstekening en de economische onderbouwing (I&O-research) toegezonden met het verzoek om reactie. De Kamer van Koophandel Den Haag heeft op 24 september 2012 een positief oordeel af gegeven en BIZ Zeeheldenkwartier heeft dit op 27 september 2012 gedaan (zie bijlage). Op 17 juni 2013 is de Zeeheldenmarkt behandeld in de Advies Commissie Haagse Markten (ACHM ), zij kwamen met een negatief oordeel (zie bijlage). 3. Economische onderbouwing Door het bureau I&O Research is onderzoek gedaan naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een biologische markt in het Zeeheldenkwartier vanuit markttechnisch perspectief: Marktanalyse biologische markt Zeeheldenkwartier. Deze economische onderbouwing is mede opgesteld naar aanleiding van door de CVAH geuite zorgen dat juist het nu instellen van een nieuwe markt, het proces van upgrading van de regionale markt (HC) ernstig in gevaar (kan) breng(en)t. Bij de marktanalyse is gebruikt gemaakt van het Koopstromenonderzoek Randstad 2011, waarmee een goede economische onderbouwing kan worden gedaan vanuit het consumentengedrag en functioneren van de bestaande winkelgebieden en warenmarkten. Op basis hiervan concludeert I&O: dat de Zeeheldenmarkt aansluit op nieuwe trends in consumentengedrag en bij warenmarkten; het concept past bij de plaats en omgeving in het Zeeheldenkwartier; het initiatief bijdraagt aan het gemeentelijk beleid; er voldoende marktpotentie is, op basis waarvan voldoende omzetverwachting wordt aangetoond ; en de effecten op omliggende winkelgebieden en warenmarkten niet schadelijk zijn. Door I&O Research wordt de conclusie als volgt geformuleerd: Voor de haalbaarheid is van belang dat het opzetten van een biologische markt past binnen de huidige trends en ontwikkelingen waarbij er een toenemende belangstelling is voor biologisch hoogwaardige producten. Daarnaast sluit het concept van een biologische markt ook aan bij het bewonersprofiel van het Zeeheldenkwartier en nabijgelegen buurten. Ook vanuit economisch perspectief is er draagvlak. De omzet zal minimaal 0,5 miljoen bedragen, maar waarschijnlijker is een omzet in de buurt van 1 miljoen. En er is bij (vertegenwoordigers van) bewoners en omliggend gevestigde ondernemers steun voor het initiatief. De wenselijkheid van het initiatief vanuit het perspectief van consumenten, met name die uit het Zeeheldenkwartier en de wijken daar om heen, en van dat van de ondernemers is duidelijk. Ook de wenselijkheid vanuit het oogpunt van economische versterking van de wijk, een beleidsuitgangspunt van de gemeente, staat buiten kijf. De negatieve effecten op andere markten en op winkels blijven, op basis van de huidige beoogde opzet en omvang van de Zeeheldenmarkt, naar verwachting beperkt. Voor de andere Haagse (wijk)markten schatten we dat de omzeteffecten minimaal zullen zijn omdat enerzijds de huidige marktoriëntatie laag is en zich vooral beperkt tot de veel grotere Haagse Markt, en anderzijds omdat het profiel van een biologische markt dermate onderscheidend is dat dit regulier marktbezoek niet sterk zal doen wijzigen. We verwachten een toename van de marktbestedingen in het Zeeheldenkwartier en in Den Haag bij het organiseren van een biologische markt, doordat het aanbod extra markt-vraag zal genereren. Als de betrekkelijk lage oriëntatie op de markt in Den Haag voor de gehele stad zou toenemen tot het gemiddelde voor de vier grote steden (G4), zou dat een omzetstijging betekenen van ongeveer 8 procent, circa 5,5 miljoen op jaarbasis. Een goed functionerende Zeeheldenmarkt heeft daarvan minder dan een vijfde nodig. Dat betekent ook dat er voldoende ruimte is voor initiatieven om het economisch functioneren van andere markten te verbeteren. De invloed op het winkelapparaat is afhankelijk van het bereik dat de biologische markt zal hebben. Voor het gehele stadsdeel komt het effect niet hoger uit dan 0,5 procent.
DSO/2013.774 5 Het directe effect in het Zeeheldenkwartier zal wat hoger kunnen zijn dan in het stadsdeel als geheel. De mate waarin dit zal doorwerken, is sterk afhankelijk van de uiteindelijk productinvulling die zowel kwantitatief als kwaliteit onderscheidend en daarmee ook complementair dient te zijn (geen concessies aan het marktconcept). Een positief effect zal er in dat geval ook zijn voor het Zeeheldenkwartier doordat er meer combinatiebezoek zal plaatsvinden aan winkels en aan horeca. Op basis van deze marktanalyses beoordelen we daarmee het initiatief voor de Zeeheldenmarkt als haalbaar en wenselijk. 4. Evaluatie De Zeeheldenmarkt wordt als een pilot ingesteld. Na een jaar vindt een onafhankelijke evaluatie plaats met aandacht voor de consumentenwaardering, het economisch functioneren en invulling van de Zeeheldenmarkt, zoals in het instellingsplan omschreven. Op basis van de evaluatie is er de mogelijkheid om te optimaliseren of bij te sturen.
DSO/2013.774 6 Bijlage behorende bij DSO/2013.774 Kamer van Koophandel Den Haag (d.d. 24-9-2012) Wij hebben het concept-instellingsplan en de onderliggende marktanalyse van Bureau I&O bestudeerd en willen u hierover puntsgewijs het volgende advies meegeven: - Het bewonersprofiel van de wijk past naar onze mening uitstekend bij het thema (biologisch/duurzaam). Het Zeeheldenkwartier vinden wij in die zin een kansrijke locatie. - Wij zijn het eens met de conclusie van onderzoeksbureau I&O dat mogelijke negatieve effecten op omliggende winkelgebieden en markten beperkt zullen zijn en vooral zullen landen bij winkels in de wijk zelf en de biologische markt op de Hofplaats. Dit is voor ons geen reden om negatief te adviseren. Wij zijn overigens überhaupt geen voorstander van een soort distributie planologisch beleid voor ambulante handel, zoals dat nu wordt toegepast voor reguliere detailhandel. Het gaat hier (steeds meer) om wijkfuncties, waarbij het profiel van de wijkbevolking essentieel is. Wij betwijfelen verder of sterke overheidssturing op dit punt juridisch mogelijk is gelet op de Europese Dienstenrichtlijn en jurisprudentie hierover. Enige vorm van spreidingsbeleid is prima, maar de markt kan op dit punt ook zelf zijn werk doen. - Kritische succesfactoren zijn naar onze mening met name de beschikbaarheid van goede ondernemers, en de aansturing en bewaking van kwaliteit van het concept. U geeft aan dat er reeds voldoende belangstelling blijkt bij potentieel geschikte marktkooplieden. Dit bevestigt naar onze mening dat de markt op deze plek en met dit concept kansrijk is. Wij weten namelijk dat marktkooplieden hun vaste schema hebben en een marktdag elders niet snel opgeven. Bovendien zijn er meerdere initiatieven voor nieuwe biologische (streek) markten waar men terecht kan. - De aansturing en conceptbewaking had wat ons betreft ook privaat, vanuit eigen kring van de marktkooplieden, vormgegeven mogen worden. Wij begrijpen dat binnen de regelgeving rond warenmarkten dit nog steeds lastig is en dat u kiest voor de instelling van een genoemde Marktkamer. Wat wij in het instellingsplan missen is de wijze van besluitvorming in deze Kamer (unaniem, bij meerderheid van stemmen?). Wellicht is dit elders vastgelegd. Anders adviseren wij u dit alsnog te doen, om zo discussie hierover te vermijden. - De meerwaarde van een markt is het grootst wanneer er een goede wisselwerking en samenwerking is met omliggende winkels en horeca. Het is voor ons daarom van groot belang te lezen dat het initiatief de steun heeft van de ondernemers uit de wijk. In het verlengde hiervan zouden wij het logisch vinden als binnen de Marktkamer een plek wordt ingeruimd voor een vertegenwoordiger van de BIZ-vereniging. - Bereikbaarheid: om autobezoek vanuit de omringende wijken te bevorderen raden wij aan in de promotie bekendheid te geven aan de grote, maar onbekende publieke parkeergarage in de Prins Hendrikstraat. Voor de bezoeker per fiets zijn de huidige stallingsfaciliteiten ontoereikend. Wij adviseren de komst van de markt aan te grijpen om deze faciliteiten uit te breiden. - Vanuit het Plan van Aanpak Zeeheldenkwartier worden middelen ingezet voor de promotie van de markt. Voor de startfase vinden wij inzet van publieke middelen voor dit doel verdedigbaar. Als dit voor langere tijd gebeurt vinden wij dit niet zuiver ten opzichte van andere ondernemers. BIZ-Zeeheldenkwartier (d.d. 27-9-2012) Het concept-instellingsplan (inclusief instellingstekening) Zeeheldenmarkt is in samenhang met de marktanalyse van I&O-research aan de orde geweest tijdens een vergadering van het bestuur van de BIZ-Zeeheldenkwartier. Het bestuur onderschrijft unaniem de conclusie van I&O-research dat het vestigen van een biologische weekmarkt in het Zeeheldenkwartier haalbaar en wenselijk is. Ook stemt het bestuur volledig in met het degelijke en complete concept-instellingsplan. Tenslotte doet het bestuur de volgende aanbevelingen: - Laat de pilot-zeeheldenmarkt zo spoedig mogelijk- liefst nog dit najaar- van start gaan.
DSO/2013.774 7 - Schrik potentiele marktbezoekers(automobilisten) niet af en hanteer - zeker in het begin van de pilot- tijdens marktdagen een soepel parkeerbeheer, dat eerder gericht is op het innen van parkeergelden dan het opleggen van sancties. - Het ziet ernaar uit dat tramlijn 17 het hele jaar 2013 "uit de vaart" zal worden genomen. Stel - bijvoorbeeld- een vervangende busverbinding in, waarmee nadelige effecten op de ontwikkeling van de Zeeheldenmarkt kunnen worden verminderd. Advies ACHM (verslag Advies Commissie Haagse Markten d.d. 17-06-2013)