Eerstelijns zorg Presentatie Masterclass April 2012 Your Logo Dit rapport is bedoeld voor de organisatie van de opdrachtgever. Verspreiding en reproductie van (delen van) dit rapport buiten de organisatie van de opdrachtgever mag uitsluitend met schriftelijke toestemming van fluent Zorgadvies.
Agenda vanavond 1 2 Voorstellen & verwachtingen Indeling zorg Nederland 3 4 5 6 7 Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg De eerstelijns zorgmarkt Slotvragen Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft
Verwachtingen Wat mogen jullie verwachten? Wat speelt er in de eerstelijns zorg? De politieke keuzes ten aanzien van de eerstelijns zorg Nadenken over impact van beleid en ontwikkelingen op de zorg spelers Delen van ervaringen Overzicht volledig: de eerstelijns zorg is grote sector
Agenda vanavond 1 2 Voorstellen & verwachtingen Indeling zorg Nederland 3 4 5 6 7 Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg De eerstelijns zorgmarkt Slotvragen Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft
Care Indeling zorg Nederland Verschillende lijnen curatieve zorg 1 e lijns zorg Toegankelijk zonder verwijzing Generalistische zorg Poortwachtersfunctie Bijv. huisarts 2 e lijns zorg Alleen toegankelijk na verwijzing Specialistische zorg Bijv. cardiologische zorg 3 e lijns zorg Voor zorgverstrekking aan professionele zorgverleners In principe niet toegankelijk voor patiënt Bijv. gespecialiseerd laboratorium
Indeling zorg Nederland Verschillende lijnen 0 e lijns zorg 1 e lijns zorg Niet-professionele hulpverlenering Bijv. zelfhulpgroepen Toegankelijk zonder verwijzing Poortwachtersfunctie Bijv. huisarts 1 ½ lijns zorg Substitutie van 2 e lijn naar 1 e lijn Vooral chronische aandoeningen Bijv. anderhalve lijnscentra 2 e lijns zorg 3 e lijns zorg Alleen toegankelijk na verwijzing Specialistische zorg Bijv. cardiologische zorg Voor zorgverstrekking aan professionele zorgverleners In principe niet toegankelijk voor patiënt Bijv. gespecialiseerd laboratorium
Indeling zorg Nederland Eerstelijns zorg uitgelicht Paramedici (o.a. fysio, ergo) Huisarts Verloskundige Mondzorg (o.a. tandarts, ortho) Eerstelijns zorg Apotheker 1e lijns psycholoog Logopedist Diëtist
Indeling zorg Nederland Eerstelijns zorg uitgelicht Paramedici (o.a. fysio, ergo) Huisarts Verloskundige Mondzorg (o.a. tandarts, ortho) Eerstelijns zorg Apotheker 1e lijns psycholoog Logopedist Diëtist Medisch specialist
Indeling zorg Nederland Eerstelijns zorg uitgelicht Paramedici (o.a. fysio, ergo) Huisarts Verloskundige Mondzorg (o.a. tandarts, ortho) Eerstelijns zorg Apotheker 1e lijns psycholoog Logopedist Diëtist Medisch specialist
Agenda vanavond 1 Voorstellen & verwachtingen 2 Indeling zorg Nederland 3 4 5 Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft 6 De eerstelijns zorgmarkt 7 Slotvragen
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Landelijk beleid
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Spanningsveld vraag en aanbod Vergrijzing & comorbiditeit leiden tot toename zorgvraag 1 e lijn Toename vrouwelijke huisartsen/ tandartsen & parttimers Spanningsveld toegankelijkheid en groeiende zorgvraag Efficiëntere organisatie 1 e lijn nodig Schaalvergroting Taakdelegatie o Praktijkassistente o POH o Physician assistant o Nurse practitioner
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Keten DBC s en zorggroepen Programmatische, ziektegerichte benadering van chronische ziekten o Multidisciplinaire benadering Stimulans kwaliteit o Collectieve bekostiging o Reeds ingevoerd voor: diabetes, CVR, COPD Keten DBC s stimuleren nieuwe organisatievormen o Zorggroepen o Groepspraktijken (nu >50% van huisartsen) o Samenwerking 1e lijn onderling o Samenwerking met 2e lijn (1½ lijn) Rol huisarts verandert: o Van behandelaar naar manager praktijk o Van poortwachter naar aansturing zorgproces
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Veronderstelde effecten op kosten Schaalvergroting Vergrijzing Meer chronisch zieken + + + + Overheadkosten Efficiency Inschrijf- en consulttarieven Medische technologie + - + + - Kosten eerstelijns zorg Ketenzorg Specialisatie huisartsen + + Praktijkondersteuners Preventie Substitutie tweede lijn + + - - Kosten totale zorgsector
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Bezuinigingen Algemene trend in beleid gezondheidszorg: meer met minder Bezuinigingen 2012: consequenties zorgaanbieders Op het budget huisartsen: Jaarlijks 98 miljoen 2 Op het budget logopedie: 5 miljoen Op het budget verloskunde: 2 miljoen Beheersingsmaatregelen Stimuleren praktijken tot taakdelegatie Stimuleren bevolking tot zelfmanagement Preventieve maatregelen (lange termijn)
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Bekostiging huisartsenzorg Herzien bekostigingsstructuur? Te hoog consulttarief is prikkel om (te) veel consulten te doen Te hoog inschrijftarief nodigt uit tot passiviteit Nu: Inschrijftarief per patiënt Consulttarief per consult Modules: Vergoeding POH Populatie gebonden vergoeding Modernisering & Innovatie (M&I) Integrale bekostiging diabetes, COPD en CVR. Ontwikkelingen: Verdere doorvoering integrale bekostiging Mogelijke wijziging inschrijf- en consulttarieven in resultaat gebonden vergoeding Gedeeltelijke verdwijning module M&I vanwege overlap met integrale bekostiging. Sturen op kwaliteit in plaats van volume
Ontwikkelingen eerstelijns zorg Bekostiging mondzorg Per 1 januari 2012 invoering van vrije prijzen in de mondzorg Verdere doorvoering van marktwerking in de sector Zorgaanbieders stellen zelf hun prijs vast aan de hand van prestatielijst Eisen vanuit VWS omtrent registratie, declaratie en transparantie o Publicatie prijzen o Publicatie kwaliteitsinfo
Kansen en uitdagingen eerste lijn Jullie visie Als je kijkt naar de ontwikkelingen die zijn geschetst: Waar liggen voor (ondernemende) eerstelijns zorgaanbieders de kansen voor de komende jaren? Waar liggen voor eerstelijns zorgaanbieders de uitdagingen voor de komende jaren?
Zorg die werkt De 9 aandachtsgebieden
Uitdagingen eerste lijn De huidige vraag vanuit de markt Kostenbeheersing Kwaliteitseisen ovaststellen tarieven opraktijk draaiende houden bij afnemende baten per verrichting otoenemend toezicht IGZ omedia-aandacht bij blunders Management groepspraktijken Relatiemanagement ostructureel probleem in 1½ lijn oweinig bekend over optimale vorm samenwerking otoenemende rol zorgverzekeraars
Uitdagingen eerste lijn De huidige vraag vanuit de markt Het grootste deel van de huisartsen zegt: Ik wordt gewoon manager. Ik moet mijn praktijkondersteuner, mijn nurse practitioner en mijn assistent gaan managen en ik ben helemaal niet meer bezig met de zorg. Dat is hun frustratie. (Ministerie van VWS)
Agenda vanavond 1 Voorstellen & verwachtingen 2 Indeling zorg Nederland 3 4 5 Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft 6 De eerstelijns zorgmarkt 7 Slotvragen
Agenda vanavond 1 Voorstellen & verwachtingen 2 Indeling zorg Nederland 3 4 5 Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft 6 De eerstelijns zorgmarkt 7 Slotvragen
Verzekerde zorg Een vanzelfsprekendheid?
Verzekerde zorg Eerstelijns zorg verzekerd? Wettelijke verplicht: Basisverzekering Verplicht eigen risico 220 Huisarts Verloskundige zorg/ kraamzorg Gratis bevolkingsonderzoek Griepprik risicogroepen Onder andere: Geneeskundige zorg door medisch specialisten Verblijf ziekenhuis Geneeskundige GGZ Ziekenvervoer Fysiotherapie, logopedie, etc. Mondzorg tot 18 jaar Optioneel: Aanvullende verzekering Bijvoorbeeld: Tandheelkundige zorg Fysiotherapie
Verzekerde zorg Landelijke veranderingen basispakket 2012 1 Volwassenen betalen eerste 20 fysiotherapiebehandelingen zelf. Langdurige fysiotherapie wordt bij enkele aandoeningen niet meer vergoed. 2 Vergoeding aantal consulten bij eerstelijns psycholoog wordt teruggebracht van 8 naar 5. 3 Behandeling van aanpassingsstoornissen (psychische stress bij belangrijke gebeurtenissen) wordt niet meer vergoed. 4 Dieetadvies wordt niet meer vergoed (behalve als onderdeel van ketenzorg). 5 Kosten voor ondersteunende middelen om te stoppen met roken worden niet meer vergoed. 6 Maagzuurremmers worden niet meer vergoed (behalve in injectievorm of bij chronisch gebruik). 7 Eigen bijdrage voor volwassenen voor tweedelijns GGZ ingevoerd.
Agenda vanavond 1 2 3 4 5 Voorstellen & verwachtingen Indeling zorg Nederland Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft 6 7 De eerstelijns zorgmarkt Slotvragen
De eerstelijns zorgmarkt De zorgmarkt
De eerstelijns zorgmarkt Landelijk beleid
De eerstelijns zorgmarkt Zorgverzekeraars Zorgaanbieder Dit speelt bij o.a: Fysiotherapie Mondzorg Ketenzorg (Géén huisartsenzorg!) Zorgconsument Zorgverzekering Zorgverzekeraar
De eerstelijns zorgmarkt Belangen van de partijen Zorgaanbieder Kwaliteit Volume Honorering Zorgconsument Kwaliteit Toegang Vergoeding Zorgverzekeraar Kwaliteit Klantenbinding Kostenbeheersing Optimale informatievoorziening Motivaction 2010: Dekking door verzekering (samen met afstand) belangrijkste reden om voor zorgaanbieder te kiezen Belang zorgverzekering neemt toe t.o.v. belang kwaliteits- en keuzeaspecten Contractering zorg door zorgverzekeraar dus van groot belang voor zorgaanbieder!
De eerstelijns zorgmarkt Effecten zorgpartijen Drie groepen: Zorgaanbieders Zorgconsumenten Zorgverzekeraars Opdracht: 1. Bedenk samen welke effecten de veranderingen in de basisverzekering hebben voor jouw zorgpartij. 2. Wat betekent dit voor de verhoudingen in de driehoek?
Verzekerde zorg Veranderingen basispakket 2012 1 Volwassenen betalen eerste 20 fysiotherapiebehandelingen zelf. Langdurige fysiotherapie wordt bij enkele aandoeningen niet meer vergoed. 2 Vergoeding aantal consulten bij eerstelijns psycholoog wordt teruggebracht van 8 naar 5. 3 Behandeling van aanpassingsstoornissen (psychische stress bij belangrijke gebeurtenissen) wordt niet meer vergoed. 4 Dieetadvies wordt niet meer vergoed (behalve als onderdeel van ketenzorg). 5 Kosten voor ondersteunende middelen om te stoppen met roken worden niet meer vergoed. 6 Maagzuurremmers worden niet meer vergoed (behalve in injectievorm of bij chronisch gebruik). 7 Eigen bijdrage voor volwassenen voor tweedelijns GGZ ingevoerd.
De eerstelijns zorgmarkt Dilemma s Zorgaanbieders: Wat als de verzekeraar je minder wil betalen dan jij ervoor vraagt? Wat als je patiënt expliciet aangeeft alleen díe behandeling te willen, terwijl jij een andere voorschrijft/beter vindt? Zorgconsumenten: Wat als jouw arts hogere prijzen vraagt dan jouw verzekering vergoedt? Zou je écht overstappen? Weet jij precies wat je polisvoorwaarden zijn? Vergelijk je eerstelijns aanbieders echt op prijs en/of kwaliteit? Zorgverzekeraars: Wat als een zorgaanbieder waarmee je een contract sluit kwalitatief discutabele zorg verleent? En wat als dit de enige tandprotheticus in een ruraal gebied is? Wat als er geen fysiotherapeut is in een gebied is te vinden die zorg van voldoende kwaliteit biedt?
De eerstelijns zorgmarkt Wat kunnen wij hiermee? Zorgmarkt eerlijke markt Vraag overstijgt (straks) aanbod Supplier-induced demand Kennisachterstand patiënt Machtige zorgverzekeraars (fusies) Prijs/kwaliteitsprincipes gaan (nog) niet altijd op Grote invloed overheid Ondersteuning in relatiemanagement Bewustwording zorgaanbieder van spel van marktwerking in zorg Bewustwording van spelregels Hierop inspelen bij naar buiten treden: helder communiceren zorgaanbod Onderhandelen
Agenda vanavond 1 2 3 4 5 6 Voorstellen & verwachtingen Indeling zorg Nederland Ontwikkelingen eerstelijns zorg Pauze Verzekerde zorg De eerstelijns zorgmarkt Plaats hier een afbeelding die het beste de kern van je presentatie weergeeft 7 Slotvragen
Slotvragen?