DO NOT COPY. Chronische ziekten. Inhoud. De maatschappelijke opgave. Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid. Preventie in de zorg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DO NOT COPY. Chronische ziekten. Inhoud. De maatschappelijke opgave. Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid. Preventie in de zorg"

Transcriptie

1 Chronische ziekten De maatschappelijke opgave Inhoud Wat is er aan de hand? Wat doen we er aan? Rol overheid Preventie in de zorg Aanpak diabetes 25 oktober 2007 Eric Koster

2 Toename chronische aandoeningen ( ) % Bron: RIVM, juli 2007 Nederland blijft achter internationaal Diabetes Diab+BMI Hartinfarct Beroerte (CVA) Hartfalen Colonkanker Longkanker Borstkanker Astma COPD Osteoporose Mannen Vrouwen

3 Trend Niet zo gezond als we kunnen zijn: Internationaal: Nederland gaat achterlopen! Nationaal: gezondheidsverschillen hardnekkig Vooral bij jeugd toename ongezond gedrag Toename aantal chronisch zieken Oorzaken Cultuur verandering (leefstijl, vervetting) Vergrijzing Medische technologie Goede behandeling

4 Toekomst: chronisch zieke samenleving? VTV: bijv meer diabeten in 2025 Druk op zorgsysteem - diabetes patiënt p.j (VTV) Druk op arbeidsmarkt Vitaliteit samenleving in het geding Ambitie: vermindering mensen met chronische ziekten Wat doen we eraan: VWS Visie op gezondheid en preventie, Chronische ziektenbrief (voorjaar 2008) Gezond zijn, gezond blijven Een visie op gezondheid en preventie

5 Aanpak chronische ziekten (1) Brede programmatische aanpak - Sluitende keten van: preventie, vroeg opsporen, zelfmanagement, goede behandeling en begeleiding - Zorgstandaarden inclusief preventie - Patiënt centraal - Multidisciplinaire Zorgteams om de patiënt Diseasemanagement dus, inclusief preventie Aanpak chronische ziekten (2) Diabetes als voorbeeld: - groot probleem, veel winst te halen - goed georganiseerd, veel bekend - NDF/NHG zorgstandaard - diabetes actieprogramma (w.o. ketendbc diabetes experimenten) Ervaringen input voor aanpak chronische ziekten: uitrol COPD, hart- en vaat

6 Toekomst: chronische zorg dominant Huisartsenpraktijk 3 categorieën: - incidentele behandelingen - acute zorg - chronische zorg (in 2015 is deze vraag 80%)! Indeling blijft, maar heeft wel consequenties! Uitgangspunten: - patiënt is eigenaar van zijn probleem - zorgteam is slechts hulpverlener, neemt probleem niet over - aansluiting met leefomgeving (wijk, familie, WMO-loket, etc.) - interactie zorgvrager en aanbieder (ICT) - literacy Toekomst, een scenario Mensen willen goede zorg. Géén discussie 1ste of 2de lijn Ziekenhuizen gaan ook op de 1ste lijnsmarkt Gezondheidsnetwerk (gezondheidscentrum, zorggroepen). Vele organisatie vormen. Inkoop keten door verzekeraars Artsen medische spil in het gezondheidsnetwerk Elektronische dossiers die deels door patiënten worden bijgehouden (bijhouden op indicatoren) Consulenten die de patiënten volgen (compliance, welzijn, omgeving, etc.) Vroeg opsporing risicogroepen Verantwoordingsinformatie

7 standaard: aorta van de zorg Waarom zo belangrijk: Wat mag ik als patiënt verwachten Het gezamenlijk te leveren product Het te contracteren aanbod Maatschappelijk te verantwoorden op basis van indicatoren Wat mag je van de overheid verwachten? Politieke agenda Stimuleren, innoveren Belemmeringen wegnemen Wet- en regelgeving Toezicht Data

8 Wat mag je van de verzekeraars verwachten? Standaarden ontwikkelen in samenwerking met patiënten organisaties en aanbieders Goede zorg contracteren Oog voor de resultaten van de zorgaanbieders Prikkels voor gezond gedrag Wat mag je eigenlijk van de zorg verwachten? Goede zorg (bijv. richtlijnen) Afstemming met andere aanbieders (medicatie) Afstemming tussen andere aanbieders (keten) Maatwerk Zorgcoördinatie Preventie Hulp bij zelfmanagement Transparantie

9 Actieprogramma diabetes Waarom diabetes? Ambitie: Stijging tussen 2005 en 2025 minder dan 15%; 65% geen complicaties Actieprogramma Diabetes: vijf thema s Diseasemanagement / ketenzorg Primaire preventie en vroegtijdige onderkenning Preventie in de zorg Regiefunctie patiënt Informatievoorziening

10 Actieprogramma Diabetes al in gang gezet ZonMw programma ketenzorg diabetes Publiekscampagne Kijk op diabetes Informatievoorziening/ICT e-diabetesdossier RIVM opdracht voor themarapportage Diabetes SLIM verder! Waar zijn de aanknopingspunten om SLIM verder uit te bouwen? Wat is er voor nodig? Wie pakt dit op? SLIM initiatieven hebben de toekomst!

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS

Veranderende zorgvraag - de visie van VWS 1 Veranderende zorgvraag - de visie van VWS Congres DiabeteszorgBeter 3 oktober 2008, Zeist Fred Krapels Hoofd Eerstelijns- en Ketenzorg, tvs plv. Directeur Curatieve Zorg Ministerie van VWS Toename chronische

Nadere informatie

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans!

Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Aardverschuiving in de chronische zorg, diseasemanagement een kans! Eric Koster Clustercoördinator chronische ziekten en screeningen, directie Publieke Gezondheid Lid kernteam Inhoud 1. Aanleiding 2. Aanpak

Nadere informatie

Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg

Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg Met elkaar voor elkaar, beleidskader chronische zorg Eric Koster Cluster coördinator chronische ziekten en screeningen. Lid Kernteam vernieuwing chronische zorg. Chronisch ziekenbeleid: 1. Waarom 2. Ambitie

Nadere informatie

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION Leven met epilepsie: Zelfmanagement Loes Leenen, MANP PhD trainee zelfmanagement Inleiding Achtergrond Zelfmanagement Zelfmanagement & Kwaliteit van leven

Nadere informatie

VRM en de zorgverzekeraar

VRM en de zorgverzekeraar VRM en de zorgverzekeraar Achmea Divisie Zorg & Gezondheid en Menzis Dinsdag 11 december 2012 Zwolle 1 Wat gaan we doen Introductie visie verzekeraar op chronische zorg Hoe gaat de verzekeraar om met de

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG PG/ZP 2.847.918. 13 juni 2008. 1. Inleiding

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG PG/ZP 2.847.918. 13 juni 2008. 1. Inleiding Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag Onderwerp Bijlage(n) Uw brief Programmatische aanpak van chronische ziekten De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500

Nadere informatie

Ketenzorg en integrale bekostiging: waar gaan we naar toe? Integrale bekostiging Een zorg minder of meer?

Ketenzorg en integrale bekostiging: waar gaan we naar toe? Integrale bekostiging Een zorg minder of meer? Ketenzorg en integrale bekostiging: waar gaan we naar toe? Integrale bekostiging Een zorg minder of meer? Geert Groenenboom, senior manager zorginkoop eerste lijn Achmea Divisie Zorg & Gezondheid 14 juni

Nadere informatie

Zorgstandaarden en ketenzorg : integrale zorg voor chronisch zieken

Zorgstandaarden en ketenzorg : integrale zorg voor chronisch zieken Zorgstandaarden en ketenzorg : integrale zorg voor chronisch zieken Masterclass Eerstelijns Bestuurders 15 oktober 2010, Tulip Inn, Amersfoort Reinout van Schilfgaarde Kenmerken zorgstandaard Ziekte met

Nadere informatie

Innovatie in de Zorg. niets nieuws onder de horizon, wel bitter noodzakelijk. Patrick Edgar Senior Manager Zorginkoop

Innovatie in de Zorg. niets nieuws onder de horizon, wel bitter noodzakelijk. Patrick Edgar Senior Manager Zorginkoop Innovatie in de Zorg niets nieuws onder de horizon, wel bitter noodzakelijk Patrick Edgar Senior Manager Zorginkoop Indeling presentatie 1. Wat is innovatie? 2. Wat wil de zorgverzekeraar bereiken en hoe

Nadere informatie

Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst

Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst Fysiotherapie bij patiënten met Hart-, Vaat- en / of Longaandoeningen, een blik naar de toekomst 24 april 2013, Deventer Leendert Tissink Msc Fysiotherapeut Van Zuilichem / Partners Oud Gastel; Docent

Nadere informatie

Ketenzorg inleiding. Ph.E. de Roos

Ketenzorg inleiding. Ph.E. de Roos Ketenzorg inleiding Ph.E. de Roos Waarom ketenzorg Vormen van financiering KOP tarief, hoe en wat Aanpak ketenzorg CVRM en HF Spelers in CVRM en HF keten Workshop VRM en HF Discussie en vragen Agenda Waarom

Nadere informatie

Ongezonde leefstijl: wiens zorg? Symposium Preventie in het pakket: een slimme zet? Tilburg, 13 mei 2011 Dirk Ruwaard

Ongezonde leefstijl: wiens zorg? Symposium Preventie in het pakket: een slimme zet? Tilburg, 13 mei 2011 Dirk Ruwaard Ongezonde leefstijl: wiens zorg? Symposium Preventie in het pakket: een slimme zet? Tilburg, 13 mei 2011 Dirk Ruwaard Outline 1. Waarom investeren in gezonde leefstijl? 2. Waar positioneren we interventies

Nadere informatie

- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk.

- kiezen voor het gebruik van goede digitale informatiesystemen in de zorgpraktijk. SAMENVATTING Het aantal mensen met een chronische aandoening neemt toe. Chronische aandoeningen leiden tot (ervaren) ongezondheid, tot beperkingen en vermindering van participatie in arbeid en in andere

Nadere informatie

Verandering op komst: functionele, integrale bekostiging voor niet-complexe chronische zorgvormen. Wat betekent dit voor u!

Verandering op komst: functionele, integrale bekostiging voor niet-complexe chronische zorgvormen. Wat betekent dit voor u! Verandering op komst: functionele, integrale bekostiging voor niet-complexe chronische zorgvormen Wat betekent dit voor u! Agenda 1. Actuele ontwikkelingen in de bekostiging 2. Wat is functionele bekostiging

Nadere informatie

Zorgstandaarden en integrale bekostiging

Zorgstandaarden en integrale bekostiging Zorgstandaarden en integrale bekostiging Aanleiding Onder andere: Demografische ontwikkelingen Epidemiologische ontwikkelingen Kwaliteitsoverwegingen Kostenbeheersing Hoe te organiseren? Zorgstandaarden

Nadere informatie

Bijeenkomst Zorggroepen Inkoopkader Lucie Martijn & Bart Verhulst 8 juni 2015

Bijeenkomst Zorggroepen Inkoopkader Lucie Martijn & Bart Verhulst 8 juni 2015 Bijeenkomst Zorggroepen Inkoopkader 2016 Lucie Martijn & Bart Verhulst 8 juni 2015 Agenda 1. Visie, Ontwikkelingen & Actualiteit 2. Denktank & Klankbord 3. Kerntaken & Brede rol 4. Inkoop Ketenzorg 2016

Nadere informatie

ICT & ehealth. Programmadirecteur Innovatie & ICT. Ellen Maat. Utrecht, 09-02-2011

ICT & ehealth. Programmadirecteur Innovatie & ICT. Ellen Maat. Utrecht, 09-02-2011 ICT & ehealth Programmadirecteur Innovatie & ICT Ellen Maat Utrecht, 09-02-2011 Uitdagingen voor de toekomst Behoud van kwaliteit, toegankelijkheid en beschikbaarheid van zorg 2 Increase in chronic illnesses

Nadere informatie

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011. Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei 2011 Hanke Timmermans Consultant CBO, h.timmermans@cbo.nl Agenda Landelijk Actieprogramma Zelfmanagement Zelfmanagement = Ondersteuning van zelfmanagement

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2007 2008 31 200 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2008 Nr. 155 BRIEF

Nadere informatie

Visie op (HA)zorg. Samenhang in Diversiteit! Yvonne van Kemenade. Deelmarkten curatieve zorg 2005/6. Zorgvrager

Visie op (HA)zorg. Samenhang in Diversiteit! Yvonne van Kemenade. Deelmarkten curatieve zorg 2005/6. Zorgvrager Visie op (HA)zorg Samenhang in Diversiteit! Deelmarkten curatieve zorg 2005/6 Zorgvrager (ZVW)-1 (Wet Zorgtoeslag) zorgverleningsmarkt zorgverzekeringsmarkt Zorgaanbieder (WTZi)- 4 (WTG Expres)-3 (HOZ)

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts

Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model Margo Weerts De Hart&Vaatgroep De nieuwe organisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte Ontstaan uit: - Vereniging van Vaatpatiënten

Nadere informatie

Vijf vragen over zorgstandaarden

Vijf vragen over zorgstandaarden Model van Coördinatieplatform is nog niet eenduidig Vijf vragen over zorgstandaarden J.N. Struijs, S.R. de Bruin, C.A. Baan, allen werkzaam als senior onderzoeker bij het Centrum voor Preventie en Zorgonderzoek,

Nadere informatie

Chronisch zieken en anderhalvelijns zorg

Chronisch zieken en anderhalvelijns zorg Chronisch zieken en anderhalvelijns zorg Organisatie van chronische zorg Koos Veen, medisch manager GHC www.ghcgroningen.nl Programma Inleiding chronisch zieken Discussie kleine groepen Afsluiting Ontwikkelingen

Nadere informatie

Overzicht Financiering eerste lijn

Overzicht Financiering eerste lijn Overzicht Financiering eerste lijn Wat gaan we doen? Terugblik inventarisatie ZonMw onder 22 praktijkprojecten Overzicht financieringsbronnen Goed voorbeeld In dialoog met Waarom deze workshop? Quickscan

Nadere informatie

Een wenkend perspectief Voorbeeld Diabetes Mellitus II model voor transmurale samenwerking in de chronische zorg

Een wenkend perspectief Voorbeeld Diabetes Mellitus II model voor transmurale samenwerking in de chronische zorg Een wenkend perspectief Voorbeeld Diabetes Mellitus II model voor transmurale samenwerking in de chronische zorg Louis Lieverse en Arnold Romeijnders 25 september 2014 Wat is het probleem Problemen o.a.

Nadere informatie

vernieuwing in de DM2 zorg Ida Spelt, huisarts Wassenaar

vernieuwing in de DM2 zorg Ida Spelt, huisarts Wassenaar Scoop op vernieuwing in de DM2 zorg Ida Spelt, huisarts Wassenaar Kwaliteitsfunctionaris Zorggroep Haaglanden Verandermodel 4 camerabewegingen uitzoomen huisartsen in zorggroepen voor zorg bij chronische

Nadere informatie

Nationaal Actieprogramma Diabetes NAD

Nationaal Actieprogramma Diabetes NAD Nationaal Actieprogramma Diabetes NAD 2009 2013 Nederlandse Diabetes Federatie Amersfoort, februari 2009 Nationaal Actieprogramma Diabetes NAD 2009-2013 SAMENVATTING Deel A Het ontwerp van het NAD A.1

Nadere informatie

Integraal of Huisartsgeneeskundig?

Integraal of Huisartsgeneeskundig? Integraal of Huisartsgeneeskundig? Blik op zorg-ict vanuit vier verschillende kanten Bas Leerink 7 april 2017 Verantwoording Vanuit 4 verschillende rollen/gezichtspunten 4 ontwikkelingen die van invloed

Nadere informatie

Van Diseasemanagement naar Gezondheidsmanagement

Van Diseasemanagement naar Gezondheidsmanagement Van Diseasemanagement naar Gezondheidsmanagement Drie jaar ervaring in de praktijk van Diseasemanagement 29 juni 2012 Stannie Driessen Opbouw 1. Ontwikkelingen en publicaties in de afgelopen 12 maanden

Nadere informatie

Zelfmanagement; bezuiniging of investering

Zelfmanagement; bezuiniging of investering Zelfmanagement; bezuiniging of investering Jan Walburg. Utrecht 12 mei 2011. Congres Zelfmanagement Jan A. Walburg loodgieter hypotheek notaris onderhoud bank schilder gemeente belasting parkeren garage

Nadere informatie

Keten-dbc voor diabetes. dr. JN Struijs, dr. CA Baan

Keten-dbc voor diabetes. dr. JN Struijs, dr. CA Baan Keten-dbc voor diabetes dr. JN Struijs, dr. CA Baan Zorggroepen ZonMw evaluatie 2 ook buiten evaluatie veel gebeurd 3 Experiment met keten-dbc ZonMw Programma vormgeven aan een adequate organisatie van

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de zorg en consequenties voor ziekenhuizen en medisch specialisten. Pieter Wijnsma Directeur Academie voor Medisch Specialisten

Ontwikkelingen in de zorg en consequenties voor ziekenhuizen en medisch specialisten. Pieter Wijnsma Directeur Academie voor Medisch Specialisten Ontwikkelingen in de zorg en consequenties voor ziekenhuizen en medisch specialisten Pieter Wijnsma Directeur Academie voor Medisch Specialisten Thema s: Ontwikkelingen in de samenleving Ontwikkeling van

Nadere informatie

Het e-diabetes dossier, kunnen we hier nog omheen? Gert-Jan van Boven Directeur Nictiz

Het e-diabetes dossier, kunnen we hier nog omheen? Gert-Jan van Boven Directeur Nictiz Het e-diabetes dossier, kunnen we hier nog omheen? Gert-Jan van Boven Directeur Nictiz Het e-diabetes dossier, kunnen we hier nog omheen? Wat is Nictiz? Welke eisen stelt geïntegreerde zorg aan ICT? Waar

Nadere informatie

Hoe sluit het COMIC model aan bij vragen over waarde en implementatie van integrale zorg? Anna Huizing ZIO en Maastricht University

Hoe sluit het COMIC model aan bij vragen over waarde en implementatie van integrale zorg? Anna Huizing ZIO en Maastricht University Hoe sluit het COMIC model aan bij vragen over waarde en implementatie van integrale zorg? Anna Huizing ZIO en Maastricht University Opbouw Context - Setting Regio Maastricht-Heuvelland Zorggroep ZIO Blauwe

Nadere informatie

Welkom. Hans Vos De architect 13 oktober 2010

Welkom. Hans Vos De architect 13 oktober 2010 Welkom Hans Vos De architect 13 oktober 2010 NEVI zorgcongres 2014 Hans Vos Gebiedsdirecteur ZZG zorggroep Programmadirecteur wonen en zorg ZZG zorggroep Lid Kenniscentrum Lectoraat Duurzame Zorg HAN Presentatie

Nadere informatie

Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012

Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Zelfmanagement Programma NPCF - CBO 2008-2012 Jeroen Havers CBO j.havers@cbo.nl Zelfmanagement Programma NPCF CBO Financiering: VWS Opdrachtgevers: NPCF & patiëntenorganisaties Uitvoering: CBO, looptijd

Nadere informatie

Van zorgen voor naar zorgen dat

Van zorgen voor naar zorgen dat Van zorgen voor naar zorgen dat fysiotherapeutisch COPD zorg in de eerste lijn. Annemarie de Vey Mestdagh- van der List van zorgen voor 1988 Cursus Astma en COPD Pt. werd gestuurd door arts Kracht en Cardio

Nadere informatie

Grafisch werk door Roel Schenk (Nictiz) dr. Britt van Lettow (Nictiz)

Grafisch werk door Roel Schenk (Nictiz) dr. Britt van Lettow (Nictiz) Grafisch werk door Roel Schenk (Nictiz) dr. Britt van Lettow (Nictiz) lettow@nictiz.nl VRAAG Wat verstaat u onder ehealth? Het rapport Oktober 2015 Doelstellingenrapport Juni 2015 OVERZICHT VRAAG Wie heeft

Nadere informatie

Uw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch

Uw huisarts uit de regio Berlicum, Rosmalen, Empel en Den Bosch Het aantal patiënten met chronische zorg zoals diabetes, COPD en andere chronische ziektebeelden neemt toe. Dit vraagt om een beter gestructureerde organisatie van de gezondheidszorg. Uw huisarts uit de

Nadere informatie

Op weg naar de module ouderenzorg

Op weg naar de module ouderenzorg Op weg naar de module ouderenzorg Geïntegreerde zorg voor ouderen met multiproblematiek Stichting Gezondheidscentra Eindhoven Robert Vening Katinka Mijnheer 12 oktober Inhoud presentatie 1. Introductie

Nadere informatie

Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten. Dung Ngo MSc 15 december 2010

Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten. Dung Ngo MSc 15 december 2010 Toekomstbestendige zorg in Noord-Brabant: Voorlopige resultaten Dung Ngo MSc 15 december 2010 Achtergrond van het onderzoek Levensverwachting in NL laatste jaren met >2 jaar toegenomen Echter, vergeleken

Nadere informatie

Hoe is het Nederlandse preventiebeleid gestoeld op wetenschappelijke evidentie? VGE-NVTAG Congres/ 210510. Frederiek Mantingh Ministerie van VWS

Hoe is het Nederlandse preventiebeleid gestoeld op wetenschappelijke evidentie? VGE-NVTAG Congres/ 210510. Frederiek Mantingh Ministerie van VWS Hoe is het Nederlandse preventiebeleid gestoeld op wetenschappelijke evidentie? VGE-NVTAG Congres/ 210510 Frederiek Mantingh Ministerie van VWS Policy (To decide: Integrated knowledge) Knowledge (To integrate:

Nadere informatie

Betere zorg met minder kosten. Vitaal Vechtdal. 17 september 2015 Congres proeftuinen VWS

Betere zorg met minder kosten. Vitaal Vechtdal. 17 september 2015 Congres proeftuinen VWS Betere zorg met minder kosten. Vitaal Vechtdal 17 september 2015 Congres proeftuinen VWS 1 Armoede te lijf met Ommen Samen Sterk 2 Druk op de gemeenschap Burger is op zoek naar overzicht en grip Instituties

Nadere informatie

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016 Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?

Nadere informatie

Declaratievoorschrift multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2 1, CVR 2, COPD 3 )

Declaratievoorschrift multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2 1, CVR 2, COPD 3 ) REGELING CV/NR-100.106.2 Declaratievoorschrift multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2 1, CVR 2, COPD 3 ) Gelet op artikel 37 van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg),

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

Ons kenmerk Onderwerp Datum LK/212 Reactie consultatiedocument 5-6-2012 Bekostiging van huisartsenzorg en geïntegreerde zorg

Ons kenmerk Onderwerp Datum LK/212 Reactie consultatiedocument 5-6-2012 Bekostiging van huisartsenzorg en geïntegreerde zorg Nederlandse Zorgautoriteit Postbus 3017, 3502 GA Utrecht Ons kenmerk Onderwerp Datum LK/212 Reactie consultatiedocument 5-6-2012 Bekostiging van huisartsenzorg en geïntegreerde zorg Geachte dr. E.A.A.

Nadere informatie

Zelfmanagement: Van model naar praktijk

Zelfmanagement: Van model naar praktijk Zelfmanagement: Van model naar praktijk Jos van Erp Psycholoog/Programmacoördinator Hart voor Mensen Nederlandse Hartstichting j.v.erp@hartstiching.nl www.hartvoormensen.nl Indeling 1. Ingrediënten 2.

Nadere informatie

Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013

Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Omgevingsanalyse Urk 19-11-2013 Programma Onderdeel Tijd Presentatie omgevingsanalyse 18.00-18.45 Interactief deel in twee groepen 18.45-19.30 Plenaire terugkoppeling 19.30-19.45 Afsluiting 19.45-20.00

Nadere informatie

Welke items spelen een rol

Welke items spelen een rol COPD Ketenzorg Wat is ketenzorg? ketenzorg zorg waarin de verschillende schakels van zorgverlening op elkaar zijn afgestemd, zodat een samenhangend aanbod ontstaat, gericht op de behoeften van de patiënt

Nadere informatie

Workshop Zelfmanagement

Workshop Zelfmanagement Workshop Zelfmanagement Maaike van der Linden, ervaringsdeskundige Josine van Hamersveld, ADF Stichting, Werkgroep Zelfmanagement Depressie Hanke Timmermans, Kwaliteitsinstituut CBO, Zelfmanagementprogramma

Nadere informatie

Multidisciplinaire zorg en huisartsenzorg Nza-bekostigingsregels vanaf 2015

Multidisciplinaire zorg en huisartsenzorg Nza-bekostigingsregels vanaf 2015 Multidisciplinaire zorg en huisartsenzorg Nza-bekostigingsregels vanaf 2015 Bijeenkomst InEen, 28 oktober 2014 Ambities regeerakkoord Gemeenten AWBZ Zvw Wmo Wpg Extramuraal Intramuraal Eerstelijns zorg

Nadere informatie

Integrale bekostiging multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2, VRM, COPD)

Integrale bekostiging multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2, VRM, COPD) BELEIDSREGEL Integrale bekostiging multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2, VRM, COPD) Ingevolge artikel 57, eerste lid, aanhef en onder b en c, van de Wet marktordening gezondheidszorg

Nadere informatie

2e Themasessie Gezondheid. September 2014

2e Themasessie Gezondheid. September 2014 2e Themasessie Gezondheid September 2014 Welkom bij 2 e themasessie Aanleiding Doelstelling Wie aanwezig? Locatie en coproductie Interactie Aan tafels en Digital Voting System In de browser intikken: www.klm.presenterswall.com

Nadere informatie

CVRM in N.Kennemerland

CVRM in N.Kennemerland CVRM in N.Kennemerland Goof Zonneveld Jacco Rempe Huisartsenzorg Noord-Kennemerland Zorgprogramma CVRM Preventie Preventie van HVZ traditioneel altijd aandacht voor hypertensie, onvoldoende aandacht voor

Nadere informatie

Sterfte aan hart- vaatziekten in dertig jaar gehalveerd Minder sterfte vooral door betere diagnostiek en behandeling

Sterfte aan hart- vaatziekten in dertig jaar gehalveerd Minder sterfte vooral door betere diagnostiek en behandeling Forse daling sterfte Trends in sterfte en ziekenhuisopnamen Meer ziekenhuisopnamen Sterfte neemt af 12 Meer kankerpatiënten Meer nieuwe gevallen, minder sterfte Grootste sterfte door longkanker Sterke

Nadere informatie

Declaratievoorschrift multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2 1, CVR 2 )

Declaratievoorschrift multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2 1, CVR 2 ) REGELING CV/NR-100.106 Declaratievoorschrift multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2 1, CVR 2 ) Gelet op artikel 37 van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), heeft de

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Een gezonder Nederland VTV-2014. De Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014. Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker

Een gezonder Nederland VTV-2014. De Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014. Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker Een gezonder Nederland VTV-2014 Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker, en vele anderen De Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014 1 Nancy Hoeymans, Jeanne van Loon, Casper Schoemaker 24 juni

Nadere informatie

Integrale zorg voor chronisch zieken; het spel en de knikkers

Integrale zorg voor chronisch zieken; het spel en de knikkers Integrale zorg voor chronisch zieken; het spel en de knikkers uitnodiging 12 april 2011 ZonMw programmadag 2011 Diseasemanagement chronische ziekten gecombineerd met inspiratiemiddag Vilans Programmadag

Nadere informatie

Ambitie Academische Werkplaats Thuiszorg Gezondheid Dichtbij

Ambitie Academische Werkplaats Thuiszorg Gezondheid Dichtbij Ambitie Academische Werkplaats Thuiszorg Gezondheid Dichtbij In dit document is de ambitie van de Academische Werkplaats Thuiszorg (AWT) Gezondheid Dichtbij beschreven. Dit document is tot stand gekomen

Nadere informatie

Sandwichnascholing 2017

Sandwichnascholing 2017 Sandwichnascholing 2017 Samen Verantwoord Veilig Voorschrijven Angela van Liempd Medisch directeur zorggroep RCH Huishoudelijke mededelingen Na afloop tekenen in de borrelruimte Ophalen inhalator placebo

Nadere informatie

Gezondheidszorg in 2020

Gezondheidszorg in 2020 Gezondheidszorg in 2020 Een transitieproces Ida Spelt huisarts in Wassenaar kwaliteitsfunctionaris bij ELZHA Leerdoelen Inzicht in de zorgkosten tussen nu en 2020 Inzicht in organisatie van zorg in het

Nadere informatie

De VTV-2018 in het kort. Een strategische verkenning van volksgezondheid in de toekomst

De VTV-2018 in het kort. Een strategische verkenning van volksgezondheid in de toekomst De VTV-2018 in het kort Een strategische verkenning van volksgezondheid in de toekomst De Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) verkent de toekomst. Dat doet de VTV aan de hand van vragen zoals: Hoe

Nadere informatie

ONMISBAAR FUNDAMENT VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIGE ZORG VISIE OP LOKALE EN REGIONALE HUISARTSEN- EN EERSTELIJNSORGANISATIES

ONMISBAAR FUNDAMENT VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIGE ZORG VISIE OP LOKALE EN REGIONALE HUISARTSEN- EN EERSTELIJNSORGANISATIES ONMISBAAR FUNDAMENT VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIGE ZORG VISIE OP LOKALE EN REGIONALE HUISARTSEN- EN EERSTELIJNSORGANISATIES InEen mei 2017 De wereld verandert en daarmee de zorg. Het aantal ouderen neemt

Nadere informatie

Bijlage III: Kwaliteitscriteria

Bijlage III: Kwaliteitscriteria Bijlage III: Kwaliteitscriteria Groepen en gekozen criteria 2 Er zijn 4 groepen geïdentificeerd met de daarbij gekozen criteria: 1. GVO: informatieprogramma s a. informatieprogramma's (communicatie programma

Nadere informatie

Nederland gezond en wel

Nederland gezond en wel titel: bijv. Nederland gezond en wel Naam VWS-er www.dejuistezorgopdejuisteplek.nl Ernst van Koesveld, VWS Overtuigend perspectief met bouwstenen Belangstellenden en ervaringsdeskundigen actief betrokken

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2009 200 32 23 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 200 Nr. 36 BRIEF VAN

Nadere informatie

U BENT AAN HET VINKEN

U BENT AAN HET VINKEN Vinken en/of vonken Prof. Dr. Dinny de Bakker RCH sandwich-nascholing, Tilburg 18/27 november 2013 Protocol aflopen Meetwaarden noteren Gedoe met KIS en ICT Gedoe met declaraties Mensen doorzagen over

Nadere informatie

Ondersteuning van zelfmanagement

Ondersteuning van zelfmanagement Ondersteuning van zelfmanagement -een kenmerk van goede epilepsiezorg - Epilepsiezorg 2010, ook mijn zorg Nieuwegein, 29 mei 2010 prof. dr. Cor Spreeuwenberg Epilepsie Van oudsher bekende en bijzondere

Nadere informatie

De toekomst: iedereen doet mee!? Carolien Plevier - GGD regio Utrecht Hanneke Schreurs - Gemeente Utrecht Volksgezondheid

De toekomst: iedereen doet mee!? Carolien Plevier - GGD regio Utrecht Hanneke Schreurs - Gemeente Utrecht Volksgezondheid De toekomst: iedereen doet mee!? Carolien Plevier - GGD regio Utrecht Hanneke Schreurs - Gemeente Utrecht Volksgezondheid Regio Utrecht: divers én groeiend Aantal: 1,3 miljoen inwoners Groei inwoneraantal:

Nadere informatie

Empower telebegeleiding & zelfmanagement voor chronisch zieken. Freek Baars, marktontwikkelaar

Empower telebegeleiding & zelfmanagement voor chronisch zieken. Freek Baars, marktontwikkelaar Empower telebegeleiding & zelfmanagement voor chronisch zieken Freek Baars, marktontwikkelaar Hoeveel mensen met hartfalen leven er in Nederland? a. Circa 68.000 b. Circa 148.000 c. Circa 227.000 Hoeveel

Nadere informatie

deelrapport Levensverwachting en sterfte

deelrapport Levensverwachting en sterfte deelrapport Levensverwachting en sterfte Regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning Zeeland 2012 Inhoud Kernboodschappen 3 Inleiding 4 Levensverwachting en sterfte in Zeeland 5 Wat brengt de toekomst?

Nadere informatie

Integrale zorg & regionale gezondheid. Paul Habets Pauline Terwijn

Integrale zorg & regionale gezondheid. Paul Habets Pauline Terwijn Integrale zorg & regionale gezondheid Paul Habets Pauline Terwijn 12 juni 2015 ... Chronische zorg volgt op chronisch ongezond regionale verbinding van maatschappelijke domeinen 5499 5500 uur Risicofactoren

Nadere informatie

THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg

THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg Traject V&V; VVT deel 1 niveau 3 Inhoudsopgave (concept) 18-10-2016 THEMA 1 Oriëntatie op de verpleeg-, verzorgingshuizen en thuiszorg Zorgvragers in de VVT De VVT-branche, geschiedenis en zorgaanbod Van

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 22 894 Preventiebeleid voor de volksgezondheid Nr. 41 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

WERKVELDCONFERENTIE BACHELOR NURSING 2020

WERKVELDCONFERENTIE BACHELOR NURSING 2020 WERKVELDCONFERENTIE BACHELOR NURSING 2020 Over Beroepsprofiel. Opleidingsprofiel. en Functieprofiel van Verpleegkundigen 13 oktober 2015 Johan Lambregts, projectleider BN 2020 Bureau Lambregts WERKVELDCONFERENTIE

Nadere informatie

KWALITEITSCRITERIA BEWEEGACTIVITEITEN VOOR MENSEN MET EEN CHRONISCHE ZIEKTE

KWALITEITSCRITERIA BEWEEGACTIVITEITEN VOOR MENSEN MET EEN CHRONISCHE ZIEKTE KWALITEITSCRITERIA BEWEEGACTIVITEITEN VOOR MENSEN MET EEN CHRONISCHE ZIEKTE GEFORMULEERD VANUIT PATIËNTPERSPECTIEF Alliantie Chronisch zieken: Astma Fonds De Hart&Vaatgroep Diabetesvereniging Nederland

Nadere informatie

Landelijke dag Basisvaardigheden Theater Agora Lelystad Chandra Verstappen - Pharos

Landelijke dag Basisvaardigheden Theater Agora Lelystad Chandra Verstappen - Pharos 8 november 2018 Landelijke dag Basisvaardigheden Theater Agora Lelystad Chandra Verstappen - Pharos Verminderen van de gezondheidsverschillen tussen hoog- en laagopgeleiden Kwaliteit en toegankelijkheid

Nadere informatie

Zorgacademie Midden Brabant: Toekomst bestendig zorgonderwijs

Zorgacademie Midden Brabant: Toekomst bestendig zorgonderwijs Zorgacademie Midden Brabant: Toekomst bestendig zorgonderwijs Uitdagingen zorg Sterke vergrijzing Toename zorgvraag: chronisch zieken Arbeidsmarkt: zorgvraag overtreft aanbod Veranderende sociale en culturele

Nadere informatie

deelrapport Ziekten en aandoeningen

deelrapport Ziekten en aandoeningen deelrapport Ziekten en aandoeningen Regionale Volksgezondheid Toekomstverkenning Zeeland 2012 Inhoud Kernboodschappen 3 En ze leefden nog lang en gelukkig... 4 Ziekten en aandoeningen in Zeeland 5 Toekomst

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan 2010-2015. Slingeland Ziekenhuis

Strategisch beleidsplan 2010-2015. Slingeland Ziekenhuis Strategisch beleidsplan 2010-2015 Slingeland Ziekenhuis Voorwoord Voor u ligt de verkorte uitgave van het Strategisch Beleidsplan 2010-2015 van ons ziekenhuis. Deze uitgave is speciaal voor u als medewerker

Nadere informatie

1. Inleiding. Aanleiding

1. Inleiding. Aanleiding ASTMA EN COPD ZORG 1. Inleiding Stichting Huisartsenlaboratorium Friesland (HAL) ondersteunt huisartsenpraktijken bij opsporing, diagnostiek en controle van Astma en COPD patiënten. In samenwerking met

Nadere informatie

Brief 1: Bevestiging geen deelname zorgprogramma

Brief 1: Bevestiging geen deelname zorgprogramma Brief 1: Bevestiging geen deelname zorgprogramma Datum Onderwerp: bevestiging afzien van ketenzorg voor Diabetes / COPD / Astma / CVRM Geachte heer/ mevrouw, Inleiding Voor patiënten met Diabetes / COPD

Nadere informatie

Krach&ge Fysiotherapie in Groningen. Monday, December 7, 2009

Krach&ge Fysiotherapie in Groningen. Monday, December 7, 2009 Krach&ge Fysiotherapie in Groningen 2010 Verslag kartrekkers groep Groningen INFO Stand van zaken t.a.v. Integrale Bekos3ging (IB)? Ons advies Samenwerking Fyness Top groep Groepsprak3jk stad Groningen

Nadere informatie

Samengesteld op 30 maart 2016

Samengesteld op 30 maart 2016 Samengesteld op 30 maart 2016 Zorginkoopbeleid 2017 Zorginkoopbeleid Zorg en Zekerheid 2017 In dit stuk vindt u de missie en visie van Zorg en Zekerheid op de inkoop van zorg. Het inkoopbeleid voor de

Nadere informatie

Het nieuwe patiëntenplatform voor mensen met een chronische aandoening

Het nieuwe patiëntenplatform voor mensen met een chronische aandoening Het nieuwe patiëntenplatform voor mensen met een chronische aandoening Leven met een chronische aandoening is vanuit medisch oogpunt al een belasting. Zorgen dat je de zorg krijgt die je zoekt en je weg

Nadere informatie

Huisarts nu en straks Ida Spelt Historisch overzicht Kosten gezondheidszorg Kenmerken huisarts Recente ontwikkelingen

Huisarts nu en straks Ida Spelt Historisch overzicht Kosten gezondheidszorg Kenmerken huisarts Recente ontwikkelingen Scoop op 1e lijn nu en straks Ida Spelt, huisarts Wassenaar 2 3 4 5 6 1 Historisch overzicht van hulpvragen 1950 1960 1970 1990 1995 2000 2003 in de wachtkamer wachten op de beurt nummertje halen bij praktijk

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Ziektelastmeter COPD Lustrum Stichting Miletus Amersfoort 3 april 2014

Ziektelastmeter COPD Lustrum Stichting Miletus Amersfoort 3 april 2014 Ziektelastmeter COPD Lustrum Stichting Miletus Amersfoort 3 april 2014 drs. Emiel Rolink Long Alliantie Nederland Inhoud 1. Longziekten: een groot probleem 2. Nationaal Actieprogramma Chronische Longziekten

Nadere informatie

Zeeuwse Zorg Dichtbij 2020:

Zeeuwse Zorg Dichtbij 2020: Zeeuwse Zorg Dichtbij 2020: Paradigma Shift in een stroomversnelling Dr Steven R.A. van Eijck 5 april 2013 Bevolkingsopbouw Zeeland De ontwikkeling van de bevolkingspiramide Zeeland Paradigma Shift Van:

Nadere informatie

De toekomst van de zorg in een vergrijzende samenleving

De toekomst van de zorg in een vergrijzende samenleving De toekomst van de zorg in een vergrijzende samenleving Nieuwe visie op zorg noodzakelijk! Stijgende vraag naar zorg Kostengroei Grote vraag naar zorgpersoneel Verwachtingen burgers Meer eigen regie in

Nadere informatie

Nederland gezond en wel

Nederland gezond en wel titel: bijv. Nederland gezond en wel Naam VWS-er Overtuigend perspectief met bouwstenen Samenstelling Taskforce Belangstellenden en ervaringsdeskundigen actief betrokken 2 Urgentie om te veranderen Van

Nadere informatie

Integrale bekostiging multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2, VRM, COPD)

Integrale bekostiging multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2, VRM, COPD) BELEIDSREGEL BR/CU-7012 Integrale bekostiging multidisciplinaire zorgverlening chronische aandoeningen (DM type 2, VRM, COPD) Ingevolge artikel 57, eerste lid, aanhef en onder b en c, van de Wet marktordening

Nadere informatie

De organisatie van zorggroepen anno 2010

De organisatie van zorggroepen anno 2010 SAMENVATTING RIVM rapport 260332001/2010 De organisatie van zorggroepen anno 2010 Huidige stand van zaken en de ontwikkelingen in de afgelopen jaren In onderstaande samenvatting worden alleen de resultaten

Nadere informatie

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en?

Achtergrond Waarom een zorgstandaard naast richtlijnen en protocol en? Achtergrond Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is een groeiend gezondheids(zorg)probleem. Vooral voor de patiënt zelf is COPD een grote last die in toenemende mate de kwaliteit van leven beperkt.

Nadere informatie

DIGITALE ZORG EN PRIVACY

DIGITALE ZORG EN PRIVACY DIGITALE ZORG EN PRIVACY MAARTEN VERKERK DANIEL TIJINK ALDERT DE JONGSTE INLEIDING 1 Samenleving wordt steeds complexer 2 Meer aandacht voor individu (pluriformiteit) 3 Grote hoeveelheden data 4 Steeds

Nadere informatie

Op het verplichte en vrijwillige eigen risico zijn niet van toepassing: - de kosten van ketenzorg bij diabetes, vasculair risicomanagement en COPD.

Op het verplichte en vrijwillige eigen risico zijn niet van toepassing: - de kosten van ketenzorg bij diabetes, vasculair risicomanagement en COPD. Ketenzorg 2017 Amersfoortse (de) / Ditzo Op het verplichte en vrijwillige eigen risico zijn niet van toepassing: - de kosten van ketenzorg bij diabetes, vasculair risicomanagement en COPD. Onder ketenzorg

Nadere informatie

Kanker en diabetes 19-11-2012. Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes

Kanker en diabetes 19-11-2012. Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes Kanker en diabetes Introductie Kanker en comorbiditeit Landelijk Overleg Oncologie Verpleegkundigen 8 november 2012 M. Zanders, arts-onderzoeker IKZ Kanker en diabetes Casuïstiek Dillemma s in de praktijk

Nadere informatie