Plan van aanpak Cultuurbedrijf 1
Inhoudsopgave 1 Projectbeschrijving... 3 1.1 Aanleiding... 3 1.2 Doelstelling... 3 1.3 Resultaat... 3 1.4 Afbakening (scope)... 3 1.5 Deelnemers... 4 1.6 Mission statement anno 2012 culturele instellingen... 4 1.7 Mission statement ontrafeld... 4 1.8 SWOT... 6 2 Projectplanning en capaciteit... 7 2.1 Fasering... 7 2.2 Planning activiteiten tbv Bestuursplan... 8 2.3 Projectorganisatie... 9 2.4 Randvoorwaarden voor uitvoering project... 9 2
1 Projectbeschrijving 1.1 Aanleiding In de kadernota cultuur De kunst van het verleiden die in 2009 door de gemeenteraad van Sittard-Geleen is vastgesteld, heeft de gemeente de ambitie uitgesproken om meer synergie in de culturele functies en meer samenhang in de stedelijke programmering aan te brengen, zodat Sittard-Geleen een sterker cultureel profiel zal krijgen. Eén van de onderdelen die genoemd werd voor het behalen van meer synergie in de culturele functies was het realiseren van een gezamenlijke back-office en het ontwikkelen van stedelijke programmering. De ambities uit de kadernota cultuur zijn leidraad geweest in de discussies over ombuigingen. De culturele instellingen waren al in gesprek over meer samenwerking, de discussies over de ombuigingen hebben dit toekomstperspectief versneld en verdiept. Ook in Ombuigen met Visie dat de gemeenteraad in maart 2012 heeft vastgesteld, is gekozen voor cultuurvernieuwing in plaats van voor de kaasschaafmethode. Gebleken is dat bij ingrijpende bezuinigingen, het voor de relatief kleine organisaties niet mogelijk zal zijn om deze krimp eigenstandig op te vangen zonder substantiële verliezen in het aanbod. Samenwerken in een Cultuurbedrijf kan dan perspectief bieden. 1.2 Doelstelling Met dit project wordt een creatieve infrastructuur beoogd, die een substantiële bijdrage levert aan de culturele vitaliteit van de stad en de omgeving. Daarbij wordt een efficiënte inzet van middelen nagestreefd, met een taakstellend nettoresultaat van 745.000 per jaar per 2015 en daarop vooruitlopend 50.000 in 2013 en 400.000 in 2014. 1.3 Resultaat Er is in 2015 een cultuurbedrijf. 1.4 Afbakening (scope) Het Cultuurbedrijf exploiteert een professioneel podium met productiefunctie, tentoonstellingsruimten (o.a. museum), een brede erfgoedfunctie en (wijk)cultuurcentra met onder meer boekuitleenvoorzieningen, broedplaatsen en lesruimten; op termijn een poppodium en wellicht een filmhuis; faciliteert creatieve ondernemers en kunstenaars bij het vermarkten van hun producties (organiseren tentoonstellingen, sponsoring, pr en verkoop) en bij het geven van onderwijs / cultuureducatie aan amateurs; faciliteert verenigingen in de vorm van materialen en ondersteunende dienstverlening, maar ook bij sponsoring, pr en marketing. 3
1.5 Deelnemers De participanten in het proces tot de vorming van het Cultuurbedrijf zijn onder te verdelen in drie cirkels van betrokkenheid. 1. De organisaties die straks onderdeel uitmaken van het Cultuurbedrijf: museum Het Domein, de Stadsschouwburg, EHC, Artamuse en BiblioNova. 2. De organisaties die straks nauw verbonden zijn aan het Cultuurbedrijf zoals Jeugdtheater Het Laagland, het Stadslab, Collegium Ad Mosam, Art Delicious, Fenix en Filmhuis. 3. Organisaties, verenigingen en kunstenaars die klant worden van het Cultuurbedrijf. 1.6 Mission statement anno 2012 culturele instellingen Op dit moment hebben de betrokken instellingen al een gezamenlijke mission statement. Dit mission statement zal uitgangspunt zijn voor een nog gezamenlijk te ontwikkelen missie en visie voor het Cultuurbedrijf (onderdeel van het Bestuursplan). Het huidige gezamenlijke mission statement van Artamuse, BiblioNova, Museum Het Domein, EHC, Het Laagland en Stadsschouwburg Sittard-Geleen is: De culturele instellingen van Sittard-Geleen bieden een compleet pakket culturele diensten aan de bevolking in de Westelijke Mijnstreek. In een inspirerende fysieke en digitale omgeving ontwikkelen wij activiteiten die aanzetten tot (zelf)reflectie, samen beleven en creëren, (leren) communiceren en historisch besef. Zo bevorderen we de sociale cohesie en versterken we de zelfredzaamheid en het zelfbewustzijn van de inwoners. Daarmee dragen wij bij aan de kwaliteit van leven in de regio en een aangenaam vestigingsklimaat voor mens en bedrijf. Vanuit ons motto een leven lang lerend stimuleren wij middels kunsteducatie de persoonlijke (talent)ontwikkeling van (jonge) mensen, met speciale aandacht voor jeugd van 0-18 jaar. Gezamenlijk vormen wij een ondernemende sector met een bovenregionale en waar mogelijk (inter)nationale werking die sterk is door samenwerking en innovatie. Kwaliteit is daarbij een basisvoorwaarde. Wij oefenen ons vak uit met passie en met oog voor duurzaamheid, zowel op materieel als op menselijk vlak. 1.7 Mission statement ontrafeld Werkgebied: Kunst, cultuur & maatschappij Bestaansrecht: Voorwaarde voor kwaliteit van leven (positief klimaat in de stad) 4
Bevorderen sociale cohesie (samen beleven) Positieve invloed op het vestigingsklimaat particulieren en bedrijven (divers aantrekkelijk aanbod voor werknemers/inwoners/gezinnen) Versterking van het zelfbewustzijn (zelfreflectie, verbeeldingskracht stimuleren, historisch en maatschappelijk besef) Zelfredzaamheid bevorderen (leren leren, leren communiceren, leren reflecteren op de omgeving) Stakeholders: Bezoekers/gebruikers Onderwijs Overheid/politiek Medewerkers Financiers Bedrijfsleven Regiogemeenten (tenminste Beek, Stein, Schinnen en Echt-Susteren) Normen, waarden en overtuigingen: Kwaliteit als bestaansvoorwaarde Passie voor cultuur Transparantie van organisatie Complementaire samenwerking Ontplooiing van zowel publiek als medewerkers Duurzaamheid voor mens en milieu Cultural governance Intentie en ambities Focus op jeugd 0-18 jaar (via onderwijs/gezinnen/grootouders) Educatie o education permanente o onderwijs o Talentontwikkeling Inspirerende omgeving (digitaal en fysiek) Cultureel ondernemen Regiofunctie met (inter)nationale werking 5
1.8 SWOT Intern Extern Positief Sterkte 1. Er is veel samenwerking zowel op projectbasis als structureel 2. Educatie/Talentontwikkeling tot 18 jaar 3. Hoog kwalitatief niveau, professioneel met gedreven medewerkers Kansen 1. Bevolkingssamenstelling S-G leent zich uitstekend voor sterke focus op doelgroep jeugd&familie. Wordt versterkt door Brainport. 2. (Eu)regionale samenwerking culturele instellingen / Via 2018 3. Regionale samenwerking tussen overheden Negatief Zwakte 1. Huidige personele samenstelling van de instellingen (o.a. rechtsposities, leeftijd) 2. Communicatie / zichtbaarheid 3. Vastgoed / hoge huren 4. Beperkte middelen en reserves Bedreigingen 1. Hele Euregio investeert sterk in ontwikkeling van cultuur, S-G blijft achter 2. Koopkrachtdaling doelgroepen / economische recessie 3. Verplichting om cultuur (steeds) te verdelen over de stadsdelen. Uit bovenstaande SWOT zijn een aantal conclusies te trekken, waaronder: S2+K1 = sterke focus op doelgroep jeugd en familie Z3+Z4+B2 = culturele instellingen kunnen financieel en daarmee kwalitatief verzwakken Z2+K2 = door middel van Via2018 is de zichtbaarheid en communicatie te versterken Z4+K3 = efficiënte co-financiering is mogelijk door samenwerking met regiogemeenten S1+Z2+K1 = de kwaliteit van het aanbod voor de doelgroep te verhogen en verder te ontwikkelen B1+K2+S1+S3 = cultuur zal sterk bijdragen aan de profilering van de stad wat het de moeite waard maakt om in te investeren S2+B2 = focus van mensen verleggen naar cultuur 6
2 Projectplanning en capaciteit 2.1 Fasering Fase Document GO / NO GO Initiatieffase Opdracht Maart 2012 Definitiefase Plan van Aanpak Juli 2012 Convenant op projectdeelname Beeldende startnotitie tbv gemeenteraad Voorbereidingsfase Uitwerkingsfase Bestuursplan Welke producten en diensten worden opgenomen in CB (wat?) Welke instellingen zijn betrokken en op welke manier (wie?) Missie en visie CB (hoe?) Formatie (waarmee?) Ondernemingsplan Organisatieplan / Organigram Huisvesting / Vastgoed ICT Programmering Dienstverleningsplan Plaatsingsplan / Sociaal plan Rechtspositionele inrichting en overstap medewerkers December 2012 (raad februari 2013) November 2013 (raad januari 2014) Communicatie Realisatiefase Fusie / reorganisatie Medio 2014 Nazorgfase Evaluatie en bijstelling Eind 2014 Project afgesloten Resultaat in werking 1 januari 2015 7
2.2 Planning activiteiten tbv Bestuursplan Activiteit Voorstel t.a.v. rechtsvorm nieuwe organisatie Ontwikkeling inhoudelijk programma van eisen Voorstel voor realisatie stedelijke programmering door cultuurbedrijf (ofwel hoe programmeert het cultuurbedrijf de verschillende functies?) Multi-disciplinair voorstel voor cultuureducatie in het Start- en eindmaand Wie Besluitvorming 07/10 2012 Projectteam 07/10 2012 Projectteam 07/10 2012 Werkgroep Stedelijke programmering 07/10 2012 Werkgroep Cultuureducatie onderwijs Vastgoedanalyse 07/10 2012 Expert Financiële analyse 07/10 2012 Expert Voorstel voor inhoudelijke realisatie wijkcultuurcentra Voorstel voor exploitatie wijkcultuurcentra en overige functies Plan van aanpak PR, marketing en communicatie Voorstel opzet inhoudelijke structuur Voorstel opzet organisatiestructuur Def. voorstel t.a.v. aansturing en rechtspersoon Bestuursplan (omvat alle bovenstaande resultaten) 07/10 2012 Werkgroep (wijk)cultuurcentra 07/10 2012 Projectteam 07/10 2012 Werkgroep PR, marketing en communicatie olv expert marketinginnovatie 09/11 2012 Projectteam 09/11 2012 Projectteam 11 2012 Projectteam 11/12 2012 Projectteam Raad 8
Uitwerkingsfase - Ondernemingsplan Ontwikkelen formatieplaatje cultuurbedrijf Ontwikkelen sociale plannen voor de verschillende betrokken organisatie(onderdelen) Raming structurele begroting en frictiekosten Ondernemingsplan Cultuurbedrijf Eerste kwartaal 2013 Tweede kwartaal 2013 Derde kwartaal 2013 Eind 2013 OR s Raad Raad Raad 2.3 Projectorganisatie De projectorganisatie laat zien hoe de inbreng van de primair betrokken culturele instellingen verankerd is: : wethouder Cultuur, wethouder Middelen, voorzitter RvT Artamuse, voorzitter RvT Biblionova. Opdrachtgever: directeur Dienstverlening en Maatschappij Projectteam: directeur Schouwburg, directeur het Domein, directeur Biblionova, directeur Artamuse, directeur EHC en strategisch beleidsmedewerker cultuur (gemeente) projectteam wordt aangestuurd door een onafhankelijk projectleider met ruime ervaring in organisatieopbouw en bedrijfsvoering Werkgroepen: in de diverse werkgroepen worden deskundige medewerkers vanuit de culturele instellingen samen gebracht om aan de hand van inhoudelijke opdrachten te werken aan het inhoudelijke programma van eisen voor het Cultuurbedrijf. Ook deelnemers uit de tweede cirkel van betrokkenheid kunnen hieraan deelnemen. Consultatietafels: deze zijn bedoeld om direct betrokkenen en toekomstige klanten van het Cultuurbedrijf regelmatig om input te vragen. 2.4 Randvoorwaarden voor uitvoering project Beschikbaarheid onafhankelijk en ervaren projectleider Benodigde tijdsinzet van directeuren instellingen en diverse medewerkers Beschikbaarheid van relevante gegevens mbt vastgoed en middelen Betrokkenheid van de verschillende ondernemingsraden Goede communicatie met medewerkers diverse instellingen Beschikbaarheid van frictiebudgetten tbv fricties personeel en vastgoed 9