Oplossingsgericht Werken Eefke Zekhuis Ouders in de Branding 2 oktober 2015 1
Programma vandaag Wat is oplossingsgericht werken Basishouding Oefeningen gesprekken en doelen stellen Schalen Wondervraag
Oplossingsgericht werken In de jaren 80 ontwikkeld door Steve The Shazer en Insoo Kim Berg in Milwaukee, mede gebaseerd op het werk van Milton Erikson. 1-10-2019 3
Oplossingsgericht werken https://www.youtube.com/watch?v=e8m KgTYedns
Oplossings gerichte visie Als iets voor jou werkt, doe er meer van Als het voor jou niet werkt doe iets anders Problemen kun je vertalen in een te leren vaardigheid Probeer iets toe te voegen aan wat je al weet en kunt. Ontdek en gebruik wat je nodig hebt. Het probleem is er niet altijd, er gaan ook veel dingen goed https://www.youtu be.com/watch?v=j X2FnFUqLMo
Er hoeft geen verband te bestaan tussen het probleem en de oplossing. Je gaat op zoek naar de krachten van het kind/de jongere Je hoeft niet geforceerd naar een oplossing te zoeken, maar je legt de focus op de toekomst. Geen ultieme oplossing, maar een stap in de goede richting. Oplossingsgericht werken
Wat is je probleem? Hoe lang heb je dit probleem al? Hoe erg is het voor je? Hoeveel last heb je ervan? Had je dit probleem al eens eerder? Waar denk je dat het door komt? Gesprek 1 Voer een gesprek in tweetallen over een klein alledaags probleem dat je ervaart.
Wat zou je willen in plaats van je probleem Welke voordelen zou dit voor je hebben? Wat heb je al geprobeerd dat hielp? Wanneer heb je er géén last van? Wat is er dan anders? Gesprek 2
Probleem is oplosbaar, verandering is mogelijk Beperking is iets waar je niets aan kunt veranderen. Probleem of beperking
Behandel een beperking als een probleem en je mislukt. Behandel een probleem als een beperking en je wordt moedeloos
Maak een onderscheid tussen probleem en beperking Accepteer de beperking Leer omgaan met de gevolgen van de beperking Helpt het kind zijn probleem zelf op te lossen (bijv. omgaan met de beperking) Oplossingsgerichte benadering
1. Oplossingsgericht taalgebruik 2. Oplossingsgerichte samengestelde doelen 3. Schaalvragen 4. Wondervraag 4 Tools
Tool 1 Oplossingsgericht taalgebruik
Wat Wie Hoe Waar Welke Wanneer Open Vragen( gericht op de gewenste toekomst)
Wat zou je anders willen? Wat zou er in plaats van het probleem kunnen komen? Wie zou er verandering opmerkingen? Wat gaat er beter? Wanneer ging het zoals jij wilt? Wat zou een klein stapje vooruit kunnen zijn? Wat zou je morgen al kunnen doen? Vragen stellen
contact Voel ik me begrepen? Echte aandacht Respect Beeld maken Complimenten maken https://www.ntr.nl/dream- SCHOOL/229/detail/Masker s- af/vpwon_1295297#conte nt (40.52)
Accepteer het kind zoals hij is Reageer met ja en.en niet met ja maar Vraag naar wat het kind bezighoudt en wat hij zelf zou willen Zoek naar positieve bedoelingen van lastig gedrag Aandacht
Complimenten Directe complimenten Wat heb je dat goed gedaan Indirecte complimenten: Complimenteuze vragen stellen ( complimenteuze reactie) Compliment verpakken in een vraag Intens luisteren Non-verbaal Coping Gezichtspunt van een ander Ik-boodschap Triple Praise: - uitroep van verbazing, benoemen van de inspanning complimenterende vraag
Inbrenger klaagt en moppert over een vervelende gebeurtenis die ze recent meegemaakt heeft. Stap 1: Ouders stellen open vragen om zoveel mogelijk boosheid en frustratie op tafel te krijgen. Stap 2: Ouders geven alleen complimenten als feedback Observator kijkt wat er gebeurt. Inbrenger geeft ervaring aan. Welke feedback kwam echt binnen? Oefening Groepjes van 4: 1 inbrenger, 2 ouders en 1 observator
Tool 2. Doelen stellen
Kiezen van eigen doelen Maken van een plan Leren Ik kan het! Motivatie: Ik wil het anders
Doelen stellen Van klacht naar wens
Ik wil het anders Wat lukt al? Kies je talenten, waar wordt deze zichtbaar? Wat wil je graag anders? Welke vaardigheid wil je leren: Wat is op dit moment een lastige situatie voor jou? Welke vaardigheid kun je leren om minder last te hebben van een probleem? Hoe ziet het eruit als je oefent Wat levert dit op?
Opdracht Maak een binnenste en buitenste cirkel op je papier. Schrijf in de binnenste cirkel wat de talenten van je kind, of van jezelf, zijn. Schrijf in de buitenste cirkel iets waar je niet tevreden mee bent, weke vaardigheden je kind, of jijzelf, nog moet leren. Buig dit van klacht naar wens ( wat wil je dat ervoor in de plaats komt) Maak dit een positief doel. Wissel deze uit.
Tool 3. schaalvragen
Stel dat op schaal van 1-10 : Waar sta je dan Wanneer zou het voor jou voldoende zijn Wat heb je allemaal gedaan om op dit punt te komen( geef complimenten) Wat zou er op ( klein stapje hoger) anders zijn dan nu Wat zou helpen/wat zou je moeten doen om hoger in de schaal te raken Wat moet je doen om op dit punt te blijven Stellen van schaalvragen
Bereiken van gewenste situatie Hebben van hoop of vertrouwen Moed Motivatie Je kunt ze stellen t.a.v.
Nuances in de beleving Competenties die er al zijn/stappen die zijn gemaakt Stappen die nodig zijn Het stellen van schaalvragen geeft zicht op..
Tool 4. wondervragen en uitzonderingen
Uitzonderingen zijn hints in de richting van oplossingen Op welke momenten, in welke situaties, bij welke personen, in welke omstandigheden was het anders? Wat maakte dat dit zo was? Geeft dit hints in de richting van een oplossing? https://www.youtube.com/watch?v=lcod2 QB_5AA Uitzonderingen
Hulpbronnen Kunnen doorzetten Denken aan je doel Weglopen uit een lastige situatie Rustig blijven Denken aan fijne dingen Eerder een probleem hebben opgelost Luisteren naar een ander Denken aan dingen die je goed doet
Wondervraag 1 Vaststellen van probleem en gewenste situatie Introductie Stel je gaat vanavond naar bed en in je slaap gebeurt een wonder waardoor het probleem wat je bezig houdt is opgelost Waaraan zou je dat merken Wat zou er anders zijn. Wat nog meer Wat zou een ander aan je merken
Wondervraag 2 Schaal 1 tot 10 Wat was je score van afgelopen week? Wat was je topscore Hoe zag dat eruit Wat deed je toen Hoe heb je dat voor elkaar gekregen Welke vaardigheden heb je hiervoor gebruikt
Stand van zaken: nuttig? Wat was nuttig voor jou? Waar heb je het meeste aan gehad? Wat neem je mee?
De acht stappendans. toekomstgericht contact leggen context schalen complimenteren doelen formuleren uitzonderingen zoeken sterke punten zoeken
Tot slot 3 vragen voor een gelukkig leven ( isebaert) Wat heb je vandaag gedaan waar je tevreden over bent? (Wat nog?) Wat hebben anderen vandaag gedaan waar je tevreden over bent? (Wat nog?) En,, hoe heb je daarop gereageerd zodat die persoon dat misschien wel nog eens opnieuw zal doen? Wat zie ik nog om me heen, wat hoor, voel, ruik, smaak of ervaar ik waar ik tevreden over ben of dankbaar over kan zijn?
Jong de, P & Berg, I.K. (2004). De kracht van oplossingen. Handreiking voor oplossingsgerichte gesprekstherapie. Lisse: Harcourt Bronvermelding: Hulpwaaier voor het coachen van kinderen Corry Wolters Wolters, C. (2011). Oplossingsgericht aan het werk met kinderen en jongeren. Gesprekken en werkvormen. Amersfoort: Drukkerij Wilco