NVZF Jaarcongres 2011 Inspanningstesten en hun klinische betekenis bij COPD dr. A.J. van t Hul Schoondonck-centrum voor Longrevalidatie Brabantlaan 1 4817 JW Breda 076-533 14 54 a.vanthul@rcbreda.nl
Basis inspanningsfysiologie Inhoud: Wat limiteert inspanningsvermogen bij gezonde mensen? Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning?
Wat limiteert het inspanningsvermogen bij gezonde mensen? Waar komt energie voor (spier)activiteit vandaan? 3 systemen: Anaeroob: ATP-CP-(fosfaat)systeem Anaerobe glycolyse Aeroob: Aerobe glycolyse!!!
Wat limiteert het inspanningsvermogen bij gezonde mensen? Wat beperkt het transport van zuurstof in het lichaam?
Wat limiteert het inspanningsvermogen bij gezonde mensen? Capaciteit circulatie: HMV = HF x SV In rust 60-70 bts. min -1 x 70 ml = ± 5 L. min -1 Tijdens inspanning 200 bts. min -1 x 125 ml = ± 25 L. min -1 = factor 5 Capaciteit ventilatie: AMV = RR x TV In rust 10 breaths.min -1 x 500 ml = ± 5 L. min -1 Tijdens inspanning 40 breaths.min -1 x 3000 ml = ± 125 L. min -1 = factor 25!
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Maximale inspanningstest
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning?
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale cardio-circulatoire respons Parameters: Hartminuutvolume = Cardiac output Hartfrequentie Slagvolume Bloeddruk Verdeling bloedvolume
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Hartminuut volume = cardiac output = L. Min -1
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Hartfrequentie en Slagvolume Maximale hartfrequentie (HR MAX ) = 220 - leeftijd
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Het effect van training
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Bloeddruk, verdeling bloedvolume
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale respiratoire respons - ventilatie & gaswisseling Parameters ventilatie: ademminuut volume ademfrequentie teugvolume ademvolume
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale respiratoire respons - ventilatie VE ( L / min )
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale respiratoire respons - ventilatie Maximaal vrijwillig minuut volume (MVV) = 37.5 * FEV 1
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale respiratoire respons - ademvolume
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale respiratoire respons - pulmonale gaswisseling Parameters gaswisseling: bloedgaswaarden ph (7,35 7,45) PaCO2 (35-45 mm Hg of 4,66-6 kpa) HCO3 - (22-27 meq/l) PaO2 (80-100 mm Hg of 11-13 kpa) Saturatie (> 95 %)
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale respiratoire respons - pulmonale gaswisseling
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning? Normale metabole respons-zuurstofopname en koolzuurafgifte
Hoe onderzoek je de inspanningslimiterende factor(en) in een individu met COPD? Fysiologische responsen Symptoom perceptie
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning?
Op welke wijze past het lichaam zich aan tijdens inspanning?
VE (L.min -1 ) 120 80 40 Cardiocirculatoire beperking 35 jaar FEV1: 4.26 (108%pred) FVC: 4.68 (99%pred) MVV = 37.5 x 4.26 = 160 L.min -1 MHR = 220 - leeftijd = 220-35 = 185 ± 15 HR (Beats.min -1 ) 240 160 80 0 0 1.5 3 4.5 VO 2 (L.min -1 ) 0 0 1.5 3 4.5 VO 2 (L.min -1 )
160 120 Ventilatoire beperking 35 jaar FEV1: 1.5 (38%pred) FVC: 4.12 (92%pred) MVV = 37.5 x 1.5 = 56.3 L.min -1 MHR = 220 leeftijd = 220 35 = 185 ± 15 Ventilatory reserve 240 Cardiovascular reserve VE (L.min -1 ) 80 40 HR (Beats.min -1 ) 160 80 0 0 1.5 3 4.5 VO 2 (L.min -1 ) 0 0 1.5 3 4.5 VO 2 (L.min -1 )
Ventilatoire beperking door dynamische hyperinflatie O Donnell et al. AJRCCM 2001; 164:770-777
Perifere spierkracht als reden van inspanningsbeperking? 1. Aanwezigheid van spierzwakte 2. Stoppen inspanning als gevolg van spiervermoeidheid
Psychogene reden als reden van inspanningsbeperking? 1. Niet behalen van een fysiologisch limiet 2. Wel: psychische reden: doorvragen!
Centraal VO2peak Ventilatoire capaciteit PaO2, PaCO2, ph Gastransportstoornis long Neuromechanische ontkoppeling Poes/PImax : Tv/pred VC Consequenties (dynamische) hyperinflatie voor adempomp Tv gelimiteerd Inspanning beperking Symptomen Kortademigheid Vermoeidheid benen Anderen Ademspiervermoeidheid? Steal phenemenon? Perifere vasoconstrictie? Ademspierkracht Ademarbeid VO2 ademspieren Intrathoracale drukschommelingen Preload Primaire longfunctiestoornis SV Afterload (O2 pulse ) Pulmonale circulatie Tensie Adaptatie geometrie hart Ejectiefractie Perifeer Afname belastbaarheid skeletspieren Kracht Spiervermoeidheid Acidose lokaal systemisch Skeletspierveranderingen Atrofie Morfologische veranderingen Metabole profiel Direct gevolg ziekte? Systemische inflammatie Oxidatieve stress Deconditionering? Secundaire systemische consequenties
Vragen/discussie