NEDERLANDS Riet De Vos en Peter Van Damme voor alle leraren Staat de leraar alleen? Een leraar moet vandaag de dag aan hoge verwachtingen voldoen. Hij moet niet alleen een expert zijn op vakinhoudelijk en vakdidactisch vlak, hij moet ook sociaal vaardig zijn en over heel wat taalcompetenties beschikken om in interactie te gaan met zijn leerlingen en de volwassenen in en rond de school. Bovendien moet hij voortdurend bereid zijn om zijn competenties verder te ontwikkelen. Ook voor de leraar geldt immers levenslang en levensbreed leren. Op school krijgt de leraar steun van directie en (vak)collega s. Hij kan ook op ons of op één van onze collega s van de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst rekenen. Hij staat er dus zeker niet alleen voor. Als vakbegeleiders Nederlands hebben wij ons geëngageerd om leraren te helpen en te ondersteunen. Hoe proberen we dat te doen binnen de DPB Gent? Onze dienst organiseert contactmomenten voor beginnende leraren en leraren met enkele jaren ervaring. Op die dagen zijn wij als vakbegeleider aanwezig. We geven info over leerplannen, documenten die de leraar moet kunnen voorleggen, evaluatie, maar we proberen vooral de leraren gerust te stellen. Elke leraar valt, maar staat ook weer op! Hij moet kunnen groeien. Kunnen en willen putten uit onze eigen klaspraktijk werkt daarbij zeker drempelverlagend. De leraar ervaart dat de begeleider geen wereldvreemde theoreticus is, maar een mens van vlees en bloed. Wanneer een directeur een klasbezoek bij een leraar aanvraagt, proberen wij vooraf langs te gaan om met de leraar op een informele manier over ons vak en zijn werk te praten. We proberen daarbij vooral de drempel zeer laag te houden. Ook later worden vragen via mail of langs de telefoon met plezier beantwoord. Een eenmalige interventie gaat verloren, procesbegeleiding rendeert. Na het klasbezoek volgt een nagesprek (met of zonder directie). We staan dan stil bij de aanpak van de leraaren reflecteren over andere werkvormen. We proberen daarbij heel concrete tips aan te reiken om de werking van de leraar te optimaliseren. Het is leuk wanneer je achteraf een seintje krijg dat die aanpak resultaten opleverde. Na het klasbezoek schrijft de leraar een reflectieverslag waarop we feedback geven. Daarbij willen we vooral het positieve dat we gezien en gehoord hebben, beklemtonen. Dit betekent evenwel niet dat heikele punten niet aangepakt worden. Op vakvergaderingen proberen we samen oplossingen te zoeken voor problemen die zich voordoen. Samen met de leden van de Stuurgroep organiseren we navormingen. Zo woonden bijna honderd leraren onze Dag van het genietende, literaire lezen en de Dag van de Poëzie bij. DM september 2011 Nederlands pagina 1
We zorgen voor interessante info in de Diocesane Mededelingen (elektronische nieuwsbrief). We verwijzen naar nascholingen en publicaties die de professionaliteit van leraren kunnen verhogen. Elke leerling heeft recht op een enthousiaste leraar, elke leraar heeft recht op een enthousiaste begeleider. Beste collega, je staat niet alleen! Graag tot binnenkort. Leerplannen en leerlijn vaardigheden - lessuggesties Het leerplan is het uitgangspunt voor het werk van de leraar/leraren/vakgroep. Het ligt aan de basis van de lesvoorbereiding. De realisatie van het goedgekeurde leerplan is een voorwaarde voor de erkenning en de subsidiëring. (uit APR 5, Documenten bij de lesvoorbereiding, 2007-02-01) Op de VVKSO-website vind je een overzicht van alle leerplannen die van toepassing zijn. (Publicaties>Leerplannen>Leerplannen in voege). Op 1 september 2010 werden volgende leerplannen van toepassing - Leerplan Nederlands eerste graad A-stroom - Leerplan Nederlands eerste graad B-stroom - Leerplan Zakelijke Communicatie Nederlands, derde graad secretariaat-talen Voortaan kun je de leerplannen enkel nog elektronisch consulteren en afdrukken via de website van VVKSO. De uitgeverij blijft de leerplannen die tot in 2007 gedrukt werden ook nog in brochurevorm verspreiden. Bestellen kan via http://www.licap.be/ of met de bestelbon op de VVKSO-website. Vakwerkgroepen die willen werken rond leerlijnen kunnen gebruik maken van een schema eindtermen rond vaardigheden voor de drie graden. Je vindt dit schema op www.dpb-gent.be> DPB> secundair onderwijs> vakgebieden> Nederlands> interessante informatie. Op www.dagvandepoezie.be vind je inspirerende lessuggesties. Tiende Europese Dag van de Talen en Gemeenschappelijke talendag Congres 2011 Diversiteit vandaag, bagage voor morgen? Vrijdag 30 september 2011 - Brussel EDT viert zijn tiende verjaardag. Van bij de oprichting stapte Vlaanderen mee in dit sensibiliserende initiatief met de bedoeling het leren van vreemde talen te promoten en de culturele en linguïstische diversiteit te stimuleren. Met de steun van de minister van Onderwijs werd ook het EDT-platform opgericht om het talenbeleid gezamenlijk kracht bij te zetten. De noden in het onderwijsveld zijn ondertussen veranderd: het onderwijs is o.a. meertaliger en diverser geworden. Tijdens het Congres 2011 evalueren we samen of de doelstellingen in de DM september 2011 Nederlands pagina 2
afgelopen jaren gerealiseerd zijn maar ook, in het licht van de komende tien jaar, wat de nieuwe verwachtingen inhouden van o.a. de nieuwe partners. We leggen daarom oude en nieuwe stellingen ter stemming en toetsen ze aan het nieuwe taalbeleid. Minister van Onderwijs Pascal Smet zal daartoe als afsluitende gast zijn visie en plannen voor de toekomst toelichten. Het volledige programma van het congres vind je op http://www.ond.vlaanderen.be/edt. Inschrijven kan tot 25 september op http://www.edt-vl.be. Op 12 oktober 2011 vindt in de gebouwen van het Ministerium der Deutschsprächigen Gemeinschaft te Eupen een gemeenschappelijke talendag plaats. Deze studiedag is een initiatief van de ministeries van Onderwijs van de drie gemeenschappen met als doel de verbetering van het onderwijs van de drie landstalen en hij is bedoeld voor leraren Duits, Frans en Nederlands in het secundair onderwijs. In het programma zijn naast algemene introducties rond talenonderwijs ook workshops opgenomen over specifieke didactische onderwerpen en werkvormen. Deze sessies worden gegeven door deskundigen uit de drie gemeenschappen van België. In september zal nog meer informatie verschijnen over het concrete programma en de inschrijvingsmodaliteiten. Meer informatie kun je bekomen bij: Jef VAN THIELEN Departement Onderwijs&Vorming Afdeling Internationale Relaties Consciencegebouw Koning AlbertII-laan 15 1210 BRUSSEL Jozef.vanthielen@ond.vlaanderen.be Tel. 02 553 96 41 fax 02 553 98 85 Nascholingen 2011-2012 Werken met blogs Omdat alle deelnemers heel positief reageerden op deze nascholing, herhalen we dit initiatief tweemaal in het schooljaar 2011-2012. In deze nascholing bekijk je het didactische nut en de toepasbaarheid van weblogs in een klascontext. Deze vorm van elektronische communicatie wordt toegepast in enkele concrete projecten. Het eindpunt is het uitbouwen van een digitale portfolio. Voor elk onderdeel krijg je voorbeelden uit de lespraktijk (tweede en derde graad). Bovendien bevat de syllabus concrete stappenplannen om je eigen toepassingen te bedenken en te ontwikkelen. Deze nascholing vindt plaats in PEDIC op woensdag 9 november 2011 van 14 tot 17u (PN172SO/11-12) en wordt herhaald op woensdag 8 februari 2012 (PN173SO/11-12). Omdat iedere deelnemer individueel aan de slag gaat met de computer is het aantal deelnemers beperkt. Snel inschrijven dus! De lesgever is Gino Bombeke, leerkracht Nederlands aan het Paridaens Instituut in Leuven en praktijklector aan de lerarenopleiding van KULeuven. DM september 2011 Nederlands pagina 3
Deze nascholing is een echte aanrader! Inschrijven kun je via www.pedic.be. Inleiding op literaire stromingen vanuit de hedendaagse beeldcultuur Hoe breng je leerlingen uit de tweede graad in contact met het begrip 'literaire stroming' zonder dat ze het na één lesuur al opgeven? Het is niet evident om leerlingen met een beperkte literaire competentie en achtergrond te laten kennismaken met literaire stromingen zoals het surrealisme, het naturalisme, het realisme, de romantiek, het expressionisme... Deze nascholing gaat eerst in op een aantal laagdrempelige en activerende werkvormen die onmiddellijk in de klaspraktijk kunnen worden ingezet. Het vertrekpunt is de link die kan worden gelegd tussen de literaire stromingen en de (hedendaagse) beeldcultuur (beeldende kunst, reclame, videoclips, televisieseries en muziek). Vanuit de beeldcultuur wordt dan het verband aangetoond met enkele literaire werken. De lesgevers, Ulrik De Roover en Frederik De Ridder geven beiden les op het College van de Paters Jozefieten in Melle. Wie deelneemt aan deze nascholing ontvangt een volledig lespakket met invulbladen en een schitterende presentatie (powerpoint). De nascholing vindt plaats in PEDIC op 23 november 2011 van 14 tot 15.30 u (PN248SO/11-12). Inschrijven kan via www.pedic.be Taalbeschouwing in de eerste graad Ook in het schooljaar 2011-2012 kunnen leerkrachten uit de eerste graad intekenen op de nascholing taalbeschouwing die het VSKO organiseert. Het gaat om een verdiepende introductie van de leerplandoelen taalbeschouwing met praktijkvoorbeelden. Vertrekkend van concrete voorbeelden verwerven de deelnemers kennis over en inzicht in de recente visie van de didactiek van de brede taalbeschouwing. De sessies voor individuele leerkrachten vinden plaats in het VTI Sint-Laurentius in Lokeren. Dinsdag 4 oktober 2011 en dinsdag 28 februai 2012: eerste graad A-stroom, telkens van 9 tot 12 u. Dinsdag 29 november 2011 en dinsdag 27 maart 2012: eerste graad B-stroom, telkens van 9 tot 12 u. Via de scholengemeenschap kun je ook inschrijven voor de teamgerichte nascholingen die op maat worden aangeboden. Alle informatie kun je vinden op www.nascholing.be (Taal beschouwen, hoe dan?) Dagen voor beginnende leraren 5 en 12 oktober 2011 1 en 8 februari 2012 Dag voor leraren tweedejaars 7 maart 2012 DM september 2011 Nederlands pagina 4
Talennota minister van Onderwijs De Vlaamse regering heeft de Talennota van minister van Onderwijs P. Smet goedgekeurd. De Talennota bestaat uit veertig pagina s met voorstellen en één rode draad: jonge Vlamingen moeten taalvaardiger worden in het Nederlands én in andere talen. Je vindt de nota op http://www.ond.vlaanderen.be/nieuws/2011/doc/talennota_2011.pdf. De Vlaamse Onderwijsraad zal nu advies uitbrengen, waarna de nota ook in het Vlaams Parlement zal besproken worden. Daarna begint de omzetting in decreten en besluiten. In het schooljaar 2013-2014 zou het nieuwe beleid moeten ingaan. DM september 2011 Nederlands pagina 5