Verantwoordelijke opleidingsonderdeel

Transcriptie

1 Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: Academiejaar: Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling: Niet mogelijk Onderwijstaal: Nederlands Verantwoordelijke opleidingsonderdeel Annick Bontemps 1. Aanvangscompetenties Bij aanvang van dit opleidingsonderdeel dient de cursist de competenties van het opleidingsonderdeel Didactische competentie algemeen bereikt te hebben. 2. Eindcompetenties De eindcompetenties sluiten aan bij de Basiscompetenties voor de leerkracht secundair onderwijs, zoals uitgeschreven door de Vlaamse Regering en gegroepeerd volgens 10 functionele gehelen (FG). Het gaat hierbij om eindcompetenties die een integratie van kennis, vaardigheden en attitudes veronderstellen. De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn: FG 3: De leraar als inhoudelijk expert 3.1. De leerkracht beheerst de domeinspecifieke kennis en vaardigheden, en kan die verbreden en verdiepen De leerkracht kan de verworven domeinspecifieke kennis en vaardigheden aanwenden De leerkracht kan het eigen vormingsaanbod situeren en integreren in het geheel van onderwijsaanbod met het oog op de begeleiding en oriëntering van de leerlingen. FG 5: De leraar als innovator - de leraar als onderzoeker 5.2 De leerkracht kan kennisnemen van toegankelijke resultaten van onderwijsonderzoek en van vakdidactisch en vakinhoudelijk onderzoek. FG 9: De leraar als lid van de onderwijsgemeenschap 9.1. De leerkracht kan deelnemen aan het maatschappelijk debat over onderwijskundige thema s. 1

2 3. Competentiegerichte doelstellingen De cursist kan: De eigenheid van het begrip vakdidactiek benoemen en uitleggen waarin deze verschilt van de algemene didactiek. De drie elementen uit het vak3didactisch model in concrete lessituaties herkennen en bediscussiëren met medecursisten. Het eigen vakgebied/de eigen vakken (de vakken waarvoor de cursist onderwijsbevoegdheid heeft) situeren binnen de structuur van het secundair onderwijs. Vlot werken met leerplannen van zijn/haar vakgebied/ eigen vakken. Leerlijnen in de leerplannen van het eigen vakgebied/ de eigen vakken bespreken. Aangeven wat het bestaansrecht is van zijn/haar vakken, binnen het curriculum van het secundair onderwijs. Op fora debatteren over het bestaansrecht van het eigen vakgebied/ de eigen vakken. Relevante onderzoeksbronnen opzoeken en raadplegen bij het zoeken, bepalen en evalueren van een geschikte vakdidactische aanpak Belangrijke inhoudelijke evoluties en didactische richtlijnen (werkvormen, media, leermiddelen, ) binnen zijn/haar vakgebied: vakken benoemen en toepassen bij de uitwerking van een les. Kennis nemen van vakliteratuur en resultaten van onderwijsonderzoek die relevant zijn voor zijn/haar eigen lespraktijk. Een les binnen zijn/haar vakgebied vakdidactisch analyseren en alternatieven formuleren; linken aan leerplandoelen, didactische wenken, werkvormen en media eigen aan zijn/haar vakgebied. Op een vlotte en beleefde manier contact opnemen met een stageschool en op de stageschool een goede leerkrachthouding aannemen. De cursist is bereid: De eigen deskundigheid en vakkennis te actualiseren en te verdiepen. 2

3 4. Inhoud Tijdens de module didactische competentie algemeen heeft de cursist inzicht verworven in de didactische componenten van het didactisch basismodel en hun onderlinge relaties. De nadruk ligt nog op algemene wetmatigheden binnen het didactisch handelen. Deze module vakdidactische studie zoemt in op de specifieke accenten van het didactisch handelen binnen een bepaald vak en het bredere vakgebied. In het eerste deel maakt de cursist kennis met de term vakdidactiek en het vak3didactisch model (Dr.J.Arduie e.a.,2011). De cursist oefent om de componenten van dit model functioneel te hanteren (toepassingen op concrete lessituaties). In het tweede deel gaat de cursist op zoek naar het bestaansrecht van het eigen vak en de plaats ervan binnen het curriculum secundair onderwijs. De cursist bestudeert en analyseert leerplannen van het eigen vakgebied/eigen vakken waarvoor hij/zij onderwijsbevoegdheid heeft op een aantal vakspecifieke componenten: leerlijnen, werkvormen, media, evaluatiemethoden, Tijdens het derde deel ligt de nadruk op het oefenen van de eigen Vakdidactische competentie tijdens een vakdidactische observatiestage. De cursist wordt bewust gemaakt van de onlosmakelijke samenhang tussen vakdidactische competentie en de onderzoekende houding van de leerkracht. Van de cursist wordt verwacht om relevante onderzoeksbronnen voor het eigen vakgebied grondig te raadplegen (leerplannen, doorlichtingsverslagen, peilingen, vakliteratuur, ) en elementen die bepalend zijn voor een geschikte vakdidactische aanpak eruit te destilleren. De cursist maakt een grondige vakdidactische analyse van de geobserveerde lessen binnen zijn haar vakgebied: linken aan leerplandoelen, didactische wenken, werkvormen, media, evaluatievormen,, voor zijn/haar vakgebied. Vakspecifieke informatie verworven uit de geraadpleegde onderzoeksbronnen worden afgetoetst in de concrete lespraktijk. Leerinhouden : Vakdidactiek en het vak3didactisch model Plaats en status van het eigen vak/vakgebieden in het curriculum secundair onderwijs o Vakbevoegdheid o Leerplannen en leerlijnen o Bestaansrecht van het vak Vakdidactische methode Vakdidactische observatiestage binnen het eigen vakgebied 3

4 5. Onderwijs en leeractiviteiten Deze module wordt aangeboden in afstandsonderwijs. Doorheen de module worden cursisten bij het opbouwen van hun vakdidactische competenties intensief begeleid door een vakdidacticus, d.w.z. een specialist in eigen vakgebied. Zij zijn leraren die zelf in het secundair onderwijs actief zijn en aldus hun praktijkervaring kunnen inbrengen. Deze lectoren zullen de opdrachten voorzien van de nodige feedback en evalueren. De theorievorming zal ondersteund worden door elektronische leerpaden op de ELO. De voorbereidende infosessie over inhoud, organisatie en verloop van dit opleidingsonderdeel (en uitleg m.b.t. de observatiestage) is voor alle cursisten verplicht. De module vakdidactische studie wordt ingericht in een samenwerkings erband met verschillende centra voor volwassenenonderwijs. Elke CVO levert haar eigen vakspecialisten aan om cursisten te begeleiden. In de loop van de module zullen cursisten via fora in debat gaan over hun vakgebied met cursisten van verschillende lerarenopleidingen. Op deze manier wordt functioneel geheel 9 van het competentieprofiel (de leraar als lid van de onderwijsgemeenschap) geconcretiseerd. 6. Evaluatie Deze module heeft geen eindexamen, maar werkt met gespreide evaluatie (op 400 punten): Opdracht 1 (40 punten) Opdracht 2 (60 punten) Observatiestage en opdracht 3 (300 punten) Om een eindscore te behalen voor deze module, moeten de deelopdrachten bij deze module: Allemaal ingediend worden Tijdig ingediend worden (zie data en deadlines) Ingediend worden via de elektronische leeromgeving. 7. Didactisch materiaal en media Al het studiemateriaal wordt digitaal ter beschikking gesteld via de Elektronische leeromgeving. 4

5 8. Studiebegeleiding Studiebegeleiding wordt voorzien door de begeleider/vakdidacticus van deze module via de ELO en mail. 9. Volgtijdelijkheid Op dit opleidingsonderdeel is volgtijdelijkheid van toepassing. De cursisten die de module vakdidactische studie aanvatten moeten reeds geslaagd zijn voor de module didactische competentie algemeen. Hier geldt een uitzondering voor cursisten die het eenjarig of anderhalfjarig dagtraject volgen. Zij volgen VDS samen met DCA. 5