Proviciale Diest voor Lad- e Tuibouw Mededelig r. 111 Pluimvee r. 26 Waterkoelig bij vleeskuikes ir. J. Zoos Op het Proefbedrijf voor de Veehouderij va de Proviciale Diest voor Lad- e Tuibouw va Atwerpe is gedurede 4 rodes oderzoek verricht aar de effectiviteit va waterkoelig. Op het proefbedrijf ware de resultate og iet echt overtuiged om over te gaa tot de aakoop va ee dergelijke istallatie. unleudung Het huidige vleeskuike ka zeer sel groeie tot gram e meer per dag. Deze hoge groei gaat gepaard met ee hoge warmteproductie die het kuike moet kwijt gerake. Deze warmte ka via vetilatie afgevoerd worde maar het probleem is dat deze vetilatie op kuikeiveau moet gebeure. Het kuike ka deze warmte ook kwijt gerake door het drike va koel water. Ee selgroeied kuike vergt ee zeer goed bedrijfsmaagemet waar ziekteprevetie ee belagrijk oderdeel va moet zij. Door er voor te zorge dat de kuikes steeds over goed e zuiver drikwater beschikke, vermijdt me al ee ifectiedruk va microbe die zich i het drikwater bevide. Deze microbe i het drikwater vermeigvuldige zich mider sel i koel water. Om deze twee redee vode wij het uttig om op het Proefbedrijf voor de Veehouderij a te gaa of ee drikwaterkoelig ka bijdrage tot ee betere kuikeperformatie. MATEruAAL EN METHODE De proef is uitgevoerd gedurede 4 rodes op het Proefbedrijf voor de Veehouderij. I 8 proefeehede met 00 kuikes, verdeeld over twee klimaatafdelige, werde de drikleidige e vlotterbakke aagepast zodat het drikwater ko gekoeld worde. Per klimaatafdelig werd i twee proefgroepe het drikwater gekoeld e i de twee overige proefgroepe krege de kuikes ormaal vers water. Bij de proefgroepe met de drikwaterkoelig werd het water met behulp va ee pomp e ee extra retourleidig aar de voorraadbak cotiu gerecirculeerd door de drikleidige. Tegelijkertijd liep ee oderzoek rod vier verschillede lichtschema s, zodat er telkes ee verschilled lichtschema per klimaatafdelig werd toegepast. I ee adere mededelig gaa we dieper i op het resultaat va deze lichtschema s. De gebruikte kuikes ware ROSS 8 kuikes die cotiu voer (3 fase) e water krege. Het voer werd verstrekt via voerpae (1 pa per 88,23 diere) e het water via friss -cups (1 cup per kuikes). De bezettig bedroeg diere per m² e de kuikes ware iet gesext. De stalle werde igestrooid met 1, kg houtkrulle per m². De igestelde vetilatiehoeveelheid bedroeg 1 m³/u/kg voor de miimumvetilatie e 3,6 m³/u/kg voor de maximumvetilatie. De vier lichtschema s ware respectievelijk: 23uL:1uD; twee schema s met ee cotiue dokerperiode die afam aarmate de kuikes ouder werde; ee itermittered lichtschema (4 x (1uL:3uD) + (1uL:7uD)) met ee totaal va uur licht per dag dat werd toegepast vaaf dag tot 3 dage voor lade. De werkelijk gemete dagelijkse maximumwaarde va de staltemperatuur e de buitetemperatuur staa per rode weergegeve i de figure 1, 2, 3 e 4. Telkes is ook de streefwaarde voor de staltemperatuur va die dag weergegeve. Pluimvee r. 26 1
temperatuur ( C) Figuur 2: Streeftemperatuur e gemete maximumwaarde va de staltemperatuur e de buitetemperatuur per dag voor de rode met opzetdatum jmeij1999. 0 leeftijd (dag) 40 max. staltemperatuur max. buitetemperatuur streeftemperatuur temperatuur ( C) ( C) Figuur 3: Streeftemperatuur e gemete maximumwaarde va de staltemperatuur e de buitetemperatuur per dag voor de rode met opzetdatum 19j ulij1999. 0 1 0 2 0 3 0 4 0 0 1 0 leeftijd (dag) 3 0 3 4 0 m a x. stalte m pera tu ur l e e ftijd (d ag) m a x. bu itetem pera tu ur streefte m pe ra tu ur m ax. stalte m pera tu ur m ax. b uite te m pera tuu r stree ftem p eratuur Figuur 1: Streeftemperatuur e gemete maximumwaarde va de staltemperatuur e de buitetemperatuur per dag voor de rode met opzetdatum jmaartj1999.j Pluimvee r. 26 2
Figuur 4: Streeftemperatuur e gemete maximumwaarde va de staltemperatuur e de buitetemperatuur per dag voor de rode met opzetdatum 13jseptemberj 1999. j temperatuur ( C) 0 1 0 3 0 3 4 0 leeftijd (dag) m ax. stalte m pera tu ur m ax. b uite te m pera tuu r stree ftem p eratuur Gedurede de vierde rode is wekelijks de microbiële waterkwaliteit opgevolgd. Per proefgroep werde drie waterstale geaalyseerd: éé staal uit de voorraadbak, éé staal op het eide va de drikwaterleidig e éé megstaal uit drie willekeurig gekoze cups. Om ee idee te hebbe va de weerslag va de waterkoelig op het strooisel werd 4 maal per rode het droge stofgehalte va het strooisel bepaald. Bij de aalyse va de resultate va rodes 2 e 3 moet er rekeig gehoude worde met de Belgische dioxie-crisis. Gedurede deze periodes werde regelmatig de grodstoffe i het voeder gewijzigd omdat de voorrade i de voederfabrieke regelmatig geblokkeerd werde voor aalyses om dioxies e PCB s op te spore. resultaten Watertemperatuurj Het water werd gekoeld tot ca. C, lagere temperature ware i de proefopstellig techisch iet haalbaar. Op ee praktijkbedrijf waar me waterkoelig toepast gaat me tot ca. C. De temperatuur va het drikwater dat iet gekoeld werd, had al a ekele meters i de drikwaterleidig dezelfde temperatuur als de staltemperatuur. Techischejresultatej j j Er is gee iteractie gevode tusse het effect va het lichtschema e de waterkoelig op de productieresultate va de kuikes. Daarom zij i tabel 1 de techische resultate weergegeve per rode, terwijl i tabel 2 de gemiddelde resultate va de 4 rodes same zij weergegeve voor de kuikes met e zoder drikwaterkoelig. Deze gemiddelde resultate zij statistisch gecorrigeerd voor de ivloed va de rode. Uit deze resultate blijkt dat de waterkoelig gee effect heeft op de productieresultate. Blijkbaar heeft het koele water iet het verwachte effect om og extra warmte af te voere bove op de afvoer va deze warmte via vetilatie. Pluimvee r. 26 3
Tabel 1: Techische resultate op dag 42 per rode. waterkoelig opzetdatum ee ja /03/99 uitval (%) 2,28 0, 0,73 2426 12,12 3,88 1,60 1,67 1,40 331 1,98 0,08 0,4 2414 11,71 3,90 1,9 1,68 1,41 329 /0/99 uitval (%) 3,7 0,78 1,03 68 11,89 4,27 1,81 1,76 1,43 3 19/07/99 uitval (%) 3,98 0,7 0,9 2492 12,07 4,13 1,76 1,46 317 13/09/99 uitval (%) 2,93 0,17 1,28 60 11,32 4, 1,64 1,38 340 3,88 0,8 1,0 86 11,78 4,29 1,80 1,76 1,43 322 4,02 0,98 1,03 2489 11,66 4,14 1,77 1,47 3 3,23 0,28 1,3 66,79 4,13 1,62 1,37 341 Pluimvee r. 26 4
Tabel 2: Gemiddelde techische resultate op dag 42, statistisch gecorrigeerd voor de ivloed va rode-effecte waterkoelig ee ja sigificatie uitval (%) 3,31 3,47 0,644 0,47 0,9 0,444 1,08 1,18 0,639 28 32 0,86 4,14 4,14 0,94 wateropame pok (kg) 7,00 6,9 0,764 1,69 1,68 0,6 1,73 1,73 0,911 1,42 1,42 0,98 329 328 0,933 Dejmicrobiilejdrikwaterkwaliteitj I de tabelle 3 e 4 zij de resultate weergegeve va de drikwateraalyses. De spreidig va de gemete waarde was vrij groot zodat per behadelig de miimum e maximumwaardes zij weergegeve i de tabelle. Ook hier stelde we vast dat er gee duidelijk verbad is tusse het al da iet koele va het drikwater e de microbiële kwaliteit. Tabel 3: De miimum- e maximumwaarde va het totale kiemgetal i het drikwater per mosterplaats, dag e behadelig. d _ D _ D _ D i 0 22.000 3.0 40.000 90.000.000.000 6 4.00 2.0 1 60 0 d 1.000 0.000 900.000 18.000.000 7.00 24.000 4.0 2.000.000 38.000.000.000 23.000 13.000.000 4.000 0.000 29.000 1.600.000 1.0 3.700.000 7.600.000 0 4.00 7.000 2.0.000 400 2.0 0.000 1.0.000 Eid d 4.400.000.000.000.000 0.000 46.000 7.000 31.000 67.000 0.000 19.000.000 270.000 22.000.000.000 370.000 11.000 0.000 13.000 40.000 1.0.000 6.000 1.600.000 360 4.600 38.000.000 1.0 3.00 1.00 80.000 11.000 32.000 6.00 3.0.000 9.000 280.000 470 6.0 00 12.000 260.000 Pluimvee r. 26
Tabel 4: De miimum- e maximumwaarde va het totaal aatal coliforme i het drikwater per mosterplaats, dag e behadelig. koelig dag 0 7 14 21 28 42 voorraadbak ee mi 1 0 0 0 0 0 0 max 2 0 2.000 0 0 0 ja mi 2 140 0 0 0 0 0 max 13 1.800 7.000 0 0 cups ee mi.000 370 0 70 40 max 4.000.000 2.800 2.000 1.600 460 400 ja mi 7.000 0 1 1 max 4.000 64.000 2.600 2 3.0 2 0 eide drikleidig ee mi 180 00 0 0 0 4 max 2.00 880 1.600 40 ja mi 2 40 0 0 0 0 0 max 80 1.600 1.800 40 0 60 3 Strooiselkwaliteitj I de figure e 6 is het droge stofgehalte va het strooisel weergegeve per behadelig bij cotiu licht voor de rodes 3 e 4. Voor het droge stofgehalte va het strooisel werd er wel ee iteractie vastgesteld tusse het toegepaste lichtschema e de waterkoelig. Door het toepasse va de lage dokerperiodes werd het strooisel ook atter maar dit effect werd iet extra versterkt door de waterkoelig. Uit deze figure blijkt dat de waterkoelig ee duidelijk egatief effect heeft op de strooiselkwaliteit. Er werd ook ee duidelijke codesatie vastgesteld op de drikwaterleidige zodat zij vuil werde. Figuur : Het droge stofgehalte va het strooisel, gemete bij het lichtschema met 23uL:1uD tijdes de rode met opzetdatum 197199. Pluimvee r. 26 6
Figuur 6: Het droge stofgehalte va het strooisel, gemete bij het lichtschema met 23uL:1uD tijdes de rode met opzetdatum 139199. DuSCUSSuE Het feit dat de waterkoelig iet het geweste effect heeft gehaald i de proeve op het Proefbedrijf voor de Veehouderij ka verschillede oorzake hebbe. De globale resultate zij op zich al zeer goed, zodat me ka opmerke dat het moeilijk is om ee duidelijke verbeterig aa te toe va ee ieuwe ivesterig. Omwille va de techische istallatie ko de drikwatertemperatuur iet lager gekoeld worde da C. Misschie dat bij ee verdere koelig er wel ee duidelijk positief effect optreedt, zowel op microbieel vlak als op het gebied va de techische resultate. Waeer me de codesatieproblematiek bekijkt, is het volges os iet aageweze om drikwaterkoelig toe te passe op ee driksysteem met ippels. De kuikes kue de vuile codesatiedruppels verwarre met de propere drikwaterdruppels bij de ippels. Bij ee systeem waarbij de cups oder de drikleidig hage is de toepassig va drikwaterkoelig bediscussieerbaar. Volges ervarige uit de praktijk zou het codesatieprobleem met de daaraa gekoppelde vuile drikwaterleidig meevalle bij ee systeem waarbij de cups bove op de drikwaterleidig gemoteerd zij. I dit systeem zou de problematiek va het attere strooisel zich ook veel mider stelle. Deze mededelige worde gratis toegestuurd aa de ge teresseerde, meer iformatie: PDLT, Leylad 1, 2860 Sit-Katelije-Waver ( 0/ 62, fax: 0/ 62 8 ifo@pdlt.provat.be D/1999/0180/11-6 14/03/00 Gegeves uit deze mededelig moge overgeome worde mits brovermeldig Pluimvee r. 26 7