Financiën op een rij Leergang ondernemersvaardigheden Kamer van Koophandel en Greenport Arnhem Nijmegen 17 februari 2009 Fred Boersma (Tuinbouw Advies) en Bert de Vries (Rabobank Oost Betuwe)
Programma Introductie Ondernemingsplan Uitwerking casus Potplantenkwekerij Roodhartje Het gaat niet om de techniek, maar om de financiën!!! (tussentijdse) vragen, veel vragen en discussie
Ondernemingsplan Inhoud Bedrijfsanalyse Huidige bedrijf Ondernemerschap/assessment SWOT analyse Marktanalyse Duurzaamheid Lange termijn visie Financiële analyse Rentabiliteit Eigen vermogen Liquiditeit Bijlagen Investeringsplan uitgebreid Situatieschets/luchtfoto Investerings-financieringsplan Financieringsopzet Liquiditeitsprognose Technische onderbouwing Energiemanagement Prognose resultatenrekening Balans na investering Jaarcijfers laatste 3 jaar SWOT Marketingplan Risico analyse
SWOT Sterkte (intern) Goede technische resultaten Modern bedrijf Heeft neus voor innovatie in markt Zwakte (intern) Zware financiering Kan moeilijk delegeren Zwakke eigen vermogenspostie Kansen (extern) Moeilijke niche teelt Zoon heeft meer feeling voor personeel Bedreigingen (extern) Onzekere energiemarkt Engelse markt (valuta)
Investeringsplan Potplantenbedrijf "Roodhartje" op Bergerden met eigen ketel Berekening investeringen, afschrijving en onderhoud, exclusief BTW Investering aantal prijs per eenheid bedrag afschr. % afschrijving onderh. % onderhoud grond Bergerden Bijdrage Gietwaterbedrijf nutsvoorzieningen/aansluiting 30000 30000 1 34,00 0,25 50.000,00 1.020.000,00 7.500,00 50.000,00 4% - 2.000,00 warenhuis erfverharding corridor/dockshelter verwarming compleet electrische installatie overige installaties scherminstallaties belichting rolcontainers/robots/verpakking inventaris/machines bouwbegeleiding leges/financieringskosten advieskosten 24000 1500 1000 24000 24000 1 24000 24000 24000 1 1 1 1 40,00 40,00 360,00 23,00 6,00 250.000,00 12,00 20,00 80,00 50.000,00 50.000,00 30.000,00 15.000,00 960.000,00 60.000,00 360.000,00 552.000,00 144.000,00 250.000,00 288.000,00 480.000,00 1.920.000,00 50.000,00 50.000,00 30.000,00 15.000,00 7% 4% 4% 7% 7% 10% 14% 10% 7% 10% 67.200,00 2.400,00 14.400,00 38.640,00 10.080,00 25.000,00 40.320,00 48.000,00 134.400,00 5.000,00 - - - subtotaal 6.236.500,00 6,2% 387.440,00 1,0% 62.365,00 diversen/onvoorzien 5% 311.825,00 totaal 6.548.325,00 investering per m2 glas 272,85
aandachtspunten Risico s Uitloop investeringen onderbouwing offertes 5 tot 10% diversen,onvoorzien bijkomende kosten
Investerings-financieringsplan Investeringsplan Financieringsplan Investering in bedrijf 6.550.000,00 eigen middelen 1.300.000,00 bedrijfskapitaal 400.000,00 crediteuren 75.000,00 bouwrente 75.000,00 te financieren 5.950.000,00 BTW voorfinancieren 300.000,00 totaal 7.325.000,00 totaal 7.325.000,00
aandachtspunten Bedrijfskapitaal onderbouwen Bouwrente BTW wel of niet voorfinancieren Overbruggingslening bij verkoop bestaande bedrijf Waaruit bestaan eigen middelen Crediteuren achter de hand houden Overige financieringsbronnen Liquiditeitsbegroting (bedrijfskapitaal = 20-25% omzet) Verdiend of verkregen! Familie, Telersvereniging (GMO) Subsidies ( of fiscaal) Bbz Participaties uit de keten
Balans na investering activa passiva grond 1.020.000,00 eigen middelen 1.300.000,00 18% gebouwen 5.422.500,00 garantiefonds 350.000,00 5% inventaris 100.000,00 BF achter 150.000,00 2% ledenkapitaal 7.500,00 Leningen 4.750.000,00 voorraad 400.000,00 Krediet bank 400.000,00 debiteuren/btw 300.000,00 Tijdelijk krediet 300.000,00 liquide middelen 75.000,00 crediteuren 75.000,00 7.325.000,00 7.325.000,00
aandachtspunten Wat is een gezonde eigen vermogenspositie? (WKK) lease (operationeel) < 20% slecht 20 30% matig >30 % goed Geen invloed op eigen vermogen (op balans van leasemaatschappij)
Prognose glasareaal totaal stuks per jaar omzet tuinbouw fiscale bijtellingen diversen rente totaal opbrengsten Toegerekende kosten teeltkosten energiekosten afzetkosten, fust en vracht Niet toegerekende kosten arbeid vreemd personeel onderhoud, overige kosten d.p.m. algemene kosten afschrijvingen rente 1 jaar Totale kosten Bedrijfsresultaat bij: afschrijvingen kasstroom af: saldo privé-uitgaven af: belastingen/ VpB af: vervangingsinvesteringen beschikbaar voor aflossingen af: aflossingen liquiditeitsontwikkeling liquiditeit in % van de omzet totale fiscale kostprijs hoeveelheid per m2 179 14% 20% prijs 0,50 per m2 89,58 14,58 11,67 12,50 12,50 2,71 2,92 16,13 11,96 84,96 5,04 2,08 1,01 4,46 11,67 totaal 24.000 4300000 2.150.000,00 10.000,00 2.160.000,00 350.000,00 280.000,00 300.000,00 300.000,00 65.000,00 70.000,00 387.000,00 287.000,00 2.039.000,00 121.000,00 387.000,00 508.000,00 50.000,00 24.200,00 107.000,00 326.800,00 280.000,00 46.800,00 2,2% per stuk 0,50 0,50 0,08 0,07 0,07 0,07 0,02 0,02 0,09 0,07 0,47 0,03 0,01 0,01 0,02 0,49
aandachtspunten Technische onderbouwing Arbeid Energiemanagement Prijs Vervangingsinvesteringen Minimale marge Week/m2 etc. Planning, registratie Onderbouwing van maand tot maand Marktanalyse (plan) Afschrijvingen (economisch) minus aflossingen 5%? (Fiscale) kostprijs
financiering rente aflossing jaren Rekening courant basis 400.000,00 3,5% 14.000,00 Rekening courant BTW 300.000,00 3,5% 10.500,00 na BTW Lening bank 3.650.000,00 5% 182.500,00 182.500,00 20 Lening BF+ 1.250.000,00 5% 62.500,00 62.500,00 20 Lening GF 350.000,00 5% 17.500,00 35.000,00 10 Totaal 5.950.000,00 287.000,00 280.000,00 21 rente/m2 11,96 aflossing/m2 11,67 rente en aflossing/m2 23,63 rente en aflossing in % van de omzet 26,5%
aandachtspunten Financieringsvormen Aflossingen Renteproducten Verantwoorde banklast Lening(en), R.C., lease, sale en leaseback Lineair, aflossingsvrij, 1 e aflossing Vast, variabel, EURIBOR plus, SWAP, Groenfinanciering 25% omzet!!!!! BF en BF + Garantiefonds
zekerheid te verstrekken executiewaarde bedrijf 5.700.000,00 70% 4.000.000,00 roerende goederen 100.000,00 50% 50.000,00 Borgstellingsfonds v. L 1.250.000,00 Garantiefonds 350.000,00 Blanco 300.000,00 Totaal 104% 5.950.000,00
Liquiditeit Overschakelen naar excel voor voorbeeld
aandachtspunten Liquiditeit 1 jaar van maand tot maand op 1 sheet Link leggen naar verlies en winst Onderbouwing op onderliggende Sheets. productie en prijs uren en arbeidskosten energie in en verkoop Let op: aflossingen vs. Afschrijvingen privé uitgaven investeringen
Bedankt voor de aandacht, succes met jullie onderneming en graag tot ziens Bert de Vries : 06-50528955 Fred Boersma: 06-27160115