Onderwerp Bekendmaking tarieven Onroerende zaakbelasting 2018 Zaaknummer Teammanager Marijn Jansen B & W datum 5 november 2018 Afdeling/Team Wonen Werken en Leven/Belastingen WOZ Naam steller Hay Bongaerts / Stephan Portefeuillehouder Martijn van der Putten Holtman Openbaarheid Deze adviesnota is openbaar Openbaar op 6 november 2018. Nadat de commissie Werken en Besturen is geïnformeerd Bevoegd orgaan B & W Ter kennisname Aanbieden via de Griffie aan Commissie Werken en Besturen ADVIES 1. Kennisnemen van de foutieve publicatie van de verordening onroerende-zaakbelastingen (OZB) 2018; 2. Kennisnemen van de juridische analyse; 3. In te stemmen met het handhaven van de aanslagen.
Samenvatting Op 17 december 2017 is door de gemeenteraad de verordening OZB 2018 inclusief de nieuwe tarieven vastgesteld. In de loop van 2018 is gebleken dat abusievelijk de verordening OZB 2018 met OZB-tarieven 2017 is bekendgemaakt. Op het moment dat de fout werd ontdekt waren voor 95% de aanslagen OZB, met dagtekening 31 januari 2018, al verstuurd. De aanslagen zijn berekend naar de juiste, door de gemeenteraad, vastgestelde tarieven 2018. Na constatering is meteen op 21 februari 2018 de juiste verordening OZB 2018 met de tarieven OZB 2018 bekendgemaakt op www.officiëlebekendmakingen.nl. Gezien het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat: de juiste verordening OZB 2018 eerst rechtsgeldig verbindend is geworden op of kort na 21 februari 2018; de in de OZB-aanslagen gehanteerde tarieven niet zijn gebaseerd op de bekendgemaakte (lees: foutief gepubliceerde) verordening OZB 2018; de aanslagen volgens die bekendmaking naar te lage tarieven zijn opgelegd voor de eigenaren van woningen, en naar te hoge tarieven voor de gebruikers en eigenaren van niet-woningen; de opgelegde aanslagen echter wel op basis van de juiste door de gemeenteraad vastgestelde tarieven zijn berekend en verstuurd. Beoogd resultaat Kennisgeving van het proces en instemmen met handhaven van de opgelegde aanslagen. Het doet recht aan de aanslagen conform de in december 2017 vastgestelde nota Verordeningen en tarieven gemeentelijke heffingen 2018. Hierdoor wordt het meeliften voorkomen en worden extra kosten voorkomen. Juridische analyse De volgende vragen kunnen gesteld worden: - of de verordening OZB 2018, na rectificatie, op de juiste wijze bekend is gemaakt?; en - of de aanslagbedragen gebaseerd zijn op de juiste tarieven overeenkomstig de juiste verordening OZB 2018? De gemeente is wettelijk verplicht alle besluiten elektronisch bekend te maken door middel van een landelijk systeem. De besluiten zijn dan raadpleegbaar via www.overheid.nl. Met dit landelijk systeem beschikt de gemeente over een elektronisch Gemeenteblad voor de bekendmaking van besluiten/verordeningen dat aan alle wettelijke eisen voldoet. Het raadsbesluit over de tarieven OZB 2018 is niet op de juiste wijze in het Gemeenteblad opgenomen en niet op de juiste wijze bekendgemaakt. Dat houdt in dat deze nog niet verbond op het moment van aanslagoplegging 2018. Ook de rectificatie kan hiermee niet worden gecorrigeerd, aangezien de aanslagen reeds waren verzonden op het moment van rectificatie. Argumenten Aanslagen OZB tarief niet - woningen te hoog De aanslagen die in januari 2018 werden opgelegd, konden dus alleen maar steunen op de OZB-verordening 2017. Deze verordening was op dat moment immers nog niet ingetrokken door de verordening 2018. Dat houdt in dat de aanslagen inderdaad naar te hoge tarieven voor de gebruikers en eigenaren van niet-woningen zijn opgelegd, en als een belastingplichtige bezwaar maakt en de zaak aan de rechter wordt voorgelegd, de rechter de betreffende aanslag hoogstwaarschijnlijk zal verminderen tot de aanslaghoogte die kon worden berekend met de tarieven 2017. Dit houdt overigens dus geen verband met de aanvankelijke publicatie van de tarieven 2017, doch wel met de omstandigheid dat de verordening OZB 2017 is blijven gelden, en niet is ingetrokken per 1 januari 2018, omdat niet de juiste verordening is bekendgemaakt. Aanslagen OZB tarief woningen te laag Uiteraard kan ook nog de vraag worden gesteld of de te lage aanslagen die aan woningeigenaren zijn opgelegd, niet verhoogd zouden moeten worden. Ook hiervoor geldt dat de tarieven van de aanslagen zijn opgelegd naar wat de gemeenteraad heeft bepaald voor 2018. Een verhoging via een navorderingsaanslag is hier niet aan de orde, omdat deze naar het juiste tarief zijn vastgesteld. En ook uit oogpunt van behoorlijk bestuur niet zijn geïndiceerd. Aanslagen OZB zijn conform de tarieven, zoals vastgesteld door de gemeenteraad, opgelegd. De aanslagen zijn volledig in overeenstemming de bedoeling van de heffingsambtenaar en de gemeenteraad opgelegd. Afwijken hiervan is niet wenselijk omdat de aanslagoplegging heeft plaatsgevonden conform de wens van de gemeenteraad en vanuit het oogpunt van behoorlijk bestuur.
Bij het beantwoorden van een eventuele vraag of men niet uit eigener beweging de aanslagen zouden moeten verlagen nu bekend is dat er abusievelijk te hoge bedragen in rekening zijn gebracht kan het volgende worden overwogen. Juridisch kunnen we oordelen dat de gemeente hier niet zelf tot algemene terugbetaling van het meerdere hoeft over te gaan. De tarieven van de aanslagen zijn immers wel opgelegd naar wat de gemeenteraad heeft bepaald. Er is dus geen sprake van bewust te hoge bedragen willen innen (knevelarij). Er is een formele fout gemaakt, die bovendien snel is gerectificeerd. De gemeente is niet gehouden alle aanslagen terug te betalen, zulks op grond van de leer van de formele rechtskracht. De leer van de formele rechtskracht houdt het volgende in. Als een met voldoende waarborgen omklede administratiefrechtelijke rechtsgang heeft opengestaan, maar niet is gebruikt, dient de burgerlijke rechter aan te nemen dat de beschikking zowel qua totstandkoming als inhoud in overeenstemming is met de wettelijke voorschriften en rechtsbeginselen De Aanslagen OZB woningen Indien men de keuze zou maken voor het verminderen van de aanslag OZB niet woningen kan de vraag worden gesteld waarom de aanslagen OZB woningen dan niet verhoogd dienen te worden aangezien deze eigenlijk tot een te laag OZB tarief/percentage zijn opgelegd. Ook hiervoor geldt dat de aanslagen zijn opgelegd naar de tarieven zoals de gemeenteraad heeft bepaald voor 2018. De vraag of een verhoging via een navorderingsaanslag of dat kansrijk is of niet laten we even buiten beschouwing zal politiek/bestuurlijk ook hier niet wenselijk zijn. En ook uit oogpunt van behoorlijk bestuur niet zijn geïndiceerd. Conclusie Geconcludeerd kan worden dat op het moment van aanslagoplegging 2018 het geldende recht de OZB-verordening 2017 was en dus de aanslagen niet woning te hoog zijn vastgesteld. Daarnaast kan er geconcludeerd worden dat: 1. de gehanteerde tarieven en aanslagoplegging geheel in overeenstemming is met de wens van de gemeenteraad (OZB-tarieven 2018); 2. na constatering gelijk op 21 februari 2018 de juiste verordening OZB 2018 met de tarieven OZB 2018 bekendgemaakt zijn op www.officiëlebekendmakingen.nl; 3. de aanslagen OZB woningen ook niet verhoogd worden; 4. er geen dringende fiscaal-juridische reden om uit eigener beweging over te gaan tot terugbetaling; 5. de financiële gevolgen groot zijn. (zie financiële en Juridische gevolgen) Risico s Zie financiële gevolgen. Kanttekeningen Zie juridische gevolgen. Communicatie Naast intern overleg is in dit kader is ook advies opgevraagd bij Van den Bosch & Partners welke belastingadviseurs zijn voor lokale overheden. Nadat de commissie Werken en Besturen is geïnformeerd wordt het bijgevoegd persbericht openbaar gemaakt. Zie bijlage. Financiële gevolgen De aanslagen 2018 zijn voor de groep woningen voor een te laag bedrag opgelegd en voor de niet-woningen voor een te hoog bedrag. 2017 2018 Verschil woningen eigendom 0,1538% 0,1514% 0,0024% niet-woningen eigendom 0,3026% 0,3121% -0,0095% niet-woning gebruik 0,2430% 0,2501% -0,0071%
Het financiële risico is: - dat er massaal bezwaar wordt gemaakt gedurende de periode binnen 6 weken na de dagtekening van de aanslag; - dat de geplande verhoging van de opbrengst van de niet-woningen niet gerealiseerd kan worden, terwijl de verlaging van de woningopbrengst wel wordt gerealiseerd. Op het moment van schrijven zijn voor 100% alle aanslagen opgelegd en de bezwaartermijn hiervan verstreken waardoor eventuele financiële risico s zijn beperkt. Zie Juridische gevolgen. De gevolgen indien we alle niet woningen ambtshalve verlagen naar het niet beoogde OZB tarief zijn: Opbrengst 2018 niet-woningen eigendom: 1.482.862.000 x -0,0095% = 140.871,00 Opbrengst niet-woningen gebruik: 1.371.125.000 eigendom x -0,0071% = 97.349,00 Totaal 238.220,00 Opbrengstverlies OZB Op het moment van schrijven zijn er nog 10 bezwaarschriften die nog afgewikkeld moeten worden. Deze zijn alleen gericht tegen de WOZ waarde. Dan zijn er nog 28 bezwaarschriften tegen te hoge tariefstelling. Uitgaande dat voor 38 aanslagen/bezwaarschriften wordt terugbetaald, dan komt het maximale verlies uit op (stand 23 oktober 2018): OZB eigenaar niet woning: 150.000.000,- x 0.0095% = 14.250,- OZB gebruiker niet woning: 150.000.000,- x 0.0071% = 10.650,- Proceskostenvergoeding De wet voorziet bij de afhandeling van bezwaarschriften in een vergoeding van bezwaar- en beroepskosten bij juridische dienstverlening indien een bezwaarschrift gegrond wordt verklaard. Als een bezwaar- en / of beroepschrift nog niet is afgewikkeld en er wordt bekendgemaakt dat de tarieven OZB voor niet woningen onjuist zijn vastgesteld zullen alle juridische dienstverlenende bedrijven (lees bijvoorbeeld No-Cure No- Pay bedrijven) als aanvullende grief inbrengen de hoogte van het OZB tarief. Dit houdt in dat het bezwaar gegrond is. Los van de gevolgen voor de hoogte van de OZB betekent dit ook dat belanghebbende recht heeft op proceskostenvergoeding. De kosten hiervoor zijn inschattend: o bezwaarschrift 249 o horen 249 Uitgaande van 38 stuks houdt dit een maximale proceskostenvergoeding in van 19.000,- (38 x 498). In de begroting is hiervoor een bedrag gereserveerd en de kosten wordt hieruit gedekt. Personele/organisatorische gevolgen Juridische gevolgen Om zorgvuldig te zijn en de bezwaarprocedure niet te beïnvloeden, is gewacht met de vergissing communiceren tot de schriftelijke bezwaarprocedure is afgehandeld. Eerder communiceren zou bezwaarmakers die geen bezwaar hebben gemaakt tegen de verkeerde tarieven, alsnog de kans geven dat te doen. Hierdoor wordt meeliften op de bezwaren voorkomen. Rechtmatigheid De heffing en inning van gemeentelijke belastingen is geattribueerd aan de heffingsambtenaar van de gemeente Venray. Dit is de teammanager belastingen WOZ. Deze nota is informatief van aard aangezien de bevoegdheid dus bij de heffingsambtenaar is gelegen.
Fatale termijnen Vervolgtraject besluitvorming Evaluatie Bijlagen Persbericht Naslagwerk