Waterschapspeil 2009 Waterschappe vergeleke
Waterschapspeil 2009 Waterschappe vergeleke
Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Voorwoord Voor u ligt de eerste ladelijke vergelijkigsrapportage Waterschapspeil 2009. Ik be er trots op dat wij er als waterschappe same i zij geslaagd de primeur te hebbe om als lokale overheid oze prestaties izichtelijk te make e os ope te stelle voor ee oderlige vergelijkig over de volle breedte va oze take. Met de wijze waarop we os collectief vergelijke lope wij voorop te opzichte va miisteries, provicies e gemeete. Op basis va deze vergelijkigsrapportage is ee bracherapportage opgesteld, waari oze collectieve prestaties zichtbaar worde. Wij hope met deze bracherapportage politici, toezichthouders, samewerkigsparters, jouraliste e atuurlijk de geïteresseerde burger op heldere wijze izicht te geve i oze ispaige, prestaties e vooremes. De voorbereidige hebbe ee behoorlijke periode i beslag geome. We hebbe zorgvuldigheid e draagvlak late prevalere bove selheid, maar het resultaat mag er zij. We eme uiteraard de ervarige mee i de aaloop aar de volgede rapportage. Daarop hoeft u mider lag te wachte da op deze. belagrijke aspecte waar waterschappe mee te make hebbe. Nu e i de toekomst. Dagelijks worde keuzes gemaakt. Wij moete deze keuzes met deskudige mese op democratische wijze make. Daartoe werke wij meer e meer same met adere bestuurslage om ee goede uitkomst te bevordere e bespoedige. De hadvatte e izichte die Waterschapspeil os geeft, biede os extra houvast om de juiste prioriteite te stelle e kase te sigalere e aa te pakke. Er zij volop aakopigspute om bie de waterschapsorgaisatie op ambtelijk e bestuurlijk iveau de dialoog aa te gaa over de eige aapak i vergelijkig tot die va de collega-waterschappe. Ik hoop dat u zich a het leze va deze rapportage og meer betrokke voelt bij os werk e dat u mij trots e ambitie deelt. Beveiligig tege overstromige, beschermig tege wateroverlast, verbeterig va de waterkwaliteit e atuurvriedelijker make va beke e riviere e als afgeleide daarva recreëre, geiete va de atuur, welvaart e ecoomie zij Sybe Schaap voorzitter Uie va Waterschappe
Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Ihoudsopgave Voorwoord 3 Samevattig 6 1. Ileidig 14 2. Water kere 22 2.1 Beleidsotwikkelige 22 2.2 Bescherme met primaire waterkerige 23 2.3 Bescherme met regioale waterkerige 25 2.4 Koste aaleg e beheer waterkerige 26 3. Peile behere, wateroverlast voorkome e zorge voor voldoede water 30 3.1 Beleidsotwikkelige 30 3.2 Peile behere 30 3.3 Gewest Grod- e Oppervlaktewater Regime 31 vaststelle 3.4 Wateropgave ter bestrijdig va wateroverlast 32 uitvoere 3.5 Grodwater behere 33 3.6 Koste irichtig e beheer watersysteme 34 4. Waterkwaliteit behere e afvalwater zuivere 38 4.1 Beleidsotwikkelige 38 4.2 Chemische waterkwaliteit 2007 verbetere 38 4.3 Chemische doele uit de KRW realisere 40 (prioritaire stoffe) 4.4 Ecologische doele uit de KRW realisere 41 4.5 Zwemwaterkwaliteit realisere 41 4.6 Afvalwater zuivere: voldoe aa lozigseise 42 e koste 4.7 Samewerke i de afvalwaterkete 44 4.7.1 Voldoe aa de afameverplichtig 44 4.7.2 Bespare met optimalisatiestudies 45 4.7.3 Afvalwaterakkoorde e waterplae 46 5. Koste izichtelijk make e ikomste geerere 50 5.1 Waarvoor make de waterschappe hu koste? 51 5.2 Belastigdruk i 2007 e i 2009 52 5.3 Totale belastigopbregste i 2007, 2009 e 2012 54 5.4 Perceptiekoste 55 5.5 Ivesterige i 2007 e i de periode 2009-2012 57 6. Klatgericht dieste verlee 60 6.1 Klattevredeheid zuiverigsbeheer 60 6.6 Digitaal dieste verlee 60 6.3 Verguige, bezwaarschrifte e klachte 61 tijdig afhadele 6.3.1 Afhadele va Wvo-verguige 61 6.3.2 Afhadele va keurotheffige 61 6.3.3 Afhadele va bezware 62 6.3.4 Afhadele va klachte 63 7. Maatschappelijk veratwoord odereme 66 7.1 Duurzaamheid 66 7.2 Eergieverbruik 67 7.3 Cultuurhistorische zorg 67 7.4 Ziekteverzuim 68 7.5 Itegriteit 68 7.6 Ikope e aabestede 68 7.7 Iteratioaal samewerke 69 8. Waterschappe gaa door met Waterschapspeil 74 8.1 Verbetere va de prestaties 74 8.2 Verder otwikkele va Waterschapspeil 76 Bijlage 1 Algemee kemerke va de waterschappe 78 - Gebiedskemerke va de waterschappe - Omvag take va de waterschappe 2 Fiaciële achtergrodiformatie 81 - Bruto-ivesterigsuitgave i 2007, 2009, 2010, 2011 e 2012 - Va derde otvage ivesterigsbijdrage i 2007 - Gerealiseerde etto-koste aar beleidsvelde i 2007 - Begrote etto-koste aar beleidsvelde i 2009 - Basistarieve waterschapsbelastige 2009 - Belastigdruk voor vijf situaties i 2007 e 2009 - Geraamde belastigopbregste i 2007, 2009 e 2012
Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Samevattig 7 Samevattig Voor u ligt de eerste rapportage Waterschapspeil, die voor brache e plaatst deze eige bijdrage i het perspectief take aa waterschappe worde opgedrage die i de regel der hebbe bestuurlijke afwegige bie ieder waterschap taa periodiek door de waterschappe zal worde gepubli va die va collega-waterschappe. door adere overhede worde uitgeoefed. Ee voorbeeld vervolges geleid tot ee bepaald beleid e tempo waari dit ceerd. Waterschapspeil 2009; Waterschappe vergeleke is het wegebeheer dat zes waterschappe uitvoere. beleid zal worde uitgevoerd. De waterschappe hebbe hu iformeert u over de belagrijkste resultate die de water Maatwerk De besture va de waterschappe bepale op basis va de uitdagige actief opgepakt. Waterschapspeil 2009 geeft hier schappe i 2007 hebbe bereikt e ekele verwachtige De take bie het regioale waterbeheer worde i fysische e demografische gesteldheid va hu gebied e va ee tussestad weer, de resultate die tot e met 2007 voor de korte termij (periode 2009-2012). Dit is ee verge Nederlad uitgevoerd door de waterschappe, ee lokale, de eise die aa het waterbeheer worde gesteld zelf hoe de zij bereikt. Ee tussestad, omdat 2007 ee jaar was waari lijkigsrapportage, waari de waterschappe aast elkaar democratisch gelegitimeerde overheid. Dit garadeert take worde igevuld e welk tempo daarbij wordt aage de waterschappe op weg ware aar deadlies: eid 2011 voor worde gepreseteerd. Daaraast is, op basis va dit rap maatwerk op het gebied va het waterbeheer. Democratisch houde. Eé va de factore die dit tempo kue bepale de versterkig va de primaire waterkerige die i de tweede port, ee bracherapportage opgesteld, die is aagebode gekoze vertegewoordigers beslisse over de wijze waarop is de hoogte va de belastige die het waterschap i het toetsrode va de Wet op de waterkerig iet aa de orme aa de ladelijke parters va de waterschappe. i het eige gebied beschermig tege overstromige e gebied moet oplegge om zij take te bekostige. bleke te voldoe, 2015 voor het op orde brege va regioale goed waterbeheer gestalte krijge. Door het eige belas waterkerige e het voorkome va oaavaardbare water tiggebied va de waterschappe wordt voorkome dat de Hoofdlije resultate overlast e uiterlijk 2027 voor de uitdagige va de KRW. Waterschappe zij trasparate orgaisaties die actief bekostigig va deze voor Nederlad essetiële take o I deze rapportage is izichtelijk gemaakt welke doele, pres veratwoordig aflegge e zich wille verbetere. De 26 derdeel is va politieke afwegige die bij adere, algemee taties, koste, ivesterige e belastigdruk de waterschap 2. Dat 2007 ook om ee adere rede ee tussejaar was, blijkt waterschappe legge eerst e vooral veratwoordig af overhede gemaakt worde. pe i met ame 2007 hebbe gerealiseerd. De take va eveees uit deze rapportage. Het toetsigskader was voor aa hu besture, die bestaa uit de gekoze vertege Lokale uitvoerig va het regioaal waterbeheer bregt ook de waterschappe zij leidraad e daaraast wordt izicht sommige oderwerpe i 2007 og i otwikkelig, waar woordigers va de burgers e bedrijve i de waterschaps met zich mee dat gebiedskemerke, zoals hoog- of laagge gegeve i de fiaciële aspecte va de taakuitoefeig, de door het eme va de maat soms eigelijk og te prema gebiede. Daaraast legge de waterschappe rechtstreeks lege, veel of weiig water, grodsoort, du- of dichtbevolkt, kwaliteit va diestverleig e diverse aspecte die ee rela tuur was. veratwoordig af aa hu igezetee via middele als veel of weiig verstedelijkt gebied e de aawezigheid va tie hebbe met maatschappelijk veratwoord odereme. websites, jaarverslage, waterkrate e ieuwsbrieve e kwetsbare atuurgebiede, leide tot verschille i maatre 3. De rapportage maakt ook duidelijk dat er otwikkelpute er is ee veratwoordigsrelatie met hu toezichthouders de provicies. gele, koste e belastigdruk tusse de waterschappe e dus ook tot verschillede resultate i deze rapportage. Samegevat: 1. De afgelope jare is met het Natioaal Bestuursakkoord Wa zij; oderwerpe waarop de waterschapssector zich collectief ka verbetere. De waterschappe pakke deze had De rapportage Waterschapspeil is ee hulpmiddel dat de Waterschappe zorge voor veiligheid (gee overstromi ter, de Europese Kaderrichtlij Water (KRW) e ieuwe wet schoe ook op. besture i deze processe kue gebruike. De vergelij ge), waterkwatiteitsbeheer (peilbeheer, voorkome va gevig, met ame Waterschapswet e Waterwet, ee ieuw kigsrapportage va Waterschapspeil geeft de bestuurders wateroverlast e droogte), waterkwaliteitsbeheer (kwali beleidskader voor de waterschappe tot stad gekome. 4. Waterschapspeil geeft teves aa dat waterschappe bij het va de waterschappe izicht i de bijdrage va het eige tatief goed oppervlaktewater) e zuiverig va afvalwater. Hiermee werd duidelijk welke opgave de waterschappe de bereike va hu doelstellige voor ee deel adere overhe waterschap aa het beleid e de prestaties va de totale Daaraast kue uit doelmatigheidsoverwegige ook komede jare moete ivulle. Op basis va het beleidska de odig hebbe.
Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Samevattig 9 I het vervolg va deze samevattig worde de belagrijkste biede volges het Natioaal Bestuursakkoord Water pas eid 2007 i ee maatschappelijke besparig va 265 miljoe de gevolge va de huidige ecoomische crisis. resultate va Waterschapspeil aar deze vier ivalshoeke 2015 op orde behoeve te zij. geresulteerd. Het meredeel va de waterschappe is er i de periode 2007- gegroepeerd. I 2007 voldede reeds 21 va de 600 Nederladse waterlicha De waterschappe hebbe i 2007 ruim 900 miljoe geï 2009 mede door itesief met elkaar e met gemeete te me aa de ome voor de ecologische waterkwaliteit va de vesteerd e eme zich voor vaaf 2009 1,3 miljard per jaar gaa samewerke i geslaagd om de koste va belastig 1. Waterschappe voere hu take aar behore uit e pakke ieuwe uitdagige actief op Europese Kaderrichtlij Water (het zogeoemde Goed Ecologisch Potetieel; het GEP ), terwijl ook hiervoor de deadlie te ivestere om Nederlad beter te bescherme tege overstromige e wateroverlast e te voorzie va voldoede e heffig te late dale. Gemiddeld dale deze perceptiekoste va 6,3% aar 5,6% va de belastigopbregst. I 2007 voldeed gemiddeld al 73% va de getoetste primaire 2027 is. kwalitatief goed oppervlakte- e grodwater. Deze ivesteri De omwoede va zuiverigsistallaties e de gemeete waterkerige aa de veiligheidsorme, terwijl deze water Bij egetie waterschappe voldede alle zwemwaterlo ge leide gemiddeld geome tot relatief beperkte verho i hu rol als beheerders va de riolerig toe zich met ee kerige pas eid 2011 aa deze orme behoeve te voldoe. caties aa de orme va de Europese Zwemwaterrichtlij, gige va de belastige (ca.2%) e geve daaraast ee rapportcijfer va gemiddeld ee zeve tevrede over hu re E odaks dat het Rijk i 2007 voor gemiddeld 18% va het terwijl pas i 2015 aa deze orm behoeft te worde voldaa. substatiële impuls aa de lokale ecoomie. Hiermee levere latie met de waterschappe. aatal kilometers primaire waterkerige (ca. 650 km) og Gemiddeld werd op 94% va deze locaties aa de orme vol de waterschappe als va ature ee flike bijdrage aa het gee toetsigsorme had vastgesteld, zulle de water daa. bestrijde va schappe i 2017 alle primaire waterkerige op orde heb Voor gemiddeld 96% va het afvalwater voldede de water be, dus ook de kerige die i 2007 og iet va orme schappe aa de met gemeete ware voorzie. gemaakte afsprake over het ver Odaks dat de provicies i 2007 voor gemiddeld 26% va der trasportere e zuivere va het aatal kilometers regioale waterkerige (ca. 3.650 km) het afvalwater dat via de riolerig og gee toetsigsorme hadde vastgesteld (zie ook hiera wordt aagebode. bij 2 ormekader og i otwikkelig ) e de waterschap I 2007 hadde de waterschap pe deze kerige pas eid 2015 op orde hoeve te hebbe, pe voor 70% va het gezuiverde voldeed gemiddeld al 39% va het aatal kilometers aa de afvalwater studies met de ge orme. meete uitgevoerd of hiertoe I 2005 bleek dat gemiddeld 98% va de beheergebiede va afsprake gemaakt om same de waterschappe al aa de orme voor het voorkome va tot de meest optimale irich oaavaardbare wateroverlast voldeed. I 2007 hadde de tig va de afvalwaterkete waterschappe 20% va de maatregele getroffe om deze te kome. Deze gezamelijke wateroverlast i de toekomst te voorkome, terwijl hu ge studies hebbe tot e met
10 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Samevattig 11 De waterschappe hadele gemiddeld 92% va de bezware tege de belastigheffig e otvage klachte bie de 2. Het ormekader voor de waterschappe was i 2007 deels og i otwikkelig oale watere stageert de laatste jare. I 2007 werd iet overal voldaa aa de toe geldede orme. De waterschap 2007 iet bie de wettelijke basistermij werd afgewikkeld. Waterschappe kee gee uiforme termij waarbie daarvoor geldede termij af. Sids het icidet bij Wilis i 2003 wordt gewerkt aa de pe zulle de uitdagige va de Europese Kaderrichtlij klachte moete zij afgewikkeld. Deze zal worde vastge Waterschappe geve actief ivullig aa duurzaamheid: i otwikkelig va objectieve toetsigsorme voor de hoogte Water moete oppakke, om op dit put weer ee stap voor steld. 2007 beschikte vrijwel alle orgaisaties al over bestuurlijk e stabiliteit va regioale waterkerige. Bij veel water waarts te make. Voor de pute waarbij hierbove gee cocreet vervolgtra vastgesteld beleid op dit terrei, de waterschappe behaalde schappe zij de orme waaraa de regioale waterkerige I 2007 voldede de waterschappe voor gemiddeld 61% va ject is geschetst, geldt dat de Uie va Waterschappe overleg ee goede score i de moitor duurzaam ikope va het Mi moete voldoe i 2007 of kort daarvoor door de provicies hu hoeveelheid gezuiverd afvalwater aa de eise die de met de waterschappe zal starte met als izet cocrete af isterie va VROM (46% va hu ikope was duurzaam e vastgesteld of otbreke deze orme voor ee deel va de lozigsverguige va afvalwaterzuiverigsistallaties sprake te make over ee oderzoeks- e verbetertraject. allee de kerdepartemete dede het beter met 51%) e de regioale waterkerige og. daaraa stelle. De sector is al met ee groot project gestart waterschappe hebbe ee meerjareakkoord afgeslote met het Rijk e daari toegezegd dat zij tot e met 2020 gemiddeld 2% per jaar eergiereductie zulle realisere (MJA3). De waterschappe wille duurzaamheid verder vormgeve i Waterschappe moete voor gemiddeld 55% va hu gebied over ee actueel peilbesluit beschikke, maar kue uit efficiecy-overwegige pas aa ee ieuw besluit werke als het ieuwe Gewest Grod- e Oppervlaktewaterpeil (GGOR) om i de toekomst op dit aspect beter te score. I de jare tot e met 2007 is gebleke dat er door samewerkig met gemeete maatschappelijke voordele i de afvalwaterkete kue worde bereikt. Door op de plaatse waar 4. Waterschappe e de adere overhede moete samewerke om Nederlad veiliger te make, beter bestad te make tege de klimaatveraderig e de waterkwaliteit te verbetere het klimaatakkoord dat zij i 2009 met het Rijk wille afslui beked is. Hierbij zij zij voor ee deel afhakelijk va ka og iet werd samegewerkt ook te gaa samewerke e Het Rijk stelt de orme vast waaraa primaire waterkeri te. derstellig door de provicies. I 2007 hadde og iet alle de reeds bestaade samewerkige te itesivere, kue ge moete voldoe. I 2007 had het Rijk voor gemiddeld 18% Ook adere aspecte va het maatschappelijk veratwoord provicies deze kaders bepaald. og meer va deze voordele worde bereikt. De Taskforce va het aatal kilometers primaire waterkerige (ca. 650 odereme staa bij de waterschappe hoog op de ageda. Waterkete va de Uie va Waterschappe werkt hier reeds km) og gee toetsigsorme vastgesteld, zodat de water Voorbeelde zij dat er i 2007 bij ee grote meerderheid va de waterschappe bestuurlijk vastgesteld beleid met betrek 3. De waterschappe prioritere collectieve verbeterpute aa. De dalig die i de periode 2007-2009 vooral door samewer schappe iet kode toetse of hu primaire kerige hier wel of iet aa voldede. kig tot cultuurhistorische zorg, itegriteit e iteratioale I 2007 hadde de waterschappe gemiddeld 8% va de pri kig tusse waterschappe oderlig e met gemeete op De waterschappe kue pas het Gewest Grod- e Opper samewerkig was e dat dit beleid actief werd uitgevoerd. maire waterkerige waarvoor toetsigsorme beschikbaar het gebied va de koste va belastigheffig (de perceptie vlaktewaterpeil opstelle als de provicies hiervoor de kaders Het iteratioale beleid maifesteert zich oder adere i ware og iet getoetst. Hierdoor otstaat er vertragig bij koste ) is bereikt, geeft aa dat samewerkig redemet hebbe geschetst. I 2007 was dat laatste og iet op grote het beschikbaar stelle va deskudigheid aa waterbeheer het tijdig op orde krijge va deze waterkerige. oplevert. De bestaade samewerkige zulle worde uitge schaal gebeurd. ders i lade die recetelijk zij toegetrede tot de Europese Gemiddeld voldeed 16% va de gebiede bie de water breid e de waterschappe die og iet cocreet samewer Om gebiede aa peilbesluite te late voldoe of om i de Uie. Ook gaa er mesure aar iteratioale waterprojec schappe waarvoor i 2007 actuele peilbesluite beschikbaar ke zulle hier op korte termij toe overgaa. toekomst wateroverlast te voorkome moete waterschap te, waaroder saitatieprojecte. ware og iet aa die besluite. Op het gebied va het tijdig verlee va verguige is pe maatregele treffe, zoals bijvoorbeeld het irichte De verbeterig va de chemische waterkwaliteit i de regi er og ruimte voor verbeterig, omdat gemiddeld ca. 25% i va gebiede om tijdelijk water i op te slaa. Hierbij zij
12 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Samevattig 13 de waterschappe gedeeltelijk afhakelijk va de ipassig Verbetertrajecte De Uie va Waterschappe gaat met de waterschappe i rapportages seller a afloop va het peiljaar worde gepu i ruimtelijke plae va provicies e gemeete, va Ieder idividueel waterschap zal i Waterschapspeil oder gesprek met als izet om cocrete afsprake te make over bliceerd. Als tweede zal er op het gebied va de gehateerde verguigprocedures bij gemeete e de medewerkig va werpe vide die het waard zij om ader te oderzoeke of ee oderzoeks- e verbetertraject. defiities e gebruikte vrage ee aascherpig plaatsvide grodeigeare, bijvoorbeeld om grode te verkope of ee er verbeterige kue worde doorgevoerd. Daarbij moet Waterschapspeil 2009 is de eerste vergelijkig tusse de om ee og betere vergelijkig tusse de waterschappe mo adere bestemmig te geve. Projecte worde regelmatig de vraag worde beatwoord of verschille met adere water waterschappe op bestuurlijk iveau e de komede jare gelijk te make. Tot slot zal i het kader va de evaluatie va vertraagd omdat deze procedures te lagzaam verlope. schappe hu oorzaak vide i beïvloedbare of iet-beï zulle er vergelijkbare vervolgrapportages worde opgesteld. Waterschapspeil opieuw aar de iformatiebehoefte va de De verbeterig va de chemische waterkwaliteit i de regio vloedbare factore. Net zoals de prestaties va de waterschappe zal ook Water verschillede doelgroepe va de rapportages worde geke ale watere stageert de laatste jare door vervuilede bro Eerder i deze samevattig is aagegeve dat er uit de rap schapspeil worde doorotwikkeld. Het eerste otwikkelput ke. De herijkte iformatiebehoefte wordt het vertrekput bij e waarop de waterschappe auwelijks ivloed kue portage teves ee aatal meer algemee pute ka worde is dat de volgede uitgave va Waterschapspeil zo zal worde de otwikkelig va de volgede versie va Waterschapspeil. uitoefee. Voorbeelde zij de uitspoelig va meststoffe gedestilleerd waar de waterschapssector zich als collectief geplad dat de e gewasbeschermigsmiddele uit de ladbouw, de afspoe ka verbetere. De belagrijkste hierva zij hierbove op Met deze schat aa vergelijkigsiformatie make lig va zware metale va verharde oppervlakke e adere gesomd. de waterschappe zich ook i de toekomst sterk hu diffuse broe zoals uitlogig uit scheep prestaties verder te verbetere tege maatschappelijk vaart, buiteladse aavoer via riviere veratwoorde koste. Hiermee blijft Nederlad veilig e e eerslag va gasse e adere stoffe blijft os waterbeheer ook i de toekomst aa alle eise vauit oder meer het (lucht)verkeer. voldoe. Naast maatregele die de waterschappe zelf kue eme, is er op korte termij ook ladelijk beleid odig om de komede jare ee verbeterig te kue bereike. Het aascherpe va het mestbeleid voor de ladbouw e het uitvoerigsprogramma voor de aapak va diffuse emissies va het Miisterie va VROM zij prioriteite.
14 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Ileidig 15 1 Ileidig Waterschapspeil de rol va het algemee bestuur. De rapportage sluit zoveel Beschermig tege overstromige e goed waterbeheer le. De verschille tusse de gebiede va de waterschap Dit is de eerste versie va de ladelijke rapportage Water mogelijk aa bij de ladelijke rapportage Water i Beeld, zij voor Nederlad zodaig essetiële voorwaarde dat de pe leide vaak tot verschille i uitdagige, maatregele, schapspeil, die vaaf u periodiek door de waterschappe die de voortgag va het totale waterbeheer i Nederlad bekostigig daarva gee oderdeel ka zij va politieke koste e belastige. zal worde gepubliceerd. Dit rapport, Waterschapspeil jaarlijks vastlegt e oder adere aa de lede va de Tweede afwegige die bij adere, algemee overhede gemaakt Het hoogste bestuursorgaa va ee waterschap is het al 2009; Waterschappe vergeleke beschrijft de belagrijkste Kamer wordt aagebode. worde. gemee bestuur, dat bestaat uit vertegewoordigers va de resultate va de activiteite va de waterschappe i 2007 Waterschappe worde igesteld of opgeheve bij provi burgers e bedrijve uit het waterschapsgebied e de door e geeft i hoofdstuk 5 izicht i ekele verwachtige va Waterschappe ciale verordeig. Er zij op dit momet 27 waterschap de Kroo beoemde voorzitter. Deze vertegewoordigers ieder waterschap voor 2009 e verder. Deze vergelijkigsrap Waterschappe zij et als de provicies e de gemeete lo pe i Nederlad, maar er worde er i deze rapportage 26 eme a ee democratisch proces met algemee verkie portage iformeert de bestuurders va de waterschappe kale overhede. Wat de waterschappe oderscheidt va pro weergegeve. Het Friese Waterschap Blija Buitedijks heeft zige e beoemige vauit belageorgaisaties i het over de stad va zake op het terrei va het regioale wa vicies e gemeete zij de take. Provicies e gemeete i vergelijkig met de adere waterschappe ee zeer klei algemee bestuur plaats. De lede va het algemee bestuur terbeheer. Op basis va dit rapport is ee bracherapportage hebbe i pricipe ee obeperkt takepakket, terwijl de (ca. 100 ha) e afwijked beheergebied e ook ee afwijked kieze, op ee ekele uitzoderig a, uit hu midde de le opgesteld, die is aagebode aa de ladelijke parters va take va de waterschappe uitsluited op het gebied va takepakket, waardoor het voor dit waterschap iet zivol is de va het dagelijks bestuur, het orgaa dat veratwoorde de waterschappe, zoals de lede va de Eerste e Tweede de waterstaatszorg ligge. Deze beperkig va het takepak aa deze vergelijkig deel te eme. lijk is voor de uitvoerig va het door het algemee bestuur Kamer, miisteries e koepelorgaisaties. ket maakt het waterschap tot ee fuctioele overheid. De De waterschappe zij veratwoordelijk voor het regioaal vastgestelde beleid. Het voorgaade heeft tot gevolg dat bij take bie het regioale waterbeheer worde uitgevoerd waterbeheer i het gebied dat door de provicies aa he is de waterschappe zowel de algemee besture (volledig) als Doel door ee lokale overheid e worde bekostigt met eige toegeweze. De greze va de waterschappe lope i de de dagelijkse besture (ageoeg volledig), op de voorzitter Deze vergelijkigsrapportage va Waterschapspeil 2009 is belastige va die overheid. Hiermee ka maatwerk op regel same met stroomgebiede. De beheergebiede va de a, bestaa uit democratisch gelegitimeerde bestuurders. vooral bedoeld voor de lede va de algemee e dagelijkse het gebied va het waterbeheer worde gebode; democra waterschappe zij zeer verschilled. Het ee waterschap De lede va het dagelijks bestuur blijve ook lid va het besture va de waterschappe. De belagrijkste fuctie va tisch gekoze vertegewoordigers va het gebied beslisse heeft ee hooggelege beheergebied op zad met weiig algemee bestuur. Dit is aders bij de drie adere overhede, de rapportage is trasparatie biede aa degee die als be over de wijze waarop op de behoefte uit het gebied wordt water, terwijl ee ader waterschap ee laaggelege water die ee zogehete duaal bestuur kee, waar lede va het stuurlijke vertegewoordigers vauit het gebied zij gekoze igespeeld. Iets aders wat de waterschappe va de provi rijk gebied op veegrod beheert. Ook zij er verschille dagelijks bestuur (kabiet, gedeputeerde state e burge of beoemd. Doel va Waterschapspeil is da ook bestuur cies e gemeete oderscheidt, is de grote afhakelijkheid tusse de gebiede va de waterschappe als het gaat om de meester & wethouders) regelmatig va buite het algemee ders izicht te geve i de prestaties va het eige water va eige belastige. Waar de provicies e gemeete mate va verstedelijkig, de bevolkigsdichtheid, het aatal bestuur afkomstig zij. schap, mede i relatie tot het gemiddelde va de brache e ee belagrijk deel va hu fiaciële middele va het Rijk e de soorte bedrijve die actief zij alsmede het al da iet De besture va de waterschappe bepale op basis va de va adere waterschappe. Deze doelstellig sluit ook aa otvage, moete de waterschappe hieri vrijwel uitslui aawezig zij va kwetsbare atuurgebiede. Tot slot geldt fysische e demografische gesteldheid va hu gebied e bij twee belagrijke aspecte va de ieuwe Waterschapswet, ted via eige belastige voorzie. Ook dit heeft met het dat de eise die adere overhede (Rijk e provicie) aa het de eise die aa het waterbeheer worde gesteld zelf hoe de amelijk vergrote va de trasparatie e versterkig va lokale, fuctioele karakter va de waterschappe te make. waterbeheer stelle, va gebied tot gebied kue verschil take worde igevuld e welk tempo daarbij wordt aage
16 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Ileidig 17 houde. Eé va de factore die dit tempo kue bepale is 4. dit alles op ee wijze die maatschappelijk veratwoord is e op zichzelf, maar is altijd gekoppeld aa ee bepaald doel e zij mometeel de Bedrijfsvergelijkig Zuiverigsbeheer de hoogte va de belastige die het waterschap i het gebied bijdraagt aa de tevredeheid va de belaghebbede. aa ee bepaalde doelgroep. Figuur 1.1 geeft ee beeld va de e meerdere bedrijfsvergelijkige gericht op het water moet oplegge om de take te kue bekostige. Bij het doelgroepe e de doelstellige. systeembeheer e de waterkerigszorg beschikbaar. Deze cocretisere va het beleid wege de besture de hoogte va Bedrijfsvergelijkige vergelijkige, de peilers oder Waterschapspeil 2009, zij de beodigde belastige mee. I bedrijfsvergelijkige spiegele waterschappe hu Waterschapspeil 2009 is oderdeel va het stelsel va be vooral gericht op het va elkaar lere e het verbetere va beleidseffecte, prestaties, koste e tarieve aa elkaar e drijfsvergelijkige zoals de waterschappe dat ihoud geve de werkprocesse. De bedrijfsvergelijkige voor het lere Take e doelstellige geve zij belagstellede izicht i deze aspecte. Daarmee e het vormt de driehoek i deze figuur. Het oderste deel e verbetere zij da ook bij uitstek de istrumete die Waterschappe kue de volgede take uitoefee: de wa zij bedrijfsvergelijkige bij uitstek istrumete die ee va de driehoek vertegewoordigt deze waterschapsverge kue worde gebruikt om verschille i prestatie tus terkerigszorg, het waterkwatiteitsbeheer, het waterkwali bijdrage levere aa de verbeterig va de bedrijfsvoerig, de lijkig, terwijl het boveste gedeelte de daarop gebaseerde se waterschappe die i Waterschapspeil 2009 aar vore teitsbeheer e de zuiverig va afvalwater. Daaraast kue trasparatie e de veratwoordig va de waterschappe. bracherapportage voorstelt. Waterschapspeil 2009 richt zich kome ader te aalysere e idie odig om te zette i om redee va doelmatigheid ook take aa het waterschap Te eerste hebbe de waterschappe hierdoor meer izicht i vooramelijk op trasparatie e veratwoordig. Daaraast verbeteractiviteite. worde opgedrage die i de regel door adere overhede worde uitgeoefed. Voorbeelde daarva zij wegebeheer hu fuctioere e de koste va hu werk. Dat stelt he i staat hu bedrijfsvoerig te verbetere. Te tweede bereike Fig. 1 Schema va doelgroepe e doelstellige bedrijfsvergelijkige. Proces e vaarwegebeheer. Deze zogeoemde evetake kome de waterschappe met bedrijfsvergelijkige ee hoge mate Waterschapspeil 2009 is otwikkeld voor e door de wa iet i deze rapportage aa de orde. De algemee doelstellig va ee waterschap is het op orde krijge e houde va ee veilig e duurzaam regioaal watersysteem tege maatschappelijk aavaardbare koste. Deze algemee doelstellig ka worde vertaald i ee viertal, meer operatioele doelstellige: 1. het waarborge va de beschermig tege hoogwater e wateroverlast volges het wettelijke iveau door primaire e regioale waterkerige; 2. het hebbe va de juiste hoeveelheid water op het juiste momet, op de juiste plaats, voor de vereiste gebruiksfucties; 3. ee goede ecologische e (fysisch-)chemische kwaliteit berei va trasparatie op verschillede iveaus: iteratioaal, ladelijk e regioaal. De waterschappe hebbe ee lage traditie va het uitvoere va bedrijfsvergelijkige. De eerste kwam bija twitig jaar gelede uit. Kemerked voor de bedrijfsvergelijkige va de waterschappe zij de hoge deelamegraad e het vrijwillige karakter. Los va eige verplichtig eemt vrijwel altijd miimaal tweederde va de waterschappe aa iitiatieve deel. Verschillede iitiatieve, waaroder de Bedrijfsvergelijkig Zuiverigsbeheer, kee ee deelamegraad va 100%. Sids 2006 zij de waterschappe bezig met het stroomlije va de bedrijfsvergelijkige met als doel te kome tot ee Trasparatie e veratwoordig Omgevig Waterschapsbesture Waterschapsorgaisaties Odersteuede processe Watersysteembeheer Beheer waterkerige Zuiverigsbeheer Lere e verbetere terschappe i opdracht va de Ledevergaderig va de Uie va Waterschappe. Oder veratwoordelijkheid va de Stuurgroep bedrijfsvergelijkige va de Uie heeft ee projectgroep, die bestaat uit directeure e cotrollers va de waterschappe, deze rapportage tot stad gebracht. De stuurgroep e de Uiecommissie Bestuurszake, Commuicatie e Fiacië, waari alle waterschappe vertegewoordigd zij, hebbe de rapportage va hu commetaar voorzie e het bestuur va de Uie heeft de rapportage uiteidelijk vastgesteld. De thema s die i deze waterschapsvergelijkig aa de orde kome, weerspiegele i de eerste plaats de take va de ke i de Nederladse stroomgebiede; samehaged pakket. Ee bedrijfsvergelijkig staat ooit waterschappe. Het betreft het biede va veiligheid tege
18 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Ileidig 19 overstromige, het waterkwatiteitsbeheer (peilbeheer, Omdat dit de eerste versie va Waterschapspeil is, er daarvoor als het waterschap op ee bepaald aspect gee score heeft Hoofdstuk 6 gaat over de diestverleig va de waterschap voorkome va wateroverlast e droogte) e het waterkwali veel pioierswerk moest gebeure e er grote aadacht is ( ee 0 scoort ), is er bij de afkortig va het waterschap ee pe. Hierbij is aadacht voor de resultate va het klattevre teitsbeheer (iclusief zuiverig va huishoudelijk e idus geweest voor ee zorgvuldige totstadkomig va de rap ekele * vermeld; deheidsoderzoek zuiverigsbeheer. Teves wordt aadacht trieel afvalwater). Daaraast gaat de waterschapsvergelijkig portage, was het iet mogelijk om eerder over het jaar 2007 te als het betreffede thema voor ee waterschap iet va toe geschoke aa de gerichtheid op belaghebbede, zoals de i op de koste e ikomste va de waterschappe, de kwa publicere. Volgede versies va Waterschapspeil zulle wel passig is, is er bij de afkortig va het waterschap ee dub selheid waarmee bezware, klachte, meldige e aavra liteit va de diestverleig e diverse aspecte die behore veel seller a afloop va het peiljaar worde gepubliceerd. bele * vermeld. ge voor verguige e otheffige worde afgehadeld tot maatschappelijk veratwoord odereme. Alle 26 deelemede waterschappe hebbe gegeves aa e de digitale diestverleig. Om te bepale welke iformatie er over deze thema s i de geleverd voor de fiaciële vergelijkig, waarva de resul Verdere ihoud Hoofdstuk 7 behadelt het uitgebreide thema va maatschap rapportage moest worde opgeome, hebbe diverse i tate i hoofdstuk 5 e bijlage 2 te vide zij. Allee het Hoofdstuk 2 gaat i op het biede va veiligheid door middel pelijk veratwoord odereme. I dit gedeelte is oder a terviews e workshops plaatsgevode. Hierbij hebbe de Hoogheemraadschap va Rijlad heeft aagegeve door ee va waterkerige. Hierbij is aadacht voor zowel de primai dere aadacht voor duurzaamheid, iteratioale samewer bestuurders e medewerkers va de waterschappe ibreg reogaisatie gee capaciteit beschikbaar te hebbe voor vol re als de regioale waterkerige. kig, ikoop e aabestedig alsmede ziekteverzuim. geleverd. De iformatiebehoefte is vertaald i vragelijste ledige deelame aa de vergelijkig. Hoofdstuk 3 behadelt de waterkwatiteit. Er is met ame Hoofdstuk 8 geeft aa hoe de waterschappe ee vervolg gaa waari de te verzamele gegeves zij opgeome. Daarbij is I de figure i de volgede hoofdstukke worde de resul aadacht voor de stad va zake met betrekkig tot het Na geve aa deze rapportage. Daarbij wordt igegaa op de samewerkig gezocht met adere orgaisaties die ifor tate va de verschillede waterschappe zichtbaar. I de tioaal Bestuursakkoord Water e het grodwaterbeheer. resultate die aaleidig kue zij om de prestaties te ver matie bij de waterschappe opvrage, zoals CBS, COELO grafieke, tabelle e kaarte zij alle waterschappe weer Hoofdstuk 4 vertelt over de stad va zake met betrekkig betere e de wijze waarop Waterschapspeil zelf zal worde e RIONED. I de vragelijste is zoveel mogelijk gebruik gegeve, ook waeer ee waterschap gee score heeft. De tot de waterkwaliteit, waaroder de implemetatie va de Eu doorotwikkeld. gemaakt va bekede defiities e gegeves. Vervolges heb Uie verwacht dat het voor de waterschappe bij de volgede ropese Kaderrichtlij Water. Daaraast is er aadacht voor de I bijlage 1 zij de belagrijkste algemee kemerke va de be de waterschappe gegeves aageleverd. Waar mogelijk versie va Waterschapspeil gemakkelijker zal zij om de zuiverig va huishoudelijk e idustrieel afvalwater e voor verschillede waterschappe op ee rij gezet, waaroder e is gebruik gemaakt va gegeves die al eerder bij de water juiste gegeves aa te levere. de samewerkig i de afvalwaterkete. kele eigeschappe va hu beheergebiede. Bijlage 2 geeft schappe ware verzameld. De hoofdstukke 2, 3 e 4 gaa overiges iet allee over de ee verdere uitdiepig va de fiaciële gegeves. Peiljaar e presetatie va de gegeves Op de volgede maier is de rede va het otbreke va ee score zichtbaar gemaakt: prestaties va de waterschappe, maar beschrijve ook de belagrijkste, actuele beleidsotwikkelige die voor de be Op het uitklapbare deel va de achterzijde va dit rapport zij de i dit rapport gehateerde afkortige va de water Zoals ook al eerder is aagegeve, is deze rapportage met als het betreffede waterschap de gegeves iet of ovolledig treffede taak aa de orde zij. schapsame verklaard e is op de kaart va Nederlad weer ame gebaseerd op de realisatie i het peiljaar 2007. Daar heeft aageleverd, bijvoorbeeld omdat de vraagstellig iet Hoofdstuk 5 geeft izicht i de fiaciële aspecte va de gegeve waar de verschillede waterschappe zich bevide. aast worde i hoofdstuk 5 op basis va de vastgestelde be aasloot bij de eige defiities of gehateerde methodiek, is taakuitoefeig va de waterschappe. Daarbij wordt aa grotige 2009 va de waterschappe ekele verwachtige er gee score vermeld of is het waterschap wit gekleurd i de dacht besteed aa koste, de belastige die het waterschap weergegeve over het jaar waari deze rapportage uitkomt. ladkaart; i het gebied oplegt e de ivesterige.
20 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport 21 De waterschappe hebbe ee lage traditie met bedrijfsvergelijkige. De eerste kwam bija twitig jaar gelede uit. Eé va de bedrijfsvergelijkige die al lager bestaat is de Bedrijfsvergelijkig Zuiverigsbeheer, die imiddels over 1999, 2002 e 2006 is uitgevoerd. Met deze bedrijfsvergelijkig wille de waterschappe hu prestaties op het gebied va het zuivere va afvalwater verbetere. Dat de sector hieri slaagt, bleek uit het rapport Zuiver Afvalwater 2006 uit december 2007. Het rapport geeft aa dat de waterschappe i 2006 ruimschoots hebbe voldaa aa de wettelijke eise voor fosfaat- e stikstofverwijderig, ee reductie va het gebruik va fossiele eergiebroe hebbe gerealiseerd e dat daarbij de koste auwelijks zij gestege. Dit laatste is belagrijk, omdat de waterschappe eraar streve ee deel va de extra koste die voortvloeie uit de Europese Kaderrichtlij Water, met stregere eise aa de kwaliteit va het oppervlaktewater, op te vage door doelmatigheidsverbeterige. Naast de idividuele verbetertrajecte die de waterschappe aar aaleidig va de vergelijkig hebbe opgestart, hebbe zij ook gezamelijk ee aatal projecte opgestart. Belagrijkste speerpute daarbij zij het verder terugdrige va het eergieverbruik voor de afvalwaterzuiverig, het beter voldoe aa de lozigsverguige va de zuiverigsistallaties e itesiverig va de afsprake met gemeete over samewerkig i de afvalwaterkete. Ee uitvloeisel va de activiteite rod het eergieverbruik is dat de waterschappe i 2008 ee meerjareakkoord met het Rijk hebbe geslote waari zij hebbe toegezegd dat zij tot e met 2020 gemiddeld 2% per jaar eergiereductie zulle realisere (MJA3). De volgede vergelijkig zal zich op 2009 basere e i 2010 verschije. Daaruit moet blijke of de verbetertrajecte al resultate hebbe opgeleverd. De Bedrijfsvergelijkig Zuiverigsbeheer toot aa: bechmarke loot!
22 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Waterkerig 23 2 Water kere Het veiligheidsbeleid i Nederlad op het gebied va wa worde geschoke aa ruimtelijke plaig (tweede laag) op atioaal iveau de ruimtelijke irichtig die de riviere 2.2 Bescherme met primaire waterkerige ter richt zich, zeker sids de Wateroodramp va 1953, op e rampebestrijdig (derde laag), waardoor slachtoffers e meer ruimte moet geve i grote lije vastgesteld, zij de De waterschappe hebbe 90% va de primaire water prevetie, oftewel op de beschermig tege overstromi schade bij overstromige kue worde beperkt. daarvoor beodigde maatregele e hu effecte opgeome kerige i hu beheer e Rijkswaterstaat beheert de ge door middel va waterkerige. Waterschappe heb é zij de maatregele beschreve die de ruimtelijke kwaliteit overige 10%. Bij de waterschappe gaat het om ca. 3.650 be het grootste deel va de waterkerige i Nederlad i Veiligheid Nederlad i Kaart (VNK) is ee studie om over va het rivieregebied moete verbetere. De PKB Ruimte km. Ekele waterschappe hebbe ee beheergebied dat hu beheer * e zorge daarmee voor ee belagrijk deel va stromigsrisico s i beeld te brege. De waterschappe voor de Rivier is begi 2007 va kracht geworde. iet grest aa buitewater e zij daarom iet verat oze waterveiligheid. We oderscheide primaire e regio brege same met het Miisterie va Verkeer e Waterstaat woordelijk voor het beheer va primaire waterkerige. ale kerige. Primaire waterkerige bescherme os lad e de provicies de overstromigskase e -gevolge voor Omdat de kracht waarmee de golve de kust aavalle groter Dit geldt voor de waterschappe Velt e Vecht, Regge e tege het water va de zee, de grote riviere e het IJssel- e de waterkerige i Nederlad i kaart. Met die iformatie is da tot dusver werd aageome, is de zeewerig oder Dikel, alsmede De Dommel. Markermeer. Regioale waterkerige zij bijvoorbeeld boe kue de overhede gerichter maatregele treffe om Ne worpe aa ee extra toets. Uit deze toets bleek dat op tie Voor primaire waterkerige stelt het Rijk toetsigs zemkade, dijke lags kaale e kleie riviere, comparti derlad óg beter te bescherme tege overstromige. plaatse lags de Nederladse kust de duie of dijke i de orme op die aageve hoe hoog e hoe stabiel ee meterigsdijke e zomerkade, die vooral zij bedoeld om periode tot 2020 versterkt moete worde, omdat ze daara bepaalde kerig moet zij. De waterkerigbeheerders wateroverlast te voorkome. Deze beaderig sluit goed aa op de door de Europese Uie iet meer aa de veiligheidsorm zoude voldoe. Deze moete volges de Wet op de waterkerig iedere vijf jaar Voordat op de prestaties va de waterschappe op het gebied (EU) vastgestelde Hoogwaterrichtlij, waari ook aadacht plaatse worde Zwakke Schakels geoemd. toetse of de waterkerige voldoe aa de wettelijk va prevetie tege overstromige wordt igegaa, worde wordt gevraagd voor de overstromigsrisicobeoordelig. gestelde orme. De waterkerige die iet aa de or ekele otwikkelige belicht die i de toekomst ivloed De richtlij schrijft voor dat de lidstate vóór eid 2015 per Het Kabiet heeft de Tweede Deltacommissie (Commissie me voldoe, moete vervolges bie vijf jaar door hebbe op deze taak. stroomgebied ee overstromigsrisicobeheerpla hebbe Veerma) gevraagd advies uit te brege over de maatrege de beheerders op orde worde gebracht. De ivesteri vastgesteld. Vervolges diee de daari opgeome plae le die odig zij om Nederlad te wapee tege de gevol ge om de kerige op orde te brege, zij ee fia 2.1 Beleidsotwikkelige te worde uitgevoerd e iedere zes jaar te worde geëvalueerd ge va de klimaatveraderig e i het bijzoder tege de ciële veratwoordelijkheid va het Rijk. De waterschap Otwikkelige als zeespiegelrijzig, bodemdalig, groei va e bijgesteld. stijgede zeespiegel. De eerste aabevelig va de commissie pe gaa er vauit dat alle door he beheerde primaire de bevolkig e toeemede ecoomische waarde hebbe is om het veiligheidsiveau va alle primaire waterkerige kerige i 2017 aa de orme zulle voldoe. Beheer geleid tot het besef dat prevetie allee iet meer volstaat. De hoge rivierafvoere e (bija-)overstromige vauit de met ee factor tie te verbetere. I het Natioaal Waterpla e oderhoud om de primaire waterkerige op orde Het geactualiseerde beleid (Waterveiligheid 21ste eeuw) gaat grote riviere i de laatste deceia hebbe de miisteries is aagekodigd dat de ieuwe orm voor de overstromigs te houde zij de veratwoordelijkheid va de water daarom uit va meerlaagsveiligheid : prevetie blijft voor va Verkeer e Waterstaat, Ladbouw, Natuurbeheer e Voed kas per dijkrig i 2011 wordt vastgesteld. I maart 2009 schappe. opstaa (eerste laag), maar daaraast moet meer aadacht selveiligheid alsmede Volkhuisvestig, Ruimtelijke Ordeig heeft het kabiet aagekodigd dat er vaaf 2020 miimaal * Rijkswaterstaat e de provicies hebbe ook ee rol bij het beheer va (ee deel va) de waterkerige. e Milieu gestimuleerd tot het opstelle va de Plaologische Kerbeslissig (PKB) Ruimte voor de Rivier. Hieri is 1 miljard beschikbaar wordt gesteld om de voorstelle va de commissie uit te voere. De waterschappe zij mometeel bezig met de uitvoerig va versterkige aa de primaire waterkerige
24 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Waterkerig 25 Fig. 2.1 Voldoe aa orme primaire waterkerige (2007). die voortvloeie uit de tweede toetsigsrode va de Wet op de waterkerig, die i 2006 heeft plaatsgevode. I 2007 had het Rijk voor gemiddeld 18% va de primaire waterkerige og gee toetsigsorme vastgesteld. Dit beteket dat ee relatief groot aatal kilometers primaire waterkerige pas i 2011 voor de eerste maal wordt getoetst. Het betreft met ame waterkerige die idirect tege buitewater bescherme. Als er gee toetsigsorme ware, kode de waterschappe uiteraard ook iet vaststelle of ee waterkerig aa de orm voldeed. De waterschappe hadde i 2007 gemiddeld 92% va de primaire waterkerige waarvoor wel toetsigsorme ware vastgesteld ook daadwerkelijk getoetst. De getoetste waterkerige moete i 2012 aa de orm voldoe. I 2007 voldeed gemiddeld al 73% va deze kerige aa de orm. Figuur 2.1 geeft het totaaloverzicht va de kilometers primaire waterkerige die de waterschappe i beheer hebbe: i 2007 was gemiddeld 82% door het Rijk voorzie va ee orm, was gemiddeld 78% aa deze orme getoetst e voldeed 61% al aa de orme. Figuur 2.2 geeft aa hoeveel kilometer primaire waterkerige de verschillede waterschappe moete versterke. De mate waari waterschappe al bezig zij om de primaire waterkerige te verbetere, varieert e hagt mede same met de totale legte va de aa te passe dijktrajecte. Het jaartal Fig. 2.2 Primaire kerige die moete worde versterkt (2007). geeft aa waeer de primaire waterkerige zulle voldoe i otwikkelig was. I dat jaar gold voor eederde va de aa de orm. waterschappe dat de provicies og iet voor alle regioale waterkerige orme hadde vastgesteld. I 2007 hadde 2.3 Bescherme met regioale waterkerige Regioale waterkerige biede beschermig tege wateroverlast vauit regioale watere. De meeste regioale waterkerige i Nederlad zij i beheer bij de waterschappe. I totaal hebbe zij bija 14.000 km i beheer. Tot voor kort ware er gee objectieve, kwatitatieve orme waaraa regioale kerige moete voldoe e bepaalde de beheerders op basis va hu deskudigheid e ervarig of de kerige voldoede veiligheid bode. De doorbraak va de regioale waterkerig bij Wilis i 2003 heeft hieri veraderig gebracht. Imiddels hebbe de provicies de taak om voor de waterschappe i verordeige vast te legge aa welke orme de regioale waterkerige moete voldoe. Daartoe wordt per waterkerig aagegeve wat de stabiliteit moet zij e welke hoogte deze moet hebbe. Als bij toetsig va ee waterkerig blijkt dat deze iet voldoet aa de orm, diet deze te worde verbeterd. De figure 2.3 e 2.4 geve aa dat i het peiljaar va deze vergelijkig, 2007, dit proces og volop Fig. 2.3 Toetsig op hoogte regioale waterkerige (2007). Fig. 2.4 Toetsig op stabiliteit regioale waterkerige (2007).
26 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport Waterkerig 27 2.4 Koste aaleg e beheer waterkerige Figuur 2.6 geeft per waterschap weer wat i 2007 de werkelijk gemaakte etto-koste per km waterkerig ware voor wat betreft de aaleg e het oderhoud va deze waterkerige. Daarbij gaat het om het totaal va de primaire e regioale waterkeri de provicies voor gemiddeld 74% va de regioale waterkerige orme vastgesteld. Deze orme ware i 2007 of lee betrekkig op activiteite die direct met de dijklichame ge die bij het waterschap i beheer zij. De koste hebbe al kort daarvoor vastgesteld. Voor de daaropvolgede fase va e.d., de waterkerige zelf dus, te make hebbe e omvatte de toetsig maakt ee waterschap afsprake met de provicie gee compoete die idirect op de ifrastructuur betrekkig hebbe zoals verguigverleig e hadhavig *. over waeer de toetsig diet te zij afgerod. Omdat het bij de meeste waterschappe om ee grote hoeveelheid kerige gaat e de toetsig complex is, zij er hierbij verschille tusse de waterschappe. I de meeste provicies hoefde i 2007 og iet alle regioale kerige te zij getoetst. Fig. 2.5 Voldoe aa orme regioale waterkerige (2007). Omdat de koste va het beheer e oderhoud va ee kilometer primaire waterkerig ee veelvoud zij va die va ee kilometer regioale waterkerig, is de samestellig va het pakket waterkerige dat ee waterschap i beheer heeft, sterk bepaled voor de hoogte va de koste. Waterschappe met relatief veel kilometers primaire waterkerige i beheer zulle i de regel hogere koste hebbe da waterschappe met ee geriger aatal te behere kilometers primaire waterkerige. Net zoals voor het momet waarop getoetst moet zij, geldt ook voor het momet waarop de regioale waterkerige op orde moete zij gee gelijke deadlie voor heel Nederlad. Figuur 2.5 geeft aa dat va de regioale waterkerige die ware voorzie va orme i 2007 gemiddeld 43% va de legte aa de orme voldeed. Fig. 2.6 Netto-koste aaleg e beheer (x e1000) per km waterkerige (2007). * Het gaat om het beleidsveld Aaleg e beheer va waterkerige va de BBP-structuur.
28 Waterschapspeil 2009 - Vergelijkigsrapport 29 Na de extreme hoogwaterstade va de grote riviere i 1993 e 1995 groeide de overtuigig dat het water meer ruimte moet hebbe om te kue strome. Ruimte voor de Rivier, zo luidt het overheidsprogramma dat vervolges is opgesteld e dat iet allee aadacht besteedt aa het voorkome va wateroverlast maar teves aa de ruimtelijke kwaliteit va de gebiede lags oze riviere. I Noord-Brabat, lags de Bergsche Maas ter hoogte va Waalwijk e Geertruideberg, ligt de Overdiepse Polder. Dit gebied va ca. 550 ha is ee va de 40 projecte die u i het kader va Ruimte voor de Rivier i opdracht va het miisterie va Verkeer e Waterstaat worde uitgevoerd e geldt als koploper i het gehele programma. Maartje Thijsse is projectmaager bij het Waterschap Brabatse Delta e auw betrokke bij de voorbereidig e uitvoerig va deze heririchtig. Zij is zeer te spreke over de samewerkig tusse alle betrokke partije (Provicie, Rijkswaterstaat, Brabatse Delta e de beide gemeete) e ook de medewerkig va de iwoers va dit dubevolkte poldergebied. Uiteraard schrokke de bewoers toe ze merkte dat ook hú polder op de lijst va projecte stod. Maar al sel otstod er begrip voor de oodzaak va gedeeltelijke otpolderig e de daarmee gepaard gaade sloop va alle boerderije. Vervolges kwame de iwoers zelf met ee voorstel om de dijk te verlegge e om terpe aa te legge e daarop ee aatal ieuwe boerderije te bouwe. Dit terpepla werd door alle partije omarmd e a de gebruikelijke oderzoeke goedgekeurd door de Staatssecretaris va Verkeer e Waterstaat. De plavormig lag volledig bij de provicie e medio 2009 vidt de overdracht aar het waterschap plaats. Als professioele orgaisatie zij wij er uiteraard trots op dat wij dit project moge uivoere. We staa u aa de vooravod va de realisatiefase e we hope de goede samewerkig met de bewoers daarbij uiteraard te kue voortzette. Va de zevetie boerebedrijve zulle er acht verdwije, deels door vrijwillige bedrijfsbeëidigig maar ook door verplaatsig aar elders. Eé va de boeregezie is itusse aar Caada vertrokke om daar ee ieuwe toekomst op te bouwe. Maartje Thijsse: Het mooie va dit terpepla is dat het ruimte biedt voor zowel de rivier als de mese i de Overdiepse Polder. Biekort gaa we same met alle partije het bestek voor de aabestedig opstelle e zomer 2010 moet de eerste schop de grod i. Als alles volges pla verloopt is het project eid 2015 gerealiseerd e iederee ka da hopelijk tevrede terugkijke op ee goed verlope proces waarbij de rivier de ruimte krijgt die zo hard odig is. Maartje Thijsse: Het mooie va dit terpepla is dat het ruimte biedt voor de rivier é de mes.