Patrimoniumbeheer illustratie van de complexiteit van het onderwerp en van de toekomstige ontwikkelingen in het licht van de ERA-NET Roadprojecten, en toelichting met een bijzonder geval Christophe Casse, Carl Van Geem (OCW/CRR), Karin Diederiks (KOAC-NPC) 11/9/2013
Presentatie Inleiding tot de begrippen Asset Management Systems Indicatoren Stakeholders De ERA-NET Road-projecten m.b.t. Asset Management EXPECT, ASCAM Pavement Management Systems ViaBEL in de haven van Antwerpen Conclusies 2
Asset Management Systems (AMS) de gezamenlijke onderdelen van een wegennet (wegen, kunstwerken, uitrusting, enz.) beheren een systematisch proces van onderhoud, modernisering en exploitatie van het patrimonium, dat engineeringprincipes koppelt aan degelijk onderbouwde commerciële praktijk en economische verantwoording en instrumenten aanreikt voor een beter georganiseerde, flexibeler aanpak van de nodige besluitvorming om in te spelen op de verwachtingen van de bevolking 3
Indicatoren: rol AMS: het verband leggen tussen de verwachtingen en de technische aspecten die eigen zijn aan de verschillende onderdelen van dat patrimonium Life cycle analysis: inventaris + metingen op deze verschillende onderdelen beoordeling van de staat van de onderdelen + prestatievoorspelling Indicatoren: drukken verwachtingen of staat van onderdelen uit 4
PIARC-C4.1 Gedetailleerdheid van informatie 5
COST 354 (wegen) et PIARC TC-C4.1 PIARC COST 354 (wegen) Voorbeeld COST 354 IQL 4 Maatschappij IQL 3 Beheerder IQL 2 Exploitant (Beheerder) 1 totaalindicator 4 verzamelindicatoren Technische indexen Allesomvattende beoordeling van een wegvak: score tussen 0 en 5 comfortindex : score tussen 0 en 5 PI_E ( langsvlakheid ) score tussen 0 en 5 IQL 1 Exploitant Technische parameters VC 2,5 in mm 2 /km (met APL) 6
PIARC TC-D1 (assets), PIARC TC-C4.1, COST 354 Methodiek van TC-D1 Bepalen wie de belanghebbenden zijn De verwachtingen bepalen Beheersindicatoren van hoog niveau bestaand uit te werken COST 354-aanpak 7
Indicatoren: functioneel vs. technisch Functioneel Bijvoorbeeld aantal ongevallen of ongevallencijfer Technisch Bijvoorbeeld stroefheid op een bepaalde plaats of over een wegvak Opérateurs routiers Techniciens Analyse Politiques Economistes Niveau Niveau Niveau 4 : Indicateurs Indicateurs Indicateurs Index Index Index de de de sécurité sécurité sécurité Niveau 2-3 : Aggr. / comb. de mesures Valeur moyenne par section Niveau Niveau Niveau 4 : Indicateurs Indicateurs Indicateurs Total Total Total acc. acc. acc. Sur Sur Sur le le le réseau réseau réseau Niveau 2-3 :: : Mesure agrégée Nombre d acc. par section Niveau 1 : Mesures Niveau 1 : Fichier Adhérence, courbes, pentes Lieu, type des acc. Indicateurs techniques Indicateurs fonctionnels 8
Stakeholders (PIARC TC-D1) Groep A: spelers die diensten van het wegennet verwachten Weggebruikers: 1) Vracht- of reizigersvervoerders; 2) Dagelijkse weggebruikers (privéritten); 3) Toeristen en 4) Zwakke weggebruikers (fietsers, voetgangers). Aangelanden: 1) Aanwonenden; 2) Handelaars (in de stad); 3) Aannemers, industriëlen (in de stadsrand) en 4) Openbare instellingen (scholen, ziekenhuizen, enz.). Financieringsinstellingen: 1) Ontwikkelingsbanken; 2) Aandeelhouders; 3) Ministeries van financiën en 4) Verzekeringsmaatschappijen. Samenleving: 1) Ontwikkelde landen; 2) Landen in overgang en 3) Ontwikkelingslanden. 9
Stakeholders (PIARC TC-D1) Groep B: wegbeherende instanties Eigennaars van wegennetten: 1) Publiek (Staat en plaatselijke overheden) en 2) Privaat (boswegen, verkavelingswegen, enz.). Wegexploitanten: 1) Wegendirecties; 2) Concessiehouders en 3) Plaatselijke bouwdirecties (dienstkringen, onderafdelingen, enz.). 10
De ERA-NET Road-projecten (01/2010-12/2012) Effective asset management meeting future challenges 4 aandachtspunten 7 projecten Tegemoetkomen aan de verwachtingen en eisen van de belanghebbenden Inzicht krijgen in de prestatie van een onderdeel / element Sleutel -prestatie-indexen (KPI s) ontwikkelen voor de toekomst Een optimaal kader voor patrimoniumbeheer tot stand brengen 11
Indicatoren EVITA Ontwikkelen van milieu-indicatoren (E-KPI) SBAKPI Bestaande indicatoren EXPECT De verwachtingen van de stakeholders bepalen + Passende indicatoren ontwikkelen 12
EXPECT Wie zijn deze stakeholders? Hoe zien zij het wegennet? Wat zijn hun prioriteiten en hoe tolerant zijn zij? Meetbare parameters voor een efficiënt, klantgericht wegennet Overleg met belanghebbenden Weggebruikers begeleiden op hun traject EXPECT: aanbevelingen & methodiek Score -systeem voor wegen 13
Cross Asset Management vs. Asset Management Uitgaan van wat bestaat: individueel beheer van de verschillende assets Pavement Management Bridge Management Vervolgens aan gecombineerd beheer doen PROCROSS: op netniveau SABARIS: op het niveau van een groot project In de toekomst: totaalbeheer HEROAD: wat daartoe nog ontbreekt 14
ASCAM: proof of concept asset management Verschillende niveaus: Onderhoudsmaatregelen (kosten van verschillende ingrepen) De staat verbeteren (prestatie-indicatoren en evolutiewetten ) Maatschappelijke waarde (oogpunt van de weggebruiker, toetsen aan End User Service Level ) 15
ASCAM tool toegepast op een echt wegennet Proof of concept -demonstratie bij 2 gevallen in SLO & DK: het kan werken! Enkel de technische aspecten + belanghebbenden: lawaai, veiligheid, toegankelijkheid Een ruimere kijk leidt soms tot een andere keuze! Probleem: het ontbreekt vooralsnog aan gegevens 16
Pavement Management Systems bv. ViaBEL PMS: enkel de weg, technische beoordeling Bij ViaBEL: visuele inspectie van de staat van het wegoppervlak visuele inspectie: technische score schatting van een structurele indicator combinatie: totaalindicator + evolutiewetten + effect van onderhoud op de indicator eenheidsprijzen van de overwogen ingrepen verschillende scenario s: scenario = combinatie van bepaalde ingrepen 17
ViaBEL in de haven van Antwerpen ViaBEL berekent: programma van technische maatregelen om tijdig in te grijpen financiële optimalisatie = wat de wegbeheerder verwacht! 18
ViaBEL in de haven van Antwerpen communiceren met de belanghebbenden Uitleg geven: evolutie van elk wegvak in de tijd evolutie van de staat (totaalindex) en bijbehorende kosten 19
ViaBEL in de haven van Antwerpen communiceren met de belanghebbenden Uitleg geven: scenario s vergelijken evolutie de totale staat van het wegennet naargelang van het onderhoudsscenario 20
Conclusies Indicator is een onmisbaar begrip om een goed inzicht te krijgen in patrimoniumbeheer: indicatoren moeten meetbaar en gegevens moeten beschikbaar zijn verschil tussen technische en functionele indicatoren verbanden tussen functionele en technische indicatoren zijn niet triviaal veel functionele indicatoren zijn nog niet terdege bestudeerd, voor sommige is onderzoek aan de gang AMS = beslissingshulp voor de wegbeheerder: ERANET-Road-projecten: invoering van een AMS is mogelijk: cf. proof of concept in ASCAM Er hoeft niet te worden gewacht op de komst van het perfecte AMS: bv. invoering van een wegbeheersysteem (PMS) in de haven van Antwerpen Christophe Casse, Carl Van Geem (OCW/CRR), Karin Diederiks (KOAC-NPC) 21