Zo kijkt VVJ naar participatie 1

Transcriptie

1 Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid Wat je moet weten Doelgroep visie: ambtenaren, schepenen en jongeren krijgen tekstmateriaal, tools en vorming op hun maat, op basis van deze gedetailleerde, overzichtelijke presentatie Plaats jeugdraad: hier de kern, later uitgebreider na Transformerz Deze visie bouwt verder op de visie van VVJ op goed lokaal jeugdbeleid, net als die op jeugdwerkondersteuning en gemeentelijk jeugdaanbod Tools horen bij, maar niet in een visie, bv analyse instrumenten, ontsluiting praktijkvoorbeelden Participatie centraal begrip, andere worden duidelijk in context en in ontsluiting (participatie vs inspraak, interactie) Zo kijkt VVJ naar participatie 1

2 Verankering beleidsparticipatie in regelgeving Grondwet: de Belgen en hun rechten Elk kind: recht om zijn mening te uiten, daarmee wordt rekening gehouden, recht op maatregelen en diensten die zijn ontwikkeling bevorderen Cultuurpact Krijg je subsidies? Dan mag je participeren in de organisatie en het beheer van dat beleid, zonder discriminatie Gemeentedecreet Betrek inwoners zo veel mogelijk bij het beleid en zorg voor openheid van bestuur De kracht van hogere regelgeving Lokale besturen mogen zich enkel strenger opstellen, mogen nooit hogere regelgeving afzwakken Zo kijkt VVJ naar participatie Participatie is een fundamenteel recht van kinderen en jongeren En lokale besturen hebben hier een belangrijke rol in te vervullen omdat ze een grote invloed hebben op de directe leefomgeving van kinderen en jongeren mosterd: Internationaal Verdrag voor de Rechten van het kind Zo kijkt VVJ naar participatie 2

3 Een dubbele focus als rode draad Participatie bekeken vanuit twee standpunten 1. Kinderen en jongeren hebben het recht om te participeren 2. Een lokaal bestuur heeft de plicht om kinderen en jongeren te laten participeren aan het beleid M.a.w. aandacht voor participatie 1. Bottom up en 2. Top down Bouwstenen voor participatief besturen Burgers zijn actor in het beleid Burgers, dus ook kinderen en jongeren, nemen zelf het initiatief om mee hun leefomgeving vorm te geven ( actief burgerschap ) en nemen op die manier deel aan het beleid Strategie op lange termijn Het gericht zijn op de noden en behoeften van inwoners is verankerd in missie en visie van gemeentebestuur, maakt deel uit van een langetermijnstrategie De verantwoordelijkheid van politieke actoren Het is duidelijk hoe college en gemeenteraad omgaan met signalen van bevolking (uit initiatieven die bottom up ontstaan + uit adviesraden en andere bestuurlijke initiatieven) Een rol voor ambtenaren Rol kennen, mandaat en instrumenten krijgen om signalen op te pikken en mee om te gaan, gevormd om die rol te kunnen waarmaken Zo kijkt VVJ naar participatie 3

4 Is er draagvlak voor participatief besturen? Of er ruimte is om te groeien naar meer participatief besturen, hangt af van een aantal zaken: Welke voorgeschiedenis heeft het beleid voor kinderen en jongeren? Wie oefent het meeste invloed uit op het beleid? Tussen wie klikt het wel en tussen wie klikt het niet? Welke prioriteiten stelt het gemeentebestuur? wie = personen of groeperingen Participatie als instrument voor het bestuur Om initiatieven te detecteren die van onderuit groeien en te weten of en welke ondersteuning zij nodig hebben Om een netwerk uit te bouwen van mensen en organisaties die iets kunnen betekenen voor elkaar Voor beleid dat de juiste antwoorden biedt op de noden en behoeften van de burger, dus ook van kinderen en jongeren En dat dus effectiever is (doelen bereiken) en efficiënter (middelen voor de juiste zaken inzetten) En dus ook om draagvlak te creëren, legitimiteit voor beleid en bestuurders Zo kijkt VVJ naar participatie 4

5 Ook kinderen en jongeren participeren Wij geven kinderen en jongeren speciale aandacht in het beleidsproces, want: Kinderen en jongeren hebben geen stemrecht Hebben wél het recht om gehoord te worden Maken zowat een derde uit van de bevolking Zijn bovendien de enige ervaringsdeskundigen over hun leefwereld En zíjn competent om deel uit te maken van het beleidsproces Dus je kán hen op veel andere manieren betrekken bij het beleid Participatie als investering in kinderen en jongeren Kinderen en jongeren kunnen door beleidsparticipatie hun competenties verder ontwikkelen: Kennis: van beleidsprocessen, van beleidsthema s Vaardigheden: kritisch denken, kunnen komen tot consensus, teamwerk Attitudes: luisteren naar anderen/andere meningen, rekening houden met sterktes en zwaktes van elkaar Jonge inwoners verantwoordelijkheid geven is een investering: In de lokale democratie: gemeentebestuur toont dat het in kinderen en jongeren gelooft en jong geleerd is oud gedaan In de toekomst van de gemeente: kindvriendelijk is ook mensvriendelijk, beleid afstemmen op de zwakste schakels in de samenleving Zo kijkt VVJ naar participatie 5

6 Dus is participatie van K&J aan het beleid De wisselwerking tussen het lokaal bestuur en kinderen en jongeren die resulteert in invloed op het beleid Wat bedoelen we met wisselwerking? Het gemeentebestuur zet instrumenten in om de mening van kinderen en jongeren te horen, te ontvangen EN Kinderen en jongeren hebben een mening en maken die kenbaar aan het gemeentebestuur / het gemeentebestuur pikt de mening op EN Het gemeentebestuur gaat in gesprek met die kinderen en jongeren: hoe kan het al dan niet aan de slag met de input? EN Het gemeentebestuur voert uit wat afgesproken is en betrekt geïnteresseerde kinderen en jongeren bij de uitvoering, evaluatie en bijsturing, dus kinderen en jongeren hebben het beleid beïnvloed Zo kijkt VVJ naar participatie 6

7 Wie zijn de kinderen en jongeren en wat is hun rol? Heel divers qua leeftijd, cultuur, economische status, woonplaats, religie, onderwijsvorm Zowel individueel als verenigd Rol: Laten hun stem horen op heel diverse manieren Nemen zelf initiatief Nemen deel aan participatie initiatieven opgezet door het lokaal bestuur Hebben de keuze om niet te participeren / geen initiatief te nemen Wat is het lokaal bestuur en wat is zijn rol? Wie: Wel: mandatarissen (politici)+ ambtenaren = bestuur van stad/gemeente Niet: bestuursorganen, adviesraden, middenveldorganisaties en andere belanghebbenden Rol: Werken aan (draagvlak voor) meer participatief besturen doorheen het hele bestuur Klimaat creëren voor bottom up participatie Eerlijke participatie initiatieven opzetten En zo kinderen en jongeren ruimte geven om het beleid te beïnvloeden Zo kijkt VVJ naar participatie 7

8 Hoe werk je aan een draagvlak? Ken je mensen en processen: de kinderen en jongeren in jouw gemeente, hun gezinnen en verenigingen, je collega ambtenaren, politici en de weg die beslissingen moeten afleggen Heb een plan om hen te betrekken en begin bij diegenen met een intrinsieke motivatie Zoek naar een win win voor alle partijen Neem je tijd, neem je mensen ernstig, strakke deadlines werken niet Communiceer, zowel formeel als informeel Sta open voor alternatieven (mosterd: boek Bart Derwael en toolkit Kindvriendelijke Steden en Gemeenten iedereen mee ) Wat is een eerlijk participatie initiatief? (1) De methodiek is afgestemd op het doel: het bestuur wil: (Manipuleren, doelgroep als decoratie, K&J afkopen) K&J doen iets in opdracht en worden geïnformeerd Het bestuur consulteert K&J en informeert hen (advies) K&J laten meebeslissen K&J nemen initiatief en het bestuur begeleidt de besluitvorming Of K&J nemen initiatief en zij betrekken het bestuur bij de besluitvorming. (mosterd: participatieladder Roger Hart, 1992) Zo kijkt VVJ naar participatie 8

9 Wat is een eerlijk participatie initiatief? (2) De methodiek is afgestemd op de doelgroep: Door de juiste mensen: vertrouwenspersonen Op de juiste plaats: daar waar de doelgroep is Er is correcte, duidelijke informatie over het onderwerp en de afbakeningen Wat is een eerlijk participatie initiatief? (3) Het kader is duidelijk: Waarover zullen de deelnemers input kunnen leveren? Hoe zal het bestuur omgaan met de geleverde input? Welke diensten gaan met de resultaten aan de slag? Hoe zal de terugkoppeling naar de deelnemers van de resultaten en de uiteindelijke beslissing gebeuren? Zo kijkt VVJ naar participatie 9

10 Rol en positie van de jeugdraad De jeugdraad als een instrument om jongeren in de gemeente invloed te geven op het beleid Dus tussen andere kanalen en methodieken die een gemeentebestuur kan inzetten om Een netwerk op te bouwen van mensen en organisaties die iets kunnen betekenen voor elkaar Noden en behoeften bij kinderen en jongeren te detecteren Van de doelgroep te weten te komen wat volgens hen de juiste antwoorden zijn Af te toetsen of er draagvlak is voor een beleidsidee Zaken te realiseren samen met de jonge doelgroep Even samenvatten: Participatie als recht en participatie als plicht Bottom up en top down Wisselwerking tussen bestuur en K&J invloed op het beleid Rol en positie van kinderen en jongeren Recht om wel of niet te participeren Competenties ontwikkelen Investering in lokale democratie en toekomst van de gemeente Rol en positie van gemeentebestuur Plicht, werken aan draagvlak Klimaat creëren voor bottom up, eerlijke participatie initiatieven opzetten Beleid op maat van de plaatselijke kinderen en jongeren Rol en positie van de jeugdraad Instrument om jongeren invloed te geven op het beleid Zo kijkt VVJ naar participatie 10

11 Vragen? Zo kijkt VVJ naar participatie 11