Het ontwerpen en testen van een methode om een diagnose te maken van kennisproductiviteit en een plan te maken voor verbetering

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Het ontwerpen en testen van een methode om een diagnose te maken van kennisproductiviteit en een plan te maken voor verbetering"

Juliaan Gerritsen
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Kennisproductiviteit Het ontwerpen en testen van een methode om een diagnose te maken van kennisproductiviteit en een plan te maken voor verbetering Verslag van een promotieonderzoek Christiaan Stam Kenniskring IC Hogeschool INHOLLAND De Baak Management Centrum VNO-NCW

2 Agenda Doel en focus van het onderzoek Wat is kennisproductiviteit? De KP-versterker Hoe is het onderzoek uitgevoerd? Opbrengsten van het onderzoek Wat is het vervolg? Christiaan Stam 13 november

3 Probleem en onderzoeksvraag De economie is veranderd in een kenniseconomie Kennis is het belangrijkste bedrijfsmiddel Kennisproductiviteit is de grootste uitdaging Maar wat is kennisproductiviteit? Hoe krijgen we inzicht in de kennisproductiviteit van een organisatie? Hoe kunnen we kennisproductiviteit verbeteren? Onderzoeksvraag: Hoe kunnen we een methode ontwikkelen en testen om kennisintensieve organisaties te helpen om een diagnose te maken van hun kennisproductiviteit en een plan te maken voor verbetering van hun kennisproductiviteit? Christiaan Stam 13 november

4 Focus van het onderzoek om een plan te maken voor Kennisproductiviteit Kennismanagement X X Prestatie van de organisatie Focus van het onderzoek een diagnose maken van Christiaan Stam 13 november

5 KP: twee benaderingen KP als proces (KM) KP = het proces van kenniscreatie Kennisproductiviteit dat leidt tot incrementele en radicale innovatie KP als resultaat (IC) Nadruk op kennis Stimuleren proces van kenniscreatie Verbetering van kennisprocessen leidt tot verbetering KP Voorbeelden: Weggeman (1997, 2000, 2001) Kessels (1996, 2001) Nadruk op productiviteit Meten van kennisresultaten Inzicht in kennisprestaties is noodzakelijk voor het ontwikkelen van beleid ter verbetering Voorbeelden: Stewart (1997) Zegveld (2000, 2002, 2004, 2007) Christiaan Stam 13 november

6 Knowledge productivity (KP) Kennisproductiviteit is het proces van kenniscreatie dat leidt tot incrementele en radicale innovatie. Het proces van kenniscreatie is een leercyclus, dus werken is leren De condities voor leren bepalen de effectiviteit van het proces van kenniscreatie Verbetering van de condities voor leren draagt bij aan de verbetering van de kennisproductiviteit (Kessels, 1996) Het product van kenniscreatie is innovatie (Nonaka & Takeuchi, 1995) Onderscheid kan worden gemaakt tussen incrementele en radicale innovatie (van producten, diensten en processen) (Kessels, 1996; Zegveld, 2000) Verschillende soorten innovatie komen tot stand door verschillende typen medewerkers (Walz & Bertels, 1995; Weggeman, 1997) Christiaan Stam 13 november

7 KP-versterker (versie 0.2)? proces van kenniscreatie (Kessels, 1996) KM incrementele en radicale innovatie (Walz & Bertels, 1995) Danish Guideline for ICstatements (STI, 2003) 1. Probleemdefinitie 2. Diagnose KP 3. Formuleren KP-statement - Interview - Vragenlijst (web-based) - Workshop 2 - Corporate Curriculum (Kessels, 1996) - Strategy and challenges - Innovatieprofiel (Walz & Bertels, 1995) - Workshop 3 - Workshop 1 - Initiatives and indicators - Presentatie uitkomsten - Presentatie KP-statement - Gezamenlijke interpretatie Christiaan Stam - 13 november 2007 KP-Bordspel 7

8 Aanpak: Ontwerpgericht onderzoek KENNIS STROOM ONDERZOEKS AGENDA REFLECTIEVE CYCLUS (Van Aken, 1994) OPLOSSINGS- CONCEPT PROBLEEM PRAKTIJK STROOM REGULATIEVE CYCLUS (Van Strien, 1997) OPLOSSING 1. Gekenmerkt door interesse in het oplossen van problemen enerzijds en het ontwikkelen van oplossingsconcepten anderzijds (Van Aken, 1994); 2. Twee parallelle stromen van kennisontwikkeling (Andriessen, 2007); 3. Pragmatische validiteit (Worren et al., 2002). Christiaan Stam 13 november

9 Onderzoeksaanpak KNOWLEDGE STREAM (based on reflective cycle, Van Aken, 1994) Phase 1 AGENDA SETTING THEORIZING (RE) DESIGNING Phase 3 REFLECTING DEVELOPING KNOWLEDGE Field problem Conceptual framework Solution concept Cross-case analysis Design knowledge Case n Case 2 Case 1 Phase 2 MATCHING CUSTOMIZING IMPLEMENTING EVALUATING Practice problem Specific solution Intervention Reflection on effectiveness PRACTICE STREAM (based on problem solving cycle, Van Strien, 1997) Christiaan Stam 13 november

10 Case studies Organisatie Med. Periode Focus test Transfer Solutions /1-06 Aanvankelijke ontwerp α-test Midfield Consultancy De Baak / /11-06 Samenhang van de methode Vereenvoudiging van de methode BS&P advocaten /11-06 Health bv / Werking methode β-test RvdK-NO RvdK-RO / / Ondersteunend materiaal 3. Eisen m.b.t. persoon die methode toepast 4. Overige voorwaarden Christiaan Stam 13 november

11 Opbrengsten onderzoek 1. Specifieke opbrengsten in 7 case-studies 2. KP-versterker (oplossingsconcept) 3. Bijdrage aan KM-literatuur 4. Bijdrage aan methodologie van ontwerpgericht onderzoek Christiaan Stam 13 november

12 De KP-versterker (context) Toepassingsdomein: Middelgrote (50-250) kennisintensieve organisaties of kennisintensieve afdelingen (50-250) van grote organisaties (zowel publiek als privaat) Toepassingsgebied: bewustzijn creeren m.b.t. het belang van KP beoordelen van de kwaliteit van het proces van kenniscreatie ontwikkelen van een plan voor KM (strategie KM) verbeteren van de interne communicatie over KM Christiaan Stam 13 november

13 KP-versterker (generative mechanisms) De KP-versterker draagt bij aan deze effecten omdat: Het betekenis geeft aan het begrip KP (Weick, 1995) Het medewerkers aanzet tot participatie (Drucker, 1999) Het stimulerend is en motiverend (Quinn, 1996) Het gericht is op samenwerking (Weggeman, 1997) Het reflectief is en gericht op leren (Kessels, 1996) Het verbinding legt met de doelen van de organisatie (Zack, 1999) Het actiegericht is (Kaplan & Norton, 1996) Het uitleg geeft aan de logica van KM (Mouritsen, 2002) Het ondersteunend is aan het besluitvormingsproces in organisaties (Andriessen, 2004) Christiaan Stam 13 november

14 KP-versterker (condities) Facilitator De persoon die de methode toepast heeft niet alleen grondige kennis van de belangrijkste concepten, maar tevens van de context waar het wordt toegepast De persoon die de methode toepast moet de methode goed begrijpen én in staat zijn een groep door het proces te begeleiden Overig Het motief om methode toe te passen moet probleem-gedreven zijn Toepassing binnen de context van een bestaand KM-initiatief Management neemt actief deel aan de toepassing van de methode Epistemologie van de organisatie is in lijn met de epistemologie van de methode Christiaan Stam 13 november

15 KP-versterker (conclusie) Gezien de uitkomsten van de β-tests moeten we concluderen dat we nog niet zijn gekomen op het punt van verzadiging van bewijsvoering Verdere ontwikkeling van de KP-enhancer Ontwikkelen van een epistemologie-check t.b.v. eerste fase Onderzoek naar relaties tussen verschillende condities voor KP en verschillende soorten innovatie Versterking van de diagnose functie van de KP-versterker. Christiaan Stam 13 november

16 Bijdrage KM literatuur Beter inzicht in het concept KP in relatie tot andere concepten (KM, IC) Het concept Corporate Curriculum sluit goed aan bij zowel de theorie als de praktijk van KM De toepassing van het Corporate Curriculum is een enabling strategy Het denken over KP in termen van incrementele en radicale vernieuwingen kan bijdragen aan het maken van een plan voor KM Het meten van KP in financiële termen is geen noodzakelijke voorwaarde voor het ontwikkelen van een plan voor KM Het concept KP roept over het algemeen verkeerde verwachtingen op, gerelateerd aan de industriële betekenis van het woord productiviteit Het gebruik van het woord productiviteit in relatie tot het proces van kenniscreatie zou vermeden moeten worden Christiaan Stam 13 november

Vergelijkbare documenten

Ontwerpgericht onderzoek in het HBO: onderzoeken door te adviseren

Management, finance en recht Ontwerpgericht onderzoek in het HBO: onderzoeken door te adviseren KWALON Conferentie Kwalitatief onderzoek in het hoger onderwijs: lessen leren van elkaar 13 december 2012