Agendapuntnummer: Documentnummer: 2016 / Raadsvergadering d.d.: 3 november 2016 Raadscommissie: Commissie Begroting I& Rekening Commissie d.d.: 20 oktober 2016 Programma: Onderwerp: Programmabegroting 2017-2020 Portefeuillehouder: G.J.M. Wienhoven Bijlagen: Programmabegroting 2017-2020 Samenvatting>> Programmabegroting 2017-2020. Voorstel om te besluiten>> Wij stellen u voor om te besluiten: 1. instemmen met het voorgestelde onderhoudsniveau 2 Goed ; 2. instemmen met de nieuwe meerjarige onderhoudsplannen voor het gemeentehuis, de gemeentewerf (incl. zoutloods en opslagplaats), kca-depot, sportaccommodatie De Heikant en sportaccommodatie Maasvallei, zoals opgesteld door Asset Facility Management; 3. de totale toevoeging aan de betreffende onderhoudsvoorzieningen op te voeren tot 113.800 per jaar voor de periode 2017 tot en met 2021; 4. de voorziening onderhoud woningen en andere gebouwen laten vervallen en het saldo van deze voorziening ad 104.347 ten gunste te laten komen aan de voorziening onderhoud sportaccommodaties ; 5. de dotatie aan de voorziening onderhoud woningen en andere gebouwen ad 6.100 per jaar laten vervallen (vanaf 2017) in de exploitatie en voor 5.000 jaarlijks budget opnemen in de exploitatie voor klein onderhoud aan Groesbeekseweg 12; 6. geen meerjarige onderhoudsplanning opstellen voor Groesbeekseweg 12, en benodigd klein onderhoud bekostigen uit de exploitatie, gezien het toekomstperspectief van deze locatie; 7. de voorziening onderhoud kinderdagverblijf ad 4.259 op te heffen en het vrij te vallen budget ten gunste laten komen van de voorziening onderhoud sportaccommodaties ; 8. de voorziening onderhoud brandweerkazerne te laten vervallen en het saldo ad 27.793 en de dotatie ad 7.900 ten gunste te laten komen aan de voorziening onderhoud gebouw gemeentewerken ; 9. de reserve gemeentelijke accommodaties ad 325.963 per 31-12-2016 te laten vervallen en het saldo ten gunste te laten komen aan de voorziening onderhoud sportaccommodaties ; 10. jaarlijks budget opnemen in de exploitatie voor klein onderhoud aan onze accommodaties conform voorstel, totaal 52.400 in 2017 en daarna jaarlijks 19.600; 11. instemmen met de revitalisering van de raadszaal conform bijgevoegde offerte ad 96.200, en dit te bekostigen uit de VBR, storten in een reserve, van waaruit de afschrijvingen in de exploitatie worden Pagina 1 van 7
12. instemmen met de revitalisering van de Lier conform bijgevoegde offerte ad 49.300, en dit te 13. instemmen met de revitalisering van de balie conform bijgevoegde offerte ad 36.300, en dit te 14. een specifieke bestemmingsreserve Dekking kapitaallasten in het leven roepen voor alle toekomstige uit de VBR gedekte investeringen waarop afgeschreven dient te worden. 15. de begroting 2017 vast te stellen conform de ontwerp-begroting; 16. de meerjarenraming 2018-2020 voor kennisgeving aan te nemen. Pagina 2 van 7
Geachte leden van de raad, Inleiding / Aanleiding>> In het kader van uw budgetrecht wordt aan u gevraagd om de begroting 2017 uit de Programmabegroting 2017-2020 voor de gemeente Mook en Middelaar vast te stellen. Probleemstelling / centrale vraag (Wat willen we bereiken) >> Het vaststellen van een sluitende begroting voor het begrotingsjaar 2017. Oplossingsrichtingen>> Het kalenderjaar 2017 is het derde volledige begrotingsjaar in deze raadsperiode. De economische vooruitzichten in Nederland voor 2017 zijn positief, maar binnen onze gemeente is dat achter de deuren nog niet overal merkbaar. Wat betreft de gemeentelijke financiën lagen de verwachtingen omtrent de effecten van de septembercirculaire voor de begroting in 2017 hoger. Voor de jaren 2019 en volgende is dit zeker het geval, maar begrotingsjaren 2017 en 2018 zijn door herverdelingseffecten minder gunstig uitgevallen. Dit gecombineerd met enkele tegenvallers maakt het begrotingsjaar 2017 uitdagend. Toch zijn we erin geslaagd het lastige jaar 2017 sluitend te krijgen met uitzicht op een duurzaam sluitende meerjarenbegroting. Uitgangspunt van deze Programmabegroting zijn de kaders en financiële bijstellingen zoals opgenomen in de Kadernota 2017. Deze is door u op 14 juli 2016 vastgesteld. De effecten van de septembercirculaire 2016 zijn in de Programmabegroting 2017-2020 verwerkt. Voor 2017 betekent dit een nadeel van 44k oplopend naar een voordeel van 145k in 2020. Behalve de financiële effecten van de septembercirculaire zijn er ontwikkeling op diverse gebieden zoals het participatiebudget, ruimtelijke ontwikkelingen, beheerplannen, ambtelijke organisatie en de strategische visie. In de aanbiedingsbrief van de Programmabegroting wordt dieper ingegaan op deze onderwerpen. Programma-indeling / indicatoren In deze derde Programmabegroting van de raadsperiode 2014-2018 is de opzet van de programma s grotendeels ongewijzigd. Dit betekent dat er per programma een visie en opdrachten zijn vermeld en dat de teksten kort en bondig zijn gehouden. Daarnaast zijn er, naast de verplichte paragrafen, drie facultatieve paragrafen opgenomen, te weten Taakstellingen en reserveringen, Decentralisaties en Demografische ontwikkeling. In verband met de vernieuwing van het BBV zijn de indicatoren wel drastisch herzien. Wettelijk is een minimale basisset van indicatoren voorgeschreven. U vindt deze per programma terug. Beleidsbegroting / BBV Als gevolg van de herziening BBV is de beleidsbegroting wel drastisch gewijzigd. Er is meer informatie opgenomen om u meer inzicht te verschaffen. Zo is er een geprognosticeerde balans opgenomen. Daarnaast wordt er duidelijk onderscheid gemaakt tussen het lopende begrotingsjaar 2017, welke door de raad vastgesteld dient te worden, en de meerjarenbegroting, welke voor kennisgeving aangenomen kan worden. Financieel toezicht Standaard staat elke gemeente onder repressief toezicht van de provincie, waarbij de begroting direct kan worden uitgevoerd. Preventief toezicht is de uitzondering waarbij Gedeputeerde Staten eerst toestemming moeten verlenen om de begroting en de begrotingswijzigingen uit te mogen voeren. Op grond van de Programmabegroting 2015-2018 is voor 2015 repressief toezicht verleend. Daarnaast voert de Provincie Limburg bij elke gemeente één keer in de vier jaar een financieel verdiepingsonderzoek uit. Dit is in september 2004 besloten door Gedeputeerde Staten. In de eerste helft van 2015 heeft er een verdiepingsonderzoek plaatsgevonden op basis van de begroting 2015-2018. Op basis van dit onderzoek heeft de provincie geconcludeerd dat Mook en Middelaar voldoet Pagina 3 van 7
aan de voorwaarden voor meerjarig repressief toezicht voor de periode 2016-2018. Hierbij zijn twee randvoorwaarden gesteld. Ten eerste dienen de beheerplannen geactualiseerd te worden (voor zover dit nog niet is gebeurd), waarbij de financiële consequenties uiterlijk in de begroting van 2017 moet zijn verwerkt en ten tweede moeten de jaarschijven 2017 en 2018 een structureel en reëel evenwicht laten zien. Wanneer aan deze twee voorwaarden wordt voldaan, wordt het repressief toezicht van 2015 verlengd tot en met 2018. Effecten Kadernota Op basis van de in de Kadernota 2017 voorgestelde bijstellingen van de ramingen ontstaat het volgende financiële beeld: Begrotingsresultaat (bedragen * 1.000) 2017 2018 2019 2020 Primitieve begroting 2016 185 V 19 V 39 V 38 N 1e begrotingswijziging 74 N 1 N 19 V 163 V Overige begrotingswijzigingen 83 V 74 V 66 V 65 V Subtotaal voor Kadernota 194 V 92 V 124 V 190 V Mutaties Kadernota 2017: - bijstelling budgetten - effecten meicirculaire 2016 401 N 127 V 423 N 149 V 350 N 102 V 272 N 68 V Subtotaal 274 N 274 N 248 N 204 N Begrotingsresultaat o.b.v. Kadernota 2017 80 N 182 N 125 N 14 N Primitieve begroting 2017 De begroting 2017-2020 is samengesteld op basis van de uitgangspunten van de Kadernota 2017. De uitkomsten van de Kadernota laat voor 2017 een tekort zien van 80k. Naast de mutaties in de Kadernota zijn er nog enkele aanvullende mutaties geweest. Deze leiden tot de volgende begrotingssaldi: Begrotingsresultaat (bedragen * 1.000) 2017 2018 2019 2020 Begrotingsresultaat o.b.v. Kadernota 2017 80 N 182 N 125 N 14 N Bijstellingen (op hoofdlijnen): Mutaties Algemene Uitkering (op basis van septembercirculaire) 44 N 51 V 118 V 145 V Bijdrage VRLN op basis van begroting VRLN 31 N 27 N 30 N 35 V Sociaal Domein (herverdeling budgetten) 0 V 0 V 0 V 0 V Toename meldingen Veilig Thuis 37 N 37 N 37 N 37 N Eigen risico UPW 0 N 0 N 95 N 95 N Pensioenen gewezen wethouders (via voorz.) 28 V 28 V 28 V 28 V Beheerplannen, groot onderhoud 65 N 75 N 75 N 75 N Lagere kosten rolstoelen i.v.m. nieuw contract 20 V 15 V 10 V 10 V Onderhoudskosten bruggen (incidenteel) 371 N Dekking VBR onderhoud bruggen (incidenteel) 371 V Toevoeging aan VBR (2020 en 2021) 0 N 0 N 0 N 150 N Overige mutaties 2 V 18 N 11 N 12 V Subtotaal 129 N 64 N 93 N 128 N Begrotingsresultaat incl. bijstellingen 209 N 246 N 217 N 142 N Op basis van de Kadernota en de nagekomen posten sluit de begroting voor de jaren 2017 tot en met 2020 op respectievelijk 209k N, 246k N, 217k N en 142K N. Hieronder is een dekkingsplan voorgesteld om de begroting voor alle jaren sluitend te krijgen. Wettelijk gezien moet 2017 sluiten en bij gebrek hieraan 2020. Op basis van het verdiepingsonderzoek en om in aanmerking te blijven Pagina 4 van 7
komen voor het meerjarig repressief toezicht (de lichtste vorm van toezicht), moeten de jaarschijven 2017 en 2018 in ieder geval sluitend zijn. Begrotingsresultaat (bedragen * 1.000) 2017 2018 2019 2020 Begrotingsresultaat incl. bijstellingen 209 N 246 N 217 N 142 N Dekkingsmiddelen: Vervallen reservering IU/DU SD 111 V 146 V 151 V 154 V Vrijval bestemmingsreserve Essentgelden 100 V 100 V 100 V 100 V Subtotaal 211 V 246 V 251 V 254 V Begrotingsresultaat na dekkingsplan 2 V 0 V 33 V 111 V Op basis van de in de begroting verwerkte voorstellen kunnen wij u een sluitende Programmabegroting 2017-2020 voorleggen. Onderhoud gemeentelijke accommodaties Het college heeft voor de onderstaande gebouwen een geactualiseerde Meerjarig onderhoudsplan (verder: MJOP) laten opstellen. Dit betreft: : Het gemeentehuis De brandweerkazerne/gemeentewerf De sportaccommodatie De Heikant (Astrantia) De sportaccommodatie De Maasvallei (Eendracht 30) De zoutloods Het kca-depot (milieustraat) Op grond van wet- en regelgeving dienen de ramingen van onderhoudsbudgetten in de begroting te worden gebaseerd op meerjarige onderhoudsplannen, die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. Hierbij is het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau leidend. Tevens vereist de provincie actuele onderhoudsplannen. Verouderde onderhoudsplannen kunnen ertoe leiden dat onze onderhoudsvoorzieningen vervallen. Het huidige MJOP is vastgesteld in 2009 voor de periode 2010 tot en met 2019. Ten tijde van het besluitvormingsproces speelde de voorgenomen herindeling met Gennep en Bergen. In het Raadsvoorstel omtrent onderhoud van het gemeentelijke vastgoed is hierop destijds geanticipeerd door het onderhoud van het gemeentehuis richting 2015 af te bouwen. Dit met de verwachting dat het gemeentehuis in 2015 van de hand zou kunnen worden gedaan. Met voornoemde in gedachte is, om het niveau van de voorziening niet onnodig hoog te laten oplopen, gekozen om het grootonderhoud zoveel mogelijk na 2015 te laten plaatsvinden, waarmee een optimum is gezocht tussen het vastgestelde niveau van onderhoud en geen onnodig potverteren. Hoewel bij het geactualiseerde MJOP is geconstateerd dat het onderhoudsniveau over de hele linie ten minste voldoende is, is door voornoemde situatie de uitvoering van het onderhoud zonder geactualiseerd en betrouwbaar MJOP bijzonder lastig uitvoerbaar geworden. Daarnaast vormt het actualiseren van de onderhoudsplannen van kapitaalgoederen en hiervan vertalen in de begroting voor 2017 een voorwaarde van de provincie om de gemeente onder repressief financieel toezicht te houden. Met betrekking tot de sportaccommodaties van Maasvallei/Eendracht en Astrantia is in 2009-2010 een privatiseringsdiscussie gevoerd. Met Maasvallei/Eendracht zijn hier destijds afspraken over gemaakt, maar de daadwerkelijke afhandeling en keuze hierin heeft nooit plaatsgevonden. Derhalve is de gemeente, op grond van wet- en regelgeving, genoodzaakt om deze accommodaties weer volledig op te nemen in het MJOP. Medio vorig jaar heeft Asset Facility Management van de gemeente opdracht gekregen om nieuwe meerjarige onderhoudsplannen (MJOP`s) op te stellen, omdat de plannen uit 2010 niet meer actueel Pagina 5 van 7
waren. Derhalve is in 2015 en 2016 veel groot onderhoud niet uitgevoerd. Alle gebouwen zijn door Asset onderworpen aan een grondige inspectie. De inventarisatie en inspectie omvatten de fysiek bereikbare en visueel waarneembare gebouwonderdelen. De inventarisatie en inspectie hebben betrekking op het bouwkundig interieur, bouwkundig exterieur en technische installaties. De onderhoudscycli en de levensduur van de gebouwelementen zijn gebaseerd op landelijke normen en nacalculaties van uitgevoerde projecten. De daarbij behorende rapportages geven aan wat er in de periode van 2017 t/m 2033 per jaar aan onderhoud moet worden gepleegd om een kwalitatief goed conditieniveau te bereiken of te behouden. De cijfers laten de bijbehorende onderhoudskosten per jaar per object zien. Het onderhoud voor gemeentelijke accommodaties is opgenomen en verwerkt in de begroting en vraagt om een verruiming van de onderhoudsbudgetten om in de periode 2017-2021 het benodigde dagelijks, contractueel en groot onderhoud aan onze gebouwen uit te voeren. Afweging en conclusie (Wat gaan we daarvoor doen) >> Gelet op het bovenstaande wordt voorgesteld om: 1. instemmen met het voorgestelde onderhoudsniveau 2 Goed ; 2. instemmen met de nieuwe meerjarige onderhoudsplannen voor het gemeentehuis, de gemeentewerf (incl. zoutloods en opslagplaats), kca-depot, sportaccommodatie De Heikant en sportaccommodatie Maasvallei, zoals opgesteld door Asset Facility Management; 3. de totale toevoeging aan de betreffende onderhoudsvoorzieningen op te voeren tot 113.800 per jaar voor de periode 2017 tot en met 2021; 4. de voorziening onderhoud woningen en andere gebouwen laten vervallen en het saldo van deze voorziening ad 104.347 ten gunste te laten komen aan de voorziening onderhoud sportaccommodaties ; 5. de dotatie aan de voorziening onderhoud woningen en andere gebouwen ad 6.100 per jaar laten vervallen (vanaf 2017) in de exploitatie en voor 5.000 jaarlijks budget opnemen in de exploitatie voor klein onderhoud aan Groesbeekseweg 12; 6. geen meerjarige onderhoudsplanning opstellen voor Groesbeekseweg 12, en benodigd klein onderhoud bekostigen uit de exploitatie, gezien het toekomstperspectief van deze locatie; 7. de voorziening onderhoud kinderdagverblijf ad 4.259 op te heffen en het vrij te vallen budget ten gunste laten komen van de voorziening onderhoud sportaccommodaties ; 8. de voorziening onderhoud brandweerkazerne te laten vervallen en het saldo ad 27.793 en de dotatie ad 7.900 ten gunste te laten komen aan de voorziening onderhoud gebouw gemeentewerken ; 9. de reserve gemeentelijke accommodaties ad 325.963 per 31-12-2016 te laten vervallen en het saldo ten gunste te laten komen aan de voorziening onderhoud sportaccommodaties ; 10. jaarlijks budget opnemen in de exploitatie voor klein onderhoud aan onze accommodaties conform voorstel, totaal 52.400 in 2017 en daarna jaarlijks 19.600; 11. instemmen met de revitalisering van de raadszaal conform bijgevoegde offerte ad 96.200, en dit te bekostigen uit de VBR, storten in een reserve, van waaruit de afschrijvingen in de exploitatie worden 12. instemmen met de revitalisering van de Lier conform bijgevoegde offerte ad 49.300, en dit te 13. instemmen met de revitalisering van de balie conform bijgevoegde offerte ad 36.300, en dit te Pagina 6 van 7
14. een specifieke bestemmingsreserve Dekking kapitaallasten in het leven roepen voor alle toekomstige uit de VBR gedekte investeringen waarop afgeschreven dient te worden. 15. de begroting 2017 vast te stellen conform de ontwerp-begroting; de meerjarenraming 2018-2020 voor kennisgeving aan te nemen. Juridische aspecten>> De Programmabegroting 2017-2020 moet op grond van artikel 191, lid 2 Gemeentewet vóór 15 november 2016 aan Gedeputeerde Staten worden gezonden. Uitvoering / Planning / Communicatie>> wo 6 oktober Technische vragen naar griffier (uiterlijk 12.00 uur); do 20 oktober Commissie begroting en rekening; do 3 november Raadsvergadering. Mook, 30 september 2016 Het college van burgemeester en wethouders van Mook en Middelaar De secretaris J.M.G. Smits de Kinkelder De burgemeester mr. drs. W. Gradisen Pagina 7 van 7