project:
Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Marcel Martinus en ROC Mondriaan Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN 978 90 3720 780 4 Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
> Over dit project Onder de begrippen 'kunst' en 'cultuur' verstaat niet iedereen altijd hetzelfde. Wat is kunst, wanneer spreek je van cultuur? Zijn er overeenkomsten tussen beide begrippen, op welke manier hebben ze met elkaar te maken? Hierover moet duidelijkheid zijn. Waarom zijn kunst en cultuur belangrijk in, en voor, de maatschappij? En waarom voor jou en voor de leerlingen met wie je gaat werken? Tijdens dit project houd je je vooral bezig met kunst en cultuur die geschikt zijn voor de leerlingen met wie je te maken hebt of te maken kunt krijgen. Maar ook je eigen voorkeur komt aan de orde. Je gaat voor leerlingen een 'driedaagse' voorbereiden die gaat over kunst en cultuur. Dit doe je door het maken van een draaiboek. Ook bezoek je, als dat mogelijk is, een voorstelling, tentoonstelling, museum of andere vorm van kunst die gemaakt is en hopelijk geschikt is voor je leerlingen. Om te kunnen bepalen of een uiting van kunst geschikt is voor je leerlingen, moet je deze kunnen beoordelen. Dit doe je aan de hand van criteria die je gaat formuleren. Uiteraard kun je je eigen horizon ook verbreden door zelf eens een voorstelling te bezoeken, maar misschien doe je dat al vaker. Uiteindelijk gaat het erom dat kunst en cultuur wat beter bekend worden bij jou, maar zeker ook bij je leerlingen. Want kunst en cultuur zijn van en voor iedereen. Waar je ook van houdt. Tijdens dit project ben jij de student en is iemand voor wie je gaat werken een leerling. Dit om verwarring te voorkomen. De leerling is dus een kind of jongere. Doelstellingen Je kunt in je eigen woorden een omschrijving geven van de termen 'kunst' en 'cultuur'. Je kunt verschillen tussen kunst en cultuur aangeven. Je kunt in je eigen woorden het belang van kunst en cultuur voor de samenleving aangeven. Je kunt vertellen waarom leerlingen van verschillende leeftijden en opleidingen een omschrijving moeten kunnen geven van de begrippen 'kunst' en 'cultuur'. Je kunt aangeven waarom het belangrijk is dat je leerlingen in contact komen met verschillende vormen van kunst. Je kunt samen met je medestudenten criteria opstellen om te kunnen beoordelen of een kunstvorm geschikt is voor jouw doelgroep. Je kunt samen met medestudenten een draaiboek samenstellen voor een Kunst Driedaagse voor je leerlingen. Je kunt leerlingen voorlichting geven over kunst en cultuur. Je kunt aangeven waarvan je zelf een liefhebber bent met betrekking tot kunst of cultuur en kunt hiervan een duidelijk voorbeeld geven. Taal Taal Taal Taal Neem dit project door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe, onbekende woorden die je tegenkomt tijdens dit project voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van het project neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst op www.factor-e.nl Uitgeverij Edu Actief b.v. 3
> Casus Tijdens een overleg op je toekomstige werk geven verschillende collega's aan dat zij graag willen dat er meer aandacht wordt besteed aan kunst en cultuur voor kinderen. Vooral aan kunst. Het jaarlijkse uitstapje naar een museum met kunst van vooral oude meesters bevalt niet goed. Ook geven de leerlingen aan dat ze daar eigenlijk weinig aan vinden. Ze leren er weinig van. Dat komt, zo wordt vastgesteld, onder meer omdat de leerlingen daar niet goed op worden voorbereid en omdat dit uitstapje niet altijd past bij de leeftijd en ontwikkeling van de kinderen. Er is unaniem een wens om meer en anders aandacht te geven aan kunst en cultuur. Belangrijk hierbij is dat leerlingen actiever kunnen deelnemen en meedenken en dat ze het ook nog eens leuk vinden. 4
De opdracht > Opdrachtgever Dit is het team uit de casus (bijvoorbeeld in het basisonderwijs, speciaal onderwijs, vmbo of mbo). Jij maakt deel uit van dit team. De teamleider is verantwoordelijk voor de opdracht. Je docent heeft hierover overleg gehad met de teamleider. Je docent kan, als dat nodig is, de opdracht toelichten. > Omschrijving van de opdracht Aan jou wordt gevraagd om samen met drie medestudenten aan deze opdracht te werken. Je gaat deze opdracht uitvoeren voor de doelgroep waarmee je zult gaan werken of wilt gaan werken. Het gaat om het ontwikkelen van een draaiboek voor drie dagen, waarbij kunst en cultuur centraal staan. Je leerlingen maken tijdens die drie dagen kennis met enkele voorbeelden van kunst en cultuur. Hierbij worden verschillende werkvormen gebruikt, minimaal drie. Ook vindt de opdrachtgever het belangrijk dat de leerlingen zich bewust worden van het belang van kunst en cultuur. Naast het draaiboek wil de opdrachtgever graag een overzicht van voorstellingen, musea, tentoonstellingen en mogelijke andere uitingsvormen van kunst in de buurt van je school, die geschikt zijn voor je leerlingen. Dus ongeveer binnen een straal van twintig kilometer. Je onderzoekt hiervoor een voorstelling, tentoonstelling, museum of andere uiting van kunst die geschikt is voor kinderen. Aan de hand van eisen, criteria, die jullie samen opstellen, onderzoeken jullie of deze kunstuiting echt geschikt is. > Producteisen Vooronderzoek De resultaten van het vooronderzoek moeten samen met je plan van aanpak en de uitwerking van het draaiboek een geheel vormen. Tijdens het vooronderzoek onderzoek je wat verstaan wordt onder kunst en cultuur. Ook geef je hier je eigen voorkeur en wensen aan. En je onderzoekt wat er in je buurt zoal te doen is als het gaat om kunst en cultuur voor leerlingen. Uiteraard geef je aan op welke manier je aan je informatie bent gekomen. Criteria waarin beschreven staat waaraan een voorstelling, museum of andere uiting van kunst voor leerlingen minimaal moet voldoen om geschikt te zijn voor deze leerlingen van jouw doelgroep. Minimaal zeven criteria. De criteria moeten voldoen aan de gestelde eisen. Je bezoekt, als dat mogelijk is, een voorstelling, museum of andere uiting van kunst die geschikt is voor de leerlingen. Deze wordt beoordeeld aan de hand van je ervaring en aan de hand van de beschreven criteria. Het draaiboek Andere medewerkers moeten het draaiboek makkelijk en snel kunnen gebruiken. Het taalgebruik moet dus helder en duidelijk zijn. Het draaiboek moet leuk, afwisselend, uitdagend en inspirerend zijn voor leerlingen. Verder wil de opdrachtgever dat in het draaiboek het volgende wordt beschreven: de manier waarop je leerlingen wilt laten kennismaken met de verschillende soorten kunst en cultuur de beschreven criteria een korte evaluatie van de voorstelling of instelling die je bezocht hebt welke werkvormen je waarbij wilt gebruiken (maak minimaal gebruik van drie didactische werkvormen) Uitgeverij Edu Actief b.v. 5
mogelijke uitingen van kunst die je aan je leerlingen wilt laten zien of waarmee je hen kennis wilt laten maken (bijvoorbeeld door beeldfragmenten, foto's en/of geluid) andere hulpmiddelen die je wilt gebruiken taken van medewerkers die met het draaiboek aan de slag willen de tijdsduur per onderdeel mogelijke alternatieven tips en ideeën hulpmiddelen. Verslag Naast de eisen van de opdrachtgever maak je ook een verslag. Hierin beschrijf je de onderdelen van dit project, gevolgd door je eigen mening en een evaluatie. Belangrijk zijn: het vooronderzoek de criteria voor het uitzoeken van een geschikte voorstelling, een geschikt museum of een geschikte tentoonstelling het draaiboek voor drie dagen kunst voor je leerlingen. Presentatie Samen met je medestudenten breng je een onderdeel van dit project onder de aandacht. Het draaiboek staat hierbij centraal. Maar er is ook ruimte om kort aandacht te geven aan je eigen voorkeur als het gaat om kunst. Bij voorkeur aan de hand van een voorbeeld. De presentatie mag maximaal vijftien minuten duren. Maak groepjes van ongeveer vier personen. Bij voorkeur studenten die met dezelfde doelgroep gaan of willen werken. Dus uit het basisonderwijs, speciaal onderwijs, vmbo of mbo. 6
> Het project Plan van aanpak Lees eerst het project helemaal door. Begin daarna met de uitwerking van het project zoals dat in dit boek beschreven wordt. Stel samen een plan van aanpak op voor het hele project. Zorg dat het werkplan niet meer dan twee A4 tjes lang is. Werk de volgende punten uit: 1. Aanleiding of probleemstelling Hierbij geef je antwoord op de volgende vraag: Waar loopt de opdrachtgever tegenaan? 2. Doelstellingen van de opdrachtgever Behandel hier de vraag: Wat wil de opdrachtgever bereiken met het product dat je voor haar maakt? 3. Beschrijving van de opdracht Ga in op de volgende vragen: Welk resultaat wordt verwacht? Hoe moet de opdracht worden opgeleverd? Aan welke eisen moet de opdracht voldoen? 4. Betrokken partijen Je werkt in de projectgroep samen met verschillende mensen. Maak afspraken over de werkwijze en leg deze vast in een samenwerkingscontract. 5. Planning en afspraken Maak een planning voor de activiteiten die jullie gaan doen en verdeel daarbij de taken. Houd de opleverdatum goed in de gaten en maak afspraken over wie wat wanneer klaar moet hebben. Laat jullie plan van aanpak goedkeuren door jullie docent/begeleider. Maak een begin met het schrijven van je logboek: Hoe is het samenwerken verlopen? Wat ging goed en niet goed? Heb je een voldoende bijdrage geleverd? Hoe is het samenwerken verlopen? Hebben jullie duidelijke afspraken gemaakt? Hoe is dit gegaan? Werkmodel: Samenwerkingscontract op www.factor-e.nl Werkmodel: Logboek op www.factor-e.nl Vooronderzoek Wat wordt verstaan onder kunst en cultuur? Onderzoek zelfstandig wat verstaan wordt onder kunst en cultuur. Geef bij elk begrip minimaal acht duidelijke voorbeelden. Geef vervolgens in je eigen woorden aan welke uitingsvorm van kunst of cultuur je voorkeur heeft. Houd je bijvoorbeeld van cabaret? Waarom is dat het geval en welke cabaretiers vind je dan juist goed of niet goed? Motiveer je antwoorden. Misschien ga je liever naar een oud kasteel kijken en ervaar je de geschiedenis hiervan. Of vind je dit geen kunst, maar juist cultuur. Wat zijn dan de verschillen? Als je geen mening of geen voorkeur hebt, onderzoek dan enkele uitingsvormen van kunst of cultuur. Tot nu toe gaat het dus nog om je eigen mening en voorkeur. Uiteraard zul je meer dingen leuk en minder leuk vinden. Mogelijk ga je je horizon hier dus verbreden. Uitgeverij Edu Actief b.v. 7
Instellingen in de regio Samen met je medestudenten zoek je uit welke instellingen voor kunst en cultuur in de regio aanwezig zijn. Maar bijvoorbeeld ook welke voorstellingen in verschillende theaters komen. Hierbij houd je scherp rekening met je doelgroep. Wat sluit aan bij hun belevingswereld en waardoor kunnen je leerlingen positief geprikkeld worden? Criteria Uiteraard zal er een groot verschil zijn tussen waardoor de verschillende leerlingen geprikkeld raken. Toch zijn er wel criteria te bedenken waaraan een kunstuiting moet voldoen. Stel samen met je medestudenten criteria samen aan de hand waarvan je onderzoekt of een voorstelling, museum of andere uiting van kunst bedoeld is voor leerlingen. Criteria die gebruikt kunnen worden om te onderzoeken of een kunstvorm geschikt is voor je doelgroep. Minimaal zeven criteria. Deze criteria zijn eenduidig en te gebruiken bij verschillende soorten kunst voor leerlingen. Voeg je eigen mening en onderzoek en de lijst met instellingen voor kunst en cultuur toe aan het draaiboek én aan je verslag. Maak met jouw docent afspraken over het bezoeken van een van de instellingen. > Takenlijst Maak een takenlijst voor het vooronderzoek. Geef aan wie wat precies gaat doen en maak hiervoor een planning. Vul de gegevens in de onderstaande tabel in. Taak Wie? Wanneer af? Benodigdheden Gedaan? 8