Financiering energierenovatie gebouwen met een publieke functie FRDO Forum 16 03 2017
Financiering energierenovatie gebouwen met een publieke functie Vraagstelling: Aanbevelingen formuleren rond financiering energierenovatie publieke gebouwen Om zo de renovatie te kunnen versnellen Op basis van de kennis en expertise die reeds bestaat op het terrein 2
Financiering energierenovatie gebouwen met een publieke functie Focus Overzicht aanbevelingen Enkele aanbevelingen ingezoomed Financiering zonder of met gereduceerde impact op de overheidsbegroting (ESR-neutraliteit) Projectidentificatie van technieken tot gebiedsgericht Creëren van goede business cases: meer rendement & captatie van waardecreatie bij derde partijen Holistische visie en vastgoedstrategie Syntheserapport met aanbevelingen beschikbaar Verder onderzoek en experimenten 3
Waarover gaat het? Context Evolutie naar een koolstofarme samenleving (- 80 à -95 % uitstoot broeikasgassen) Vraagstuk Hoe kunnen we de investeringen die hiervoor nodig zijn gefinancierd krijgen? Focus Gebouwen van de (federale) overheid 4
Een koolstofarme samenleving: noodzakelijke investeringen Basis Steeds ambitieuzere reductiedoelstellingen Noodzakelijke investeringen Focus op quick-wins Focus op gebouwniveau Focus op omgeving & dienstverlening Houd het einddoel voor ogen! Nood aan systeemtransitie, geen optimalisatie! 5
Een koolstofarme samenleving: hardnekkige knelpunten Hoofdknelpunt Ons grootste knelpunt is financiering! Veelheid aan subknelpunten Verbonden aan: Stabiliteitspact ESR2010 Transactiekosten & Rendement Risico op lock-in 6
Aanbevelingen voor financiering energierenovatie publieke gebouwen -20 % -40 % -80 à Quick wins Relighting HVAC Onderhoud ESR-neutraal (operational lease, ) Projectidentificatie Standaardcontracten Organisatiestructuur voor permanente financiering Neutraliseer impact op begroting Optimaliseren energieconcept Technieken Na-Isolatie Vastgoedvisie Dataverzameling vastgoedportefeuille Standaard bestekken en contracten Innovatieve wijzen voor extra rendement Waardecaptatie bij derden -95 % Deep retrofit / vernieuwbouw Gebiedsgericht Service re-engineering Financiering vanuit eerdere opbrengsten Beleidskeuzen met financieringsimplicaties (vastgelegd in visie) Holistische visie & vastgoedstrategie (incl. dataverzameling) Piggy backing i.p.v. cherry picking 8
Financiering energierenovatie vs. ESR neutraliteit Problematiek Europese begrotingsregels in kader van stabiliteitspact Investeringen in balans met Inkomsten in hetzelfde jaar 9
Financiering energierenovatie en ESR neutraliteit ESR neutraliteit opties 1. Investeringen komen niet in de begroting (wel op die van een derde partij) 2. Investeringen in de begroting worden geneutraliseerd door inkomsten van dezelfde grootteorde in hetzelfde jaar Extra investeringen Extra inkomsten Inkomsten van besparingen capteren om eigen middelen op te bouwen en beleidsruimte te creëren 10
Financiering energierenovatie en ESR neutraliteit Buiten begroting houden van investeringen Opties: 1. Uitzonderingsregels Eurostat: i. Operational lease; ii. Dienstverlening ipv investering (energy service agreement / energy supply contracting) iii. ESCO beschouwen als PPS 2. Juridische organisatie eigendomsstructuur i. Recht van opstal ii. (horizontal / vertikaal) Verhuur aan 3e partij die investeringen uitvoert Cumulatieve besparing Investering Operationele kosten Belang van goede contracten om binnen voorwaarden Eurostat te blijven! Tijd 11 Tijd
Financiering energierenovatie en ESR neutraliteit Neutraliseren van de impact door het verkrijgen van inkomsten in jaar waarin investering zich voordoet Opties: 1. Verkoop overtollig vastgoed 2. Effectisering verhuurgelden van (delen van) gebouwen 3. Verkoop met terugkoopverplichting (ruilen van beleidsruimte) 4. Vruchtgebruik & lease-back Inkomst uit Operationele kosten Cumulatieve besparing Tijd Investering Inkomsten van besparingen capteren om eigen middelen op te bouwen en beleidsruimte te creëren 12
Gelaagdheid in projectidentificatie en benodigde data -20 % -40 % -80 à -95 % Technieken Recommissioning Quick wins Relighting HVAC Onderhoud Gebouw- en vastgoed Optimaliseren energieconcept HE & technieken Gebouwschil Vastgoedportefeuille en Gebiedsniveau Deep retrofit / vernieuwbouw Gebiedsgericht Service reengineering Technische installaties Grondplan Gebruik- en eigendomstructuur Beheer- en onderhoud Evalueer comforteisen Identificeer dmv audit maatregelen korte TVT Vastgoedanalyse Normatief kader en ambitie Huidige conditiestaat Energiemasterplan Deep retrofit Afstoten van gebouwen Energiemasterplan en gebouwschilmaatregelen Energiekansenkaarten Toekomstige gebiedsontwikkelingen Efficiënter ruimtegebruik (multi level-governance bij soortgelijke functie) 13
Gelaagdheid in projectidentificatie en benodigde data Organisatiestructuur en projectteam IT en centraal databeheer Standaarden en methodologieën Datainfrastructuur en -uitwisseling Inventariseer bestaande gegevens (E-peil, energieverbruiken, kadastergegevens) Conditiestaatmetingen en natuurlijke vervangingsmomenten Informatie uit FMIS en onderhoudsprogramma Meet- en verificatieplan 14
Een goede business case: hoe rendement verbeteren? Bijkomend rendement (algemeen) 2 1 Carbon pricing (virtuele of reële koolstofprijs) Multifunctioneel gebruik gebouwen met publieke functie (inkomstenstromen) Experimenteer met ruil- of compensatiemechanismen Waardecreatie en -captatie bij derden Waardecreatie bij Investeerder Waardecreatie bij derden Methodiek voor de identificatie en evaluatie van baten bij derden Systeem van Domestic Offset Projects Environmental Impact Bonds 15
Nood aan holistische visie en vastgoedstrategie Welke bril? Individueel gebouw Gebouwenportefeuille Dienstverlening a/d burger?? - 80 a 95%? 3 2 1 Operationaliseringspistes? Koppel investeringsmiddelen aan optimalisatie ruimtevraag Formuleer (energie/co2eq)prestatiedoelstellingen en -indicatoren voor dienstverlening (i.p.v. gebouwen) 16
Syntheseverslag (NL / FR) beschikbaar via website FRDO: 17
Verder onderzoek en experimenten Niet-technologische emissiereductiemaatregelen en - initiatieven Internaliseren negatieve externaliteiten Generen van toekomstige inkomstenstromen uit maatschappelijke/milieu/ klimaatbaten Financing Ambitious Local Climate Objectives 18
Bijkomende vragen? Annick Gommers 0485492829 annick@kenteradvies.be Kurt Wellens Barbara De Kezel 092424041 0477852127 Kurt.Wellens@be.ey.com Luc Wittebolle 0479809427 luc.wittebolle@skynet.be 19
Financiering energierenovatie gebouwen met een publieke functie FRDO Forum 16 03 2017