Studie Groene businessmodellen: Waarom slaan ze niet aan? Resultaten onderzoek

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Studie Groene businessmodellen: Waarom slaan ze niet aan? Resultaten onderzoek"

Joris van de Velden
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Studie Groene businessmodellen: Waarom slaan ze niet aan? Resultaten onderzoek

- Dialoog en co-creatie met bedrijven ( sectoren en groottes) Maar ook internationale betrokkenheid: Antony Upward, Harvey Weisfeld

2 Inleiding - Aanleiding studie - Gebrek vergroening DNA bestaande bedrijven: op niveau businessmodellen (BM) en strategie ipv technologie & proces (cleantech) - Groene businessmodeltransformatie als basis voor transitie naar groene economie? Of vice versa? - Dialoog en co-creatie met bedrijven ( sectoren en groottes) Maar ook internationale betrokkenheid: Antony Upward, Harvey Weisfeld (FBM, CAN); Jan- Willem van den Beukel (NL), Christoph Auch (KIC Climate) en Hannes Utikal ( Center for Industry and Sustainability (DE),.

3 Wat is een groener model? Maturiteitsfases 1 Business Value only Shareholder Value Shared Value Systemic Value Business E B S E B S Balancing business environment - society Product & Proces design Systeem design

4 Groeipad naar een groen BM In de praktijk Tijdshorizont strategische plannen (vraag gesteld in 2018): 20 % heeft (M)LT plan (>5 j) 45% plant op KT (1 à 2j) 10% plant op zeer KT(<1j) of heeft geen plan

5 Hoe dan een businessmodel transformeren? Gecoördineerde ingreep op minstens twee waardevlakken is nodig om te spreken van een échte businessmodelinnovatie ipv businessmodel optimalisatie ( = 1 waardevlak; vaak enkel innovatie op product- of procesniveau)

Groene businessmodel transformatie (praktijk) Inzetten op vergroenen waardepropositie: Ecologische meerwaarde: Er is een groene niche maar die is klein (quote: slechts 1% klanten wil 15% meer betalen

6 Groene businessmodel transformatie (praktijk) Inzetten op vergroenen waardepropositie: Ecologische meerwaarde: Er is een groene niche maar die is klein (quote: slechts 1% klanten wil 15% meer betalen voor groenere producten 1. Opschalen in niches is moeilijk (markt & first mover disadvantage) 2. Niches zijn bedrijfseconomisch interessant omdat het niches zijn Opm: Maatschappelijke weerwaarde: Als MVO primeert => sociale onderneming

7 Groene businessmodel transformatie (praktijk) Inzetten op vergroenen waardecreatie: Vergroende producten en processen in lineaire BM - Biogebaseerde economie (groen by design) - Frugale BM (zuinig zijn by design) - eco-effectief vs eco-efficiëntie Vergroenen waardecreatie in cicruclaire economie (vermijden verspilling) 3. Keuzes Nood aan informatie footprint materialen in ketens (LCA s) 4. Circulair inrichten van processen noopt tot samenwerking in en buiten keten 5. Van collaboratief naar industriële symbiose en clusterwerking 6. Nood aan meer moonshotinnovatie in Vlaanderen 7. Biedt opportuniteiten voor nieuwe bedrijven

8 Groene businessmodel transformatie (praktijk) Inzetten op vergroenen waardelevering Stakeholders en relaties staan centraal 8. Mega hyperlocale coöperatieve businessmodellen (lokale productie/consumptie zonder intentie van opschalen) 9. Veel potentieel omwille van de sterke verbondenheid met klanten (community building) 10.Nieuwe technologie biedt op dit vlak ongekende mogelijkheden 11. Slimme steden zouden een testbed kunnen zijn voor groene businessmodeltransformatie

9 Groene businessmodel transformatie (praktijk) Inzetten op vergroenen waardecaptatie Naast financiële verdienmodel ook sociale en ecologische kosten en baten meenemen Nieuw groen BM gaat vaak samen innovatie in verdienmodel en waardecaptatie, maar realiteit : 90% van subsidies/financiering gaat naar product of proces innovatie en slechts 10% gaat naar BM innovatie. Terwijl het concurrentievoordeel van morgen niet berust op innovatieve producten of processen, maar op innovatieve businessmodellen. Prof. Gassmann Univ. Sankt- Gallen Zwitserland 12. Product-als-dienstmodel gaat hand in hand met het sluiten van kringlopen, maar botst op veel hindernissen (contractduur & lock in, min. schaal uniforme markt, regelgeving, )

10 Groene businessmodel transformatie (praktijk) Bedrijven onderkennen de noodzaak om te evolueren maar geven aan dat ze voorzichtig zijn omdat: 1. bestaande bedrijven moeilijk loskomen van bestaande organisatie- en governancestructuren ( we doen het zo al jaren ) 2. het verdienpotentieel (meervoudige waarden creatie) niet aantoonbaar is 3. het core business streven t.g.v. crisis een lock-in is 4. het first mover disadvantage een intuïtieve rem voor bedrijfsleiders vormt => nood versnelde adoptie en volgen van markt 5. technologische disruptie en nieuwe concurrenten veranderen het first mover dilemma maar hun impact wordt niet in verband gebracht met vergroening, wel met processen e.a.. Disruptive technologies of trivial technology that screws up your business model? 6. er weinig strategiebepaling op LT is (zeker kleinere bedrijven doen het meer ad hoc ~ emergent strategy; maar dit knelpunt wordt ook gekoppeld aan punt 7: 7. ontbreken duidelijk visie en consequent handelen van de overheid: nood aan een pad (visie LT) met tussentijdse progressieve doelstellingen van overheid voor systemische transitie 8. level playing field Vlaams en EU (o.a. internalisering milieukosten)

11 Rol overheid bij groene BM-transformatie

12 Interesse in de rest van het verhaal? Zie rapport

Vergelijkbare documenten

Nutrition Platform for Chronic Care (NPCC) JOHAN MOYERSOEN

Nutrition Platform for Chronic Care (NPCC) JOHAN MOYERSOEN NPCC: Toekomstgericht bedrijf in de zorgeconomie Kader Nieuw Industrieel beleid zorgeconomie 2013 + binnen focusdomeinen West-Vlaamse zorgeconomie