ILVO Klim-O-dag 20 april 2017 Klimaatonderzoek op ILVO: wie doet wat en waarom? 1
Programma 13.00 13.05 u Welkom Joris Relaes 13.05 13.15 u ELK wat en hoe? De coördinator legt uit. Sam De Campeneere 13.15 15.15 u Tien aspecten van ILVO klimaat onderzoek belicht door onderzoekers 15.15 15.35 u Pauze 15.35 15.55 u Landbouw en klimaat: toekomstperspectieven vanuit de overheid Koen Holmstock, Departement Landbouw & Visserij 15.55 16.20 u Debat: Hoe kunnen wij vanuit ILVO Greet Riebbels het beleid ondersteunen? Waar zijn er hiaten? 16.20 16.25 u Slotwoord Sam De Campeneere 2
UNEP, 2008 http://www.grida.no/graphicslib/detail/climate-change-global-processes-and-effects_9cc5
KLIMAAT Zeer complex geheel van processen met veel onderlinge interacties Landbouw betrokken in vele aspecten
Landbouwbijdrage aan BKG MONDIAAL (IPCC, 5th AR, 2015) > De landbouw: 24% van de BKG in 2010 (10 tot 12 gigaton CO²) > Belangrijkste oorzaken: a) ontbossing, b) veestapel, C) bodem- en nutriënten EUROPA (EEA & EUROSTAT, 2015) > De landbouw: 10,3% van de BKG in 2012 (470 miljoen ton CO²) > Emissiebronnen: +/- 50% bodem, +/- 33% vertering, +/- 16% mest VLAANDEREN > De landbouw: 8,15% van de BKG in 2014 (bron: VMM) > Emissiebronnen: +/- 16% bodem, +/- 31% vertering, +/- 29% mest, +/- 24% energie (bron: Vlaams Mitigatierapport, 2013) moeilijk vergelijkbare cijfers wegens andere berekeningen
Evolutie BKG Vl 1990-2013 REDUCTIE VAN 26% tov 1990 (Mira T rapport) > Sterke afname 1990-2008, stagnatie vanaf 2008 > Belangrijkste oorzaken; a) vermindering energiegebruik serres en stallen (32% afname) b) reductie van de veestapel (ikv mestbeleid) evolutie BKG van de Vlaamse landbouw (bron: Vlaams Mitigatieplan, 2013)
Doelstellingen BKG DOEL: 42 tot 49% tov 1990 tegen 2050 GEREALISEERD: 26% tov 1990 in 2014 nood aan structurele bijkomende maatregelen in de landbouw (Vlaams Mitigatieplan)
Historiek van klimaat en ILVO BELEID ILVO ILVO 2020 Th 5: Landbouw en visserij in een wijzigend klimaat
Historiek van klimaat en ILVO COP 21 KLIMAATAKKOORD PARIJS 7-8 dec 2015 BELEID ILVO ILVO 2020
Historiek van klimaat en ILVO VOOBEREIDING KLIMAATTOP o.v.v. kabinet en i.s.m. DLV dec/jan 2015/16 BELEID ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT getrokken door Jeroen De Waegemaeker
Historiek van klimaat en ILVO KLIMAATCOMMISSIE THEMA LANDBOUW i.s.m. ERIK MATHIJS EN MARLEEN GYSEN 25 maart 2016 BELEID ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT
Historiek van klimaat en ILVO 1 ste VLAAMSE KLIMAATTOP Brx 19 april 2016 BELEID ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT
Historiek van klimaat en ILVO 1 ste RTC KLIMAAT 20 juni 2016 2 de RTC KLIMAAT 3 oktober 2016 BELEID ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT
Historiek van klimaat en ILVO BELEID AGROLINK KLIMAAT 29 sept 2016 ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT
Historiek van klimaat en ILVO BELEID 2 ste VLAAMSE KLIMAATTOP Gent Start Expertisecentrum LK 1 dec 2016 ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT Expertisecentrum LK
Historiek van klimaat en ILVO BELEID Werkgroep Klimaat Landbouw DLV VLM VMM - ILVO 2 febr 2017 ILVO ILVO 2020 WERKGROEP KLIMAAT ELK
DOEL ILVO-expertisecentrum Klimaat & Landbouw: Samenbrengen van en communiceren over de multidisciplinaire klimaatkennis. De specialismen van de leden van het expertisecentrum verder ontwikkelen en de internationale evoluties qua klimaat- & landbouwonderzoek op de voet volgen. Onderzoeksprojecten en resultaten binnen en buiten ILVO in relatie plaatsen met klimaatimpact. Nieuwe onderzoeksprojecten oriënteren naar het kader van de klimaatuitdaging. 18
ELK: inhoudelijk? MITIGATIE: reductie BKG van de primaire sector kwantificeren van de uitstoot definiëren mitigerende maatregelen KOOLSTOF-CYCLUS: slimmer omgaan met C transitie naar een C-gebaseerde bio-economie C-opslag in de bodem (LULUCF) ADAPTATIE: aanpassen aan het nieuwe klimaat verandering temperatuur, neerslag, zonneuren verzilting, overstromingen, droogte ziekten en plagen 19
Stuurgroep Sam De Campeneere Jeroen De Waegemaeker Greet Ruysschaert Bart Cottyn Tom De Swaef Veerle Van linden Els Van Pamel Nico Peiren Johan Robbens ELK structuur Werkgroep: interesse? inschrijven per mail info + ad hoc bijeenkomst 20
Het gaat snel: nieuwe opkomende ziekten en plagen in onze gewassen De juiste rassen, soorten (en teeltsystemen) in een veranderend klimaat Klimaatvriendelijke teelten en organische stofkringlopen Koolstofopslag en klimaatbestendige bodem Mitigatie van en adaptatie aan broeikasgassen in de veehouderij Methaanmetingen en reductie in de rundveehouderij Bart Cottyn Tom De Swaef Greet Ruysschaert Tommy D Hose Nico Peiren Dorien Van Wesemael 21
Klimaatsverandering: de impact op visserij en aquacultuur De Vlaamse landbouwruimte in een veranderend klimaat Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA), energiezuinige technologie, en emissiebeheer De klimaatuitdaging op het landbouwbedrijf Johan Robbens Jeroen De Waegemaeker Veerle Van linden Jef Van Meensel 22