Coördinatiecentrum voorlichting en begeleiding duurzame bemesting - CVBB

Transcriptie

1 Coördinatiecentrum voorlichting en begeleiding duurzame bemesting - CVBB Het CVBB werkzaam in het kader van MAP 4 ten dienste van land- en tuinbouw Dirk Coomans, Algemeen coördinator Provinciale coördinatoren West-Vlaanderen: Brecht Catteeuw, Inagro Antwerpen: Joris De Nies, PSKW Vlaams-Brabant: Katleen Geerinckx, NPW Limburg: Geert Latet, PCF Oost-Vlaanderen: Micheline Verhaeghe, PCG

2 MAP 4 Evolutie en trendlijn MAP-meetpunten 70 % MAP meetpunten > 50 mg nitraat per liter Metingen MAP-meetnet 40 Trendlijn Trendlijn huidig actieprogramma Doelstelling: 16% tegen 2014 Geëxtrapoleerde trendlijn Doelstellingen 5% tegen

3 Evolutie MAP-meetpunten Gunstige trend aantal rode meetpunten : 33% rode MAP-meetpunten : 28% rode MAP-meetpunten : 27,5% rode MAP-meetpunten : 26.6% rode MAP-meetpunten 207 rode MAP-meetpunten >30% met slechts 1 overschrijding Eenmalige overschrijdingen: 9.3% van de overschr. 32.4% van de MAP-meetpunten Dossiers ingediend: resultaten nog niet opgenomen Cumulatief aandeel (%) Coördinatiecentrum voorlichting 1en 2begeleiding duurzame bemesting Meetpuntklasse (aantal overschrijdingen per meetpunt) Rode meetpunten Overschrijdingen

4 MAP-meetnet Vlaanderen

5 MAP-meetpunten per provincie Provincie MAPmeetpunten % totaal Groene MAPmeetpunten* % Rood binnen provincie Antwerpen % ,3 % Limburg % ,6 % Rode MAPmeetpunten* Oost- Vlaanderen Vlaams- Brabant West- Vlaanderen % ,8 % % ,2 % % ,5 % Totaal % ,6 % * situatie

6 Evaluatie MAP-meetpunten Gunstige trend bij metingen rode meetpunten Doorgaans minder overschrijdingen per jaar Doorgaans minder hoge overschrijdingen Langzaam maar zeker vooruitgang Aantal meetpunten Vlaanderen Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen blijft rood wordt rood wordt groen blijft groen

7 Evaluatie MAP-meetpunten Maar nog (te) veel hardnekkige rode MAP-meetpunten 150-tal punten permanent rood laatste 5 jaar = 70% van de rode MAP-meetpunten Vooral in West-Vlaanderen Winterjaar Aantal meetpunten Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen

8 Focusgebied Vlaanderen

9 Drempelwaarden nitraatresidu Drempelwaarden : vanaf 2012 gebiedsgericht Focus- en Niet-focusgebieden nitraat Focusgebieden = VHA-zones met rode MAP-meetpunten 2013 = ha t.o.v : ha t.o.v = globaal ha focusgebied of 45% van de beteelde oppervlakte Niet focusgebied : na 1 jaar slechte resultaten Focusgebied Focusgebied : na 2 jaar goede resultaten Niet focusgebied 2012 : ha focusgeb. met goede resultaten (bonus)

10 Drempelwaarden nitraatresidu Eerste drempelwaarde Teelt Gras maaien Gras begrazen Bieten Maïs Andere Groenten & aardappel Bodem type Niet klei Klei Niet klei Klei Zand Niet zand Zand Niet zand Zand Niet zand Niet focusgebied Focusgebied Focusgebied

11 Nieuwe maatregelen in focusgebied Bij maatregelenpakket 4 (overschrijding derde drempelwaarde op minstens 1 perceel ongeacht in focus of niet-focus): max. 155 kg N/ha uit dierlijke mest op alle percelen in focus geen derogatie of BO water op percelen in focus indien maatregelenperceel In focus: nulbemesting op perceel en geen begrazing In niet-focus: bemestingsvermindering zoals in 2013 (-60%)

12 Flankerend beleid Vlaamse overheid neemt verantwoordelijkheid op Platform onderzoek en voorlichting duurzame bemesting Verplicht onderzoek EU bv vanggewassen na granen Voorbereiding onderhandelingen MAP5 Coördinatiecentrum voorlichting en begeleiding duurzame bemesting (CVBB vzw) Waterkwaliteitsgroepen Individuele begeleiding verplicht bij te hoog nitraatresidu groentepercelen Aanleg netwerk van referentiepercelen Demonstratieprojecten implementatie MAP4

13 Waterkwaliteitsgroepen - Opvolgen resultaten MAP meetpunt(en) - Zoeken naar oorzaken slechte resultaten - Uitvoeren bijkomende metingen (nitraat in het water) sneltest via meetstrips reflectometer - Evaluatie MAP meetpunt - samen met lokale groeplandbouwers

14 Waterkwaliteitsgroepen Successen Sensibilisering land- en tuinbouwers langs rode MAP-meetpunten Onbepaald aantal MAP-meetpunten groen geworden Vanaf 2014: individuele benadering Evaluatie MAP-meetnet Dossiers ingediend bij VMM: 8 meetpunten geschrapt 12 meetpunten verplaatst invloed op focusgebied Terreinkennis: indeling MAP-meetpunten o.b.v. oorzaken

15 Indeling MAP-meetpunten Oorzaken van de 207 rode MAP-meetpunten in Vlaanderen (winterjaar ) onbekend, verder onderzoek nodig; 23 niet-landbouw; 9 lozingen glastuinbouw/landbouw; 13 overige landbouw; 119 laag debiet; 40 nitraatrijke bronnen; 36 voldoende debiet; 79 oorzaak niet meer achterhaalbaar; 5 oorzaak buiten Vlaanderen; 2 aantal MAP-meetpunten Voornaamste teeltgroepen als mogelijke oorzaak van rode MAP-meetpunten in Vlaanderen* (winterjaar ) ,17 Akkerbouw en voedergewassen ,85 7 1,39 6 0,14 2 0,45 0 Vollegrondsgroenten Fruitteelt Glastuinbouw Sierteelt In meerdere mate In mindere mate Areaal in Vlaanderen * eenzelfde MAP-meetpunt kan meerdere invloeden kennen % Areaal in Vlaanderen

16 Bedrijfsbegeleiding bemesting Voorlichters van de erkende praktijkcentra (sierteelt: PCS) Optimalisatie bemesting op perceelsniveau, teeltniveau Staalnames en analyses: N maar ook andere elementen, ph, C, Mestanalyse KEMA analyse Gedurende enkele jaren N-stalen nemen Kennis mineralisatie van de bodem Aanpassen bemestingsstrategie voor vele jaren ver

17 Bedrijfsbegeleiding bemesting 1 pakket per bedrijf per jaar Bedrijfsbezoek + stalen en analyses ter waarde van 350 maximaal 300 CVBB-subsidie landbouwer betaalt 50 + BTW op totaalbedrag Begeleiding op bedrijfsniveau (mestbalans, bemestingsplan- en register, Bedrijfsadviesdienst van de VLM (losgekoppeld van de Mestbank) Gratis

18 Referentiepercelen - Vaste referentiepercelen voor alle teeltgroepen en voor alle grondsoorten op goed uitgebate bedrijven - Opvolgen evolutie nitraten in de bodem - Effecten van achtergrond (teelttechniek) en klimaat (jaarinvloed) in kaart brengen - Zoektocht naar 135 bedrijven, verspreid over Vlaanderen - Globaal worden 540 percelen opgevolgd 4 percelen/referentiebedrijf (deels samenwerking met BDB-project)

19 ADLO projecten KNS-systeem toegepast in de grondgebonden sierteelt i.s.m. Bodemkundige Dienst van België Doel: N-bemestingssysteem voor sierteelt Kwaliteitsvolle planten met reductie van nutriëntenuitspoeling op tray- en containervelden Telen zonder spui in de glastuinbouw Werkgroep vollegrond sierteelt Initiatief ter voorbereiding van MAP V: ADLO, AVBS, PCS, Telers

20 Conclusie Flankerend beleid is belangrijk voor het halen van de doelstellingen We gaan in de goede richting Jaarlijks een lichte daling in rode MAP-meetpunten Projecten en begeleiding ter ondersteuning van de tuinders Bemesten binnen het huidig wetgevend kader Bemestingsnormen Nitraatresidu Optimale opbrengst CVBB: een goede schakel tussen beleid en praktijk Goede samenwerking CVBB- ADLO AVBS PCS ter voorbereiding MAP 5