MAP V en de sierteelt wat zit erin voor u?

Transcriptie

1 MAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt Geel 2 juni 2015 Mestbeleid: 3 sporenbeleid met de focus op oordeelkundige bemesting Evenwichtsbemesting Werkzame stikstof Nitraatresidu Focusgebieden N P Generieke normen Ontmijning 2/06/

2 Resultaten MAP4 Nitraat in het oppervlaktewater % meeetpunten > 50 mg NO3 /l 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 44% 13% 40% 15% Operationeel meetnet 42% 42% 14% 11% 36% 9% 27% 4% 33% 8% MAP meetnet 27% 27% 2% 6% 25% 4% 21% 2% 0%

3 Evolutie waterkwaliteit per bekken Percentage MAP meetpunten > 50 mg NO 3 /l Bekken Ijzer 74% 68% 74% 68% 68% 45% 69% 50% 58% 49% 44% Nete 11% 13% 14% 13% 10% 8% 8% 10% 6% 5% 6% Maas 46% 49% 48% 48% 43% 30% 48% 41% 38% 33% 36% Brugse Polders 49% 40% 34% 35% 34% 22% 20% 13% 22% 13% 13% Gentse kanalen 46% 39% 40% 36% 24% 24% 22% 12% 8% 10% 12% Beneden Schelde 37% 29% 35% 36% 23% 20% 19% 17% 13% 15% 11% Leie 79% 79% 79% 83% 67% 62% 64% 60% 48% 53% 36% Boven Schelde 63% 57% 37% 43% 30% 47% 31% 31% 27% 20% 17% Dender 7% 0% 4% 0% 0% 0% 0% 0% 11% 0% 0% Dijle Zenne 21% 20% 17% 21% 22% 14% 14% 13% 8% 13% 13% Demer 29% 29% 36% 39% 34% 19% 21% 20% 22% 32% 13% Vlaanderen 44% 40% 42% 42% 36% 27% 33% 27% 27% 25% 21% 5 Nitraat in het grondwater 6 3

4 Nitraatresidu NITRAATRESIDU (KG NO3 N/HA) Evolutie nitraatresidu Boomkweek Sierteelt Algemeen Lineair (Boomkweek) Lineair (Sierteelt) Lineair (Algemeen) 2/06/ Fosfaat in het oppervlaktewater 8 4

5 Uitgangspunt van het 5 de AP Bodemkwaliteit (organische stof) daalt, vnl. op akkerland Geïntegreerde aanpak 1. Realiseren van waterkwaliteitsdoelstellingen 2. Verhogen van de veerkracht van de bodem Waterkwaliteitsdoelstellingen worden nog niet overal gerealiseerd 9 Doelstellingen MAP 5 Oppervlaktewater Maximum 5% van de MAPmeetpunten vertoont een overschrijding van 50 mg NO 3 /l in 2018 Grondwater Vlaams: afname van de gewogen gemiddelde nitraatconcentratie in filter 1 met 10%, i.e. 32 mg NO 3 /l, tegen 2018 Regionaal: afname van 5 mg NO 3 /l in elke HHZ met meer dan 50 mg NO 3 /l tegen 2018 Lokaal: afname van 10% in elke meetput met meer dan 100 mg NO 3 /l tegen

6 Oordeelkundig bemesten Bedrijfsmatige aanpak MAP5 Gebiedsgericht Naleving verbeteren 2/06/ Oordeelkundig N bemesting: de basis voor het halen van de waterkwaliteitsdoelstellingen Hoofdteelt Zandgronden Niet zandgronden Sierteelt en boomkweek N dierlijk (kg/ha) N werkzaam (kg /ha) N dierlijk (kg/ha) N werkzaam (kg /ha) Verplichte bemestingsadviezen Eenjarige teelten: 1 staal per 2 ha Meerjarige teelten: 1 staal per 6 ha Niet naleven = 20% op bemestingsruimte in volgend jaar Verhoogde bemesting Bemestingsruimte verhoogt met 10% Niet focusbedrijf Bedrijfsevaluatie nitraatresidu met strengere drempelwaarden 2/06/

7 Fosfaat aanpakken door slimme ontmijning Bemesting afstemmen op plantbeschikbare P in de bodem 4 klassen plantbeschikbare P met aangepaste bemestingsnormen Klasse I = laag: Pinput > Pexport Klasse II = streefzone: Pinput = Pexport Klasse III = hoog: Pinput < Pexport Klasse IV = zeer hoog: Pinput << Pexport Analyse 5 jaar geldig Geen analyse = referentie : klasse III : klasse IV Hoofdteelt Sierteelt en boomkweek Klasse I (kg P 2 O 5 /ha) Klasse II (kg P 2 O 5 /ha) Klasse III (kg P 2 O 5 /ha) Klasse IV (kg P 2 O 5 /ha) /06/ Efficiënter bemesten in een bedrijfsbenadering Bemesting opvolgen en evalueren op bedrijfsniveau Bemestingsruimte bepalen voor N & P Input BEDRIJF Output Oordeelkundig bemesten = mogelijk Evalueren via nitraatresidu 2/06/

8 Gebruik van stalmest en compost stimuleren Stalmest en compost Belangrijk voor aanvoer effectieve organische stof naar de bodem (naast andere maatregelen) MAAR naast C ook P Slechts 50% van de P bemesting in rekening brengen Waar dit te verantwoorden is! = klasse I en II Gebiedsgericht verstrengen voor een efficiëntere bemesting Lagere drempelwaarden nitraatresidu Strengere uitrijregeling Focusgebied vrijstelling Vanggewassen waar mogelijk Focusbedrijf Nietfocusgebied Nietfocusbedrijf Controle nitraatresidu 2/06/

9 Nitraatresidu als sleutelinstrument voor evaluatie bemestingsgedrag Evaluatie bemesting door VLM Status bedrijf Nitraatresidu bepalen op 1 perceel Categorie 0 (niet focusbedrijf) Autocontrole Vrijstelling Categorie I (focusbedrijf) Nitraatresidu op 1 perceel Bedrijfsevaluatie nitraatresidu Categorie II (focusbedrijf) Categorie III (focusbedrijf) 2/06/ Nitraatresidu op 1 perceel Mestbank duidt perceel aan Resultaat getoetst aan 2 DW Autocontrole, geen maatregelen tenzij meerdere opeenvolgende overschrijdingen Teelt Sierteelt en boomkweek (specifieke teelt) Bode m Zand & nietzand Focusbedrijf Niet focusbedrijf DW1 DW2 DW1 DW

10 Bedrijfsevaluatie van het nitraatresidu Aantal metingen Minimum 3 percelen Minimum 1 perceel per teeltgroep Rekening houden met bedrijfsoppervlakte Mestbank duidt percelen aan Evaluatiecriteria Gewogen gemiddelde nitraatresidu t.o.v. gewogen gemiddelde drempelwaarden Aantal individuele nitraatresidubepalingen boven de individuele DW2 Aantal teeltgroepen met (gemiddeld) nitraatresidu boven de DW2 van de teeltgroep Categorie kleur Gewogen gemiddelde nitraatresidu Aantal nitraatresidubepalingen of Gemiddeld nitraatresidu per teeltgroep hoger dan DW2 Categorie 0 < DW1 gewogen Categorie 1 tussen DW1 gewogen en DW2 gewogen max. 1/3 Categorie 2 tussen DW1 gewogen en DW2 gewogen > 1/3 Categorie 3 > DW2 gewogen 2/06/ Voorbeeld: boomkweker 17 ha, focusbedrijf, 14 ha boomkweek, 3 ha grasland 2015 Controle i.o.v. Mestbank op 1 perceel boomkweek Resultaat: 153 kg NO 3 N/ha tussen DW1 en DW2 Bedrijf blijft focusbedrijf in 2016 en moet autocontrole op bedrijfsniveau uitvoeren 2016 Autocontrole op bedrijfsniveau Aantal nitraatresidubepalingen Min 3 percelen Minstens alle teeltgroepen (= 2) Vierkantswortel bedrijfsoppervlakte = 4, nitraatresidubepalingen Teeltgroep Opp. # NRes DW1 DW2 Gras Sierteelt Totaal/DW gg NRES (kg N/ha) Gem. NRes Teeltgroep Gras Sierteelt 1 65 Sierteelt Sierteelt Gewogen gemiddelde = 105 kg NO 3 N/ha Tussen DW1 (gewogen) en DW2 (gewogen) ¼ van de nitraatresidubepalingen > DW2 0 teeltgroepen gemiddeld > DW2 Categorie I: bedrijf blijft focusbedrijf + autocontrole in /06/

11 Bijkomende maatregelen voor significante overschrijdingen en voortdurend verbeteren Categorie II N gebruiksruimte daalt met 10% Geen effluenten na 15/8 Verplichte bodembalans voor groentenbedrijven Bemestingsplan Voor en namelden van de burenregeling Categorie III N gebruiksruimte daalt met 20% Vanggewas verplicht op 20% van het bedrijfsareaal Alle mesttransport met AGR GPS + Maatregelen Categorie II + 10% bij recidivisme in opeenvolgende jaren Voortdurend verbeteren: indien een bedrijf in opeenvolgende jaren gelijke resultaten behaald, wordt de maatregelen met 1 categorie verhoogd. 2/06/ Gerichte controle om een betere naleving te realiseren Risicoanalyse Doorlichting Proportionele sanctionering Transitie van administratieve naar terreincontrole 2/06/

12 Naleving is meer dan controle Bedrijfsadvies VLM Centrum voor Voorlichting en Begeleiding in duurzame Bemesting Waterkwaliteitsgroepen Gebiedsgerichte projecten Begeleiding 2/06/ Conclusie: MAP 5 = Verantwoordelijkheid nemen gebiedsgericht bedrijfsmatig Vertrouwen geven Oordeelkundig bemesten 2/06/

13 Bedrijfsadvies VLM Bedrijfsadvies algemeen begeleiding landbouwbedrijven naar oordeelkundige(r) bemesting in functie van betere water én bodemkwaliteit proactief / op vraag van landbouwer vnl. individueel soms brede communicatie geen controle/sanctionering wél: toekomstgericht verbeterpunten 13

14 Bedrijfsbegeleidende adviezen (BBA s) overschrijding nitraatresidu drempelwaarde mogelijkheden tot optimalisatie bedrijfsvoering op vlak van bemesting Bemestingsadviezen, mineralisatie, tijdstip bemesting, organisch stofgehalte, groenbedekkers, chemische bodemvruchtbaarheid, incl. bespreking lokale waterkwaliteitsaspecten, wettelijke aspecten rapport aanbevelingen aantal: 190 bedrijven selectie ifv hoogte NR, ligging in afstroom of focusgebied, gebiedsgerichte acties Bedrijfsbegeleidende adviezen (BBA s) opmaak bemestingsplan inschatting mestproductie, kunstmestgebruik, mestbalans, perceels(groep)gewijze inzet incl. aspecten oordeelkundige bemesting (cfr BBA NR) via rekenprogramma BASsistent aantal: 150 vnl ikv derogatie of maatregelpakket nuttig voor alle bedrijven 14

15 Bedrijfsbegeleidende adviezen (BBA s) specifieke acties gebiedsgericht bv waterkwaliteit, aansluiting bij inrichtingsprojecten thematisch bv tijdstip bemesting, organisch stofgehalte Bedrijfsbegeleidende adviezen (BBA s) Grondloze tuinbouw spuistroom Check wettelijke verplichtingen (opvang en opslag) rondgang bedrijf Berekening nodige opslagcapaciteit Indien onvoldoende capaciteit: aanreiken milieuvriendelijke alternatieven Attest toediening in winterperiode Rechtstreekse doorsijpeling (aardbeien) Aantal: 100 bedrijven 15

16 Demeter Life+ project, opstart 1/1/12 Partners: VLM, UGent, NMI (Nl) Begeleiding landbouwers i.f.v.: Verhoging bodem organisch stofgehalte EN Beperking nutriëntenverliezen Uitvoering individuele en groepsbegeleiding 80 bedrijven in 7 pilootgebieden Regio West: 2 x 10 bodem en meststalen uitwerken en verfijnen rekentool communicatie: demonstratiedagen, beurzen, brochures, website 31 BO Water Vanaf aug Vergoeding ifv engagement op vlak van teeltplan teelten met lager risico op hoog nitraatresidu teelten met positieve bijdrage tot koolstofgehalte Begeleiding bij: aanvraag: inpassing in teeltplan uitvoering Aantal:? 16

17 Bedrijfsadvies info Website: > land en tuinbouwers > Bedrijfsadvies BASsistent rekenprogramma inhoudelijke fiches thema s bemesting Vragen? 17