F i n a n c i e e l J a a r v e r s l ag 2 0 0 9
INHOUDSOPGAVE Blz. VOORWOORD BIJ DE JAARREKENING............5 ACCOUNTANTSVERKLARING............7 LEESWIJZER............9 JAARVERSLAG............13 GEMEENTEBESTUUR............21 KERNGEGEVENS...............25 1. ALLE PROGRAMMA S IN ÉÉN OOGOPSLAG.........27 2. LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA............31 2.1 BESTUUR... 31 2.2 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID... 37 2.3 INRICHTING EN ONDERHOUD OPENBARE RUIMTE... 41 2.4 ONDERWIJS EN JEUGDZAKEN... 47 2.5 VRIJE TIJD... 53 2.6 MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING... 59 2.7 VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU... 65 2.8 RUIMTE EN WONEN... 69 2.9 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN OVERHEAD... 73 2.10 BEDRIJFSMATIGE ACTIVITEITEN... 79 3. KOSTENPLAATSEN...............85 3.1 Kapitaallasten... 87 3.2. Personeelslasten... 87 3.3. Kostenplaats Bestuursapparaat... 88 3.4. Tractie / werkplaatsen... 89 3.5 Belastingen (GBKZ)... 89 3.6 Eigendommen... 90 3.7 Verzekeringen... 90 3.8 Milieustraat... 91 4. PARAGRAFEN............93 4.1 Paragraaf Weerstandsvermogen... 95 4.2 Paragraaf Lokale heffingen... 101 4.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen... 103 4.4 Paragraaf Grondbeleid... 113 4.5 Paragraaf Bedrijfsvoering... 117 4.6 Paragraaf Financiering... 119 4.7 Paragraaf Verbonden partijen... 123 5. BALANS............ 139 6. WAARDERINGSGRONDSLAGEN EN......... 143 7. TOELICHTING OP DE BALANS LANS............ 145 8. OVERZICHT RESERVES / VOORZIENINGEN............ 151 9. LASTEN EN BATEN NAAR KOSTENSOORTEN......... 165 BIJLAGEN............ 169 BIJLAGE 1 INCIDENTELE LASTEN EN BATEN............ 171 BIJLAGE 2 AANBESTEDINGEN ANBESTEDINGEN............ 173 BIJLA IJLAGE 3 VERLOOP INVESTERINGEN......... 177 BIJLAGE 4 SUBSIDIES UBSIDIES.......... 183 BIJLAGE 5 SOCIAAL JAARVERSLAG............ 191 BIJLAGE 6 CONVERSIETABEL PRODUCTEN EN PROGRAMMA S...... 203 BIJLAGE 7 CONVERSIETABEL FUNCTIE E EN PRODUCTEN...... 205 BIJLAGE 8 SINGLE AUDIT SINGLE INFORMATION...... 209 3
4
VOORWOORD BIJ DE JAARREKENING Op 1 januari ontstond de nieuwe gemeente Bloemendaal. Onder verantwoordelijkheid van een nieuw college kwam de begroting in de loop van dat jaar tot stand, met als speerpunten dienstverlening, duurzaamheid, cultuur en sport. In financieel opzicht kan worden getypeerd als een jaar waarin de medewerkers van financiën de financiële administraties van de voormalige gemeenten Bloemendaal en Bennebroek in veel opzichten hebben geïntegreerd. Maar ook een jaar waarin als gevolg van een fraude sprake was van veel belemmeringen, extra aandacht en onrust. De schade is uiteindelijk zeer beperkt gebleven. De gemeente rekening geeft ondanks een positief resultaat bij de opstelling en ook bij de zomernota uiteindelijk een negatief resultaat, met een afwijking in de orde van grote van 1,75% ten opzichte de totale uitgaven. Het resultaat wordt niet beïnvloed door structurele tegenvallers, maar wel door incidentele afwijkingen, waar deels al eerder over gerapporteerd was. Daarnaast is er voor een bedrag van circa 0,3 miljoen sprake van eenmalige afboekingen van activa en correcties van voorzieningen als gevolg van de harmonisatie van de boekhouding van beide voormalige gemeenten. Gelet op het feit dat dit het eerste jaar van een nieuwe gemeente was, de bijzonder situatie waarvan in veel opzichten sprake was en de gecompliceerde processen valt dit resultaat alleszins mee. Ten slotte mag niet onvermeld blijven dat de door de regering in het vooruitzicht gestelde forse bezuinigingen die in zullen gaan met ingang van 2012 reeds nu al veel aandacht hebben getrokken. Namens het college van burgemeester en wethouders, Tames Kokke Wethouder financiën. 5
6
ACCOUNTANTSVERKLARING Wordt separaat toegezonden. 7
8
LEESWIJZER A. Indeling In de jaarrekening legt de gemeente verantwoording af over het gevoerde beleid en de inzet van de middelen. De gemeenterekening is opgebouwd uit drie delen: 1. het jaarverslag; 2. de jaarrekening; 3. bijlagen. Het jaarverslag start met een samenvatting en een financiële analyse. Tevens treft u in het jaarverslag ondermeer de programmaverantwoording aan. Die vormt het inhoudelijke deel van deze rekening. Hier geven we aan wat we hebben bereikt en welke activiteiten in zijn uitgevoerd. Budgetverschillen tussen de rekening en de laatst vastgestelde begroting worden per programma weergegeven en toegelicht. Bij de verklaring van de verschillen wordt regelmatig een resultaat weergegeven met daarbij een vermelding Voordeel of Nadeel. Bedragen luiden in duizenden euro s tenzij anders is vermeld. Daarnaast treft u een overzicht van de totaalcijfers aan van alle programma s en de opbouw van de programma s in producten. Verder treft u aan de verplichte paragrafen en een toelichting op de mutaties van reserves./voorzieningen en de kostenplaatsen. De jaarrekening is opgebouwd uit: 1. balans (incl. waarderingsgrondslagen en toelichting); 2. overzicht van de reserves en voorzieningen 3. uitkomsten van de jaarrekening voor bestemming en na bestemming + verdeling van de baten en lasten naar opbrengst resp. kostensoorten; De balans geeft de bezittingen en schulden weer van de gemeente. De financiële overzichten worden van een korte toelichting voorzien en af/toename van de reserves/voorzieningen t.o.v. de begroting wordt toegelicht. De bijlagen geven inzicht in de incidentele baten/lasten, de aanbestedingen en afgeronde investeringen. Daarnaast wordt het sociaal jaarverslag gepresenteerd. B. Vergelijking resultaten rekening met bijgestelde begroting. De uitkomsten van de programmarekening worden vergeleken met de bijgestelde begroting. Dit is de door uw raad in februari vastgestelde primaire begroting plus de geraamde aanpassingen tijdens het boekjaar. Deze aanpassingen zijn aan uw raad voorgelegd via de zogenoemde p&c-cyclus (zomernota en kadernota). Daarnaast is de primaire begroting tussentijds gewijzigd n.a.v. separate raadsvoorstellen/besluiten. In deze stukken is ook aangegeven hoe de lasten en baten hiervan worden verrekend/gedekt. In de inleiding ziet u zowel in totaal als per programma de aanpassingen tussen de primaire en de bijgestelde begroting. Bij de programma s worden de afwijkingen t.o.v. de bijgestelde begroting toegelicht. C. Personeelslasten en kantoorkosten (overhead) De salarissen en de kantoorkosten worden in de gemeentebegroting/rekening verzameld op zogenoemde kostenplaatsen en worden vervolgens aan de programma s toegerekend op basis van de kostenverdeelsleutel inzet / uren vermenigvuldigd met een gemiddeld ambtelijk uurtarief op concernniveau. Bij de toelichting van de verschillen treft u bij ieder programma onder de kop Alle producten een verwijzing aan naar hoofdstuk 4. Verschillen worden veroorzaakt door lagere of hogere kosten dan wel door de urenverantwoording. 9
D. Toelichting cijfermatige overzichten Het rekeningresultaat wordt in de gemeenterekening in diverse overzichten nader gespecificeerd c.q. toegelicht. Inleiding Hier wordt het resultaat eerst gespecificeerd in totalen. U treft de uitkomsten aan van voor en na bestemming alsmede een analyse van het rekeningresultaat. Hoofdstuk 1: Alle programma s in één oogopslag De totaalcijfers bij de inleiding treft u ook in dit overzicht aan, maar dan verdeeld over de programma s. Het gaat dan met name om de totaalverschillen bij I in kolom 4 (lasten) en kolom 8 (baten). U ziet in één oogopslag hoe de verschillen over de programma s zijn verdeeld. De verschillen bij II t.a.v. de reserves worden toegelicht in hoofdstuk 3. De programma s 1 t/m 8. Op identieke wijze als bij de begroting wordt bij elk programma aangegeven hoe het geraamde budget tot stand is gekomen. U ziet gelijktijdig wat de uitkomst van de rekening is. Tevens worden de verschillen per product gepresenteerd en ook van een toelichting voorzien. Lasten en Baten verdeeld naar kosten en opbrengstsoorten. In hoofdstuk 11 ziet u de specificaties aan. De toelichting van deze verschillen zijn grotendeels bij de programma s verklaard. In het overzicht wordt dit ook aangegeven. E. Afrondingsverschillen De begroting en rekeningstukken worden grotendeels op geautomatiseerde wijze vervaardigd. Met name t.a.v. de cijfers kan het voorkomen, dat er als gevolg van het hanteren van formules afrondingsverschillen van +1 of -1 ontstaan. 10
Jaarverslag 11
12
JAARVERSLAG 1. Inleiding Voor u ligt de eerste jaarrekening van de nieuwe gemeente Bloemendaal. Het eerste jaar na de fusie: een jaar dat naast het bepalen van ambitie, toekomstvisie en nieuwe plannen ook nog in het teken stond van harmonisatie, integratie, afstemming en afwikkeling van oude zaken. Een jaar ook waarin de integratie van twee organisaties naar één een volgende fase is ingegaan. Voorzichtig kunnen we al wat eerste succes noemen: de gemeente wint meer beroepszaken en de tevredenheid van de burgers over de dienstverlening van de gemeente is toegenomen. Op financieel gebied is er veel werk verzet. Het integreren van twee begrotingen tot één. Een van de speerpunten is om scherper te begroten, zodat grote afwijkingen tussen raming en realiteit tot een minimum worden beperkt. Hoewel we beseffen dat hardheid van de ramingen nog niet optimaal is, zijn er in wel al een verbetering op dit gebied zichtbaar. Voor een eerste jaar na een fusie is dat veelbelovend. De provincie Noord Holland kwalificeert de financiële positie van de gemeente (op basis van de meerjarenbegroting 2010-2013 als goed ). Ook dat is bemoedigend, hoewel we beseffen dat we de komende jaren in financieel opzicht een lastige tijd tegemoet gaan. De eerste jaarrekening van Bloemendaal sluit met een nadelig tekort van 705.382 (1,75% van de uitgaven). De samenstelling van dit saldo ziet u in onderstaande tabel. Begroting Begroting na Rekening Verschil Omschrijving wijziging begroting na wijz./ rekening Lasten programma's 35.373.579 41.865.616 41.171.973 693.643 Baten Programma's 36.047.249 38.396.871 38.696.685 299.814 Rekeningsaldo voor mutaties reserves 673.670-3.468.745-2.475.288 993.457 Reserves: Toevoegingen 2.386.162 4.080.737 5.950.764-1.870.027 Onttrekkingen 1.961.253 8.423.531 7.720.670-702.861 Totaal mutaties reserves -424.909 4.342.794 1.769.906-2.572.888 Rekeningsaldo na mutaties reserves 248.761 874.049-705.382-1.579.431 De kolom begroting betreft de cijfers uit de primaire begroting ten tijde dat uw raad de begroting in januari heeft vastgesteld. De kolom begroting na wijziging betreft de cijfers uit de primaire begroting aangepast op basis van raadsbesluiten met financiële gevolgen, zoals bijvoorbeeld de zomernota. Het verklaren van verschillen vindt plaats tussen de cijfers begroting na wijziging en rekening. Uit bovenstaande tabel vallen in eerste instantie twee zaken op. Bij de rekening is het saldo voor mutaties reserves 993.457 minder negatief dan geraamd. De bijdragen uit de reserves ten gunste van de exploitatie zijn 2.572.888 lager dan begroot. Beide factoren leiden ertoe dat het saldo na mutaties reserves ( -705.382) 1.579.431 negatiever is dan geraamd. Bij de programma s wordt ingegaan op de grootste verschillen tussen jaarrekening en begroting na wijziging. Hieronder vindt u een analyse van het resultaat op hoofdlijnen. 2. Invloed budgetoverheveling op het jaarresultaat Naar aanleiding van het voorstel budgetoverheveling is besloten om een bedrag van circa 1,3 miljoen aan niet bestede budgetten uit over te hevelen naar 2010. Dit leidt aan de lastenkant tot een voordeel, omdat de lasten in wel zijn geraamd, maar niet zijn gerealiseerd. Het grootste deel van deze uitgaven zou echter worden bekostigd door een onttrekking uit de reserves. Nu de lasten niet zijn gerealiseerd,konden ook de onttrekkingen uit de reserves achterwege blijven. De budgetoverheveling heeft, met uitzondering van 174.000, geen invloed gehad 13
op het rekeningresultaat. Tegenover deze niet bestede middelen stonden ook geen onttrekkingen uit reserves geraamd, zodat dit als voordeel in het jaarresultaat vrijvalt. Dit heeft ertoe geleid dat het in eerste instantie bij de zomernota geraamde overschot omslaat naar een tekort. 3. Verklaring saldo op hoofdlijnen Voor het verklaren van het saldo wordt uitgegaan van het rekeningsaldo in vergelijking met het geraamde begrotingssaldo. Uitgaande van de meest recente begrotingsramingen zou de jaarrekening moeten sluiten met een overschot van 874.049, terwijl het werkelijke saldo een nadeel van 705.382 bedraagt. Het nadelig verschil ad 1.579.431 is als volgt te verklaren. Nadelen: Afboeken boekwaarde Golfbaan Woestduinen Lager dividend (Eneco en BNG) Lagere opbrengst parkeergelden Huurderving dorpshuis Vogelenzang Lagere opbrengst ozb Lagere opbrengst toeristenbelasting Ten onrechte geraamde vergoeding wet WOZ Hogere kosten exploitatie parkeerterreinen Bijdrage 50 won. Wilh.plein/Schoollaan BB (Pré wonen) Extra storting in de voorziening MJOP Diverse nadelen op kostenplaatsen Hogere personeelslasten Nadelig resultaat WWB inkomensdeel Bijdrage in nadelig saldo Paswerk Hogere lasten WMO Hogere lasten gladheidsbestrijding Hogere kosten controle financiële administraties Nadeel op exploitatie begraafplaats Nadelig resultaat kapitaallasten Afboeken diverse boekwaarden onderwijs Diverse kleinere nadelen (< 25.000), per saldo Voordelen: Budgetoverheveling voorzover niet gedekt uit een reserve, 174.000 te weten: Onderhoud vier wegvakken Bloemendaal Vervangen laanbomen Renovatie speelvoorzieningen Centrum jeugd en gezin Digitale dienstverlening Overige voordelen: Hogere opbrengst bouwleges Lagere lasten brandweer Lagere lasten bijzondere bijstand Voordelig resultaat WWB werkdeel 104.000 incidenteel 121.000 structureel 75.000 incidenteel 59.000 structureel 100.000 incidenteel 70.000 incidenteel 107.000 incidenteel 55.000 incidenteel 67.000 incidenteel 195.000 incidenteel 148.000 incidenteel 129.000 incidenteel 262.000 incidenteel 80.000 incidenteel 48.000 incidenteel 103.000 incidenteel 75.000 incidenteel 48.000 incidenteel 50.000 incidenteel 100.000 incidenteel 323.000 incidenteel 2.319.000 27.000 incidenteel 30.000 incidenteel 35.000 incidenteel 40.000 incidenteel 42.000 incidenteel 280.000 incidenteel 38.000 incidenteel 58.000 incidenteel 190.000 incidenteel 740.000 Per saldo nadeel 1.579.000 Het nadeel ten opzichte van de in de begroting opgenomen prognose wordt dus voornamelijk (met uitzondering van de winstuitkering Eneco) veroorzaakt door incidentele oorzaken, die bovendien op het moment dat de zomernota werd opgesteld grotendeels nog niet bekend waren. De afrekening Sociale Zaken heeft daarnaast geleid tot een nadeel van per saldo 138.000. De lagere dividenduitkering Eneco heeft een structureel karakter. Op basis van recente informatie moeten we ervan uitgaan dat er de komende twee jaar een halvering van het dividend zal plaatsvinden. In het programma algemene dekkingsmiddelen gaan wij hier nader op in. 14
4. Balans De balans geeft de financiële situatie van de gemeente weer. Het is een overzicht van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen. Aan de debetkant (linkerzijde van de balans) staan de bezittingen ofwel de activa. Aan de creditkant (de rechterzijde van de balans) is af te lezen hoe de bezittingen zijn gefinancierd: met eigen vermogen (reserves) of met vreemd vermogen (leningen). De balans is een momentopname en wordt minimaal één keer per jaar, gelijktijdig met de verlies en winstrekening (rekening van baten en lasten) opgemaakt. Balans per 31 december (bedragen x 1.000) Activa Passiva Vaste activa (investeringen en verstrekte geldleningen) 30,1 Vaste passiva: Eigen vermogen Voorzieningen Vaste schulden Vlottende activa (voorraden grond- en vorderingen) Totaal Activa 29,4 Vlottende passiva (overigen schulden) 28,1 1,3 20,8 9,3 Totaal Activa 59,5 Totaal Passiva 59,5 Voor de uitgebreide balans en de toelichting daarop wordt verwezen naar hoofdstuk 5. 5. Inzet reserves Begroting Begroting na Rekening wijziging Toevoegingen 2.386.162 4.080.737 5.950.764 Onttrekkingen 1.961.253 8.423.531 7.720.670 Totaal mutaties reserves -424.909 4.342.794 1.769.906 De gemeente maakt voor de bekostiging van gemeentebeleid ook gebruik van de aanwezige reserves. In de begroting was per saldo een bedrag van 4 miljoen geraamd als bijdrage van de reserves in de lasten. Deze bijdrage wordt vooral ingezet te dekking van incidentele lasten, zoals het wegwerken van achterstallig onderhoud ( 1,7 miljoen) en het voeden van de reserve huisvesting onderwijs ( 1,2 miljoen). Daarnaast werkt Bloemendaal met zgn. dekkingsreserves. Hieruit wordt jaarlijks circa 1 miljoen onttrokken ter dekking van kapitaallasten. In werkelijkheid is 1,7 ingezet ten laste van de reserves. Omdat tegenover de inzet van reserves incidentele baten en lasten staan, is er wel sprake van structureel evenwicht in de exploitatierekening van de gemeente. 15
Toevoegingen aan reserves Begroting Begroting na Rekening wijziging Programma Bestuur 0 0 0 Openbare orde en veil. 0 0 0 Openbare ruimte 0 18 18 Onderwijs en jeugdzaken 2 2 1.630 Vrije tijd 0 50 Maatschappelijk dienstv. 0 0 54 Volksgezondheid en milieu 0 0 0 Ruimte en wonen 0 143 127 Alg. Dekkingsmiddelen 1.611 3.128 2.964 Bedrijfsmatige exploitaties 773 789 1.108 2.386 4.080 5.951 Bij de toevoegingen aan de reserves is bij het onderdeel bedrijfsmatige exploitaties sprake van hogere stortingen dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt doordat de toevoeging van rente aan de rioleringsreserves abusievelijk op een andere post was geraamd. Bij de jaarrekening is dit rechtgetrokken (hetgeen overigens geen invloed heeft op het rekeningresultaat). Bij het programma onderwijs en jeugdzaken is de geraamde storting in een voorziening op advies van de accountant omgezet in een storting in een reserve. Onttrekkingen aan reserves Begroting Begroting na Rekening wijziging Programma Bestuur 60 1.002 693 Openbare orde en veil. 0 15 15 Openbare ruimte 802 1.745 1.021 Onderwijs en jeugdzaken 45 1.477 1.396 Vrije tijd 22 195 169 Maatschappelijk dienstv. 0 568 537 Volksgezondheid en milieu 10 179 97 Ruimte en wonen 89 943 819 Alg. Dekkingsmiddelen 307 921 845 Rekeningsaldo 2008 0 0 955 Bedrijfsmatige exploitaties 626 1.378 1.174 1.961 8.423 7.721 Bij de onttrekkingen aan de reserves is sprake van een lagere onttrekkingen dan geraamd. Tegenover de lagere onttrekkingen staan ook lagere lasten, waardoor de lagere onttrekkingen geen invloed hebben op het rekeningresultaat. Bij het programma bestuur was sprake van lagere kosten ten behoeve van de fusie (restant wordt overgeheveld naar 2010) en nog niet volledig uitgegeven budgetten vanuit de budgetoverheveling 2008. Bij het programma Openbare Ruimte is sprake van een lagere onttrekking uit de reserves. Dit wordt veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van diverse projecten op het gebied van onderhoud wegen. Bij de het programma Bedrijfsmatige exploitaties is enerzijds een bedrag van 0,7 miljoen minder onttrokken aan de dekkingsreserve rioolvernieuwing. De oorzaak hiervan ligt in vertraging in de uitvoering van rioleringsprojecten. Daartegenover staat een hogere onttrekking uit de egalisatiereserve afvalstoffenheffing als gevolg van de eenmalige korting op de afvalstoffenheffing. Deze korting wordt gedekt uit deze reserve waarin in 2008 de opbrengst verkoop Afvalverwerking Zuid-Kennemerland (AZK) was gestort. 16
6. Verloop uitvoering beschikbaar gestelde kredieten Door uw raad beschikbaar gestelde kredieten worden niet altijd in het jaar waarin het krediet in de begroting wordt opgenomen besteed. Dit kan komen door capaciteitsgebrek, doordat benodigde planologische procedures langer duren dan geraamd, de gemeente in sommige gevallen afhankelijk is van partijen waarmee wordt samengewerkt of doordat door de hoeveelheid van projecten planningen in het gedrang komen. Jaarlijks worden op basis van het investeringsplan weer nieuwe kredieten beschikbaar gesteld. In onderstaand overzicht wordt de stand aangegeven van de op 21 december nog niet uitgegeven investeringsbudgetten. Kredieten mee te nemen naar 2010 Jaar waarin investering is beschikbaar gesteld Verstrekt investeringsbedrag Geactiveerde uitgaven tot en met Restant per 31-12- Investeringen 2007 2.264.692,00 735.853,61 1.528.838,39 Investeringen 2008 6.059.700,00 1.241.319,33 4.818.380,67 Investeringen 1.868.064,00 360.106,28 1.507.957,72 10.192.456,00 2.337.279,22 7.855.176,78 De oudste nog uit te voeren kredieten dateren uit 2007. Dit betreft in hoofdzaak de kredieten voor nieuwbouw van gymlokalen bij de Hartenlustschool en de Bornwaterschool. Bij de Hartenlustschool is sprake van vertraging door het uitblijven van een definitieve keuze voor een oplossing. De werkzaamheden voor Bornwaterschool zijn gestart in en zijn naar verwachting voor de zomervakantie 2010 gereed. Het grootste nog niet bestede investeringsbedrag betreft de in 2008 beschikbaar gestelde kredieten. Dit betreft voornamelijk onderwijs (Uitbreiden Julianaschool en gymnastieklokaal Van Eeghenschool) ad 1,8 miljoen en dorpshuis Vogelenzang, Centrum voor Jeugd en Gezin, kinderopvang en HOED (totaal 1,5 miljoen), waterplan en riolering ( 0,9 miljoen), Het restantbedrag van de kredieten betreft voornamelijk kredieten onderwijs, wegen en riolering. 7. Algemene uitkering Rijk De grootste inkomstenbron voor de gemeente is de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds. De algemene uitkering betreft circa 32% van de inkomsten van de gemeente. Eventuele kortingen op de algemene uitkering, bijvoorbeeld als uitvloeisel van de door het Rijk door te voeren bezuinigingen, zullen dus een grote invloed hebben op de financiële positie van de gemeente. De systematiek van de algemene uitkering heeft tot gevolg dat bij lagere rijksuitgaven ook de voeding van het gemeentefonds afneemt. Bij een rijksbezuiniging van 25 miljard zal de algemene uitkering voor de gemeente Bloemendaal naar verwachting in de periode 2012 tot en met 2015 jaarlijks met 0,5 miljoen afnemen. Vanaf 2016 zou er dan sprake zijn van een structureel lagere uitkering uit het gemeentefonds van 2 miljoen per jaar. Vergoeding Frictiekosten Fusie Voor de kosten van de fusie is door uw gemeenteraad tot en met een bedrag van 2,3 miljoen beschikbaar gesteld, waarvan 610.000 in. Voor 2010 is een budget van 410.000 beschikbaar. Hiermee is het totaal beschikbare budget 2,7 miljoen. Deze kosten zijn ten laste gebracht van de algemene reserve. Herindelinggemeenten ontvangen van het Rijk, via de algemene uitkering, een vergoeding voor de kosten die zij maken in verband met de fusie. Deze vergoeding wordt achteraf, vanaf het jaar dat de nieuwe gemeente een feit is, uitbetaald. De gemeente ontvangt totaal een bedrag van 4 miljoen. Dit bedrag wordt in vier jaar uitbetaald: : 40%, 2010: 20%, 2011:20% en 2012:20%. In heeft de gemeente 1,6 miljoen ontvangen. Dit bedrag is in de algemene reserve gestort ter compensatie van de onttrekkingen die in afgelopen jaren zijn gedaan 1,4 miljoen) ter bekostiging van het fusiebudget. 17
8. De Woonlasten Belastingen hebben vier belangrijke kenmerken:. de hoogte van de tarieven. de verdeling van de lasten. de mogelijkheid om gedrag te sturen en. de kosten van de belasting. De hoogte van de ozb-opbrengsten zijn niet geoormerkt en dus vrij te besteden. De hoogte is uiteindelijk een politieke keuze, die vooral wordt bepaald door wat een gemeente nodig heeft om een bepaald gewenst voorzieningen niveau te kunnen leveren en handhaven. In Bloemendaal is dat hoog, het ozb tarief mag daarmee in overeenstemming zijn. De overige twee overige componenten van de woonlasten, riool- en reinigingsheffing, behoren kostendekkend te zijn. Om te weten te komen of de OZB in de ene gemeente hoger is dan in de andere heeft het weinig zin om de ozb-tarieven zelf te vergelijken. Vanuit het standpunt van de belastingbetaler is de gemiddelde belasting aanslag een nuttiger indicator dan het tarief. Dit is de aanslag voor een woning met een voor de gemeente geldende gemiddelde waarde, ofwel, wat de gemiddelde burger aan ozb, rioolrecht en reinigingsheffing betaalt. Met 953 neemt Bloemendaal plaats 441 (van de 447 gemeenten) in als het gaat om de hoogte van de woonlasten (ozb, reinigingsheffing en rioolheffing samen, bron Coelo). Het is overigens niet zo dat gemeenten met hoge woonlasten ook veel geld overhouden aan de belastingen die zij van huishoudens innen. Dat komt omdat gemeenten met relatief waardevol onroerend goed binnen hun grenzen een lagere algemeen uitkering van het Rijk ontvangen dan andere gemeenten (de zgn. heffingskorting, deze korting bedraagt voor de gemeente Bloemendaal 4,7 miljoen). Zij worden geacht zelf meer belasting te heffen. Gecorrigeerd voor de heffingskorting neemt Bloemendaal plaats 163 (van de 447 gemeenten) in. Coelo heeft berekend dat e woonlasten in Bloemendaal zonder de heffingskorting 651 zouden hebben bedragen. Een bedrag van 302 ( 953-651) van de woonlasten is dus een direct gevolg van de hoge korting op de algemene uitkering die voor de gemeente Bloemendaal van toepassing is als gevolg van het hoog gewaardeerd onroerend goed in de gemeente. Relatief gezien bevinden de woonlasten van Bloemendaal zich onder het gemiddelde van Nederland. De conclusie is derhalve dat de in 1997 geïntroduceerde korting op de algemene uitkering, ter verevening van de belastingcapaciteit, de belangrijkste oorzaak van de relatief hoge woonlasten in Bloemendaal is. Overigens is de korting op de algemene uitkering gebaseerd op door het rijk vastgestelde (macro)normen die niet door de individuele gemeenten zijn te beïnvloeden. Hoge of lage ozb tarieven hebben geen invloed op de hoogte van de korting op de algemene uitkering. Voor 49% van de gemeenten geldt dat de waarde ontwikkeling van de woningen tussen 0 en 2 % lag in (voor Bloemendaal is dat 1,3%). Meer dan driekwart van de belastingopbrengst (ozb, rioolheffing, afvalstoffenheffing) van alle gemeenten is afkomstig van de OZB. In Bloemendaal is dat 60%. Woonlastenmonitor Coelo 2006 2007 2008 2010 bruto netto bruto netto bruto netto bruto netto bruto netto Bloemendaal oud 468 354 474 437 464 361 452 205 Bennebroek oud 391 143 445 314 429 288 454 48 Bloemendaal Nieuw 441 163 Totaal aantal gemeenten 470 470 475 475 465 465 457 457 447 447 Gemeenten met hogere woonlasten dan BLD oud 2 116 1 38 1 104 5 252 Gemeenten met hogere woonlasten dan BB oud 79 327 30 161 36 177 3 409 Gemeenten met hogere woonlasten dan BLD nieuw 6 284 De tabellen geven de rangorde van Bloemendaal aan inzake woonlastendruk ten opzichte van de overige Nederlandse gemeenten. 18
9. Ontwikkeling vermogenspositie Werkelijk Prognose Saldo per Saldo per Saldo per 2010 2011 2012 2013 1-1-2008 1-1- 31-12- Algemene reserve 13.193 7.115 5.913 4.848 3.883 3.770 4.848 Dekkingsreserves 9.441 11.521 10.993 10.616 10.137 9.608 10.616 Egalisatiereserves 1.388 2.224 4.015 3.960 4.272 4.844 3.960 Overige bestemmingsreserves 7.565 6.747 7.943 8.198 8.060 7.972 8.198 Voorzieningen 3.765 3.412 1.259 1.557 1.191 872 1.557 35.352 31.019 30.123 29.179 27.543 27.066 29.179 Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de reserves en voorzieningen de afgelopen jaren zijn gedaald. Voornamelijk als gevolg van het voorfinancieren van fusiekosten, het afboeken van investeringen, inlopen van achterstallig onderhoud, kosten automatisering en diverse reconstructies (wegen). Op basis van de huidige inzichten (meerjarenbegroting 2010-2013) stabiliseren de reserves zich de komende jaren. Dit wordt mede veroorzaakt door de geraamde toevoeging aan de algemene reserve van de nog te ontvangen vergoeding frictiekosten fusie ad 2,4 miljoen ( 4 miljoen minus de reeds ontvangen 1,6 miljoen). Stille reserves Naast de feitelijk aanwezige reserves heeft de gemeente ook vermogen in de vorm van de zgn. stille reserves. Dit is vermogen dat de gemeente heeft, maar dat niet naar voren komt in de vermogenspositie op de balans. Vaak gaat het daarbij om gebouwen of aandelen die een hogere marktwaarde hebben dan de waarde die op de balans is opgenomen. De reden hiervan is dat gemeenten, op basis van de voor gemeenten geldende boekhoudvoorschriften (BBV), bezittingen moeten waarderen tegen historische aanschafprijs. Het herwaarderen van bezittingen, zoals in het bedrijfsleven gebruikelijk is, is voor gemeenten niet toegestaan. Het gevolg hiervan is dat gemeenten veelal meer vermogen hebben dan gedacht. Dat vermogen komt echter pas beschikbaar bij verkoop van de betreffende bezittingen. De stille reserves van de gemeente Bloemendaal bedrag circa 40 miljoen. In het kader van de bezuinigingstaakstelling zullen deze stille reserves nader onder de aandacht worden gebracht. Financieringspositie Bloemendaal heeft voor de financiering van de investeringen in principe geen vreemd vermogen aangetrokken. De vaste geldleningen in onderstaande tabel hebben een looptijd van 2 jaar (afloop in 2010), waarvan 10,6 miljoen is specifiek is aangetrokken in het kader van de projectfinanciering voormalig Marine Hospitaalterrein. Gelet op de boekwaarde van de voorraden grond kan worden geconcludeerd dat deze geldleningen worden ingezet om de grondprojecten voor te financieren. Met de opbrengsten uit deze projecten zal de boekwaarde worden verlaagd, waardoor ook de financieringsbehoefte daarvoor wegvalt. De verwachting is dat de gemeente de komende jaren wel vaste geldleningen moet gaan aantrekken ter financiering van de investeringen. Financieringspositie per 31-12 1-1-2008 1-1- 31-12- (bedragen x 1.000) Eigen vermogen 31.292 27.607 28.863 Voorzieningen 3.915 3.412 1.259 Totaal 35.207 31.019 30.122 Boekwaarde vaste activa 26.486 28.053 30.127 Saldo Financiering 8.721 2.966 5- Vaste geldleningen 10.841 20.814 20.787 Saldo Financiering 19.562 23.780 20.782 Af: voorraad gronden 15.850 17.500 17.963 Financieringsoverschot 3.712 6.280 2.819 19
Weerstandsvermogen Uit de paragraaf weerstandsvermogen blijkt dat de gemeente Bloemendaal wat betreft middelen die slechts eenmaal ingezet kunnen worden (vermogen en gemeentelijke eigendommen) ten opzichte van incidentele risico s ruim in het jasje zit. Wat betreft de structurele capaciteit wordt net voldaan aan de gestelde norm van 1,0. Feitelijk is de ruimte zeer beperkt voor beleidsintensiveringen met een structureel karakter. Als verder rekening wordt gehouden met mogelijk substantieel lagere baten in de nabije toekomst als gevolg van met name korting op het gemeentefonds is het des te meer noodzakelijk terughoudend te zijn met substantiële vergroting van de structurele gemeentelijke lasten. Beleidsintensiveringen met een incidenteel karakter zijn wel mogelijk. De komende jaren is het gemeentelijk beleid erop gericht om het structureel en het incidenteel weerstandsvermogen op minimaal 1.0 te houden, afhankelijk van de kwaliteit van het risicomanagement. Dat betekent dat er voldoende mogelijkheden aanwezig zijn om structurele en incidentele risico's te kunnen opvangen als deze zich voordoen. Dat kan bereikt worden door risico's te monitoren en waar mogelijk maatregelen te nemen om de financiële omvang van de onderkende risico's te verminderen. Er is circa 1,1 miljoen structurele financiële weerstandscapaciteit aanwezig in de vorm van onbenutte belastingcapaciteit voor verhoging van de OZB-belastingen woningen. Voor dit deze verdiencapaciteit wordt de Gemeente Bloemendaal overigens gekort in de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Risico s De exploitatie van de gemeente is op een aantal gebieden kwetsbaar. Te denken valt aan het vervallen of verminderen van de dividenden Eneco, vervangende nieuwbouw en renovatie scholen waarvoor onvoldoende middelen beschikbaar zijn alsmede open einde regelingen zoals de WMO. In de toekomst dienen zich mogelijk andere tegenvallers aan, zoals bijvoorbeeld een andere verdeelsystematiek voor WMO-gelden. Zie voor nadere informatie de paragraaf weerstandsvermogen. Ombuigingsoperatie en meerjarenperspectief Door de financiële crisis zijn de overheidsfinanciën uit het lood geslagen en het kabinet is bezig met het ontwikkelen van voorstellen teneinde de onbalans in de overheidsfinanciën - op termijn - terug te dringen. De verwachting is dan ook dat de gemeentelijke overheden hieraan een bijdrage zullen moeten leveren. In het licht van het voorgaande heeft het college de begroting 2010 opgesteld met een zuinig/sober beleid als uitgangspunt en is voorbereid op verminderingen van de baten. Bezuinigingen bij de begroting 2011 werden dan ook niet uitgesloten. In vervolg hierop heeft de raad bij de behandeling van de begroting 2010 op 12 november een motie vermageringsoperatie aangenomen waarin het college wordt opgedragen om een ombuigingsoperatie voor te bereiden ter grootte van 900.000. Op 9 februari 2010 heeft het college een projectopdracht ombuigingsoperatie vastgesteld. In vijf werkgroepen worden voorstellen uitgewerkt met een bezuinigingstaakstelling van 700.000 in 2012 oplopend tot 1.630.000 in 2014. In het najaar van 2010 is het rapport met voorstellen gereed en wordt aangeboden aan de raad van november 2010. Het beleid van de Gemeente Bloemendaal is erop gericht om terughoudend te zijn met het aangaan van extra structurele kosten. Het uitgangspunt is een sluitend meerjarenperspectief, ook in een lastiger financieel klimaat. Indien nodig worden aan de raad voorstellen gedaan om het meerjarenperspectief sluitend te maken. 20
GEMEENTEBESTUUR COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS GEMEENTE BLOEMENDAAL Collegeleden Periode Opvolging Mevrouw M.J. van Ravensteyn- Kramer, waarnemend burgemeester 1 januari 30 juni Vanaf 1 juli De heer R.Th. M. Nederveen, burgemeester De heer T. Kokke, wethouder Vanaf 2 januari n.v.t. De heer A. Bruggeman, wethouder Vanaf 2 januari n.v.t. Mevrouw A.M.C. Schep, wethouder Vanaf 2 januari n.v.t. 21
Portefeuille De heer R.Th. M. Nederveen (tot 30 juni mevrouw M.J. van Ravensteyn-Kramer) Tijdige voorbereiding, vaststelling en uitvoering van gemeentelijk beleid Openbare orde en veiligheid Communicatie en burgerparticipatie Zorgvuldige behandeling van klachten en bezwaarschriften Dienstverleningsconcept en kwaliteitsmeting Automatisering (ICT) Personeelszaken en organisatie Samenwerking met andere gemeenten en andere overheden Portefeuille de heer T. Kokke: Financiën en Ruimtelijke Ordening/ 1e loco burgemeester Financiën Heffingen en Belastingen Ruimtelijke Ordening Sport Monumenten Eigendommen Portefeuille de heer A. Bruggeman: Sociale zaken en Onderwijs / 2e loco burgemeester Maatschappelijke zaken Volksgezondheid Seniorenbeleid Sociale zaken Onderwijs Jeugd- en jongerenwerk Subsidies Kunst en Cultuur Portefeuille Mevrouw A.M.C. Schep: Publieke werken / 3e loco burgemeester Economische Zaken en Nutsvoorzieningen Volkshuisvesting Verkeer en wegbeheer Water en Riolering Reiniging en afvalverwijdering Groenvoorziening en groenonderhoud Milieu Recreatie Secretaris Periode Opvolging De heer A.Ph. van der Wees Vanaf 1 januari n.v.t. Griffier Periode Opvolging Mevrouw K.A. van der Pas Vanaf 1 januari n.v.t. 22
Raadsleden VVD GEMEENTERAAD GEMEENTE BLOEMENDAAL Periode Opvolging De heer P.J.A. Boeijink Vanaf 1 januari n.v.t. De heer W.G. Brussaard Vanaf 1 januari n.v.t. Mevrouw A.J. Zoetmulder-Sanders Vanaf 1 januari n.v.t. De heer F. Schuring Vanaf 1 januari n.v.t. De heer F.W. van den Berg Vanaf 1 januari n.v.t. De heer C.W.D. van Gruting Vanaf 1 januari n.v.t. De heer H. Pieterson Vanaf 1 januari n.v.t. CDA Mevrouw A.M. Soeteman-Wolf Vanaf 1 januari n.v.t. De heer A.J.G. Burger Vanaf 1 januari n.v.t. De heer M.J.T.M. Schnackers Vanaf 1 januari n.v.t. Mevrouw M.H. Verkaik-Vernooij Vanaf 1 januari n.v.t. D 66 Mevrouw A.M. Jeltes Vanaf 1 januari n.v.t. Mevrouw C.A. van Stralen Vanaf 1 januari n.v.t. De heer J. Westphal Vanaf 1 januari n.v.t. PVDA Mevrouw Th.H.M. Wolf Vanaf 1 januari n.v.t. De heer T.G.M. Winnubst Vanaf 1 januari 2 juni Vanaf 3 juni De heer H.A.L. Schell Liberaal Bloemendaal De heer L.J.L. Heukels Vanaf 1 januari n.v.t. De heer J.H.B.M. Hustinx Vanaf 1 januari n.v.t. GroenLinks De heer R.W. Kruijswijk Vanaf 1 januari n.v.t. 23
24
KERNGEGEVENS Omschrijving 01-01- A Sociale structuur Aantal inwoners Jongeren (0 t/m 19 jaar) Middengroep (20 t/m 64 jaar) Ouderen (65 jaar en ouder) Totaal Aantal bijstandsontvangers 5.509 11.513 5.047 22.069 115 B Fysieke structuur Oppervlakte gemeente (in ha) waarvan binnenwater Aantal woningen Aantal woonruimten (FVW) Lengte van de wegen waarvan 128 km door de gemeente wordt beheerd. De rest is in beheer bij de provincie Noord-Holland (Zeeweg, Vogelenzangseweg, Boekenroodeweg, Margrietenlaan en de Zilkerduinweg) waarvan binnen de bebouwde kom waarvan buiten de bebouwde kom Lengte van recreatie fiets/wandel/ruiterpaden Lengte van de waterwegen Aantal ha openbaar groen (excl. wegbermen): - bosparken - rest 4.532 69 9.126 10.272 139 km 123 km 5 km 14,5 km nog bepalen 94 ha 47 ha C Financiële structuur (per inwoner) Totaal lasten (excl. res.) programma s Totaal baten (excl. res.) programma s Opbrengst eigen belastingen/rechten Algemene uitkering gemeentefonds Boekwaarde geactiveerde lasten Reserves Voorzieningen 1.866 1.753 453 737 1.249 1.344 60 D Personele structuur Totaal aantal fte s bestuursdienst (incl. afd. Belastingen) 151,70 25
26
1. ALLE PROGRAMMA S IN ALLE PROGRAMMA S IN ÉÉN OOGOPSLAG ÉÉN OOGOPSLAG Lasten Baten Bedragen x begr. begr. rekening verschil begr. begr. rekening verschil Saldi 1.000 prim na wijz. prim na wijz. Programma 1-4.392-5.306-6.090-784 695 686 1.273 587-197 Programma 2-2.426-2.667-2.523 144 156 203 50-153 -9 Programma 3-6.361-7.579-7.100 479 1.085 1.119 1.136 17 496 Programma 4-2.658-4.450-3.120 1.330 167 199 371 172 1.502 Programma 5-2.336-2.646-2.532 114 758 908 828-80 34 Programma 6-8.718-8.770-8.566 204 3.532 3.776 3.538-238 -34 Programma 7-1.355-1.562-1.475 87 380 388 404 16 103 Programma 8-2.378-3.303-3.378-75 701 701 946 245 170 Programma 9-582 -1.311-2.135-824 23.885 25.786 25.840 54-770 Programma 10-4.164-4.272-4.253 19 4.685 4.631 4.311-320 -301 Totaal -35.370-41.866-41.172 694 36.044 38.397 38.697 300 994 Reserves Programma 1 0 0 0 0 60 1.002 693-309 -309 Programma 2 0 0 0 0 0 15 14-1 -1 Programma 3 0-18 -18 0 802 1.745 1.021-724 -724 Programma 4-2 -2-1.630-1.628 45 1.477 1.396-81 -1.709 Programma 5 0 0-50 -50 22 195 169-26 -76 Programma 6 0 0-54 -54 0 568 537-31 -85 Programma 7 0 0 0 0 10 179 97-82 -82 Programma 8 0-143 -127 16 89 943 820-123 -107 Programma 9-1.611-3.128-2.964 164 307 921 1.800 879 1.043 Programma 10-773 -789-1.108-319 626 1.378 1.174-204 -523 Totaal -2.386-4.080-5.951-1.871 1.961 8.423 7.721-702 -2.573 Programma's -35.370-41.866-41.172 694 36.044 38.397 38.697 300 994 Reserves -2.386-4.080-5.951-1.871 1.961 8.423 7.721-702 -2.573 Totalen -37.756-45.946-47.123-1.177 38.005 46.820 46.418-402 -1.579 Totaal lasten -37.756-45.946-47.123 1.177 Totaal baten 38.005 46.820 46.418 402 Saldi 249 874-705 1.579 27
Analyse begrotingsrechtmatigheid Het kan voorkomen, dat bepaalde kostenbudgetten worden overschreden. Blijven deze binnen de door uw raad gestelde kaders dan staat de begrotingsrechtmatigheid in principe niet ter discussie. Zoals uit het overzicht van hoofdstuk 1 (alle programma s in 1 oogopslag) blijkt, zijn bij de programma 1 en 8 de ramingen van de lasten overschreden. In principe kan dit consequenties hebben voor het accountantsoordeel over de begrotingsrechtmatigheid in de jaarrekening en jaarverslag. Met betrekking tot de toepassing van het begrotingscriterium heeft het Platform Rechtmatigheid een onderscheid gemaakt in een aantal soorten begrotingsafwijkingen. Zo worden kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten en kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig konden worden gesignaleerd, als rechtmatig beoordeeld. Daarentegen worden kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd en kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend, als onrechtmatig gekarakteriseerd. In het onderstaand overzicht wordt per programma de rechtmatigheid van de begrotingsoverschrijdingen beoordeeld. Programma Saldo lasten Over- / onderschrijding Rechtmatigheid 1 Bestuur - 784.000 Overschrijding Rechtmatig-II c 2 Openbare Orde en Veiligheid 144.000 Onderschrijding Rechtmatig-I 3 Inrichting en onderhoud openbare ruimte 479.000 Onderschrijding Rechtmatig-I 4 Onderwijs en jeugdzaken 1.330.000 Onderschrijding Rechtmatig-I 5 Vrije tijd 114.000 Onderschrijding Rechtmatig-I 6 Maatschappelijke Dienstverlening 204.000 Onderschrijding Rechtmatig-I 7 Volksgezondheid en Milieu 87.000 Onderschrijding Rechtmatig-I 8 Ruimte en wonen - 75.000 Overschrijding Rechtmatig-II a 9 Algemene dekkingsmiddelen en overhead - 824.000 Overschrijding Rechtmatig-II b 10 Bedrijfsmatige exploitaties 19.000 Onderschrijding Rechtmatig-I Toelichting: Bij zeven programma's is sprake van een begrotingsonderschrijding, die vallen in categorie I, zie schema hieronder. Bij programma's 1 en 8 is sprake van een kostenoverschrijding. Bij programma 1 is sprake van een overschrijding, vooral veroorzaakt door de verplichtingen aan de belastingdienst, dubieuze debiteuren en hogere accountantkosten met de totale omvang van ongeveer 690.000. Deze overschrijding wordt grotendeels gecorrigeerd door extra baten (categorie-ii-c). Bij programma 8 is sprake van een kleine overschrijding, die wordt gecorrigeerd door extra baten (categorie-iia). Bij programma 9 heeft er een correctie plaats gevonden inzake verwerking van de jaarrekeningsaldo 2008 ad 955.000. Algemeen: Toerekening overhead: de overschrijding van de overheadkosten valt in de categorie bestaand beleid. In hoofdstuk 4 wordt uitgebreid ingegaan op de oorzaken. Uit de toelichting in dat hoofdstuk blijkt verder dat in de zomernota diverse ramingen zijn bijgesteld. De werkelijke uitkomsten zijn echter tegengevallen. Conclusie: Er is sprake van begrotingsrechtmatigheid. 28
Verschillende typen begrotingsoverschrijdingen: I Begrotingsonderschrijdingen Kostenonderschrijdingen worden als rechtmatig beschouwt tenzij deze niet passen binnen het bestaande beleid. II Begrotingsoverschrijdingen passend binnen het bestaande beleid II a.) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door directe gerelateerde inkomsten. Deze overschrijdingen worden door uw raad geaccepteerd ( passend binnen het beleid). Derhalve geen onrechtmatigheid. II b.) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en een gevolg zijn van interne factoren zoals doorberekening van indirecte kosten en overschrijdingen als gevolg van fouten in de begroting. Vaak blijken dergelijke zaken pas bij het opmaken van de jaarrekening. Deze overschrijdingen worden door uw raad geaccepteerd ( passend binnen het beleid). Derhalve geen onrechtmatigheid. II c.) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en die in verband met het tijdstip van het ontstaan ervan, niet tijdig aan uw raad konden worden gerapporteerd die niet meer binnen het budget kunnen worden gecompenseerd en die worden veroorzaakt door (externe) factoren zoals bijvoorbeeld een open einde (subsidie)regeling en aanpassingen in het gemeentefonds. Vaak blijken dergelijke zaken pas bij het opmaken van de jaarrekening. Deze overschrijdingen worden door uw raad geaccepteerd ( passend binnen het beleid). Derhalve geen onrechtmatigheid. II d.) kostenoverschrijdingen op programmaniveau betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en ten onrechte niet tijdig aan uw raad zijn gerapporteerd. Deze overschrijdingen worden als onrechtmatig beschouwd. Doordat deze overschrijdingen binnen het bestaande beleid vallen, kunnen deze door de raad bij de jaarrekening alsnog worden geautoriseerd waardoor het karakter van onrechtmatigheid wordt opgeheven. III Begrotingsoverschrijdingen niet passend binnen het bestaande beleid Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor ook geen door uw raad goedgekeurde begrotingsaanpassingen aanwezig zijn. Deze overschrijdingen kunnen door uw raad bij de jaarrekening alsnog worden geautoriseerd. 29
30
2. LASTEN EN BATEN PER PROGRAMMA 2.1 BESTUUR Onder dit programma vallen de volgende producten: - Subsidies (17) - Algemeen bestuur: bestuurssecretariaat, kabinetszaken, internationale en bestuurlijke samenwerking, juridische zaken en bestuursondersteuning (18.1 t/m 18.6) - Burgerzaken en receptie (19) - Communicatie (20) Algemeen De doelstelling voor dit programma is een effectief en efficiënt bestuur, vrij van onnodige administratieve lasten en gericht op de behoefte van inwoners van Bloemendaal. De burger staat centraal, een goede communicatie is randvoorwaardelijk. Deze visie is terug te vinden in het Dienstverleningsconcept (DVC). Dit programma richt zich, aanvullend op de kwaliteit van dienstverlening, ook op de communicatie met interne (o.a. medewerkers) en externe (zoals inwoners, belangengroeperingen, organisaties) doelgroepen. Ook de beleidsvoornemens van uw raad, voor zover bestuurlijk relevant, zijn in dit programma opgenomen. Wat is gerealiseerd in? Programma ma 1 Prioriteit Kwalitatieve doelstelling Kwantitatieve doelstelling Activiteiten Uitwerking dualisering. Politiek zichtbaar en inzichtelijk maken voor burgers Wat is gerealiseerd in? Onderzoek of audioverslaglegging tot de mogelijkheden behoort. In zijn de mogelijkheden onderzocht, in 2010 worden voorstellen gedaan om dit te gaan implementeren. Daarbij is de doelstelling verbreed van audioverslaglegging naar een project dat impliceert het aanschaffen van een nieuw Raadsinformatiesysteem en het live uitzenden van raads- en commissievergaderingen Uitwerking dualisering. Versterken positie lokale politiek Bezoeken van dorpskernen door de raad. Organiseren van werkbezoeken. Verenigingen, organisaties, inwoners uitnodigen voor commissievergaderingen. Wat is gerealiseerd in? Uw raad heeft werkbezoeken gebracht aan de stichting Welzijn Bloemendaal, De Multifunctionele Accommodatie in Bennebroek en de Franciscusschool, de Joodse begraafplaats, Project Achter de Zuilen, Brouwerskolkgebied en park Brederode en tevens in een rondrit alle dorpskernen en bezienswaardigheden bezocht. De raad heeft voor de commissies uitgenodigd: het bestuur van Caprera, de rekenkamercommissie, de politie Duinrand, de VRK, de accountant en er hebben op veel onderwerpen inwoners gebruik gemaakt van het inspreekrecht onder meer over het Marinehospitaal terrein en de locatie Haringbuys. De bezoeken aan de dorpskernen en contacten met bewonersgroepen en maatschappelijke organisaties zijn voornamelijk het initiatief geweest van de afzonderlijke fracties maar ook zijn er veel bijeenkomsten georganiseerd vanuit het gemeentebestuur (bewonersavonden, inspraakbijeenkomsten). Communicatie Zorgdragen voor een effectieve en heldere communicatie, gericht op ondersteuning of bereiken van beleids-/projectdoelen. Nieuwe impulsen verkrijgen Realiseren activiteiten voor verbetering van de interne communicatie. Realiseren van communicatieactiviteiten zodat beleid sneller en 31
Programma ma 1 Prioriteit Kwalitatieve doelstelling Kwantitatieve doelstelling Activiteiten voor het verbeteren van de dienstverlening door naast deelname aan de Staat van de gemeente regelmatig op specifieke (organisatie)onderdelen de klanttevredenheid te peilen via het digitaal burgerpanel. effectiever tot uitvoering komt. Door goede inzet van communicatie samenwerking tussen partijen van Griffie tot Loket Bloemendaal, woningcorporatie, projectontwikkelaar of belangenverenigingen of buurtbewoners stimuleren. Hierbij is het uitgangspunt dat Bloemendalers een daadwerkelijke verbetering ervaren. Dat mag concreet gaan om onderhoud van het straatmeubilair, maar ook over vertrouwen in de organisatie. Opstellen en uitvoeren van het communicatie- en participatieplan. Wat is gerealiseerd in? Beleid In zijn voorbereidingen getroffen voor het maken van nieuw communicatiebeleid. Het beleidsplan sluit aan bij het DVC en zal in mei 2010 aan uw raad aangeboden worden ter besluitvorming. Interactieve beleidsvorming Er was veel aandacht voor interactieve beleidsvorming met burgers en belanghebbenden over: - Collegeprogramma - Structuurvisie - Bouwplannen Vogelenzang NO - Haringbuys - Openbaar groen, buitenruimte en afval Middelen Begin is een nieuwe gemeentelijke website gelanceerd. Er is een 0-meting gehouden voor de doorontwikkeling hiervan. Interne communicatie In zijn voorbereidingen getroffen om intern communicatiebeleid te ontwikkelen. Daarbij wordt gekeken naar een nieuwe, interactieve visie op communicatie. Persoonlijke communicatie, netwerken en het maken van werkelijke verbinding zijn speerpunten van het beleid. Maatschappelijk project In het kader van de organisatieontwikkeling werd een maatschappelijk project georganiseerd waarbij medewerkers met elkaar werkten aan het opknappen van een zorgboerderij in Vogelenzang. Arbeidsmarktcommunicatie In werd een opzet gemaakt voor een introductieprogramma nieuwe medewerkers, als onderdeel van een arbeidsmarkt- communicatieplan dat in de loop van 2010 aan ons college wordt aangeboden ter besluitvorming. Harmonisering en actualisering subsidiebeleid (op basis van de WMO). Uniformering subsidiesystematiek en actualisering beleid. Actualiseren van het subsidiebeleid. 32
Programma ma 1 Prioriteit Kwalitatieve doelstelling Kwantitatieve doelstelling Activiteiten Wat is gerealiseerd in? De subsidieverordening is vernieuwd. De regionale WMO subsidies waren al op elkaar afgestemd. T.b.v. de eenduidige beoordeling en bewaking is een subsidie softwarepakket aangeschaft. De harmonisatie van sportsubsidies is onderdeel van de Sportnota die in 2010 verwacht wordt. Burgerzaken Betrouwbare en actuele basisadministratie. GBA-audit, voorafgegaan door een proefaudit. Verkiezingen Europees parlement. Wat is gerealiseerd in? In is een GBA-proefaudit gehouden. Dit is de aanloop naar de GBA-audit die in 2010 wordt gehouden. In vonden de verkiezingen voor het Europees parlement plaats. Handhaving voorkomen dat de gemeentelijke rechten door verjaring worden aangetast Opstellen integraal handhavingsprogramma. Protocollen bestuursdwang /dwangsommen opstellen op grond waarvan mandatering van bevoegdheden aan ambtenaren kan plaatsvinden. Jaarlijks rapportage aan gemeenteraad door college. Wat is gerealiseerd in? Dit wordt betrokken bij de Wabo, daarna wordt afgewogen of verdere actie noodzakelijk is. Algemeen bestuur Harmonisatie en deregulering van beleid en regelgeving Vaststelling van diverse nieuwe verordeningen en beleidsregels. Wat is gerealiseerd in? In is een groot aantal verordeningen en overige regelgeving onderzocht op regeldruk. De bevindingen en aanbevelingen zijn vastgesteld en doorgevoerd. In bijvoorbeeld de nieuwe APV en ASV heeft dit geresulteerd in nieuwe gedereguleerde verordeningen. Bloemendaal heeft als referentiegemeente deelgenomen aan een onderzoek naar de uitvraag van indieningvereisten. Hiertoe is onderzocht welke indieningvereisten de gemeente hanteert bij 70 van de meest gevraagde producten. Op basis van dit onderzoek zal de VNG landelijk aanbevelingen doen tot het terugdringen van indieningvereisten. Hieraan voorafgaand wordt voor Bloemendaal specifiek bekeken welke indieningvereisten geschrapt/aangepast kunnen worden. In januari 2010 is een expert meeting met de gemeenteraad georganiseerd over thema deregulering. Algemeen bestuur Gedeeltelijke invoering van het dienstverleningsconcept. Uitvoering geven aan de toekomstvisie en het dorpskernenbeleid. Uitvoeren en/of deelnemen aan onderzoeken, waaronder het Tevredenheidsonderzoek. 33