Introductie gemeenteraad in de financiën. Bob van der Sleen / Jan Sanders Sector Control 27 februari 2014

Transcriptie

1 Introductie gemeenteraad in de financiën Bob van der Sleen / Jan Sanders Sector Control 27 februari 2014

2 Inhoud Algemeen: Wat is het belang van de begroting en de jaarrekening, wat doet de raad en wat zijn de voorschriften? Het huishoudboekje van de gemeente: de balans en de begroting Lasten: verdeling over de programma s en maken we winst of verlies Planning en controlcyclus: jaarplanning, kadernota, begroting, tussentijdse rapportage en jaarrekening Sturen met normen - 2 -

3 Belang Het moet duidelijk zijn wat de plannen van de gemeente zijn. De gemeenteraad heeft de taak om vast te leggen welke doelen de stad wil bereiken en wat die mogen kosten. Vervolgens controleert de raad of we deze doelen realiseren en wat dat heeft gekost. Dat lukt alleen als er voldoende inzicht is in het huishoudboekje van de gemeente

4 Wat doet de raad? Wat is dat? Accountants commissie Stelt de begroting vast; inkomsten/uitgaven per programma, investeringen, uit te voeren taken en te realiseren doelstellingen Is bevoegd tot het wijzigen van de begroting Stelt de jaarrekening vast (o.a. inzet rekeningoverschot) Stelt een accountant aan Stelt regels vast m.b.t. de boekhouding, het beheer en de controle daarop Heeft de bevoegdheid tot het invoeren, wijzigen of afschaffen van een belasting - 4 -

5 Voorschriften De gemeente is niet zonder meer vrij in haar doen en laten. Veel van wat een gemeente mag of moet doen is vastgelegd in wetten en regels. Op financieel gebied zijn van belang: De Gemeentewet Het Besluit Begroting en Verantwoording De Financiële Verhoudingswet Diverse specifieke wetten en regelingen (zoals de wet Financiering decentrale overheden) Wat wordt hier mee afgedekt? - 5 -

6 Balans Op de balans staan de bezittingen en de schulden van de gemeente: Wat is dit? Activa x 1 miljoen Passiva Materiële vaste activa 545 Eigen vermogen 328 Financiële vaste activa 153 Voorzieningen 108 Voorraden 201 Vaste schuld 370 Vlottende activa 158 Kasgeldleningen 85 Vlottende passiva 166 Totaal Totaal Is dit veel? Of dit? - 6 -

7 Begroting Zo ziet het huishoudboekje van de gemeente er uit: Van het rijk Sparen Van burger ozb 45 mln - 7 -

8 Verdeling programma s De begroting is (nu nog) ingedeeld in 9 beleidsvelden. Het saldo van baten en lasten op de programma s is: 1 Inkomen X 1 miljoen 31 2 Zorg en welzijn 73 3 Onderwijs en jeugd 56 4 Kunst, cultuur en sport 46 5 Openbare orde en veiligheid 29 6 Burger en bestuur 35 7 Bedrijfsvoering en organisatie -322 Wat is dit? 8 Ruimtelijk 75 9 Economische ontwikkeling 6 Mutatie reserves

9 Verlies of winst? Een bedrijf sluit de jaarrekening af met winst of verlies Een gemeente sluit de jaarrekening af met een resultaat De gemeente wil een fietspad aanleggen. Daarvoor gaat ze sparen. In de begroting kan de gemeente jaarlijks euro vrijmaken. De aanleg van het fietspad kost euro. Na het tweede jaar is dat bedrag bij elkaar gespaard en kan de gemeente het fietspad aanleggen en dus het geld dat ze daarvoor gereserveerd heeft uitgeven. Als je alleen kijkt naar de inkomsten en uitgaven, dan zien we dat we het eerste jaar euro over hebben (gespaard) en in het tweede jaar euro tekort (want euro uitgegeven). Het is onjuist om te zeggen dat we in het tweede jaar een tekort of zelfs verlies zouden hebben, want we hebben dit vooraf zo vastgelegd

10 P&C - cyclus De planning en control cyclus omvat het terugkerende proces van richting geven, begroten, rapporteren/ bijsturen en verantwoorden. De doorlooptijd is: voor boekjaar tijdens boekjaar na boekjaar kadernota begroting begrotings wijzigingen tussentijdse rapportage jaarrekening mei september jan-jul-okt juli april

11 Kadernota startpunt van de cyclus (in mei voorafgaand aan het begrotingsjaar) kaderstellend voor komende 4 jaar inspraakavond voor burgers partijen in de stad Vaststelling door raad: Inschatten rijksbezuinigingen Nieuwe speerpunten Indexering van budgetten

12 Programmabegroting uitwerking van kadernota in eerste jaarschijf (in september voorafgaand aan het begrotingsjaar) voorstel van college Vaststelling door raad: Wat willen we bereiken Wat gaan we daar voor doen? Wat mag het kosten? De app

13 Tussentijdse rapportage Verantwoording over uitvoering van de begroting (gedurende het begrotingsjaar) De raad neemt hier kennis van Jaarrekening Verantwoording over het uitgevoerde beleid (na afloop van het boekjaar) Vaststelling door raad: Decharge college Bestemmen voordelig rekeningresultaat

14 Sturen met normen Wat zijn kapitaal lasten? Om de financiële positie te volgen hebben we deze normen vastgesteld: Flexibiliteit: kapitaallastennorm, maximaal 10% van het begrotingstotaal (2014: 76 miljoen) Stabiliteit: structureel sluitende begroting, zowel in het eerste als het laatste jaar van het vierjarenbeeld Wat is dat? Weerbaarheid: minimum weerstandsvermogen van 10% van de vrij besteedbare inkomsten (algemene uitkering + OZB) vermeerderd met het benodigd weerstandsvermogen voor het Grondbedrijf (2014: 80 miljoen) Wat hebben we daaraan? Wettelijke kaders: kasgeldlimiet en renterisiconorm, 8,5% en 20% van het begrotingtotaal (2014: 65 en 152 miljoen) Wat zegt dat?