spelregels voor integraal ontwerp

Transcriptie

1 spelregels voor integraal ontwerp nu ontwerpen voor later WORKSHOP 3 4 DECEMBER 2014

2 Laatste deel kaartenbak Vorige sessie + verwerking Validatie/check Communicatie

3 OVERZICHT INSPIRATIE TEAM AMBITIE PRIORITEITEN PRESTATIE FINANCIEEL PROCES OPLOSSINGEN ONDERZOEKEN GEBRUIKER

4 INSPIRATIE = DRAAGVLAK = ZACHTE KANT A True artist is not inspired but is someone that inspires others. Salvador Dali INSPIRATIE = NOODZAKELIJKE EMOTIE VOOR PROCES INSPIRATIE: -inspiratie is onderdeel participatieproces -inspiratie moet onderdeel zijn van totale verhaal -gedeelde inspiratie belangrijk -gedeelde inspiratie = zelfde taal spreken -tegenstrijdige inspiratie = dialoog = belangrijk -inspiratie kan je sturen -inspiratie = ownership voor het ontwerpproces en oplossingen -timing is essentieel, niet te vroeg en niet te laat - steeds terugkijken naar de bron van inspiratie

5 TEAM (HARDE en ZACHTE KANT) ONDERZOEKEN T.B.V. SELECTIE: benodigde kennis (techniek vraagt andere kennis dan bioclimatic) benodigde ervaring waar zijn disciplines complementair/overlappend SELECTEREN CO-MAKERS: meer dan prijs (definieer goede selectiecriteria) personality insight (klik) Denk ook aan out of the box co-makers (kunstenaars, etc.) SAMENWERKEN: waar zijn disciplines complementair/overlappend heldere demarcatie essentieel Samenwerking formaliseren in geïntegreerde contracten formuleer heldere (gezamenlijke) verantwoordelijkheden wie is/wordt proces moderator (kan per fase verschillen) SAMENWERKEN = VERTROUWEN = TRANSPARANTIE TEAM ORGANISATIE Contactpersoon: -input/output -inspiratie -essentie WAT WERKT VOOR HET TEAM: Zonder wrijving geen glans of Synergie?

6 AMBITIE = KOPPELING VANUIT (MVO) BELEID ORGANISATIE FORMULEREN AMBITIE (nog geen PVE!) -ondersteuning van opdrachtgever daarbij -kijk naar de vraag achter de vraag -gebruik juiste definitie van de ambitie (klimaatneutraal, energieneutraal, etc.) -maak de ambitie ook meetbaar -zorg dat de ambitie gebenchmarked kan worden -blijf ambitieus maar met een realistische verhouding WELBEVINDEN > COMFORT > KLIMAAT DOE AAN VERWACHTINGSMANAGEMENT = CRUCIAAL VOOR TEVREDENHEID HOU DE AMBITIE VAST OOK AL ZIT HET TEGEN HOU REKENING MET VERANDERMANAGEMENT ORGANISATIE

7 AMBITIE EN PRIORITEITEN KEUZE MATRIX (gezamenlijk inkleuren) Welbevinden Duurzaamheid FYSIEK SOCIAAL PEOPLE PLANET MENTAAL SPIRITUEEL PROSPERITY PARTICIPATION

8 AMBITIE EN PRIORITEITEN KEUZE MATRIX (gezamenlijk inkleuren) Welbevinden Duurzaamheid FYSIEK SOCIAAL PEOPLE PLANET MENTAAL SPIRITUEEL PROSPERITY PARTICIPATION

9 PRIORITEITEN Heldere afstemming prioriteiten (opdrachtgever) = altijd onderdeel van besluitvormingsgrondslag Uitvraag bepaalt indirect prioriteiten Bepaal ook de mate van flexibiliteit van prioriteiten Tijd Kwaliteit Geld PRIORITEITEN KEUZE MATRIX

10 PRESTATIE BIJ AMBITIE HOORT EEN PRESTATIE! Gezondheid is de cruciale basis! Wat bepaalt het comfortniveau? VASTLEGGEN: Prestatie vastleggen > standaard PVE. Voorkom jezelf klemzetten door te scherp PVE Wat is de essentie/ geest van het PVE? Mogelijkheden van bioclimatic, hybride en techniek openhouden in prestatie-eis Meetbaarheid, uitvoerbaarheid van de prestaties Mate van flexibiliteit in prestatie afstemmen Invloed van de gebruiker op de prestatie! Leg de mate van beheersbaarheid vast en de perceptie daarvan (raam open doen = anders dan draaien aan een knop) Mogelijkheden van adaptieve klimaat eisen REKENING HOUDEN MET: Balans in de perceptie van prestatie Perceptie van prestatie kan wijzigen. (voorbeeld Rijksmuseum)

11 PRESTATIE EN PRIORITEITEN KEUZE SCHUIF (OORZAAK EN GEVOLG) veel techniek weinig techniek ++ klimaat beheersbaarheid - klimaat beheersbaarheid architectuur architectuur ++ plaats voor techniek - plaats voor techniek geen welbevinden = breder kader!

12 IMPACT curve buitenklimaat bioclimatic variatie klimaat Techniek I (weinig) Techniek II (veel) tijd

13 IMPACT systeem Top comfort = aanvullen met techniek Basis comfort d.m.v. bioclimatic Duurzaam, hoog klimaatcomfort vraagt altijd om bioclimatic basis.

14 REKGEBIEDEN Bezettingsgraad Gelijktijdigheid Extremen buitenklimaat Meer?

15 FINANCIELE KADER Business case benadering i.pv. investerings- en/of exploitatiekosten en TVT. Koppeling tussen investeringsbudget en exploitatiebudget mogelijk? Total Cost of Ownership voor afweging Naast Financial Return on Investment ook Social ROI kwantificeren Financieringsmodellen (groenfinancieren, subsidies, rentemix, etc.) Geintegreerde contracten In stichtingskosten rekening houden met: -advieskosten zwaarder -speciale adviseurs -kwantificeringsmethode duurzaamheid -extra onderzoeken -simulaties -post onvoorzien hoger -risico s mbt gekozen technologie -verschillen in financiele en technische levensduur gebouw componenten

16 ONTWERPKEUZE EN FINANCIELE MATRIX (gezamenlijk inkleuren) MAATWERK COMBINATIE STANDAARDEN

17 OPLOSSINGSRICHTINGEN BIO CLIMATIC HYBRIDE TECHNIEK Denk ook aan de impact van de stedenbouwkundige randvoorwaarden op de klimaateigenschappen van het gebouw. Gebruik MoSCoW model voor koppeling prestatie en oplossingsrichting Formuleer duidelijk met alle projectpartners het uitgangspunt en de strategie om daar te komen. Hoe lang kan de keuze vooruitgeschoven worden? Hoe wordt de prestatie van de oplossingsrichting gevalideerd?

18 TECHNOLOGIE KEUZE SCHUIF HIGH INNOVATION EARLY ADAPTER PROVEN TECHNOLOGY ++ VERNIEUWING -- HOOG RISICO -- VERNIEUWING ++ LAAG RISICO DEFINIEER GOED WELKE TECHNOLOGIEEN ONDER WELKE TERM HOREN A.H.V. DE STAND VAN DE TECHNIEK

19 MoSCoW methode M - must haves: deze eisen (requirements) moeten in het eindresultaat terugkomen, zonder deze eisen is het product niet bruikbaar; S - should haves: deze eisen zijn zeer gewenst, maar zonder is het product wel bruikbaar; C - could haves: deze eisen zullen alleen aan bod komen als er tijd/mogelijkheid genoeg is; W - won't haves (ook wel would haves genoemd): deze eisen zullen in dit project niet aan bod komen maar kunnen in de toekomst, bij een vervolgproject, interessant zijn

20 ONDERZOEK Onderzoeken zijn altijd naast de reguliere ontwerpproces onderzoeken: Duurzaamheid en (klimaat)comfort in relatie tot het programma Quick scan duurzaamheidskwantificeringsmethode in initiatiefase Financiële haalbaarheid > begroting Risicoprofiel (oplossingsrichting, gekozen technologieën, etc.) Mogelijkheden en onmogelijkheden gebruikers Welke invloed mogen gebruikers wel/niet hebben Mogelijke organisatorische aanpassingen waardoor technische oplossingen beperkt hoeven te worden. Simulaties om gekozen oplossingsrichting te valideren.

21 PROCES Denk aan pressurecookersessies, brainstormsessie, e.d. om gezamenlijk tot out of the box oplossingen te komen. Waarborg volledige interactie met alle stakeholders in het proces Denk aan systems engineering voor grote projecten. (zeker daar waar veel techniek aan te pas komt) Big BIM is een goed middel om het gehele proces te faciliteren en documentatie te waarborgen. Vorm met de projectpartners een duidelijke strategie! Maak en houdt opdrachtgever en gebruiker onderdeel van het ontwikkelproces. Aandacht voor het creëren van draagvlak voor de nieuwe (technische) oplossing.

22 GEBRUIKER Maak en houdt opdrachtgever en gebruiker onderdeel van het ontwikkelproces. Check bij de opdrachtgever over mogelijkheden organisatorische aanpassingen Creëer draagvlak voor benodigde verandering/oplossingen Hou daarbij rekening met verander management Hou rekening met de psychologische kant van verandermanagement Definieer goed: Mogelijkheden en onmogelijkheden gebruikers Invloed van gebruikers (zowel in het ontwerpproces als het gebruik van het gebouw) Gebruikerskeuzen: Optie: gebruik vooraf gedefinieerde keuzemogelijkheden

23 VISUALISEREN? OVERZICHTELIJK, LEESBAAR, TOEGANKELIJK, KORT EN KRACHTIG =TOEPASBAAR =KORTE TEKSTEN, VISUELE KOPPELING DIGITALE PUBLICATIE KAARTENBAK (mogelijkheid tot printen voor gebruik in gesprekken) TEKST REDACTEUR VOOR KORTE GOEDE TEKSTEN GRAFISCH VORMGEVER VOOR TOTAAL BEELD

24 LITERATUUR / ARTIKELEN/WEBSITES Als achtergrond voor de kaarten in de kaartenbak Welbevinden (bio-climatic) architectuur Evidence Based Design Healing Environment Klimaatcomfort Innovatie Technologie Inspirerende projecten Suggesties?

25 VALIDEREN of CHECK? DOEL? CHECK WERKBAARHEID VALIDATIE IS OVER KWALIFICATIE KEUZE RESPONDENTEN UITKOMST?

26 VERVOLGAFSPRAKEN Vervolg

27 BEDANKT!