Deelnemersbijeenkomst

Transcriptie

1 Deelnemersbijeenkomst 1 november 2010

2 Programma Introductie Bestuursbeleid 2009 en actuele cijfers Visitatiecommissie Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Pensioenactualiteiten Vragen J. Niezen, secretaris J. de Raad, voorzitter R. Bakker, visiteur E. Nagel, voorzitter T. van Setten, voorzitter G. Bierlaagh o.l.v. J. Niezen

3 Bestuur Agenda 1. Herstelplan / Bijstorting 2. Goed pensioenfondsbestuur (PFG) 3. Vermogensbeheer / kerncijfers 4. Demografie

4 1. Herstelplan inhoud Maatregelen in SPUN herstelplan: Opschorten waarde-overdracht Bijstorting door Niet-indexeren pensioenen Niet opgenomen: Aanpassen pensioenregeling Verhogen premie (bijdrage werknemers) Verminderen pensioenen (= afstempelen)

5 1. Herstelplan input Beleggingsplan Neerwaarts risico beperkt Herstelcapaciteit behouden Verwacht beleggingsrendement (= doelstelling) basis voor herstelcapaciteit Bijdrage actieven: geen salarisverhoging, wel stijging franchise, beperking pensioenopbouw

6 1. Herstelplan - doelstelling Resultaten (prognose): DGR binnen 3 jaar > 104,1% (= MVEV) DGR binnen 15 jaar > 109% (= VEV) In 2009 en 2010 niet indexeren Indexatie-ambitie op lange termijn waarmaken

7 1. Herstelplan - bijstorting : verzoek gespreide betaling SPUN: voorwaarden stellen aan gespreide betaling (waarborg in belang van deelnemers) DNB: herstelplan akkoord, mits incassobeleid wordt opgesteld en onverwijld uitgevoerd

8 1. Herstelplan bijstorting (2) Verloop van het proces: 8 mei 2009 Nota 1 ste aanvullende premie Aug voldoet 3,2 mln. Najaar 2009 Aanmaning (2 x) Juni dec Overleg met Dec Uniys voldoet 9,1 mln. * 15 januari 2010 Deadline DNB Ultimo maart 2010 SPUN: Dagvaarding

9 1. Herstelplan bijstorting (3) Verloop van het proces - vervolg: Juni 2010 : Conclusie van Antwoord 4 oktober 2010 SPUN: Conclusie van Repliek 3 november 2010 : Conclusie van Dupliek (uitstelverzoek) * Aanvulling tot MVEV voor impact stijging van de levensverwachting

10 1. Herstelplan bijstorting (4) SPUN vordert nakoming door van de financieringsovereenkomst, dat komt neer op bedrag van 19,9 miljoen. Oorspronkelijke vordering was 32,2 miljoen, daarvan is in ,3 miljoen voldaan. Het geschil is onder de rechter

11 1. Herstelplan - realisatie 115% 110% 105% 100% 95% Verschil in dekkingsgraad: -5.5%-punt 90% 85% Trend herstelplan Feitelijke dekkingsgraad (excl. premievordering) Feitelijke dekkingsgraad (incl. premievordering) Minimaal vereiste dekkingsgraad Trend herstelplan zonder eerste aanvullende premie Lineaire trend tot MVEV in jaar 5 80% dec-08 dec-09 dec-10 dec-11 dec-12 dec-13

12 2. Goed pensioenfondsbestuur Activiteiten in 2010: Visitatie opvolging aanbevelingen visitatiecommissie PFG principes interne toets naleving principes Zelfevaluatie toetsing realisatie bestuurlijke verantwoordelijkheid

13 3. Vermogensbeheer Activiteiten in 2009/2010 Inrichting matching en return portefeuille Doelstelling matching = volgen van ontwikkeling pensioenverplichtingen Doelstelling return = rendement (realisatie indexatie-ambitie) Landenrisico afgebouwd: verminderen belang in staatsobligaties Griekenland en Spanje

14 Vermogensbeheer - risicobeheer Renterisico Inflatierisico Valutarisico afdekken tot 70% door swaps (= liquiditeitsrisico euro obl. (= landenrisico) gedeeltelijk afdekken door derivaat (= liquiditeitsrisico) ILB (= concentratierisico) OG/Infra (= illiquide) volledig afdekken US let op: liquiditeitsrisico

15 3. Kerncijfers - vergelijk X mln Verplichtingen Beleggingen Dekkingsgraad 102/107% 93% 121% Rente (10 jaar) 3.680% 3.795% 4.742% Rendement 7,7% - 6,8% 0,2% Benchmark 6,2% - 2,2% -0,5%

16 3. Kerncijfers - Q Verplichtingen 357,4 Beleggingen 331,2 Dekkingsgraad 92,7% / 98,2% Rente 2.634% Rendement 11,6% Benchmark 11,4%

17 3. Kerncijfers verloop dekkingsgraad

18 4. Demografie SPUN Vergrijzing populatie 55+ stijgt % fors Ontgroening weinig nieuwe, jonge instroom Gem. leeftijd stijgt van 49,5 jaar (2009) naar 55 jaar (2024) Rijpingsgraad stijgt van 70% (2009) naar 90% (2024) (= aandeel voorziening inactieve deelnemers) Stijging levensverwachting december ,5% toename VPV december ,0% toename VPV

19 Conclusie Uitvoering pensioenregeling is kwetsbaar vanwege: Ontwikkelingen op financiële markten Vergrijzing / afname risicodraagvlak Stijgende levensverwachting Geen ruimte voor premieverhoging

20 Governance SPUN Visitatiecommissie Rob Bakker Deelnemersraad Evert Nagel Verantwoordingsorgaan Ton van Setten

21 Pensioenactualiteiten De toekomst van ons pensioen: 1. Sociaal akkoord Kabinetplannen 3. FTK 4. Medezeggenschap 5. Pensioenregister

22 Toekomst pensioenstelsel Conclusie op basis van de analyses van de commissie Frijns (onderzoek naar beleggingsbeleid van pensioenfondsen) en de commissie Goudswaard (onderzoek naar houdbaarheid van het pensioenstelsel) is dat: Het pensioenstelsel kwetsbaar is vanwege: Ontwikkelingen op financiële markten (dalende rente, afnemend rendement en inflatierisico) Vergrijzing / afname risicodraagvlak (minder deelnemers om risico s te dragen, premie is geen instrument meer om financiële situatie van het fonds bij te sturen) Stijgende levensverwachting Geen ruimte voor premieverhoging Een algemeen gedeelde opvatting is dat risico s niet kunnen worden doorgeschoven naar toekomst, jongere generaties kunnen niet worden opgezadeld met de pensioenlasten van de huidige.

23 Toekomst pensioenstelsel 2 Uit die rapporten komt verder naar voren dat de toekomstbestendigheid van het stelsel kan worden gerealiseerd door: Waarborgen dat toezeggingen beter worden nagekomen, dat wil zeggen fondsen moeten in staan zijn om schokken op de financiële markten op te vangen, door bijvoorbeeld de buffers te verhogen (nu geldt dat een gemiddeld pensioenfonds over 25% meer bezittingen moet beschikken dan de omvang van de in de toekomst uit te keren pensioenen). Reële ambitie (een pensioen dat meegroeit met de stijging van de prijzen) voorop stellen o.b.v. voorwaardelijke aanspraken (pensioen deels niet gegarandeerd maar bijvoorbeeld afhankelijk van de levensverwachting), en Aanpassen van pensioenen aan financiële positie van pensioenfonds (de uitkering wordt verlaagd als het tegen zit maar verhoogd als het mee zit).

24 Toekomst pensioenstelsel 3 De contouren van een toekomstbestendig stelsel zien er als volgt uit: De vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers die een pensioendeal sluiten moeten een nieuwe afweging maken tussen: Ambitie (welk pensioen kan worden verwacht), zekerheid (een volledige garantie of een pensioen dat deels afhankelijk is van externe factoren) en kosten (hoeveel premie zijn werkgevers en werknemers bereid te betalen) reëel pensioen (pensioen dat meegroeit met de prijzen) en nominaal pensioen (pensioen dat niet wordt gecompenseerd voor inflatie) rendement en risico (bij het beleggen moet de focus niet alleen zijn gericht op het te verwachten rendement maar veel meer op risico s die met het beleggen samenhangen). Kortom, de ongewenste gevolgen van sterk schommelende dekkingsgraden ( dagkoersen ) moet worden weggenomen.

25 1. Pensioen akkoord 2010 Het pensioen akkoord 2010 betreft een afspraak tussen de centrale werkgevers en werknemers organisaties over pensioen. De volgende kwesties zijn daarin geregeld: AOW Pensioenen Arbeidsmarktpositie oudere werknemers In het akkoord is aangegeven dat de oplossingen voor de pensioenproblematiek (zie hiervoor) op centraal niveau alleen op hoofdlijnen wordt beschreven en een decentrale uitwerking (binnen bedrijven en bedrijfstakken) noodzakelijk is.

26 1. Pensioen akkoord AOW De hoofdlijnen van het akkoord wat betreft de AOW: De AOW leeftijd wordt gekoppeld (in de wet vastgelegd) aan de stijging van de levensverwachting. Overeengekomen is dat in 2020 de AOW leeftijd 66 jaar wordt en in 2025 stijgt naar 67 jaar. Of de leeftijd daarna verder oploopt, is afhankelijk van de ontwikkeling van de levensverwachting daarna. Bij een hogere AOW leeftijd bestaat de mogelijkheid om toch op 65 jarige leeftijd (of later) een uitkering te ontvangen (dit wordt flexibilisering genoemd). Een eerder ingaande AOW uitkering wordt wel gekort met 6,5% per jaar. Een later ingaande uikering wordt daarentegen verhoogd met 6,5% per jaar. Ook wordt het mogelijk de AOW gedeeltelijk is laten ingaan. De stijging van de AOW uitkering wordt gekoppeld aan de ontwikkeling van de verdiende lonen (nu: afhankelijk van de stijging van sociale uitkeringen)

27 1. Pensioen akkoord pensioenen De hoofdlijnen van het akkoord wat betreft het pensioen: De werkgevers en werknemers hebben gezamenlijk als uitgangpunt voor het akkoord genomen premiestabilisatie, dat wil zeggen de huidige premie mag niet verder stijgen. Een stijging levensverwachting wordt onderdeel van de pensioenuitkering en/of de pensioendatum (dit wordt incorporeren genoemd). Hiervoor bestaan verschillende rekenmethoden. Partijen zijn inmiddels wel tot de conclusie gekomen dat de complexiteit groot is en dat het onwenselijk is meerdere systemen naast elkaar te laten bestaan. Schokbestendige pensioencontracten. Of de pensioenopbouw gaat gepaard met een grotere mate van zekerheid (lees: hogere buffers bij de fondsen) of de hoogte van de uitkering en de pensioendatum zijn op voorhand ongewis, er wordt alleen een streefbedrag en datum afgesproken. Dit wordt wel een volkomen flexibel contract genoemd.

28 1. Pensioen akkoord pensioenen 2 Om te komen tot een schokbestendig pensioenstelsel moeten de nodige weten regelgeving worden gewijzigd. Bijvoorbeeld: AOW (zie hiervoor) Pensioenwet FTK (nu kan alleen de indexatie voorwaardelijke van karakter zijn, straks kunnen ook nominale rechten voorwaardelijk worden (zie hiervoor)) Fiscale wetgeving (het zogenoemde Witteveenkader waarin de fiscale spelregels rondom pensioen zijn geregeld). In het akkoord staat wat betreft de reeds opgebouwde rechten: op enigerlei wijze betrekken bij het meer schokbestendig maken van pensioencontracten. Dit is verder niet uitgewerkt. Op dit moment is volstrekt onduidelijk hoe dat dan zou moeten. Verbeteringen realiseren in vermogensbeheer en governance

29 2. Kabinet Zet de nieuwe minister van SZW Kamp het beleid van zijn voorganger Donner voort? D.w.z. voortborduren op het 1. Koppelen AOW leeftijd aan levensverwachting 2. Flexibiliseren AOW leeftijd 3. Koppelen AOW aan verdiende lonen 4. Aanpassen FTK 5. Aanpassen Witteveenkader? De minister heeft inmiddels aangegeven dat de plannen van het kabinet niet geheel in lijn zijn met het pensioenakkoord maar dat hij wil overleggen met het pensioenveld om beide voorstellen te stroomlijnen. Minster Donner was ambitieus hij wilde de wetswijzigingen in 2011 realiseren. Of dat onder Kamp ook realiseerbaar is, moeten we afwachten.

30 2. Kabinet Minster Donner introduceerde het begrip meegroei pensioen, oftewel een pensioen dat afhankelijk is van de: Ontwikkeling levensverwachting en Financiële positie pensioenfonds Let op: Het in toekomst mee laten groeien van de pensioen met ontwikkeling levensverwachting doet dekkingsgraad niet verbeteren. Het is een misverstand om te denken dat de dekkingsgraad stijgt als de toekomstige pensioenopbouw uit gaat van een hogere pensioenleeftijd. Dat is alleen zo als bestaande pensioenrechten met pensioenleeftijd 65 jaar worden omgezet naar nieuwe pensioenrechten met op 67 jarige leeftijd. Dit komt neer op het verlagen van bestaande rechten en de wet staat dat niet toe.

31 3. FTK aanpassen Zoals hiervoor opgemerkt moeten de nodige wetten worden aangepast om het pensioen akkoord 2010 mogelijk te maken. Voor pensioenfondsen is de aanpassing van het Financieel toetsingkader (FTK) van groot belang. Een aantal ideeën zijn al naar buiten gebracht, zoals: Mogelijk maken van voorwaardelijke nominale pensioenrechten (zie mijn opmerkingen hiervoor) Waarborgen dat toezeggingen beter worden nagekomen (= hogere buffers) Stresstest (bij de doorrekening van financiële situatie moeten pensioenfondsen meer rekening gaan houden met slechtweer scenario s) Noodscenario (pensioenfondsen moeten zich bijvoorbeeld gaan voorbereiden op de situatie dat de werkgever wegvalt. Wat betekent dat dan voor de opgebouwde pensioenen?) Wachttijd voor indienen herstelplan (nu: binnen 3 maanden, straks; eerst 6/9 maanden wachten; wellicht herstellen de financiële markten zich!)

32 4. Medezeggenschap Het wetsvoorstel van Koser Kaya (D 66) en Blok (VVD). Het voorstel wil de medezeggenschap van de gepensioneerden in de pensioenfondsen verbeteren, door pensioengerechtigden (verplicht) op te nemen in het bestuur. De gedachte is dat het aandeel van de gepensioneerden in de fondsvermogens groot is en hun belangen door de werknemersorganisaties (die nu in het bestuur zitten) onvoldoende worden behartigd. Het voorstel is aangenomen door de 2e Kamer en nu in behandeling bij de 1e Kamer. De pensioensector is met name kritisch op de: Dubbele (mede)zeggenschap: pensioengerechtigden in bestuur en in deelnemersraad Getalsverhouding: de verdeling van de zetels in het bestuur over werknemers en gepensioneerden, naar rato van de aantallen. Wordt de evenwichtige belangenafweging straks beter?

33 5. Pensioenregister Hoe ziet mijn pensioensituatie er nu en straks uit? Dit wordt inzichtelijk via het pensioenregister. via inzicht in pensioenaanspraken en AOW toegang alleen via DiGiD vanaf 4 januari 2011 operationeel

34 Vragen Uw vragen over: Bestuursbeleid Kerncijfers Q Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Pensioenactualiteiten